PER TELEGRAAF.
FRAK R RIJK.
PARIJS, C April.
Het geschil tusschen den minister van oorlog en zijne collega's is uit
den weg geruimd. De minister heeft eergisteren eene circulaire verzonden,
waarin wordt medegedeeld, dat de manoeuvres, voorgeschreven in zrjn be
sluit van 12 Maart, niet zullen worden gehouden. Generaal Gallifel zal hel
opperbevel hebben bij de herfstoefeningen.
Verscheidene gewestelijke raden hebben eene bijdrage toegestaan voor
hel oprichten van een standbeeld van Gambetta.
Aan de Standard wordt uit Weenen, volgens daar ontvangen mede-
deelingen, gemeld, dat Frankrijk definitief het geschil geregeld zou hebben,
dat met China ten opzichte van Tonkiug bestaat. De Chiueesche regeeriug
zou zich, volgens de bepalingen dezer overeenkomst, verbonden hebben het
protectoraat van Frankrijk over Tonking te erkennen, op enkele voor
waarde, dat zij de jaarljjksche cijns blijft ontvangen, die haar tol heden
uitbetaald werd.
In Frankrijk waren in 1881 meer dan een millioen vreemdelingen,
voornamelijk Belgen, Duitschers, Zwitsers en Italianen. Engeland, met 27
millioen inwoners, heeft slechts 140,000 vreemdelingen. Duitschland, met
45 millioen, slechts 270,000, terwijl Frankrijk, met 37 millioen inwoners,
meer dan een millioen vreemdelingen huisvesteene vermeerdering van 200,000
in de laatste vijf jaren.
Nabij hel station te Rijsscl is een vreeselijk ongeval gebeurd. De
trein naar Rouhaix stelde zich eergisteren in beweging. Een der conduc
teurs, die op hel plankier stond, verloor hel evenwicht en viel op den weg,
zoodat de trein over hem reed en letterlijk in tweeën reed. De ongelukkige
was gehuwd en vader van vijf kinderen, waarvan hel jongste slechts twee
maanden oud is.
Volgens een bericht uit Tamatava van 23 Maart, was er nog gcenerlei
verandering in den locstand op Madagascar gekomen. Eene Fransche kanon
neerboot kruiste nog steeds langs de kust en het Engelschc oorlogschip Dryad
was den 5<lc° aangekomen.
Gelijk uit nadere berichten blijkt, is te Nizza niet alleen een wandcl-
hoofd, maar ook een daarop gebouwd cassino afgebrand. De schade wordt
op millioenenvier of vjjf, geraamd, alles door verzekeringen gedekt. Omtrent
de oorzaak van het onheil is nog niets bekend. De brand moet een
onbeschrijflijk fraai schouwspel over de zee en de kust hebben opgeleverd.
De speelwoede te Monaco heeft weer een ofler gekost. Een dertig
jarig heer uil Polen heeft zich doodgeschoten. Hij had onlangs 80.000
roebels geërld; hiermede niet tevreden, reisde hij naar de speelbank, out
z|jn kapitaal te verdubbelen. Het lol was hem evenwel niet gunstig, en
nadat lijj alles verspeeld had, maakte hij een eiud aan zijn leven.
RVITSCULAKU.
De sociaal-demtcralische leden van den rijksdag hebben, ondersteund
door de andere liberale partijen, voorgesteld den rijkskanselier te verzoeken,
rene vervolging in te stellen legen de beambten, die de ledin Vollmar en
Frohme door gevangenneming hebben verhinderd, hunne plichten als volks
vertegenwoordigers waar te nemen.
Het Ileichsgerichl heeft de herziening van het proces tegen professor
Mommsen, wegens liet beleedigen van prins Bismarck, verworpen. Zjjne
vrijspraak blijft dus gehandhaafd.
Uit Dantzig meldt men, dat boven de monding van Neufahrwasser de
dammen en dijken aan beide zijden door den Weichsel zijn overstroomd. De
dorpen Neufahr en Bonaclt zijn ondergeloopen. De bewoners zijn naar
Dantzig gevlucht. Er is veel vee verdronken. Er zijn manschappen van de
infanterie en artillerie daa'heen gezonden. De hoofden der autoriteiten heb
ben zich derwaarts begeven.
onzekere heerschappij te geraken. Het is natuurlijk dat drie vredelievent
mogendheden door de logica der staatkunde genoopt zullen zijn tot li
ving van den vrede tusschenbeide te komen, wanneer een van haar bedrit
mocht worden; doch daartoe behoeven zij zich niet bij tractaat te
binden. S
ISGEZtlKDE».
