hoor, dat als liet ware aan zijne lippen hing, gaf aan liet slot door dave
rende toejuiching van zijne bewondering en instemming blijk.
Na eenige mededeelingen van den secretaris, cn een warm woord van
sympathie voor den Bond door dr. Wizart, in de Hoogduitsche taal ge
sproken, dat telkens door luide toejuichingen der vergadering werd afge
broken, gaf de eere-voorzitler het woord aan den heer J°. de Vries, predikant
te Haarlem, ter inleiding van het eerste aan de orde zijnde onderwerp:
//•Bijbel en Opvoeding".
Referent nam hieruit aanleiding om te wijzen op het verkeerde gebruik
dal van den Bijbel vaak bij de opvoeding wordt gemaakt, daaraan eene
beschouwing van den Bijbel zelve latende voorafgaan. Hij staalde met tal
van voorbeelden, die nu en dan nogal hilariteit verwekten, zijne stelling,
maar wees er ook aan den anderen kant op dat de Bijbel er was, en wij
nu eenmaal niet konden doen alsof hij er niet was. Onmogelijk was het
dien te negeren op het gebied van liet kerkelijk leven. Hij blijlt het klas
sieke boek van de godsdienst, het eerste wat ons van Jezus spreekt. Met
cenige wenken hoe bij aan de opvoeding moest worden dienstbaar gemaakt,
cn, den wensch dat hij op allerlei wijze iets van zijn Semitisch vuur aan
onze zoo practische cn voorzigtige germaansche zielen mogt mededeelen
besloot spreker zijn welsprekend referaat, waarvan deze dorre schels
naiuurlrjk niets meer dan een flaauwe weerklank kan zijn.
Prof. Oort sloot zich ten deele aan hel door den referent gesprokene aan.
Hij wenschte geen kritiek uit te oefenen en zag ook geen kans hier de zaak
afdoende uit te maken, hoewel in veel opzigten het gesprokene op hemden
indruk maakte als liet referent, om een spreekwoord te gebruiken, de ver
gadering zitten: met het mes in den «buik." Na nog eenige beschou
wingen, aan zijne eigene langdurige ervaring ontleend, uitte hij den wensch
dat de Bijbel meer en meer een groot opvoedingsmiddel ook voor ons volk
wezen mogt.
Het tweede aan de orde zijnde onderwerp: «de kerkelijke reglementen
cn het recht der consciëntie", werd ingeleid door mr. II. Ph. de Kanter,
advocaat te Brielle.
Referent zou de stelling omkeeren en eerst eene definitie van het gewe
ten, niet van een advocaten-geweten, maar een gewoon menschelijk geweten,
trachten te geven, om daarna de kerkelijke reglementen zelve te bespreken.
Zijne opvatting was dat het geweten moest zijn een volkomen klaar en
duidelijk bewustzijn van onze roeping als mensch, in zijn streven naar
waarheid, regtvaardigheid cn liefde, zoodat de slotsom voor ieder individu
moest wezen de bevestigende beantwoording der vragen: «ben ik waar,
ben ik regtvaardig, betracht ik het gebod der liefde"Wanneer hij aan
deze eischen de kerkelijke reglementen toetste was de oplossing verre van
bevredigend. Spreker loonde dit met onderscheidene voorbeelden, aan die
reglementen ontleend, aan, en tevens hoe vaak de bepalingen er van met
elkander in omleidingen strijd waren, en de verwarring en misbruiken die
daaruit noodwendig voortvloeiden. De slotsom van spreker was, dat, waar
de reglementen in strijd waren met het geweten, deze niet behoeven te
worden nageleefd.
Ds. Klaassen en prof. Kuenen, en later ook de heer Uugenholtz Sr.kon
den zich in menig opzigt met het gesprokene niet vereenigen, en weder
legden 's sprekers mcening op verschillende gronden. Prof. Kuenen deed
vooral welsprekend uitkomen, dat de zaak lang zoo eenvoudig niet was
als die door referent was voorgesteld en toonde dit met voorbeelden aan.
Ook de heer Uugenholtz gaf in een warm woord aan zijne opvatting om
trent de kerkelijke reglementen lucht.
Nadat de verschillende sprekers door den heer de Kanter waren beant
woord, deelde de voorzitter mede dat, afgezien van het reeds vergevorderde
uur, de behandeling van het laatste punt aan de orde: «de toekomst van
het gemeeuteleven", door dr. L. H. Slotemaker, predikant te Arnhem, in te'
leiden, toch, door de afwezigheid van den referent niet zou kunnen behan
deld worden.
