STOOMVERVERIJ
CHEMISCHE WASSCHERIJ,
Nederlandsche Protestantenbond.
GEBR. FALTHE, Almelo.
PER TELEGRAAF.
ANTWOORD.
lSt>rgct-!ijfic St«uib.
ADVERTENTIE N.
Depot te Leiden bij J. J FLES, Hoogstraat 5.
Tirken met een woedend artillerie-vuur, waarna liunne infanterie voor den
kwam en den vijand terugdreef, üe Turken, geheel gedemoraliseerd,
I en in verwarring op de v|ugt en werden tot den avond vervolgd. Met
in "al werd het oogmerk der Russen om Moukhtar-Pacha van Kars al te
snijdendien dag niet bereikt.
jloukhtar-pacha meldt aan den minister van oorlog, van 4 Oct., het
oKnde: Reden bezette Rached-pacha weder de hoogten van Groot Yanilar,
Ljke de Russen gedurende den nacht hadden ontruimd. De Turken ont
moetten slechts eenige voorpostendie weinig tegenstand boden. De colon-
van Rachcd- en Kiazim-pacha rukten toen voorwaarts, en tasten thans
Jen vijand aan, die zich geconcentreerd heeft te Perked en Aktche Kalé,
Idea oever van de Kars Tchai, tegenover de hoogten van Kabak. Omar-
oaclia's ruiterij, te Soubatan gekampeerd, en het corps onder aanvoering
L Moussa-pachate Kezil-Tepe staande, zijn voorwaarts gerukt om den
(ertnöedelijken terugtogt der Russen naar hun kamp te Karajal te bestoken,
lid gevecht duurt voort, maar wij hebben alle vertrouwen op den goeden
uitslag.
PARIJS, 8 October. De verkiezings-circulaire van Gambetta is verschenen,
jp zegt dat Frankrijk nu aan het woord zal komen en zijne meening zal
zeggen"°ver het tegenwoordig kabinet, over zijne daden van persoonlijke
staatkunde, over hel hoofd des staats, en over de niet te regtvaardigen ont
binding. Frankrijk wil de republiek als het noodzakelijk gouvernement van
Frankrijk; het wil niet morele orde, maar de republikeinsche orde van
zaken grondvesten. Het zal te kennen gevendat het zich onttrekken wil
aan de"clericale overheersching. liet zal de dictatoriale staatkunde veroor
delen en hel hoofd des staats, die een plebisciet voor zich heeft uitge
schreven, geene andere keus overlaten dan meê te gaan of heen te gaan.
PARIJS. 8 October. Gambetta zal op nieuw vervolgd worden wegens zijn
verkiezingsmanifestmaar er zal geen enkele maatregel worden genomen,
int liet verspreiden van hel manifest tegen te gaan.
PARUS, 7 October, üe heer Dourbeau, lid van den senaat, is gestorven.
KONSTANT1NOPEL, 7 October. Mehemed Ali zal het leger tegen Monte
negro aanvoeren.
PARUS. 8 October. Particuliere berigten uit Budapesth melden dat van
Servids deelneming aan den oorlog voorloopig, zoo niet ten eenenmale, is
afzezien. Wapenen, geld en equipement ontbreken, en dus valt aan een
sinier-veldtogt niet te denken.
MADRID, 7 October. Negen personen, die wapenen en munitie in bezit
haddenzijn gisteren in hechtenis genomen. Zij boden weêrstand en bij die
gelegenheid werd een gedood en een gekwetst. Het proces is begonnen.
IV.
