PER TELEGRAAF.
onder deze mogendheden eene overeenkomst moge worden verkregen tot
regeling der moeieljjkhedendie te dien opzichte zouden kunnen ontstaan.
Dit behoort te geschieden op zoodanige wijze, dat de rechten der mensche-
Ijjkheid in overeenstemming worden gebracht met die van den handel, voor
zoover deze laatste gerechtigd worden geacht.
De Strats. Post meldt, dat de vervolging, welke tegen den heer An-
toine, veearts te Metz, lid van den Duilschen rijksdag, wegens poging tot
hoogverraad was ingesteld, is ingetrokken.
OOSIEKRIJ K.
Reeds is in het kort melding gemaakt van den diefstal, waaraan zich
de onderdirecteur Jauner der «Niederösterreichische Escomple-Gesellschaft"
ten nadeele van die instelling heeft schuldig gemaakt, en tevens, dat hij
zich kort na de ontdekking van het leven heeft beroofd. Het bericht maakte
te Weenen te meer indruk, niet alleen ter beurze, omdat in de laatste
dagen nog een paar gevallen van dergelijken diefstal door ambtenaren van
bank-insteliingen waren voorgekomen; die liepen intusschen over sommen
van niet meer dan 100,000 of 200,000 gulden. Jauner echter bleek de ge
noemde instelling voor twee millioen benadeeld te hebben. Het gevolg was,
dat de «Escompte-Gesellschaft" bestormd werd door lieden, die hunne daar
gedeponeerde gelden terug verlangden, maar de instelling heeft aan dien
schok weêrstand geboden. Zg is een der best bekende van Weenen, en niet
weinig heeft het er toe bijgedragen, dat zij het vertrouwen van het groot
ste deel van het publiek behield, dat het gemeentebestuur van Weenen ver
klaarde, geene bezwaren te koesteren om de vier millioen uit de gemeente
lijke kas, die aan de «Escompte-Gesellschaft" waren toevertrouwd, daar te
laten zoolang de gemeente ze niet noodig had. Ook gingen velendergenen,
die hun geld kwamen opvragen, weder heen toen zij zagen, dat iedereen
zjjn geld ontving. De fout in de organisatie der «Escompte-Gesellschaft"
was deze, dat Jauner te geljjk directeur en kassier was, zoodat het hem
gemakkelijk viel, zijne bedriegergen geheim te houden. Zjj kwamen aan
het licht toen de directie besloot, geene wissels meer aan te nemen van
zekeren Huffier, een slecht befaamd speculant, met wien Jauner zaken
deed, die zich thaus in hechtenis bevindt. De aandeelen der «Escompte-
Gesellschaft" zjjn aanzienlijk gedaaldhet zal dan ook verscheidene jaren
duren voordat zij dit verlies heeft ingehaald; haar kapitaal bedraagt 7 mil
lioen, haar reservefonds één millioen en haar winstsaldo over het afgeloo-
pen jaar een half millioen. Ook de aandeelen van vele andere instellingen
deelden in de daling; hetgeen te erger was voor de Weener beurs omdat
iets dergelijks vóór twee weken reeds geschiedde bij de schorsing van be
taling van het Boheemsche grondcrediet. Men hoopt echter thans te Weenen
het hoogste punt dezer beurs-crisis achter den rug te hebben.
RDSLAND.
De Russische Regeeringsbode maakt een keizerlijk decreet openbaar,
waarbij aan personen, die zekere hooge staatsambten bekleeden, verboden
wordt deel te nemen aan ondernemingen van handel en nijverheid, of zich
te steken in geldelijke instellingen, heizjj dan van particulieren of geweste-
Ijjken aard.
In Siberië heerschte kort geleden eene koude, die zelfs daar buiten
gewoon fel mag heeten. Te Tomsk o. a. stond de thermometer 42° onder 0.
CAIRO, 23 Dec. In diplomatieke kringen gelooft men, dat Duitschland
en Rusland hun eisch om in het beheer van de kas der schuld te worden
toegelaten, zullen herhalen. Men verlangt, dat de Egyptische regeering zon
der voorbehoud aan den eisch zal voldoen en een antwoord zal uitlokken
van die mogendheden, welke nog niet van hare instemming hebben blijk
gegeven.
BERLIJN. 23 Dec. [Part. tel. B.) Bij een onderhoud met een hier ver-
toevenden Pargscnen journalist verklaarde dr. Ballayde Fransche deskun
dige, die ter conferentie werd afgevaardigd, dat de Brusselsche Congo-maat-
schappij factorijen had aangelegd op grondgebieddat onder souvereiniteit
van FYankrjjk staat Frankrijk had echter geen haast met de erkenning
der maatschappij, omdat het nog twijfelachtig was, of de Association niet
beschouwd moest worden als eene gewone maatschappij, wier doel was winsten
te maken.