BERLIJN. 6 April. Van hier is een koerier naar Madrid gezonden met
een ultimatum, waarin de onveranderde aanneming van hel handelsverdrag,
naar den tegenwoordigen stand der onderhandelingen, verlangd wordt.
Men gelooft hier, dat het verdrag gesloten zal worden. Eene verordening
van den bondsraad over eventueele toepassing van Kampfzöllen is nog niet
uitgevaardigd.
BERLIJN, 6 April. De grjjze Schulize-Delitsche, de bekende stichter der
genootschappen en volksbanken, ligt gevaarlijk ziek.
ROME, 6 April. Bij de (reeds vermelde) ontploffing in de nabijheid dezer
stad zijn 18 personen gedood en 24 gewond.
MADRID, 6 April. In den afgeloopcn nacht is in den tuin bij het
koninklijk paleis ent springbus ontploft, zonder belangrijke schade aan te
richten.
Uit Xeres wordt gemeld, dat te Arcos een persoon gevat is, dien men als
hel hoold van de bende der «Zwarte Hand" beschouwt.
NEW-YORK. 6 April. De socialisten te New-York verklaren dat duizenden
zich onder et de verbonden hebben de kroning van den Gzaar te verhin
deren.
LONDEN, 7 April. Naar men verzekert heeft dc politie bericht ontvangen
dat nog meer hoeveelheden dynamiet uit Liverpool naar Londen gezon
den zijn.
Hier is dezer dagen een helsch werktuig ontdekt geworden.
BERLIJN. 7 April. De Nordd. .dllg. Zeil. verklaart dat alle gissingen
over een drievoudig verbond tusscheu Italië, Oostenrijk en Duitschland,
legen een der andere mogendhedenmeer bepaald Frankrijk, gericht, ver
zinsels zijn. Eene vredeverstoring van den kant van Frankrijk is alleen dan
te vreezen, indien, tengevolge van omwentelingen, in dat land een man
aan het bewind zou komen of een regeerbeginsel gehuldigd zou worden,
door wicn of waardoor in oorlog hel middel wordt gezocht om tot eene
STANDBEELDEN IN NEDERLAND.
Met den inzender, die zijn stuk «Een standbeeld" titelt, zou ik omtrt;
de plaatsing van het Gcdenkteeken aan Leidens ontzet (niet; Een standbei
voor Pieler Adriaansz. van der Werf, zooals een ander schrijft) op de
markt, kunnen medegaan, als daarvoor niet zooveel moest worden og-
ruimd. Dal de Vischmarkt om wille van dat gedenkleeken verlegd wer;
zou nog gaan, maar dal de fontein met de vischmarkt naar de Papengrachi
heusch gemeend, de vischmarkt naar de Papenstraat? of Varkenmarl
behoorde te verhuizen, zou bijzonder weinig in mijn smaak vallen,
weet wel dat men overal een fontein kan oprigten, omdat het nergens n
duinwater ontbreekt, maar ik kan niet zeggen dat het zeer fraai zou sin
ergens de Leidsche fontein tegen een muur aan te plakken, omdat zij do«
haren bouw daartoe zou aangelegd zijn, hetgeen ik de vrijheid neem sint
te betwijfelen Zoo zou hel den schijn hebben of die fontein op den
of anderen dag zoo eens ergens ontmoet, maar aangekocht was en
toen op den inval was gekomen haar aan de Vischmarkt te zettenhei;
de inzender blijkbaar wel beter weet. De fontein drukt duidelijk gen»,
uit dat zij door opstand front en voorsprong werd aangelegd om zoo daar n
den waterkant geplaatst te worden. Misschien zou hierbij kunnen aaap
voerd worden dat: als meerder komt moet minder wijken, maar hel
altoos nog de vraag blijven of zulk een monument als dc fontein voorfc
te verwachten 'gedenkleeken, uit het oogpunt van kunst beschouwd,
behoeven onder te doen. Over de Ruïne als plaats voor het gedenkietb
kan, dunkt mij, gezwegen worden. Geen kouder, verlalcner, eenzelvig
plek; uitgestrekte vlaktewanverhouding lot eenig standbeeld of gedut
teeken, hoegenaamd niet te redden door Itoogere burgerschool of gymnasim
waarbij in geen geval op de omgeving te rekenen valt. Dan oneindig lie«
naar de Plantage. Op de plek waar altijd nog de blikken Aloë staat,»
een standbeeld een gunstigen indruk maken. De verhoudingen zijn
goed, ook de belichting, om een kunstterm te gebruiken, en men mag m
voor- en achtergrond bij de plaatsing van een standbeeld wel reken»
houden. Maar het zou zoover uit de stad verwijderd slaan. Heeft Voni
dan te midden van het scheeprijk Amsterdam eene plaats verworven?