og grondiger acht ik hel bezwaar tegen het voorstel lot uitbreiding van
het zoogenaamd Liernur-stelsel. In het verslag van den toestand der gemeente
leest men dat dit voldoende werkt. Verstaat men daarmede dat het pomptoestel
ook pneumatisch stelsel genaamd, naar eisch werkt om dagelijks de dunne
faecaliën uit de huizen der bewoners van die wijk te verwijderen, dan
is er geen reden van betwijfelen. Maar het is niet juist dat die inrigting
voldoet aan de belofte. Die was dat de kostbare daarslelling en de opzamel-
kosten, zoo niet geheel, dan toch voor een groot gedeelte zouden bestreden
worAevv met de opbrengst van de faecaliën. Hel hoofddoel was bescherming
van de algemeene gezondheid, en met dat doel was die inrigting vooral aan
bevolen en werd daarvoor gestreden door de Vereeniging tot verbetering van
volksgezondheid te heiden, van 1869 74. Dat de raming van opbrengst
te hoog was, bleek al spoedig, niet tot 60 a 70 centen, maar het meest
geboden was door den heer de Blocquery, 1874, die met ijver de proef be
gon en zelf voorkeur verzocht voor het volgend jaar tegen 40 centen het
hektoliter, doch toen de pacht moest vernieuwd worden, afstand deed van
de voorkeur en geen ander bod deed. Tegenwoordig is, nadat niemand na
de oproeping lot inschrijving was opgekomeneen pachter gevonden a 10
centen de hectoliter, en in de rekening van 1876 vindt men sub n°. 38 van
de inkomsten«opbrengst van faecaliën", de som uitgetrokken ad ƒ485.35,
en onder n°. 90 van de uitgaven de som van 1760 voor «reiniging van
n stelsel Liernur". Die cijfers spreken niet gunstig voor de gemeente
kas. Voegt men hierbij dat sedert 1874 renten verloren zijn van een kapi
taal, hetwelk, bljjkens rapport door de Commissie van Financiën uitgebragt
in 1874, voor den eersten aanleg, 34000, besteed was. De Commissie van
Financiën adviseerde dan ook om niet verder met de uitbreiding voort te
gaan, toen de kosten daarvoor in die buurt op 50000 geschat werden.
Als financiëele onderneming is dus de uitbreiding bepaald af te raden.
Prof. Gunning heeft door analyse aangetoond dat de geringe waarde van
de faecaliën, op die wijze verzameld, te vinden is in de geringe gehalte van
stikstof. In Rijnland wil de boer zijne weilanden daarmede niet gieren,
hij koopt voor de bemesting de dure zoogenaamde Leidsche vuilnis, die op
de eilanden tegenover de Spanjaardsbrug bereid wordt met bagger uil de
Leidsche grachtenwaarin vele dierlijke bestanddeeien aanwezig zijn en
vermengt die met straat- en huisvuil tot eene soort van compost-mest
Men meende in den beginne dat de laecaliën beter resultaat zouden geven
op de koude gronden van het drooggemaakte Haarlemmermeer, maar de
herhaalde proefneming van den heer de Blocquery gelukte niet en de heer
Amersfoort verzocht aan de regering van Amsterdam zoo spoedig mogelijk
van zijne verbindtenis ontslagen te worden.
De 'Commissie van Fabricage behoeft zich niet aan te trekken de voor
spelling van het raidslid, die in de sectie-vergadering van 1877, bl. 9,zeide:
'Jat het Liernurslelsel weldra als uitgediend zou kunnen worden beschouwd",
want die uitspraak werd uitgelokt door den uitbundigen lof die vooraf was
gegaande zaak worut aangeprezen en bestreden door mannen van naam.
Ter verklaring daarvan kan eenigcrmale dienen hetgeen reeds in 1872 de
Heilerlandsche Industrieel schreef: «Nu de heer Liernur in de kiesvereni
ging Bnrgerpligt te Amsterdam zijn rioolstelsel komt verdedigen, dreigt dit
Wlang tot de politiek te gaan behooren.'
Voor hen die bekend zijn met de techniek van deze bewerkingkan het
niet onverschillig zijn te vernemenhetgeen in het Nederl. Tijdschr. voor
geneeskunde, 1873, bl. 226. gelezen wordt van een adres aan den gemeente
raad te Amsterdam, geteeki nd ook door architecten, bouwers van nieuwe
huizenmet verzoek om terug te komen van het voornemen tot uitbreiding
van het Liernur-stelsel; later gevolgd door adressen van dr. de Klerk c. s.
tn van II. Schmidt c. s. En van recenter datum is hel relaas in de Am-
slerdamsche Courant van 24 Februarij 1877, overgenomen uil het verhandelde
in de vergadering van de Institution of civil Engeneers te Londen: «Daarop
volgde liet Liernur- of pneumatisch stelsel. Eerst werd eene beschrijving ge
geven van het mechanische karakter van dit stelsel, en vervolgens werd de
ervaring bij de toepassing er van opgedaan te Leiden, Amsterdam en Dordrecht
geanalyseerd. Het was eene toevoeging en niet eene vervanging van het
stelsel van waterafvoer, uiterst kostbaar, en zijn mechanisme is gecompli
ceerd, zeer vatbaar om onklaar te raken. De toepassing van dat stelsel was
alzoo onraadzaam. Van de bereiding van poudrette was geen nut te ver
wachten" enz.
