Burgerlijke
,i bataillons infanterie. Detachementen van Ismail en van Tergukassoff
hebben een weinig beleekenend kanonvuur gewisseld. De slrijdkracbien van
Xerukassoff zijn tol 12 bataillons verminderd. De andere troepen zijn ver
trokken om het centrum van het leger van den grootvorst te versterken.
KONSTANTINOPEL, 25 September. Ziver-bey heeft in last gekregen de
Russische monniken uil het klooster van den berg Allioz te verdrijven, en
bet klooster aan de Grieksche monniken terug te geven.
Een kamerheer van den Sultan is te Plcwna aangekomen.
I A'GESOIVDESl.
ANTWOORD.
i.
In hel Verslag van het verhandelde in de raadsvergadering van 19 Julij
1877 heb ik gelezendat de leden 11. C. llartevelt en G. Cock zich bezwaard
achtten hunne toestemming te geven lot verkoop van ƒ27,500 inschrijvingen
op het Grootboek der Nation. Schuldten name van het Pesthuis. Zij ver
langden te welen of onderzoek is gedaan naar den oorsprong en de bestem
ming van dit fonds, hetwelk niet zonder reden gedurende langen lijd in de
begrootingen en rekeningen der gemeente afzonderlijk was vermeld gewor
den. (lloofdst. III. Interest van kapitalen). De heer llartevelt herhaalde
de vraag door de Commissie van Financiën in haar rapport dd. 13 Julij II.
gedaan: in hoever de gemeente gerechtigd kan worden geacht de ten name
van het Pesthuis ingeschreven kapitalen te verkoopen. Hij herinnerde dat
reeds in de raadsvergadering van 19 Julij 1876, dus langer dan een jaar
geleden, door den heer Cock de wensch was uitgesproken, dat lot dien
verkoop van kapitaal niet zou worden overgegaan alvorens daaromtrent een
onderzoek was ingesteld. De heer Hartevelt vraagt nu ol dit onderzoek
heeft plaats gehad, zoo ja, welke de uitslag daarvan is geweest De heer
Cock verklaarde nader zijne bedoeling met de nu door hem herhaalde vraag
om inlichting omtrent den oorsprong van dit fonds, llij kende dus niet,
maar in verband met de bepalingen in de armen-wel achtte hij eene beslis
sing afhankelijk van den uilslag van het onderzoek; «Burg. en Welh. had
den gemeend aan dien raad geen. of althans niet bij tijds gevolg te moeten
geven." Hij laat die handelwijze ter hunner verantwoording en gelooft dat
zij, als leden van den Raad, hun plicht gedaan hebben, door Burg. en
Well), den bedoelden wenk Ie geven.
Ik vertrouw, dal ieder die belang stelt in eene geregelde behandeling van
financiële zaken, die vragen en wenschen niet alleen geoorloofd maar ook
gepast zal oordeelen, vooral in den mond van een lid der Commissie van
Financiën, wier taak het is naauwleltend le zijn in het toezicht over
inkomsten en uilgaven.
Maar was het antwoord op die vragen ook gepast? De voorzitter ver
klaarde. dal bij burg. en welh. het recht van beschikking niet twijfelachtig
was; zij wisten niet van welken kant het verzet zou kunnen komen; en al
gebeurde dit. dan zou men. door eene leening, zich weder het geld kun
nen verschaffen, liet is alsof men legen iemand, die eene beurs met geld te
bewaren had gegeven, zeide: "Ik zal er een goede greep uit nemen, blijkt
bel later dat ik er geen regl toe had, dan zal ik bij een ander geld leenen
om liet weêr in de beurs te leggen." Ten slotte wordt gezegd, dat de zaak
in banden gesteld is van den heer consulent, maar dal het onderzoek tijd
vereischt. Onbekend met den datum van verzendingheb ik geen termijn
van anlwoord kunnen gissen. De zaak zelve en de vorm die daarbij in acht
genomen was, wekten mijne belangstelling om le onderzoeken ol de ver-
eischte moeite werkelijk zoo groot was. en zooveel tijd vorderde als, ter
verontschuldiging van hel stilzwijgen lot hiertoewas aangewend. De bron
nen die ik voor dit onderzoek geraadpleegd heb en mij ten dienste stonden,
zijn de volgende:
1'. Frans van Mieris, die vollediger dan zijne voorgangers (triers en van
Leeuwenin zijneBeschrijving van Legdenfol., 17621 deel, blz. 23 - 246,
onder het bovenschrilt Pesthuisde geschiedenis van die stichting beschre
