PER TELEGRAAF.
Dahomey om vrede en opheffing der blokkade verzocht heelten dat Brit-
sche officieren onverwijld met hem aan hel onderhandelen zullen gaan. De
koning wil ongelijk erkennen, doch vraagt om eene vermindering van de
hem opgelegde boete. Hij verklaarde geen 500 vaten palmolie te kunnen
leveren, en verzocht dat de Engelschen zich met een vierde van deze hoe
veelheid zouden tevreden stellen.
Volgens den Engineeringwerden in 1876 uit de Vereenigde Stalen
236.751,446 gallons (één gallon 3,8 liter) petroleum, tegen 221,710,049
gallons in 1875 en 222,869,010 gallons in 1874, verscheept.
r K A K H 14 IJ fi
llet Journal Officiel meldt, dat de president der republiek aan 33 in
den Commune-opstand betrokken en deswege veroordeelde personen kwijt
schelding, verandering of vermindering van straf verleend heeft.
De minister Jules Simon is uit Italië te Parijs teruggekeerd. Te Mar
seille moet hij bij zijne ontvangst door den gemeenteraad gezegd hebben dat
de regering in haren arbeid dagelijks bemoeilijkt werd. zonder zich uit te
laten over den oorsprong dezer moeijelijkheden. Men gelooft niet mis te
tastenindien men (die zoekt iu den senaat en in de reactionaire omgeving
van den president.
Vóór het sluiten der katholieke vergadering te Parijs heeft de heer
Chesnclong medegedeeld, dat het katholiek comité Ie Parijs geprotesteerd
heeft tegen het besluit van 28 Maart, waarbij het outbonden werd. De
onderteekenaren van het protest vragen: «waarom die maatregel tegen het
comité genomen is. en op welke voorwaarden de overheid het zou toestaan
zich op nieuw te vestigen?
I T A I, I E.
Volgens de Italië heeft de graaf van Chambord aan den Paus een
brief geschreven, waarin hij, sprekende van diens jongste allocutie, ook
zijnerzijds protesteert tegen al wat ten nadcele van den H. Stoel geschiedt.
De graal van Chambord heeft voorts het verlangen te kennen gegeven om
naar Rome te komen. Pius IX heeft daarop de reis naar Rome ontraden,
ten einde aan de Fransche bedevaartgangers, die te Rome verwacht wor
den, gcene aaleiding te geven tol eene staatkundige manifestatie.
Tc Cerreto, in de provincie Benevcnto, heeft eene bende van 30 ge
wapende leden der internationale op karabiniers gevuurd en een dier man-
sthapp' n gewond.
»iJiT§cni.A a.
De geruchten in de zoogenaamde Bismarck-quaeslie blijven aanhouden.
Thans zegt men weder dat de prins bereid zou zijn aan te bijven, indien
de regeling zijner werkzaamheden geheel veranderd werd, zoodal dearbeids-
last hem minder zVaar zou drukkenen hem tevens in nog andere opzigten
vrijheid van handelen werd verleend; ook zou hij op eene vaster aaneenge
sloten meerderheid in den rjjksdag moeten kunnen rekenen. Werden deze wen-
schcu vervuld, dan zou hij zich met een verlof gedurende den zomer en herfst wil
len vergenoegen. Aan het verlangen om hem eene meer aaneengesloten meerder
heid in den rijksdag te belooven, zal moeijelijk kunnen voldaan worden.
TURK IJ E.
Naar men uit Konstantinopel meldt heeft Savfet-pacha schriftelijk aan
de vertegenwoordigers der mogendheden de bedenkingen der Porte op het
protocol medegedeeld, en doen opmerken, dat laatstgenoemde uit eigen be
weging hervormingen heeft ingevoerd. Hij verklaarde, dat de moorden heb
ben plaats gehad op aanhitsing van buiten. Een circulaire in dien geest
wordt door de Turksche regering in gereedheid gebragt. De vertegenwoor
digers der mogendheden hebben bij de Porie aangedrongen op de goedkeuring
van het protocol en het zenden van een gedelegeerde naar Petersburg.