Mr. Telling nam hierop het woord om den eere-voorzitter voor zijne lei
ding dank te zeggen, die daarop dezezamenkomst sloot, welke van het begin
tot het einde door allen met onverdeelde aandacht en belangstelling werd
bijgewoond.
Blijkens eene hierachter voorkomende aankondiging van de kamer van
koophandel en fabrieken alhier noodigt deze, ingevolge den wensch van de
Nederl. commissie voor de Internationale tentoonstelling te Melbourne in
1880, heeren industriëlen uit Leiden en omstreken uit tot het bijwonen
eener vergaderingdie Zaturdag 1 Nov. zal gehouden worden. Wij gelooven
dal het niet noodig zal zijn van onze zijde aan de uitnoodiging der kamer
veel toe te voegenmaar meenen dat het voldoende zal wezen de aandacht
te vestigen op deze vergadering, die zeker zeer belangrijk zal zijn en waarop
alle inlichtingen betreffende de tentoonstelling, de verzending en het land
zullen gegeven worden.
Gisteren namiddag ten 6 ure heeft aan de Haarlemmerstraat, op den
zolder van den slroohoedenfabrikant d. D.een brandje plaats gehad, en
wel doordien het petroleumlampje sprong en de inhoud daarvan zich aan
stroo, dat gedraaid werd, mededeelde. Met behulp van emmers water is de
brand door de buren gebluscht.
De gisteren te 's llage gehouden acte-examens leverden den volgenden
uitslag op:
Middelbaar ouderwijs, afd. letterkunde. Toegelaten de heer J. J. II. Cor-
nclisscu, van Amsterdam, voor aardrijkskunde. Afgewezen één voor Hoog
duit sell en één voor Pransch. Niet opgekomen één voor Nederlandscbe taal
en letterkunde.
Middelbaar onderwijs, aid. wis- en natuurkundige wetenschappen. Den
27"1. 28" en 29" October werden geëxamineerd drie candidateu voor de
hoogere wiskunde. Toegelaten de lib. A. W. Gravelaar, uit Iloogezaud, en
S. 11. Colenuit Delft. Den 28" en 29" October deden vier candidaten
voor boekhouden examen. Toegelaten werden voor schoolonderwijs de heer
F. J. Boer, uit Rotterdam, en voor huisonderwijs de lilt. .1. II. Bekkering,
uit Wildervank, en C. van Boom, uit Rotterdam.
Heden is de acte voor het middelbaar onderwijs in het boekhouden
(huisonderwijs) toegekend aan den heer Barend Boon, van Leiden.
Op 28 October is te Delft de acte van bekwaamheid tot het geven van
middelbaar onderwijs in het boelseren (0), uitgereikt aan den heer J. G,
Steenbeek. Voor dit examen hadden zich 4 candidaten aangemeld, van
welke 2 zich terugtrokken en 1 werd afgewezen.
Lager onderwijs. Van de 7 candidaten, die zich voor de acte in de wis
kunde hadden aangemeld, trok 1 zich terug; 4 werden afgewezen en 2
toegelaten, dc hh. J. Smits, uit Dordrecht, en II. de Zeeuw, uit Ridderkerk.
Bij de heden gehouden examens is de acte van hulponderwijzer verleend
aan de hh. Th. van der Linden en F. J. Blöte, van Leiden, en Kuyt, uit
Katwijk.
Naar men verneemt zou de regering voornemens zijnhet verbod van
invoer van aardappelen uit de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, dat
bij kon. besluit van 3 Julij 1875 werd uitgevaardigdweder in te trekken.
Naar het oordeel van gedep. staten van Zuidholland bestaan er geen
termen om ten aanzien van het adres der gemeente Ridderkerk, om tegemoet
koming in de gewone kosten van het lager onderwijs, een gunstig advies
aan den koning uit te brengen. Daarentegen heeft dit collegie den staten
gunstig gepreadviseerd op de aanvragen der gemeenten Monster, Oud-Beijer-
land en Hoorneer om subsidie, voor de beide eerstgenoemden in de gewone,
voor dc laatstgemelde gemeente in de buitengewone kosten van het lager
onderwijs.
Behalve de periodieke aflossing der compagnie vesting artillerie te 's llage
zullen, naar dezer dagen is bepaald, tegen 1 Mei 1880 de volgende garni
zoensveranderingen plaats hebben. Van het 3e regiment infanterie zal het
le bataillon van Vlissingen naar Bergen-op-Zoom, het 4' bataillon van laatst
genoemde plaats naar Vlissingen worden verplaatst. Van het 8C regiment
infanterie zal de hoofd-administratie van Utrecht naar Arnhem worden over-
gebragt; het 2e bataillon le en 2» comp. zal uit Zutphcn naar Deventer wor
den verplaatst; het 3e bataillon le en 2e compagnie van Arnhem naar Zutphen,
terwijl te Arnhem het 4' bataillon 2e en 3' comp.dat thans zich te Zwolle
bevindt, in garnizoen zal komen.
