PER TELEGRAAF.
LONDEN, 13 Februari]. In liet lagerhuis antwoordde de heer Ch. Dilke
een te berde gebragt gerucht, volgens hetwelk den heer Goschen ecne
vertrouwelijke zending naar Berlijn was opgedragen, dat dit gerucht van
allen grond ontbloot was.
LONDEN, 13 Febrtiarij. Engeland en Frankrijk hebben eene collective
nota aan de andere mogendheden doen toekomen, waarin verklaard wordt,
dat zij eene nota in zeer vredelievenden geest naar Egypte hebben afgezonden.
Sf. PETERSBURG, 13 Februarrij. Prins Suworow is overleden. Als
diplomaat en militair heeft hij aan zijn land belangrijke diensten bewezen.
ST. PETERSBURG 14 Februarij. De Regeringsbode bevat het ontslag
van den gouverneur-generaal van Orenburg, den generaal der artillerie
Rryscbnowski, en van den geheimraad bij het ministerie van domeinen,
Rliniof.
LE1DSC11E SCHOUWDE ltG.
(Voorstelling van 13 Februari 1882).
Zonder naam". Volksstuk in 5 Bedrijven, door Rosier Faassen.
De
Mise-en-Scènc geregeld door A. J. Le Gras.
«Een volksstuk!" Wat is eigenlijk een volksstuk? Is het een dramatisch
produkt, waarin de klasse van burgers, welke men gewoon is met den
naam van «het volk" te bestempelen wordt ten tooneele gevoerd, of is het
een stuk meer bepaald voor de bedoelde klasse van ingezetenen geschreven;
dan wel, moet men, beide opvallingen verwerpende, denken aan iets natio
naals, ietwat chauvinistisch, waardoor, wel geen rassenhaat aangekweekt,
maar toch verbroedering der volken tegengehouden wordt? Wie het weet
moge het zeggen. In elk geval hopen w(j dat door een volksstuk niet ver
slaan worde eene schepping des geestes, waardoor volksdwalingen besten
digd en haat tegen andere, schijnbaar meer bevoorrechte klassen, den
proletariër of, wil men liever den dusgenaamden vierden stand, wordt inge
boezemd. De lijd waarin men gewoon was ieder, «die meer dan één gul
den" «op zak had" voor een aristocraat in den zin der «vrijheidsmannen"
synoniem met «schoft" te verklaren, is gelukkig voorbij en hijdie zulk
eene verouderde speculatie op de lichtgeloovigheid des volks in dezen tijd en
in ons land nog mocht willen beproeven zou daarvan weinig succès beleven
eu zich eenvoudig bespottelijk maken. Deze uitspraak brengt ons maar
weinig verder bij het bespreken der vraag wat eigenlijk een volksstuk is,
en de oplossing blijft ontbreken, voor zooveel die eeue voor alle zoodanige
stukken geldende wezen zou. Wat de Heer Rosier Faassen er door verstaat,
waar hij: «Zonder naam" den voike aanbiedt, is niet zoo moeilijk te zeg
gen. De schrijver van «Anne-Mte", eenmaal bespeurd hebbende, dat men te
onzent en hieronder rekenen wjj ook Zuid-Nederland tevreden is
wanneer een draina, waarin juist geen fonkelnieuwe ideeën, geene al te
verrassende wending en geene altijd onberispelijke dialoog voorkomendoor
een geliefd acteur den schouwburgbezoekers wordt aangeboden, heeft nog
maals op het stramien van: «Le Jils de Coralie" gebrodeerd, en weder
doen uitkomenhoe onzinnig het vooroordeel is dat iemand, wiens
burgerlijke standsarlikel eene of twee leemten aanduidt, daarom minder
geschat wordt dan een persoon, die er een papa-dronkaard en eene mama
pas grand chose op na houdt, wier minder eervolle namen in de geboorte-
acte le lezen staan?... Volstrekt niet; maar om een jong mcnsch uit den
lioogeren siand, door de «vox populi niet altijd een: «L'ox Dei"
ondanks de bepaling van art. 342a B. W., ais den vader van het kind eener
bij zijne ouders inwonende dienstbode aangewezen, eens geducht de ooren
te wasschen. en le doen uitkomen welk eene mate van verantwoordelijk
heid zoo iemand geregeld «verleider" genoemd, alsof hel feit die hoedanig
