landerijen eenige vruchten te trekken. Genoemde kerk is dan ook daar
door bijna van alle inkomsten beroofd en zal, om de 13 a 14 duizend
kubieke meters zand te ruimen, die op hare landerijen zitten, zich in
schulden moeten steken, die in geen jaren zullen kunnen worden afgelost,
indien de watersnood-commissie niet besluit schadevergoeding te geven.
De Volksvriend bevat het volgende stuk, waarvan dal blad de over
neming verzocht
Aan alle werk verschaffers, hetzij openbare besturen, hetzjj besturen
van zedelijke ligchamen of van tiaamlooze vennootschappen, hetzij land
bouwers, fabrikanten, kooplieden, aannemers, bazen, enz. enz.
Gij weet dat Zijner Majesteils regering met de vertegenwoordigers van
het Ncderlandsche volk eene wet hebben tot stand gebragt, die 1 Novem
ber jl. in werking trad. om het misbruik van sterken drank tegen te gaan.
Onze wetgevende tnagl heeft daarmede haren pligl gedaan; maar zjj kan
niet alles.
Gij moet medewerken.
Doet gij dan nu van uwen kant ook uwen pligl: neemt een kloek en
waardig besluit.
In groote trekken kome dal besluit hierop neder:
Art. 1. (lp onze werkplaatsen (werven, landerijen, fabrieken, pakhui-'
zen, kantoren, werkplaatsen enz. enz.) wordt geen jenever noch andere
sterke drank meer toegelaten.
Art. II. Wanneer een onzer onderhoorigen zich in kennelijken slaat van
dronkenschap op onze werkplaats of in onze dienst bevindt, wordt hij (of
zij) onmiddellijk onislagen.
Art. (II. Een arbeider, die wegens dronkenschap uit zijne dienst is ont
slagen, wordt in geen andere dienst aangenomen, tenzij op aannemelijken
grond ware te bewijzen dat hij een vol jaar zich van dronkenschap Ijeeft
onthouden.
Sluit n tot dit einde aan hjj onze verecniging, wier grondwet in deze
weinige woorden is zamengevat: //Niet drinken en niet schenken".
Of anders, sluit u onderling aan lot een anli-jenever-bond, neemt
daarbij de vorenstaande regelen lot grondslag en houdt u streng daaraan.
In beide gevallen zult gij de regering krachtig steunen en duizenden werk
lieden met hunne gezinnen eene groote weldaad bewijzen.
Bij het onderzoek van het VJe hoofdstuk der staatsbegrooling voor
1882 binneulandsche zaken, werd in beschouwingen getreden omtrent hel
beleid van den minister en door velen daarover een min gunstig oordeel
uitgesproken. Terwijl belangrijke wetten, die eigenaardig tot het beleid
van binnenl. zaken belmoren, men deuke slechts aan de gemeentewet, de
provinciale wet. de wel op het middelbaar onderwijs, in menig opzigt her
ziening eischen, eu reeds sedert meer dan twee jaren aan de verbetering
der twee eerstgenoemde de hand is geslagen, heeft deze minister in hel
afgeloopen zittingjaar zich bepaald bij de indiening van wetsontwerpen van
ondergeschikt belang, en was daarenboven zijne houding bij hel tot stand
brengen van de twee meest gewiglige voorstellen, die betreflende "het hoo-
ger onderwijs en de kohierenniet van dien aard geweest om eerbied voor
zijn wetgevend talent en voor de kracht zijner overtuiging in te boezemen.
