LËID8CIIE
€0 IRA AT.
18S2.
V. «0.
DINGSDAG 18 APRIL.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
üe Courant verschijnt dagelijks. Zon- en Feestdagen uitgezonderd. L)e prijs der Courant is per vierendeel jaars 1.60franco p. p. f 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar voor 5 cents.
De prijs der Adverleutiën is van 1—4 regels 1.iedere regel meer 25 cents.
LEIDEN, 17 April
In het verslag van de commissie van toezigt over de bank van leening,
j waarvan wij in ons vorig nommer spraken, wordt omtrent de niikomsien
van het zijdelingsch onderzoek naar de hoofdsom, die de verkoophuizen be-
talen, en bet voorschot, dat de bank op dezelfde goederen geeft, o a. mede-
I gedeeld: Aan vijf verkoopbuizen, A, B, tl, D en E werd een zilveren vork
en lepel te koop aangeboden onder beding dat deze voorwerpen binnen zes
maanden teruggenomen zouden kunnen norden. (lp dit pand, ter waarde
I van /8.50. zou de bank 7 hebben voorgeschoten. De verkoophuizen gaven:
A 7, B. en C. ƒ6.50. D. 4, E. ƒ3. Bij het terugnemen dier voorwer-
pen vorderden de kantoren voor administratie en rente: A. voor 10 dagen
13 ets, de bank zou berekend hebben 8% cis; B. voor 14 dagen 15 cis.,
de bank zou berekend hebben 9(4 cis.; C. voor 12 dagen 15 ets., bij de
i bank 9 ets.; D. voor 13 dagen 15 ets., bij de bank 9 ets.; D. voor 13dagen
I 15 ets., b(j de bank 6 ets.; E voor 14 dagen 15 cis., bij de bank 5% cis.
Daaruit blijkt dat, het administratieloon berekend zooals dit'bij de bank
betaald wordt, aan rente genoten wordt: Kantoor A. 36 pet, B. 35 pet,
j C, 41 pet, D. 7b pet, E. 94 pet. en de bank van leening 12 pet.
Deze cijfers, tneenen commissarissen, zijn niet het minst daarom merk-
[waardig, omdat zij duidelijk in bet licht stellen, boe weinig de praktijk de
[leer bevestigt, dat belanghebbenden altijd daar icr markt komen waar zij
voor zich de beste voorwaarden kunnen bedingen. Zij willen de verklaring
Tan dat verschijnsel zoeken vooreerst in eene zekere vooringenomenheid
tegen publieke instellingen en daarnaast in die merkwaardige zorgeloosheid
te onvoorschilligheid, ook daar waar het geldzaken betreft, van welke vooral
de minst ontwikkelden en de armsten op zoo menig gebied telkens de meest door
slaande blijken geven. Wjj hebben, zeggen commissarissenmeer dan eens ons
gevoelen te kennen gegeven, dat bet bedrijf der bier bedoelde verkoophuizen
Zich met de voorschriften van ons strafregt niet rijmen laat, en onder an
dere omstandigheden zouden wjj dan ook zeker niet verzuimen er ernstig
op aan Ie dringenom over dat gevoelen eene beslissing van den strafregter
uit te lokken. Maar de dagen van den Code I'énal zijn geteld, en de bepa
ling van dezen Code, waarin naar onze opvatting het verbod van het bedoelde
bedrijf ligt opgesloten, koint in het nieuwe strafwetboek niet voor. Under
deze omstandigheden nu nog een proces uil te lokken tot handhaving van
een regt, dat in elk geval binnen kort zal ophouden te gelden, schjjnt
weinig raadzaam en zouden wij daarom niet durven aanbevelen.