heid ook nog heden ten dage doet vooronderstellen op zich laadt, en
vooral hoe zulk eene verantwoordelijkheid niet slechts het geiceten des
schuldigen drukt; maar ook in uitwendige strallen eene wrekende toepassing
vindt. De oude lex tolionis het «oog om oog cn tand om tand" vieren dan
ook in dit volksstuk hunne treffendste triomfen en dat, zooals dikwijls, op
eene wijze welke de gedachte van Schiller in zijne «Messina-Braut" uitge
sproken, het bekende:
«Das Leben isl der Giiter höchstes nicht,
Der Uebel grözstcs aber ist die Schuld"
schijnt tegen te spreken. Immers de dood van Sophie De Wild, dochter
des «verleid-rs", wordt daarin in een verband gebracht met haar vaders
verleden, welke geen twijfel toelaat omtrent des schrijvers bedoeling om dien
dood als eene straf le beschouwen, zoo al niet voor haar dan toch voor
den heer De Wild die zich niet ontzien heelt eene onwettelijke betrekking
met een meisje aan te knoopen dat door zijne hardvochtigheid gekrenkt
en door het aanbod van een paar muntbiljetten beleedigd, eerst haar kind
te vondeling legt, daarna zichzelve van het leven beroolt, en dus de dierste
plichten der moeder verzaakt, plichten die in het hart van iedere vrouw
geschreven staan, en welker inschrift niet door nood cn jammer worden
uitgewischt. liet gevoel, waarvan Tollens bij het schilderen van gelijke
omstandigheden gewaagt, en waardoor hjj, na het «Bloos en ween!", kan
uitroepen
«Waar de nood u daagt ten strijd,
Moedermoed verwint alljjd.
Waar u jamm'ren overvallen.
Moedertrouw doorworstelt ze allen,"
is immers veeleer een spoorslag dan eene ontmoediging.
Maar Faassen's heldin vindt het gemakkelijker zich aan de gevolgen harer
daad te onttrekken, door een zelfmoord, welke Hendrik Terbrugge, den
edeldenkenden, maar meer naar het hart dan naar 't hoofd ontwikkelden
Notaris gelegenheid geeft zijn oud-vriend De Wild voor een moordenaar uit
te scheldenalsof eene in verwijderd verband staande daad eens anderen, die
"iet op zijn last handelde, iemand kan worden toegerekend. De beginselen
in onze nieuwe strafwet nedergelegd zijn met die opvatting in lijnrechten
strijd.
Dan genoeg over dit onderwerp. Wij mogen er onzen Faassen niet te
hard over vallen dat hij een lot op den draad versleten denkbeeld nog
maals «keerde" om in de I ale der artistcs-tailleurs be spreken cn
een gezichtspunt niet kon prijs geven, dat, door de volksmeening gejjkt,
den Rotterdamscheri dichter, wiens standbeeld het park zijner woonplaats
versiert, deed uitbulderen: «Hem strekk' 's hemels wraak ten straf!"
Liever nog een enkel woord over den inhoud.
Wjj weten reeds dat Henrictle zoo heet het natuurlijk kind te
vondeling gelegd is. Faassen zorgt dat wij bij het vinden er van tegen
woordig zijn. Het geschiedt op het Rotterdamsche Boymansplein, welks
coulissen evenwel te Rotterdam bleven. Een jeugdig paar, dat met vrien
den en bekenden de bruiloft op straat voortzet, is de gelukkige vinder én
een van het tweetal ondervindt later hoe wèl zij deden met het meisje als
pleegdochter aan te nemen, want niet alleen dat het hulpelooze wicht ccnc
uitnemende pianiste wordt, die overal geacht en bemind is; maar Jan, het
eenige kind der echtelingen, nog slechts door de weduwe Bloem vertegen
woordigd, vraagt en verkrijgt hare hand, nadat hij eerst een ernstige twist
heeft gehad met Eduard De Wildt Jr.een inaucais sujet, die hel begrij
pelijk maakt, waarom zijn papa, na den dood van zijn ander wettig kiud:
de lieve Sophie, er toe komt troost bij zijne natuurlijke dochter le zoeken,
die hem echter met verontwaardiging den vadernaam weigert en het drama
eindigt met het woord: «Ik heb mijne moeder gewroken!"