Dezelfde journalist had daarna een onderhoud met den Hollandschen des
kundige Andries De Bloeme, die het betreurde dat de quaestie door de er
kenning der Congo-maatschappjj niet door de conferentie was uitgemaakt,
daar de handel dan ten minste wist. waaraan zich te houden. De erken
ning der Association zou zeker zeer wenschelijk zijn, want dan zou zjj de
handelsbelangen voldoende kunnen beschermendie nu belemmerd worden
door de Portugeezen wegens hun nationalen ijverzucht op vreemd geld en
vreemde krachten, ook wanneer daardoor de ontwikkeling van hun eigen
gebied wordt bevorderd.
Het Berl. Tageblatt deelt den inhoud mede van een gesprek met den ge
wezen Khedive Ismaïl-pachawaaruit blijkt, dat Duitschland bij de oprichting
der Egyptische schuldkas in 1877 zich uitdrukkelijk het recht voorbehield
om later gedelegeerden te benoemen. Hetzelfde werd eveneens door Rusland
gedaan.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
(Maandag 22 December 1884.)
„De Armen van Parijs", Drama in 7 Tafreelen, van Edouard
Brisebarre en Eugène Nus. Mise-en-scène van Alex. Faassen.
Muziek van F. W. Timmner.
Het gisterenavond hier opgevoerde stuk was een diergene, welke, nog
overgebleven van de oude school, thans met den naam van draak worden
bestempeld, een dier stukkeu, waarin moord en doodslag het hoofdbestand
deel vormen; waarin de auteur zich ten doel heeft gesteld om alle toe
schouwers, wier zenuwgestel ten minste niet uit kabeltouwen gevormd is,
heeie tranen te doen storten. Ditmaal voerden de schrijvers ons bjj «De
Armen van Parijs", niet bij die armen zoo uitmuntend geschetst door
Eugène Sue in zjjn Mystères de Paris of door Xavier De Monlépin in een
zijner crimineele romans geteekend, maar bjj die armen, die onder de klee
ding van den rjjke de honger van den bedelaar verbergen, bjj hen, wier
naam, wier rang niet eens toelaat arm te zijn, wien het niet geoorloofd is
in hunne dringendste behoeften te voorzien door de kracht hun door na
tuur geschonken, die den njjpenden honger niet mogen stillen door den
arbeid hunner handen.
Het eerste tafereel biedt ons een notariskantoor aan, waarin wjj den
blik kunnen werpen op de handelingen van een dier mannen, die het ver
trouwen in hun gesteld op de schandelijkste wjjze misbruiken; die goed en
fortuin hun door anderen in handen gesteld ten eigen bate aanwenden, on
verschillig of rulks de ramp, de ellende zjj van vele anderen. Pierre Ber-
nier, koopvaardijkapitein, geeft het geheele vermogen zjjner vrouw en kin
deren in handen van dén notaris Villebrun; vernemende echter, dat
dezen het crediet door een der voornaamste huizen geweigerd wordt, ver
langt bjj het gedeponeerde geld terug, hetgeen geweigerd wordt; een woede
maakt zich daarop vaR den bedrogenen meester, welke ten gevolge heeft,
dat eene beroerte een einde aan zjjn leven maakt; het bewjjs der te leen
gegeven som blijft in handen van den klerk eu tevens vertrouwde van
Villebrun. Dit was de inhoud van het voorspel, dat tot inleiding moest
dienen van het eigenlijk drama. Het volgend tooneel heeft ons op eens
vjjftien jaren verder getooverd; ook hier derhalve hebben de schrjjvers de
regel door Boileau in zjjn Art poétique C. 111 ons gegeven:
Qu'en un lieu, qu'en un jour, un seul fait accompli
Tienne jusq'a la fin le thédtre rempli,
niet bjjzonder in eere gehouden.