De winsten, zeggen commissarissen verder, welke de verkoophuizen be
halen, zjjn buitensporig hoog, en het kan niet anders of die winsten wor*
den voor allerlei slag van menschen een lokaas om zich aan dat bedrjjf te
•ijden. Houdt men nu in het oog. dat de personen, met welke deze geld-
tchieters handelen, in dringenden nood verkeeren en zich veelal onderschei
den door eene mate van zorgeloosheid en onwetendheid beide, van welke
men zich naauwelijks een denkbeeld maken kan, dan is er niet veel scherp-
zinnigheid noodig om op goeden grond te kunnen voorspellen, dat misbrui
ken niet kunnen en niet zullen uitblijven.
Commissarissen vestigen op het een en ander vooral de aandacht, om te
doen uitkomendat het belang van de arme klassen dringend vordert voor
de tegenwoordige wetgeving op de banken van leening eene betere in de
plaats te stellen. Wil men de publieke instellingen, zooals die thans nog
bestaanhandhaven, dan dient men haar zulk een toestand te bereiden,
welke hare handhaving mogeljjk maakt; wil men dit niet en ook op dit
terrein het beginsel van de vrije mededinging huldigen, dan zal m?h althans,
op het voetspoor der verschillende wetsonwerpen betreffende de banken van
eening, welke sedert 1854 aan de staten-generaal werden voorgelegd, de
oprigting van bijzondere leenbanken aan bepaalde regelen moeten onder
werpen en daarover eene strenge controle uitoefenen.
Wat de bankoperatiën gedurende het jaar 1881 betreft wordt opgegeven
4at beleend werden 59215 panden, ter waarde van ƒ255566.25. Het aantal
tekeningen in 1881 stond met 15250 achter bjj dat van 1880, terwijl het
ag van bel voorgeschoten kapitaal ƒ40858.50 minder beliep. De daling
wat alzoo veel grnoter op het aamal panden dan op bet voorgeschoten kapi-
laal, een bewijs dat het juist de onaanzienlijkste panden zijn, de zooge
naamde weekpanden, welke een uitweg zoeken naar de verkoophuizen. De
gemiddelde waarde van elke beleening was dan ook in 1881 4.30, legen
ƒ398 het voorgaande jaar. Op 31 December waren aanwezig 12991
panden en de waarde der daarop voorgeschoten kapitaal bedroeg ƒ68368 50-
Van bet regt der pandgevers om de som terug te vorderen, welke de hun
toebehoorende goederen bij verkoop meer opbragten dan de schuld beliep
waarvoor zij waren verpand, wordt steeds een druk gebruik gemaakt, Aan
de regthebbendeu werd uitbetaald ƒ644 27, terwijl aan de bank verviel
ƒ166.76.
Bij de op heden gehouden openbare verkooping van cokes, bij partijen
van 100, 50, 10 en 5 hectoliters, waren de hoogste prjjzen 33, 16.5Q
ƒ3.40 en 1.75, de laagste ƒ33 ƒ16.50, ƒ3.20 en ƒ1.65.
Zaturdag avond werd door de Leidsche tooneclvereeniging «Jacob Cats"
eene openbare vergadering gehouden, die door vele belangstellenden werd
bijgewoond. Er werden twee tooneelstukken ten beste gegeven, vooreerst
«Een geschandvlekte naam", een oorspronkelijk drama in vjjf bedrijven.
