BIJVOEGSEL, bchoorende tot de Leidsche Courant
van Maandag 8 September d879, JP. 2dd.
BUITENLANDSCIIE BERIGTEN.
PER TELEGRAAF.
BELGIË.
Ue reglbank van koophandel te Antwerpen heeft uitspraak gedaan in
de zaak van den heer E. Zola c. s. tegen den heer V. Driessens, wegens
het ten tooneele voeren eener vertaling van l' Assommoir. De regtbank
heeft den Franschen schrijver in het ongelijk gesteld op grond; dat //vol
gens art. 5 van het verdrag tusschen België en Frankrijk van 22 Aug.
1852, en art. 6 van het verdrag van 1 Mei 1861, de Fransche schrijver,
die in België zijn regt wil behouden om een Fransch looneelstuk in het
Vlaamsch over te zetten, eene Vlaamsche vertaling van dit gewrocht moet
doen verschijnen, ten laatste binnen de drie maanden die volgen op de
neerlegging van het Fransche werk, welke neerlegging moet geschieden
biunen de drie maanden volgende op den dag der eerste uitgave in Frankrijk".
Naar men verneemt heeft de Paus, na kennis genomen te hebben
van de laatstelijk door den koning gehouden rede, waarbij deze, zinspe
lende op de onderwijswet, zijn volk lot eendragt aanspoorde ter handhaving
van de binnenlandsche rust, aan Z. M. geschreven, dat ook hij, boven alles,
vrede en eendragt wenschte.
EKCfELAN
LONDEN, 5 September.
In een berigt uit Durban aan de Times wordt gemeld, dat twee da
gen voordat sir Garnet Wolseley Ulundi bereikte, te Intaiijaneni aanzien
lijke boden van Getawayo waren aangekomen, o. a. zijn generaal Tying-
wayo. Zij zeiden, dat de koning bereid was zich over te geven en
cijns te betalenmits liet land d»or de troepen ontruimd werd. Men zeide
hun aan, dat met Cetawayo niet langer als koning kon worden onderhan
deld en dat hij zich moest overgeven zonder eenig ander beding dan van
lijfsbehoud en billijke behandeling.
De Dublin Gazette bevat een reeks van proclamation van den onder
koning, waarbjj gedeelten van de graafschappen Down en Armagh, ten
gevolge van daar plaats gehad hebbende ongeregeldheden van de Fenians,
onder de strenge toepassing van de wet tot handhaving van de orde worden
gesteld.
Hier te lande is men dag en nacht in de weer om den oogst van liet
veld te halen. Op alle akkers wordt bij maanlicht het koren gemaaid en
aan schoven gebonden en zelfs Zondag werd het werk niet gestaakt; zoo
doende is er nog veel behouden, wat verloren geacht was. Toch zal de
oogst slechts een vierde deel van de gewone opbrengst opleveren. Wanneer
de graan- en broodprijzen niettegenstaande dat laag blijven, zoo is dit zon
der twijfel te danken aan de zekerheid, dat liet buitenland met zijn over
vloed zal bijspringen. In de eerste plaats Amerika, dat zich in een rijken
oogst mag verheugen. //Of wij jelui dat slechte weer hebben toegezonden,
zegt broeder Jonathan in de Punch, zullen wij in het midden laten, maar
zeker is het. dat wij je veel koren zullen sturen".
Een merkwaardig voorbeeld van het lange leven der schildpadden is
voor eenigen tijd in Florida voorgekomen. Daar ving een planter in de
rivier St. Jean een groot exemplaar dezer diersoort, op welks schild het
volgende geschreven siond; //Gevangen in het jaar 1700 door llernand
Gomez in de rivier Sebastian; van daar door Indianen overgebragt naar Ma-
tanzas en verder naar de groote Wekiva." Groote Wekiva is de oude naam
van den St. Jean. Bovendien was op het schild het Spaansche wapen ge
grift. De planter, na het dier aan tal van personen vertoond te hebben,
liet het weêr vrij, niet zonder zijn eigen naam met jaartal bij het opschrift
gevoegd te hebben.
FRANKRIJK.
In de afdeelingen der kamer werd op 19 Maart 1878 eene commissie
van 22 leden benoemd tot het omwerken van de bestaande wetgeving op
het lager onderwijs en het maken van een wetsontwerp, waardoor alle op
dat stuk beslaande afzonderlijke wetten krachteloos zouden worden; de
quaeslie moest tevens uit een paedagogisch, administratief en financieel
oogpunt opgelost worden. Het wetsontwerp zal waarschijnlijk kort na het
reces bij de kamer worden ingediend. Reeds nu wordt medegedeelddat
liet wetsontwerp zeer uitgebreid is; liet lelt 111 artikelen en is in zes
titels verdeeld. Het beginsel berust op verpligt, kosteloos leekenonderwijs.