II. M. de koningin heeft zich, naar men verneemt, bereid verklaard
als beschermvrouw op te treden van de Maatschappij tot opvoeding van
weezen in bet huisgezin.
Door den gemeenteraad van Rotterdam is tot directeur geneesheer van
het Ziekenhuis benoemd de heer dr. Hesselink, practiserend geneesheer te
Stad Almelo, met 20 stemmen, tegen 17 op den heer dr. Klinkert te Rot
terdam.
Heden nacht omstreeks half 2 ure vernam men te Rotterdam, ten
huize van den heer R. Mees. aan het Nieuwe Werk, een verdacht gerucht.
Bij onderzoek bleek het, dat er in twee kamertjes onwelkome bezoekers
waren geweeet. Dat zij alles naauwkenrig met licht hadden nagesnuffeld,
bleek uit de lucifers, die op den grond lagen en uit een zwarten aanslag,
als van den walm eener kaarsvlamin een der kasten. Zij vonden echter
weinig, dat naar hunne gading was. Bij het heengaan hebben zij een trap
ladder, die bij eene serre in den tuin stond, medegenomen en zich daar
mede begeven naar de achterzijde van het huis van den heer Vlierboom.
Aldaar hebben zij bij de veranda de deur weten te openen, om in de tuin
kamer te komen. Doch ook daar hebben zij niet veel opgedaan. Men kan
niet anders vermoeden dan dal zij, meenendc onraad te hooren. eensklaps
de vlugt hebben genomen. Het ergste van de zaak echter was dat zij
brand hebben veroorzaakt. Want toen men des ochtends in de kamer
kwam, waren niet slechts de gordijnen verbrand, maar had ook het hout
werk zoodanig vuur gevat, dat wanneer men niet zeer spoedig bij de hand
was geweest om le blusschen, het weldra in vlam zou hebben gestaan.
Ouder Delfshaven heeft men de vacht gevonden van een schaap in
eene aan den Binnenweg gelegen weide; het vleesch had men medegenomen.
Door de geneeskundige staatscommissie te Amsterdam is tot arts be
vorderd de heer N. Ten Kate, candidaat-arts. en is het getuigschrift voor
het eerste gedeelte van het arts-examen uitgereikt aan den heer J. Wil
lige, doctorandus.
Onlangs zag een dienstmeisje te Amsterdam in de Leidschestraat een
kind van twee jaar oud tusschen de rails Ioopen, terwijl de tram in volle
vaart kwam aansnellen. Zonder zich te bedenken, vliegt zij naar het kind
toe, neemt het op en werpt het over de rails. Zij zelve werd door het
paard aan den schouder geraaktzonder evenwel eenig zigtbaar letsel te
bekomen. Door den schrik verloor zij haar spraakvermogen en nog kan
zij slechts met moeite eenige half verstaanbare woorden uilen.
Te Amsterdam had gisteren een treurig ongeluk plaats. De meester
knecht in eene suikerraffinaderij is tusschen de machine geraakt. Armen
en bccnen werden verbrijzeld en het hoofd onkenbaar verwond.
In den nacht van Maandag op üingsdag is een schip met steenkolen
geladen op den Banjert geloopen en gebroken. De bemanning beeft zich
met de sloep gered, en werd door een schipper uit Arnemuiden opgenomen
en te Veere aan wal gezet. Zelfs de kat, die aan boord was, werd door
de bemanning medegenomen.
Te Utrecht verwijderde zich eergisteren een timmerman, die aan een
gebouw van den staatsspoorweg werkzaam was, gedurende eenige oogen-
blikken van zijn werk en liet zijn ladder staan. Een schildersknecht, die
daarbij tegenwoordig was, maakte van zijne afwezigheid gebruik om den
ladder weg te nemen en dien aan een schildersbaas te verkoopenonder
voorwendsel dat hij zich elders ging vestigen.
De regtbank te Arnhem heeft uitspraak gedaan in de zaak van den
Engelschen zakkenroller Stanley, die de vorige week teregt stond. Bij het
vonnis is wettig en overtuigend bewezen verklaard de poging tol zakken
rollerij'den 18u" Julij op het perron van het station gepleegd, maar niet