De moeijelijkheden en bezwaren, waaraan het opvoeren van een drama door
dillettanten steeds onderhevig is, werden door de jeugdige liefhebbers goed
overwonnen. Het zoude ons te ver voeren over allen in bet bijzonder uit
te wijden; het zjj ons derhalve vergund ons slechts tot het noemen van
enkelen te beperken en dan verdient ongetwijfeld Johan. de kantoorbediende
van den koopman Verbagge, eene eerste plaats. De eerlijke maar als zoo
danig miskende inborst, de hoop zich eenmaal te kunnen wreken over dc
hem aangedane vernedering, dit alles werd uitstekend weergegeven, maar
vooral de scène, waarin hjj zich wreekt en aan zijn lang verkropte spijt
lucht geeft, was treilend en de wijze waarop hij zulks deed een geoelendep
looneelspeler waardig. De bijval, welken hij dan ook mogl inoogsten, w?s
ten zeerste verdiend. Ook de edele en goedhartige Vomberg vond een goeden
vertolker. Was het bjj dit stuk het doel der acteurs geweest de talrijke
toehoorders eenigzins ernstig te stemmen, ongetwijfeld wilden zjj dit voor
den aanvang van het bal herstellen door het tweede stukje, «De Wijnproef",
getiteld. Het optreden van den roodneuzigen Pimpel was reeds voldoende
om allen zweem van treurigheid te doen verdwijnen. Steeds wist Pimpel,
met niet geringe hulp van den wjjnkooper Branddc lachspieren van het
publiek in beweging te brengen, dal hun dan ook door luide bijvalsbetui
gingen zjjne ingenomenheid uiet hun spel te kennen gaf. Een bal besloot
dezen gezelligen avondtot opluistering van welken de kapel van het
muziekcorps van het 41' regiment infanterie niet weinig bijbragt.
In de Gorstenslraat had, naar ons wordt medegedeeld, gisteren ceil
twist plaats tusschen man en vrouw, reeds bejaarde lieden. De zoon trachtte
de twistenden te scheiden en bragt daarbij den vader e^p slag op den arm
toe, waardoor deze zijne vrouw losliet. De vrouw echter, hetzij ten gevolge
van den schrik of van eene beroerteviel dood neder.
De Bolbophyllum Beccari. eene reusachtige orchidee, die in het vorige
jaar uit Borneo bjj de heeren Henderson Sons te Londen werd ingevoerd,
is thans in goeden staat ook in den Leidschen academietuin van Java ont
vangen. Deze plant heeft vier goed ontwikkelde bladeren van 0.50 M. lengte,
bij 0.30 M. breedte.
Bij het zien dezer plant zjjn wjj ten volle overtuigd, dat het dezelfde
soort is, die wij reeds eenige jaren geleden, ofschoon toen in minder goeden
staat, ontvingpn, zoodal ons vermoeden, reeds ten vorigenjare geuit, als zou
de eer der eerste ontdekking dezer plant niet aan den heer Beccari, maar
aan den heer Teysmann of Binnendijk toekomen, volkomen gegrond was.
De heer Binnendijk, door wiens vriendelijke tusschenkomst wij deze plant
ontvingen, meldt er ons niets van. (Aïeft.)
Men meldt ons uit Zoeterwoude: De bovenlast der lading, gezaagd
droog hout, van het op Donderdag II. in den Vliet op eene praam met bagger
gezonken schip is gelost en verzonden. Het nat geworden hout kon niet
in ontvangst genomen worden. Heden is het schip, nadat het gat in den
voorsleven zoo goed mogelijk gestopt was, met scheepmakerspompen vlot
geraakt en naar de helling gebragt om hersteld te worden. S dert er
sleepbooten langs den Vliet in de vaart zijn gekomen is er spanning onder
de schuitenjagers ontstaan, waardoor van die zijde niet zelden hevige twisten
geboren worden, met toeleg om de sleepdienst te kwellen, kan het zjjn
schade toe te brengen.
Men schrjjft ons uit Katwijk aan Zee dd. 17 April: Den 144« en
15deD dezer zijn alhier 40 schuiten aaneekomen, welke besomden van ƒ24
tot 125 in 4 a 6 dagen. Wegens omloopende w inden was de aanvoer van
visch niet zoo ruim als in de vorige week. Er werd besteed: voor tarbpt
ƒ5 a /8 per stuk, tong ƒ0.25 a 0.60 per stuk, bunschol /O50 a ƒ0.75
per stuk. binnenlek 7 a 9 per mand, binnenlekscharren 4 a ƒ5 per
mmd, rng ƒ3.50 a 4 per mand. zeesterren ƒ12 a ƒ14.50 per kar. Heden