Dat vooral de gemeentewet noodig herziening vorderde, werd door die leden
aaneetoond met o. a. te wijzen op den toestand, waarin de finantiën van
vele, en daaronder groote gemeenten, verkeeren. Hel is van algemeene
bekendheid, dal hel platte land hoe langer hoe meer door vermogende
grondeigenaren wordt verlaten of dal het grondbezit aldaar in handen der
in de steden wonende kapitalisten geraakt. Reiden blijven groot belang
hebben bij de onlwikkelitiïde welvaart en den bloei der gemeenten waar
hunne bezittingen zijn gelegen. Toch dragen zij door de bepalingen van
de gemeentewet betrekkelijk weinig bij in de veelal aanzienlijke kosten,
die de gemeentebesturen moeten maken ter bevordering van hel verkeer,
waarvan de grondeigendom in de eerste plaats door zijne waarde-vermeer-
dering de vruchten plukt. Gok sommige groote gemeenten, brandpunten
van 'handel, nut en genoegen, ondervinden er bezwaar in om hen, die
dikwerf in ruime mate genieten van de voordeelen welke de gemeente der
bevolking biedt, iu verhouding tot dat genot te doen bijdragen in de kosten
daaraan besteed. Hel wonen in eene andere naburige gemeente, het ver
laten van de stad in zomer of winter, om met achterlating van huis en
goed zich elders tijdelijk op te houden, zjjn zoovele redenen, die de hier
bedoelde gemeenten verhinderen om allen, die in de door haar bezorgde
voordeelen en gemakken deelennaar verhouding tot hun vermogen ook
te doen dragen in de kosten der gemeentelijke huishouding. Dat de minister
zich nog niet aan eene herziening van de kieswet had gewaagd, kon met
het oog op het standpunt der regering als "Cabinet d'affaires" door som
migen begrijpelijk worden genoemd, doch een onderwerp als het hiervoren
genoemde, de verbetering van het gemeentelijk finanliewezen door regeling
der verhouding van rijks- en gemeentebelasting, had in het oog van velen
verdienddat de minister er zijne krachten aan had gewijd. Zjj hoopten
dan ook te vernemen, dat spoedig door den minister een ontwerp tot her
ziening van de gemeentewet bij de vertegenwoordiging zoude worden ge
bragt, en dat binnen een niet te lang tijdsbestek de provinciale wet zoude
volgen, evenals de wet op het middelbaar onderwijs.
Wat de begrooting zelve betreft, werd in enkele afdeelingen de mecning
geuit, dat zij in vergelijking met het vorige jaar op verschillende punten
beier was toegelicht en meer gespecificeerd, maar aan den anderen kant
werd beweerd, dat die toelichting dikwerf meer schijn was dan wezen.
Viij algemeen was men het daarover eens, dat van een gewenschlen bezui-
nigingsziu in de nu voorgedragen begrooling weinig viel te bespeuren en
dal onderscheidene verhoogiugenzij het al sommige van weinig belang,
werden voorgesteld, waarvan de noodzakelijkheid niet voldoende werd
aangetoond.
liet voorstel tol uitbreiding van het ambtenaarspersoncel aan het depart.
Ii
gil
0
itrt
tilo
tne
itls
lei
lier
0
ld
toil
irsc
Al
eve
erla
ape
gid;
wp
aar
teri
foor
feu
gen
do;
vond geen onverdeelde goedkeuring. Eene specificatie van de ambtenarei
per afdeeling werd voor het vervolg wenschelijk geacht. Gaarne wiljt
men wetenhoe de verhouding is geregeld van de twee referendarissen li
de afd. onderwijs.
Vrij algemeen werd de tegenwoordige regeling ten aanzien van de kostq
der provinciale huishouding abnormaal geacht. Het was een aandrang i|
meer lot hervorming der provinciale wet. Ook werd het denkbeeld geop.
perd tot vereeniging van Utrecht en Drenthe met de omliggende gewesteg
Anderzjjds werd dit niet aanbevelingswaardig geacht, noch uit het oogpunt
van bezuiniging noch uil andere oogpunten.
In meer dan eene afdeeling werd door enkele leden gevraagd wat de vet.
eeniging voor statistiek in dit jaar had gedaan, hetwelk het bestendigd
van een subsidie van /2000 wettigde.
In eene afdeeling werd ter sprake gebragt de ongelijke toepassing vj,
art. 21 der wet op de besmettelijke ziekten. Het scheendat de medewet,
king der geneeskundigen, om de wet gelijkmatig en naar geesten bedoelin;
in uitvoering te doen komen, niet overal even krachtig was, en dit k«
niet anders dan nadeelig werken op den eerbied aan haar verschuldigd.
Ten opzigte van het hooger onderwijs werden in alle afdeelingen klagi#
aangeheven over de groote kosten van dat onderwijs. Ten aanzien van hu
middelbaar onderwijs werd door zeer vele leden de herziening van die wti
den minister aanbevolen. In de menigte vakken en vooral in de examim
behoort verandering en vereenvoudiging te worden gebragt. Door de hoogt
eischen werd het middelbaar onderwjjs hoe langer hoe minder populair.