De slaat neemt alle kosten van het lager onderwijs op zichmaar ontvangt
daarentegen alle opbrengsten, waarover tot nu toe de departementen en de
gemeenten beschikten. Geen openbaar onderwijzer ol onderwijzeres kan
uit geestelijke vereenigingen genomen worden. Wat de leden van geestelijke
orden betreft, zij kunnen voortgaan met privaatscholen te openen, onder
voorwaarden bij het wetsontwerp voorzien, maar onder voorbehoud dat zij
tot het geven van onderwijs gemagtigd zijn. Het godsdienstonderwijs mag
niet door onderwijzers van openbare scholen gegevenmaar kan na schooltijd
gegeven worden aan kinderen, wier ouders dit verlangen; overigens is het
van het officieel programma geschrapt.
Van regeringswege is bij den staatsraad eene aanklagt ingediend tegen
den bisschop van Grenoble, die de kerk Ie Salette lot eene basilica heeft
verheven, zonder van de pauselijke bul, waarbij hem dit vergund werd,
aan de regering mededeeling te doen, ingevolge de voorschriften der wet.
Betreffende de teruggekeerde geamnesticerdcn meldt de Parijsche cor
respondent van de Köln. Zeit De geamneslieerden waren uitermate vreed
zaam gestemd. Zij verhaalden, hoe zwaar zij eerst in Nieuw-Caledonië ge
leden hadden; maar zij voegden er bij. dat hun toestand later heel dragelijk
is geworden. Er bevinden zich zeker onder hen ook geen Rochefort's en
dergelijken, die, nadat zij hun vaderland in namelooze ellende gestort had
den, thans nog de buitensporigste taal durven voeren. De teruggekeerden
waren bijna alle eenvoudige soldaten der commune, die meenden voor eene
goede zaak te strijden, die niet wisten, dat zij de speelbal waren in han
den van eenige nietswaardige eerzuchligen. lie meesten zijn door hunne
bloedverwanten en vrienden aan het station afgehaald. Maar anderen, om
streeks 150, waren gedurende de acht jaren in volslagen vergetelheid ge
raakt, van welke velen zelfs hunne vrouwen, die andere betrekkingen had
den aangeknoopt, niets meer wilden weten. Deze mannen, nadat men hen
in de herbergen eenige verversching had laten gebruiken, trokken af
met de twee frankendie zij van het comité van bijstand hadden ontvangen.
De leerling van het Lycée Fontanes, die bij een prijsuitdeeling //Leve
Hendrik V!" geroepen heeft, komt in de Siècle tegen het berigt op als
zou hij bij gemis van een prijs door den graaf van Chambord schadeloos
gesteld zijn. Uit zijn schryven blijkt tevens dat de prys hem wel degeiijk
is ter hand gesteld.
Bij een juwelier in de rue Bsissy d'Anglas is een halssnoer ter waarde
van 30,000 frs. gestolen, door een onbekende, die herhaalde malen het
magazijn bezocht en over den koop van dit sieraad onderhandeld had. De
laatste maal had hij een vochtig lapje gevraagd om een safier te wrijven
en daardoor beter over de waarde te kunnen oordeelen. De dame van het
magazijn, die alleen was, ging even naar achter om het gevraagde te halen
en ontwaarde bij haar terugkomst dat het halssnoer en de kenner ver
dwenen waren.
De groote orang-outang in den Jardin d'acclimatation, te Parijs, die
zoovele bezoekers trok en het grootste exemplaar was, dat tot dusverre in
Europa werd aangevoerd, is overleden.
ITALIË.
Uit Venetië wordt gemeld dat de koningin van Italië aan een groot
gevaar ontkomen is. Een kanonneerboot, waarop H. M. een zeetogtje
maakte, werd door een stoomboot aangevaren. Alleen aan de tegenwoor
digheid van geest van den kommandant der kanonneerboot was het te dan
ken, dat de botsing, waarvan de gevolgen niet te voorzien zouden zijn
geweest, getemperd werd.
De roovers, aangevoerd door Salpielra, wien het gelukte een jaar ge
leden uit de gevangenis van Palermo te ontvlugtendie zich sedert aan
verschillende strooptoglen schuldig maakten, werden dezer dagen in de
nabijheid van Palermo door karabiniers overvallen. Salpietra en zijn luite
nant Ferro werden gedood, doch ook van den kant der troepen werd een
man gedood en een gevaarlijk gekwetst.
DUIT8CIILAND.
Te Berlijn is Vrijdag geopend de achtste algemeenc vergadering der
verceniging van slerrekundigen. Een groot aantal wetenschappelijke man
nen op astronomisch gebied waren bijeengekomen uit Ooslenrijk-Hongarije,
Engeland, Frankrijk, België, Nederland, Rusland, Scandinavië. De minister
van eerediensl en onderwijs riep den vergaderden het welkom toe.