Eigenlijk een pleonasme, want compost beteekent in het Engelsch mest en is
misschien afkomstig van het woord compositum.
ONDERTROUWD: B. Neuteboom. jm. 25 j. en J. Eswilder, jd. 27j. P. van
Zijp, wedr. 51 j. en P. Hakkaart, wed'. 42 j. - J. H. de Man, jm. 38 j. en M. C.
Karreman, jd. 25 j. A. Crama. jm. 23 j. en C. Bronsgeest, jd. 21 j. J. F.
van Loe, jm. 28 j. en M. Miloo, jd. 40 j. G. J. IJssel de Schepper, jm. 35 j. en
T. R. I. Pontifex, wed'. 35 j.
Gehouden %'erkooping van onroerende goederen
in het Heeren-Logement aan den Burg, Zaturdag 6 October.
Notaris Mr. J. L. Klaverwijden.
Het Huis, aan de westzijde van dc Kraaijerstraat, aan den hoek van den
Nieuwen Rjjn, n". 1. Opgehouden op ƒ5510. Het Huis en Erf, aan de
westzijde van de Vestestraat, n°. 112, in bod gebragt op ƒ1000. Niet
gemijnd.
Notaris Mr. A. J. Wijnstroom.
Het Huis en Erf, aan dc zuidzijde van de Kloksleeg, n". 150, Sectie G,
n°. 558. Kooper P. L. van Erkel qq. ƒ3700. Een perceel, thans ingerigt
tot Fabriek, aan de zuidzijde van de Oude Vest, aan den hoek van de Kod-
desteeg, n". 67, Sectie H, u°. 1621. Kooper J. C. Meysing qq. ƒ1460.
Op den 611" October 1877 overleed onze geliefde Schoonzoon, de Heer
J. C. KUHLMAN, Rijks-Ontvanger te Waspik.
P. K. DOEFF.
Leiden, 8 October 1877. H. M. DOEFF, van Westerbeek van Eerten.
Eenige kennisgeving.
De Heer en Mevrouw OBREEN DE HEUS betuigen, ook namens hunne
ouders, hartelijken dank voor de deelneming, bij het overlijden van hun
jongste kindje ondervonden.
Leiden, 8 October 1877.
Voor de vele blijken van deelnemende belangstelling, zoo van hier als
elders, bij het overlijden van onzen geliefden Zoon ondervonden, betuigen
wij, ook namens onze kinderen, onzen innigen dank.
J. GREEVE.
M. S. GREEVE, LAMBOOV.
De ls,e vergadering
't Faillissement van
BRORDUS SANDERS
lende onder de firma
24 October 18??
dissements-Rechtbank
Leiden, 8 October
der schuldeiscliers ter verificatie hunner vorderingen in
NICOLAAS JACOBUS en ALOYSIUS PETRUS WILLE-
Fabriekanten van harde Zeep, te Leiden, liande-
SANDERS en C°.zal plaats hebben op Woensdag
des morgens ten IO ure, in het gebouw der Arron-
te 's Gravenhageaan de Korte Vijverberg, N°, 7.
1877. De Curators,
M'. N. L. J. VAN BUTTINGIIA WICllERS, Advocaat.
D. C. DROS, Zeepzieder.
AFDEELINGr LEIDEN.
VERGADERING, in hel Gebouw Tot Nut van 't Algemeen, op
Dinsdag O October 18??, des avonds te 8 uren.
ONDERWERPEN: 1". Mededeeling van het verslag van den Secretaris.
2'. Behandeling der punten van den beschrijvingsbrief. 3J. Benoeming
van afgevaardigden voor de Algemeene Vergadering en den Protestanten-
dag. 4". Opname der rekening en verantwoording. 5®. Keuze van
nieuwe Bestuursleden.
A. VAN DRIEL, Secretaris.
In deze Vergadering worden nieuwe Ecden aangenomen. De
contributie bedraagt 5© Cents of liooger per jaar.
VAN
liet VERVEN van Gordijnen, Japonnen, lïceren-KIeedlng-
stukken. enz., geschiedt in circa 14 dagen; het chemisch wasschen
of uitstoomen in circa 8 dagen.
lederen Woensdag worden de goederen van onderstaand Depót naar
Almelo opgezonden. Monsterboek ligt daar ter inzage, terwijl Prijs-Cou-
ranten aldaar te verkrijgen zijn.