Ziedaar eene korte en onvolledige schets van een stuk, welks verdiensten
voornamelijk in de détails bestaan, en waaraan de acteurs en actrices hunne
beste krachten wijdden. De gebroeders Haspels muntten uit als Eduard De
Wild Senior en Terbrugge. Rosier Faassen deed de door hem gedachte
figuur van Hartkamp geheel tot zijn recht komen. Zijne burgermanswel
sprekendheid waarbij de hagelwitte overhemdsmouwen niet konden gemist
worden, was onbetaalbaar. Zijne vrouw, tevens de vrouw van Hartkamp
zonder bigamie speelde uitnemend; maar vooral komt aan de dames
Bnrlage-Verwoerten last not least Jeanne De Groot, lof toe voor haar voor-
trcllelijk spel, dat op ons een diepen indruk maakte.
De vertooners werden herhaaldelijk terug geroepen. Aan den Schrjjver-
acleur werd een lauwerkrans vereerd, die hij wel verdiende; want, ondanks
de bezwaren, welke wij tegen de gedachte in T stuk vervat hebben mogen,
verklaren wjj gaarne dat het als dramatisch product lot het beste behoort
dat w(j in den laatsten tijd zagen opvoeren, en dat er tal van tooneelen in
zijn die slechts door een Nederlander geschreven en door de landgenooten van
Jan Steen gewaardeerd kunnen worden
Leiden, 14 Februari 1882.
ISIGEZUNUËIH.
D». Pierson sprak gisteren avond op eene meeting legen de reglementaire
bepalingen, maar vergat dat het ergste is en zal zijn het oog op de nog
ongeborenen te houden.
Zou het niet veel beter zjjn, de sanitaire reglementen uit te breiden en
te maken, dat het toezigt ook zich uitstrekte, al is het in strijd met over
bevolking, dat er niets verloren ging, althans zoo weinig mogeljjk; dan zou
fie prostitutie nog meer afgeschrikt worden.
De Fransche zeden hebben veel goeds, al durft aldaar eene dochter niet
alléén in het publiek te staanlaat ze een geleider nemen.
De mug uitzuigen anders niet
Dus «nunc censeo Carthaginem esse delendam", toegepast op het stelsel van
den spreker! X.
Zitting van het Kantongerecht te Leiden van 13 Februari 1882.
Kantonrechter Mr. W. van der Ivaay. Ambtenaar van liet openbaar ministerie
Griffier mr. F. G. van Binsbergen. mr. P. A. van Bnttingha Wichers.
Uitspraak in strafzaken.
Kaam en woonplaats
der beklaagden.
H. v. S.Alkemade,
J. F.Leiden
G. de B.idem
N. v. ZHazerswoude,
H. v. W., Haarlem
mermeer,
J. v.d. B., Benthuizen,
H. W.Katwijk,
J. H.idem,
H. W. J., Hillegom
A. H., idem,
H. G., Katwijk,
W. v. Z.Rijnsbnrg,
A. v. d. L., Veur,
D. K., Leiden,
A. v. P., idem,
A. K., idem,
Aard van het misdrijf.
baggeren in boezemwater van
het hoogheemraadschap Rijn
land, Warmond,
idem
idemna vroegere veroor
deeling
boter markten in ongewaarmerkt
vaatwerkLeiden
in draf rijden waar dat verbo
den was, idem,
idem,
met steenen werpen over straat,
Katwijk
idem,
als machinist van een stoom
tram daarmede dwarswegen,
op den tramweg uitkomende,
voorbij rijden zonder door
een signaal zijn komst te
hebben aangekondigdOegst-
geest,
idem
idem en met te grootc snel
heid rijden ïd de Leidsche
Buurt en aldaar stoom uit
laten uit de machineidem
onder het rijden zitten op een
door honden getrokken kar,
Sassenheim
een met honden bespannen kar
los en zonder toezicht op den
weg laten staan, Zoeterwoude,
in dronkenschap op straat de
orde verstorenLeiden
idem
in dronkenschap een rijtuig be
sturen rijden in verboden
richting en een paard mis
handelen idem
Gevallen uitspraak.
10.of 3 dagen.
idem.
20.of 5 dagen.
f 3.of 1 dag en verbeurte
van het vat.
/3.of 1 dag.
idem
ƒ2.of 1 dag.
idem.
f 5.of 2 dagen.
ƒ3.of 1 dag.
ƒ5.of 1 dag (driemaal).
ƒ3.of l dag.
idem.
4.of 2 dagen,
idem.
10 of3 dagen, 3 of 1 dag
en ƒ3.of 1 dag.