- De professor aan de akademie van fraaije kunsten te KrakauAlexan
der Gryglewski, vertoefde dezer dagen te Dantzig en copieerde eenige schil
derstukken, in eene zaal van het raadhuis aanwezig. Op zekeren middag
stortte hij zich van de eerste verdieping van het raadhuis op het plein
neder en was onmiddellijk ten gevolge van een schedelbreuk overleden. Hij
was ruim voorzien van middelen van bestaan, doch een brief, welken hij
in den morgen van dien dag ontving, schijnt tot dezen zelfmoocd aanleiding
gegeven te hebben.
De Evangelische alliantie hield in deze week hare 7' algemeene ver
gadering te Bazel. Zij werd zeer druk bezocht, want niet minder dan
1600 leden en afgevaardigden waren tegenwoordig; ongeveer 20 uit Frank
rijk, 500 uit Duitschland, 400 uit Engeland en Amerika en verder ver
scheidene uit Zwitserland, Oostenrijk, Italië, Spanje en Nederland. De
vergadering werd geopend door den heer Charles Sarasin, voorzitter van de
Zwitsersche afdceling. Hij heette de aanwezigen welkom in Bazel, dat
trolsch was op hunne tegenwoordigheid, maar het betreurde, hen niet zoo
schitterend te kunnen ontvangen als Londen, Amsterdam en New-York
dat in vroegere jaren hadden gedaan. Hij wekte hen op om getuigenis af
te leggen van hun Christendom en tevens te zorgen, dat ook deze verga
dering practische en blijvende vruchten zou dragen. Rapporten werden
voorgelezen over den toestand van het protestantisme: in Zwitserland, door
dr. Giider, van Bern; in Duitschland, door dr. Cromer, van Greifswald; in
Frankrijk, door den heer Babut, van Nimes; in Groot-Brittannië, door den
pred Edward Bligh; in Nederland, door prof. van Oosterzee, van Utrecht;
in Oostenrijk, door d'. von Tardy; in Amerika, door dr. Schaff, van New-
York; in Scandinavië, door dr. von Scheele, van Upsala.
Eene firma te Chemnitz heeft voor het geheele Duitsche rijk octrooi
verkregen op de uitvinding van een muilkorf met beweegbaren onderkant.
De constructie is van dien aard, dat, zoodra de hond den bek opent, het
ondergedeelte van de muilkorf uitwijkt, zoodat het dier gemakkelijk kan
ademhalen, geeuwen en de tong laten uithangen, zonder echter te kunnen
bijlen, of iels anders te kunnen aangrijpen dan hetgeen men hem door de
muilkorf heen in den bek geeft.
RUSLAND.
De moordenaar van den gouverneur van Charkow is in het gouverne
ment Tschernigow aangehouden. Hij moet indertijd door Lisogub, die
onlangs is ter dood gebragt, tot het begaan van den moord zijn omge
kocht. Hij is naar Charkow overgebragt, om aldaar te worden gevonnisd.
ST. PETERSBURG, 5 September. Stormen in den Finschen zeeboezem
hebben de Newa buitengewoon opgedreven, zoodat het water in de stads
kanalen buiten zijne oevers getreden is en de voorsteden met overslrooming
bedreigd worden.
PARIJS. 5 Seplember. Het berigt der IV. F. Presse, dat de regering
besloten heeft af te zien van art. 7 van het wetsontwerp-Ferry, mist allen
grond.
PARIJS, 5 September. Prins Jerome Napoleon zal als candidaat optre
den voor de kamer van afgevaardigden in het dep. der Alpes-maritimes.
ST.-PETERSBURG 6 September. De ambassadeur te Konstantinopel, prins
Labanofl, is tot ambassadeur te Londen benoemd. Hij wordt te Konstanti
nopel vervangen door den heer Saburoff, thans gezant te Athene.
De storm woedt hier sedert eergisteren met steeds toenemende hevigheid.
Het stijgen van het water is tot staan gekomen. De eilanden der voorsteden
zjjn overstroomd.
SIMLA, 6 September. (R. O.). De Engelsche ambassade te Kabul is op
den 3eD dezer aangevallen door in opstand gekomen Afgaansche regimenten,
hunne soldij vorderende. De bevolking sloot zich daarbij aan. Dc Emir
zelf werd door de oproerlingen belegerd. De aanval op de ambassade hield
den geheelen dag aan. Des avonds brak er brand uit. Ilet lot van majoor
I Cavagnari en van het personeel der ambassade is onbekend. Bevelen zijn ge
geven tot het onmiddellijk oprukken van Engelsche troepen naar Kabul en
1 tot eene algemeene concentratie der troepen.
Te Leiden ter Boekdrukkerij van J. C. BRABBE.