ven heeft. Ik heb het noodig geoordeeld daarvan een uittreksel te nemen,
omdat ik vermeendat eene verw ijzing naar den tekst niet voor iedereen
voldoende zou zijn. Daaruit kan men zien dal na de lievige pestziekte, die
in 1624, 1635 geheerscht had, bij de regering het voornemen bestond, in
de plaats van het houten, een steenen-huis te bouwen, en dat aan dat voor
nemen uitvoering is gegeven iu 1658, nadat de uitgebreidheid van die ziekte in
1655 had aangetoond dat het houten huis niet groot genoeg was. De rege
ring besliste dat het nieuwe gebouw zou worden ingerigt voor 214 bedden,
in de plaats van 112 in het houten; dat de bouw zal plaats hebben op
gronden loebehoorende aan het Calharina Gasthuisdat die bouw zal vol
tooid worden uit inkomsten van het houten pesthuis, die, bij resolutie van
die van de Gerechte in 1635 daaraan waren toegelegd, als: 6000 van hel
Cathariua-Gaslhuis, /3000 van hel Elisabeth-Gasthuis, ƒ3000 van Huiszit-
ten-Meesleren en Diaconen, te zamen ƒ12000, waaraan later nog 1800
uit de Bank van Leening werden toegevoegd (1657). benevens schaalcollecten
aan de huizen. «Ende dat helselve zal gedaan worden bij de Regenten van
het voornoemde Pesthuis buyten last dezer stede", blz. 241. Het bleek
spoedig dat die inkomsten niet toereikende waren, waardoor Regenten reeds
in 1659 aan Burgemeesteren de toestemming vraagden en verkregen lot het op
nemen van gelden oprenten, en later aan de Staten van Holland tot onteigening i
van gronden voor het graven van eene gracht en het aanleggen van plant
soen. In 1662 was het gebouw gereed, en oLchoon dit nimmer tot opname
van pestzieken, waarvoor het bestemd was, gediend heeft//was de toevloed j
der schaamle, gelokt door het gemak en goed onthaal, zog sterk dat Bur- j
eemeestcren in 1664 besloten daartegen maatregelen te nemen." Bij van
Mieris heb ik niet kunnen vinden of in dat verloop van tijd, tusschen 1664
fn 1672, van liet Pesthuis voor zieken uit deze gemeente gebruik is gemaakt.
Na dien tijd zijn daarin zieke matrozen en vreemde soldalen verpleegd
Verder dan tot 1673 gaal van Mieris in zijne beschrijving van het Pesthuis
tiet en van Alphen, die van 1700 tol 1784 de beschrijving van Leiden voort-
zct, zwijgt daarover.
Als tweede bron van onderzoek heb ik geraadpleegd: hel Rapport we
gens den finantieelen staal der gesubsidieerde stigtingen of godshuizen
binnen Leiden, uit naam van het Committee van Finantie van onder
stand der gemeente van Leidenmet andere stukken daartoe betrekkelijk.
In folio gedrukt 1795, het Poorberigt geteekend B. (Boudewijn) v. (van)
Rees. Daarin wordt, blz. 67- 70 en blz. 101, onder hoofdstuk: Pesthuis,
de geschiedenis voortgezet en vermeld dat in 1794 tot 1700 het getal zie
ken geklommen was van zieken die daarin werden geborgen, niettegen
staande Regenten geëischt hadden dat een deel geschikt moest blijven om
aan deszells inrigting le kunnen beantwoorden, «want dat men tegenwoor
dig in een tijd leefde, waarin het te vreezen was, dat er ligtelijk eene of
andere besmettende ziekte kon bespeurd worden." Deze bedenking had
geen invloed, het bestuur bleef nog ecnigen lijd onder Regenten en Re
gentessen.
Het rapport door den secretaris van financiën, B. van Rees, onderteekend,
levert de volgende opgave, bl. 69, van deu staal der Bezittingen, in 1795.
Het Pesthuis: pro memorie.
Losrenten en obligatiën, onder administratie van Regenten:
St. p.
a 2ü pr. ct. 54.704: 8:14
a 2% pr. ct. 16.684:18: 0;
onder administratie van Regentessen
a 3 pr, ct. 100000
a 2 3A pr. ct. 1000 0 0
a 2% pr. ct. 14,997:0:0, te zamen 88,386: 6:14;
per slot van rekening in kas bij Regenten341412
bij Regentessen807:14: 2
842 8 14.
Na aftrek van restantlijst186: 8:14.
656 0ÖT
Zoo als blijkt uil de ophelderende tafel, waren de: Zuivere bezittingen,
na aftrek van alle de schulden, en de effecten gerekend honderd tegen
honderd f 89,042 6 14.