Betrekkelijk het lager onderwijs werden onderscheidene punten ter spralt
gebragt. Zoo werd geklaagd, dat de minister de voorlichting der inspec-
tcttrs schaars inwon en belangrijke besluiten had genomen, zonder dn
zij daarin zjjn gekend. De werkzaamheden lusschen de districts- en
arrondissements-schoolopzieners zijn zoodanig geregeld, dat de eersten over.
kropt zijn mpt werk, de anderen nagenoeg niets te doen hebben. Ooi
klaagde men, dat niet geregeld was, aan welke der hoogere autoriteitent
lagere zich hadden te wenden om advies. De uitvoering der onderwijswti
gaf volgens velen geen blijk van praclischen zin. Van verschillende zrjdej
werd nog eene gestrenge toepassing der wetsbepalingen nopens de neutral
teit aanbevolen. Door enkele gemeentebesturen werd de neutraliteit niet naai
behooren in acht genomen, namelijk door het handwerkonderwijs niet
de openbare scholen te doen gevenmaar dit in andere localen over te lala
aan derden, bijv. kloosterzusters ol vrouwen van hoogst gestrenge godsdienst
begrippen, die, vurig daarvoor ijverende, de godsdienst niet van het onderwj
afgescheiden wisten te houden.
Over de hooge opvoering der kosten van het ziekenhuis te Leiden werfn
bijzonder geklaagd.
Het voorstel tot aanstelling van een directeur voor het ethnographisd
museum ten vorigen Jare verworpen werd op nicnw bestreden.
In alle sectiën werd door de meerderheid met bevreemding kennis gent'
men van de uitlegging door den minister gegeven aan de onlangs in ft
tweede kamer gevoerde beraadslaging over de teruggave der zoogenaanilt
Ruïne aan de gemeente Leiden en achtte men haar op zijn minst cinte'"™
twistbaar. Velen meenden, dat, na de belangrijke uitbreiding in de laatslt
jaren aan de akademische gebouwen gegeven, er van stichting vau m
nieuw akademiegebouw geen sprake meer kon zijn.
In alle sectiën verhieven zich krachtige stemmen om in plaats va»
eenen hooglccraar Brill er drie nieuwe te benoemen.
In eene afd. werd afgekeurd, dat hetgeen den schoolbouw hetreft nif
wordt geregeld en bepaald door de afd. onderwijsmaar door die vat
kunsten en wetenschappen.
De oprigting eener hoogere burgerschool met 3-jarigen cursus te Bergei jj
op Zoom vond bij velen tegenstand.
Hel subsidie ten behoeve der tuinbouwmaalschappij «Linnaeus" voni
bestrijdingdaar men Linnaeus als plaats om goede tuinlieden te vormei
en den tuinbouw in ons land vooruit te brengenvan zeer geringe belet
kenis hield.
Enkele leden drongen er op aan den vacantielijd voer het houden dei
examens M. 0. te bestemmen.
Door eenige leden werd aangedrongen op verligting van de examen-pr#
gramma's lager onderwijs en op het instellen van twee afzonderlijke e»
men-commissiëneene voor het openbaar, de ander voor het bijzonder
onderwijs.
In eene afd. werd er op gewezen, dat nog vele gemeenten niets voor ltd
onderwijs hebben verrigt, en de 30 pCt. in de kas laten vloeijen zonder
iets voor te doen. Is het toch niet noodig, zoo vroegen verschillende leden,
dat die gemeenten worden aangezet om de voorschiften der onderwijswtl
beter op te volgen
'sGRAVENHAGE11 November
Aan den heer C. J. F. van den Enden is, op zijn verzoek, eervol
slag verleend als burgemeester der gemeente Chaam.
Ter correctionele teregtzitting van het geregtshof te 's Gravenhafi
werd heden uitspraak gedaan ten aanzien van de appellen jl. Zaturdag k
handeld. Hel hof bevestigde het vonnis der Haagsche regtbank, waarbij d(
student J II. M. te Valkenburg is veroordeeld tol 3 dagen celstraf, wege»
geweldadigheid legen een magistraatspersoon; alsmede het vonnis der rest
bank te Dordrecht, waarbij de sjouwer J. v. d. B. aldaar is vrijgesproken
ter zake van moedwillige mishandeling.
Mietje de Leeuw is door het kantongeregt alhier voor den 89™ ke#
wegens openbare dronkenschap veroordeeld. Theodorus Schiffel voor de 79'
en Scheidele voor de 45' maal.
Gisteren nacht werd te Schevenitigen ingebroken bij den heer A. Ho#
genraad in zijn kantoor in de Weststraat. De dief of dieven hebben alk
boeken door elkander gesmeten, de kasten opengebroken en namen ong#
veer /80 a /90 specie als buit mede.
rost
l'Ao
life
ïfva
digd
Ie i
rel
toel
aan
geit
aan
M