toch nu het Park ook aldaar werd aangelegdstad is geworden wat eerlij!
een verlaten oord was, slaat de dichter er niet meer afgezonderd,
onder het volk. Is dan de Hoogstraat zoo kwaad om er hel gedenkleeit
te plaatsen? Reeds voor vier jaar werd het plan daartoe gemaakt, aeslls
lici van naam ondersteunden het en het werd door velen toegejuicht,
hooge straat van de Aalmarkt gezien met het Waaggebouw, levert reti
een teekenachtig gezigt op; hoeveel meer zou er het leekenachligen
hoogd worden als het gedenkleeken daar, nabij de vischbrug, als h
figuur eene plaats kon aangewezen worden, hetzij met een uitbouw of
In hel midden der stad, op het rijzigst gedeelte, bij een druk verkw
onder het volk, met eene aardige omgeving, bij afwisselend (raai lieln
ik geef mijne denkbeelden voor beleren, maar zou wezenlijk de lloogstra
zoo weinig in aanmerking verdienen te komen?
Nederland kan het met standbeelden niet goed vinden, dunkt mij, of
gekeerd, de standbeeldeu vinden het met Nederland niet goed. Ik dut
voor het allernaast dat Nederland geen land voor standbeelden is.
een in Frankrijk bijv. worden opgerigt, terstond heeft men er plaats, ruim'!
en omgeving; vorsten, geleerden, kerkprelalen, kunstenaars, helden, beliom
er niet naar den voorrang te dingen, al zouden zij er ook eene rij vouw
en zonder bedenking, zonder dralen, is men er gereed. Wij daarenlgi
wikken en wegen juist zoo lang, totdat we van kwaad tot erger vervallti
naar allerlei bijzaken zoeken en doorgaans ongezind met begrippen van
deren voordeel te doen «omdat zij met de zaak niets te maken hebta
ten slotte nog niet weten wat te beginnen. Wij kunnen van het deal
beeld dal nu juist op de plek waar eenig roemrijk feit plaats had, een
nument behoort geslicht te worden, niet scheiden. In sommige opzigin
toonen wij wel eens uit den polder te komen, of roepen met den Schippers
knecht van Hildebrand: «Hoo o o—o h jagertjen! de lijn kan
stuk met die horten."
Toen er een standbeeld voor Tollens te Rotterdam zou worden opgerigt,
men ten einde raad. De commissie liet toen in hare radeloosheid een groot bod
maken en lot een beeld uitzagen. Daarmede trok men doorRotte's straten om
proel te nemen waar het beeld best zou slaan. «Mannen, wacht eens ent
zet hier eens neer, zooneen, dat gaat niet, vooruit maar." Ilier niet
daar niet en nergens, en met het uitgezaagde standbeeld werden grachten
straten afgeloopen, totdat de commissie in het Park verzeild geraakte
Tollens ten slotte werd opgerigt, omdat hij als beminnaar van de natuur
natuur bezongen had. Ten opzigtevan Lourens Jansz. was men bjjzonderp
lokkig iu Nederland, maar Nederland heeft dan ook bijna niet zulk
gelukkige, uitgezochte plaats aan te wijzen dan de Groote markt te Haarlet»
Uitgezocht? Het beeld staat er in hel midden der stad, in de drukste
geving, op de tcekenachtigste plek vjn heel de Spaarnestad, eene oplette»'
heid, door welke ongetwijfeld elk typographisch hart van vreugde zal
vuld zijn geworden*). Rembrandt, die nooit gedroomd had van het KaaspW
te Amsterdam te zullen verhuizen, omdat Thorbecke door Amsterdam
open armen was ontvangen, werd naar de Botermarkt overgebragt en Tb»
becke op het Kaasplein gezet. Botermarkt werd toen Rembrandtsplein
Kaasplein Thorbeckeplein. Rembrandt slaat in het verlengde V3n Thorite*
w«