Het woord besmetlende schijnt mij beter gekozen en duidelijker uit te drukken
het verschil tusschen ziekte en de ziekedan het algemeen in gebruik gebragt woord
besmettelijk. De zieke is besmettelijk, de ziekte is besmettende. De Franschen hebben
de twee woordencontagieux en infectieux.
Van 30 tot en met 36 September 1877.
BEVALLENA. Chaudron. geb. van der Post, D. - J. van Proosdy, geb. Jans
sen, D. C. J. Eigeman, geb. Vervooren, C. Honsbeek, geb. de la Bie,
A. C. Meysing, geb. Schuurman Stekhoven, Z. G. de Jong, geb. van Twuiver,
Z. M. Fries, geb. Frensch. S. van den Wijngaard, geb. Dreef, Z. - M. M.
van der Vaart, geb. Piek, D. M. Kloek, geb. van Weeren, Z. M. den Os,
geb. van Helden, Z. E. P. Robbers, geb. Mieremet, Z. P. L. Steenhuizen,
geb. Vlieland, 1). R. Smits, geb. Vlieland, Z. R. A. Starre, geb. Hoorn, Z.
M Megchelse, geb. Wijntjes. Z. J. Mieremet. geb. Staffelen, Z. J. C. Crama,
geb. Sleglenhorst, D. J. W. Meijers, geb. van den Berg. Z. - N. Pardon, geb.
van Rossen, Z. J. van der Klaauw, geb. Lagas. D. A. L. G. Sanders, geb. van
Wensen. D. G. E. van der Lof, geb. Gans, G. de Graaf. geb. van Leeu
wen, D. J. M. Devilee, geb. de Jong, Z. H. Onvlee, geb. Slijger, Z. M.
Frankhuyzen, geb. van Hoven, Z. C. J. Bonnet, geb. van Houten, Z. C. Kne-
bel, geb. Knebel, D.
GEHUWD: J. T. G. Moiketiboer, jm. en T. P. C. van Dooremaalcn. jd. N.
Huntelman, jm. en M. van Wijk. jd. - A. VV. Nieboer, jm. en M. Termeer jd.
J J. Rozier, wed', en P. M. Baars, jd. A. Mader, wed', en M Spanjaert, w ede.
W. van Mars, jm. en M. Albert, jd.
OVERLEDEN: A. Wilschut. 5 m. C. J. Bourgois. 63 j. J. van der
Zeeuw, D., 10 m. -- II. Selier, 35 j. N. E. Ober, geb. van Kampen. 35j. H.
Greeve, Z., 19 j. C. I). Voorhuizen, 43 j. J. Stakenburg, 54 j. J. L. van
der Drift, Z., 5 m. A. P. Langebeek, Z., 3 m. - M. Selier, geb. Sirach, 66 j.
J. Vilders, 77 j. C. M. Robijn, D., 8 m. C. Owel, Z., 2 j.
AI)V EKT E fN T I E N
Voor de vele blijken van belangslelliuggedurende de ziekte en bij het
overlijden hunner geliefde Echtgenoole en Moeder ondervonden, beluigen
de Ondergeteekcndeu aan allen hunnen hartelijkcu dank.
C. RERRÉ.
J. A. BERRÉ.
PIANINO.
Door vertrek wordt Ier overname aangeboden eene goed geconserveerde
PIANIVO, van FLEIG te Parijs, met TABOURET, voor ƒ350,
circa 4 jaren garantie.
Te bevragen iu het llótel le Soleil d'Or, Breêstraat alhier.
CONTAGIEUSE ZIEKTEN, BEDERF VAN HET BL0EDJ
HUIDUITSLAG
De eenigen die door de Academie der geneeskunde goed-
fekeurd en door het gouvernement geautoriseerd zijn na
jaren lang genomen openbare proeven door 5 commissies
Imet tien duizend biscuits. De eenigen die bij speciaal decreet
in de hospitalen toegelaten zijn. Waarachtige genezing van
alle ziekten bij mannen, vrouwen en kinderen. Belooning
'van 24 duizend francs. Bereidingen zoo volmaakt mogelijk,
die aan de menschheid groote diensten kannen be
wijzen. Uittreksel van het officieele rapport. Geen andere
methode bezit de getuigschriften van voortreffelijkheid. Aangename, snelle, onge
vaarlijke, geheime, economiesche behandeling zonder wederinstorting. (Prijs, fl. 5
en Z.eo In de voornaamste Apotheken van de wereld enruedeRivoli,62,Parijs.
Consultaties gratis per correspondentie. Expeditie. Hoofd depot H. H. Uloth
•t Ce*Apoth., Amsterdam-
Te Leiden hij J .1. REIST en K. K. SlVlitll'lt