Wjj zien de weduwe, de beide kinderen van den braven zeevaarder aan
armoede prijs gegeven, wjj zien den ex-notarisklerk Plantroos gedaald tot
den rang van bedelaar en zjjn gewezen patroon geklommen op dien sport
der ladder, waarop rjjkdom en eer steunen. Thans vangt de strjjd aan
tusschen brave, eerlijke armoede en misdadige weelde; de laatste dreigt als
overwinnaar het strijdperk te verlaten; op alle punten heelt de kommer en
gebrek het onderspit moeten delven, reeds is zjj op het punt te bezwjjken,
toen zij een machtige en krachtige bondgenoot aan hare zjjde kreeg en wel
den bedelaar en diens bewjjs. De deugd derhalve zegeviert, verplet en
neergeslagen ligt haar tegenstander ter neder. Geheel analoog, geheel con
form wat de intrigue betreft met het bekende drama: «De Voddenraper van
Parjjs", verschilt het echter hiervan in zooverre, dat dit stuk zjjn oorsprong
te danken heeft aan een roman. Het was echter buitengewoon slecht,
ellendig slordig bewerkt: er waren coupes gemaakt, die sommige scènes
(1 ten eenenmale onverklaarbaar deden zijndie eenvoudig enkele daadzaken
geheel en al overlieten aan de fantasie van den toeschouwer, hoe bjjv. was
het mogeljjk dat Fabien De Roquefeuil, die twee dagen geleden geen over
jas. geen horloge, zelfs geen enkele centime meer bezat, plotseling ver
schijnt in een nieuw keurig pakje, en de twee Louis hem door mejuffrouw
Villebrun geleend kan teruggeven; wat is de reden dat André Bernier de
hem aangeboden betrekking te Rio Janeiro heeft geweigerd, hoe komt de
schuldbekentenis van den koopvaardijkapitein, door Plantroos even voor
diens vervoering naar het hospitaal zorgvuldig verborgen, wederom in diens
bezit en zoo zouden wjj nog veel meer vragen kunnen stellen, die echter
allen onbeantwoord ter zjjde zouden moeten gesteld worden. Bovendien
was het stuk niet vrjj van tal van onzinnige onmogelijkheden. Een notaris,
die failleert, een accoord aanbiedt en gerehabiliteerd wordt, moge in de
een of andere Zuid-Amerikaansche staat tot de mogelijkheden behooren, in
Frankrjjk zeer zeker niet.
Na deze regelen aan den inhoud gewjjd te hebben, kunnen wjj thans aan
het spel zelve onze aandacht wjjdcn en dan verdient de heer Alex. Faassen
als Plantroos, ongetwijfeld eene bijzondere hulde. Uitstekend gegrimeerd,
gaf hjj ons de type van een humoristischen schurk weer op eene wjjze die
geen enkele aanmerking toelaat. Zelden hebben wjj dezen acteur zooveel
kracht zien ontwikkelenzelden hebben wjj hem zoo waar, zoo natuurlijk
gezien; de luidruchtige bijvalsbetuigingen die hem telkens te beurt vielen,
waren het onwederlegbaar bewjjs, dat ook het publiek deze meening was
toegedaan. Ook de heer Tartaud heeft ten volle aanspraak op onzen lol;
zoowel de iosse, manhaftige kapitein als de liefdevolle zoon en broeder
vonden in hem een zeer goeden tolk. Van Nieuwland, als Fabien De Roque
feuil, was gisterenavond niet in zijn element, deze acteur is te gewoon aan
charges; het belachelijke, het bespottelijke heeft bjj hem te veel ingang
gevonden om nog eene bepaald ernstige rol voldoende te kunnen vervullen;
zijne houding, spel en gebaren deden dan ook gisterenavond meer een in
een dandy gemetamorphoseerden winkelier vermoeden dan wel een afstam
meling van een der roemrijkste geslachten van Bretagne. De heer Leeuwen
dal, dien wjj gisteren voor het eerst in eene meer gewichtige rol zagen
optreden, was al zeer ongelukkig in dat debut. Zonder eenig gevoel, zon
der stembuiging declameerde hjj alles als een kind. dat zjjne les opzegt.
Oneindig beter voldeed ons mevrouw Van Korlaar, als Alida Villebrun.
Minachting voor anderen, die beneden haar stonden en daarentegen zelf
zucht en eigenbelang, kwamen in hare handen volkomen tot hun recht.
Ook mevrouw Kley, als de zich zelf opofferende liefhebbende moeder, was
volkomen op hare plaats. Mevrouw De Graef-Verstraete leed wederom aan
dat gemis van gloed en vuur, aan die onverstoorbare kalmte en onverschil
ligheid, waarvan wjj haar reeds zoo menigmaal een verwijt hebben gemaakt.
Waaraan deze plotselinge ommekeer zijne oorzaak gevonden heeft is ons
onverklaarbaar. Met een enkel woord van hulde aan de overige acteurs
gelooven wjj ditmaal ons verslag te mogen eindigen.
M'. L. H.