BERLIJN, 9 April. De avondbladen bevatten onderling tegenstrijdige be-
rigten betreffende de aanvraag van prins Bismarck. Volgens de Nat. Zeit.
zou het verzoek om ontslag thans bij keiz. besluit definitief zijn afgewezen
en de aanvraag om verlof in overweging zijn genomen. Aan den rijksdag
zullen morgen mededeeiingen Ie dier zake worden gedaan.
BREMEN. 9 April. In de lieden gehouden vergadering van handelaars
ter beurze is. op voorstel van den voorzitter der kamer van koophandel,
hetwelk met geestdrift werd toegejuicht, met algemeene stemmen een be
sluit genomen, waarin de wensch wordt Ie kennen gegeven dat de rijksdag
vol vertrouwen en ronduit de politiek van Bismarck moge ondersteunen.
St. PETERSBURG, 9 April. De Agence Rns.se zegt: De Porie zal een
ontwijkend antwoord geven. Zij zal hare onafhankelijkheid in alle binnen-
landsche aangelegenheden handhaven en zich bereid verklaren, terstond een
buitengewoon gezant naar St. Petersburg te zenden, waarbij echter geen
sprake zal zijn van vooraf vrede met Montenegro Ie sluiten, maar voor
waarden zullen worden gesteld, waaruit duidelijk het verlangen zal blijken
om lijd te winnen, elke dadelijke beslissing te ontwijken en Rusland de
fchtild eencr breuk te kunnen geven.
LONDEN. 9 April. In het lagerhuis heeft de heer llartington aangekon
digd, dat hij aanst. Vrijdag zal vragen om indiening der additionele cor
respondentie over de Turksche aangelegenbeden vooral van Ruslands ont
werp van het protocol en daarover gevoerde briefwisseling, alsook van de
gewisselde stukken over de circulaire van Gortschakoff.
In antwoord op eene vraag van den heer Jenkins is van regeringswege
verklaard, dat sir Shepstone hel gouvernement der Transvaal heelt indach
tig gemaakt op den toestand der republiek en op de haar dreigende ge
varen ingeval van nieuwe woelingen onder de inboorlingen. Engeland wil
zich niet mengen in de binncnlaiidsche aangelegenheden der republiek, doch
bij nieuwe onlusten zullen de in Natal aanwezige troepen tusschenbeiden
komen ter bescherming der Engelschen.
ROME, 9 April. In de zitting der kamer van afgevaardigden is medege
deeld, dat van eene bende van 50 leden der internationale, allen behoorende
tot de geringste volksklasse, acht personen aangehouden zijn en dat de
openbare rust niet zal worden gestoord.
LONDEN, 9 April. Blijkens hier ontvangen particuliere mededeeiingen,
zoo meldt Reuter, heelt de groote raad der Porte jl. Zaturdag het protocol
onderzocht, doch nog geen eindbesluit genomen. De Porte vindt zich zeer
gekrenkt door het voorstel, over de hervormingen een wakend oog te doen
houden door plaatselijke agenten; zij gelooft dat deze maatregel de deur
openzet voor een eindelooze inmenging van de mogendheden in Tnrkije's
binnenlandsche aangelegenheden. Ook beschouwt zij als eene vernedering,
en dus als onaannemelijk, de verklaring, door Ruslands gezant aan hel
protocol toegevoegd. Voorts kan zij geen genoegen nemen met den volzin
betreffende het sluiten van den vrede met Montenegro. De onlwapenings-
quaestie moetnaar het gevoelen van de Poriedoor de gewone gezanten
geregeld worden. Officieel zijn nog geen bcrigten aangaande de besluiten
der Porte ingekomen.
KONSTANTINOPEL, 9 April, 'savonds. Rusland heeft aan de Porte doen
wetendat het voor den 13d'0 April een antwoord verlangt te hebben. De
toestand is zeer gespannen.
ANTWERPEN, 10 April. Baron d'Osy, clericaal, is tot senator gekozen
met eene meerderheid van 450 stemmen, ter vervanging van van den Bergh,
clericaaloverleden.
LEIDSC1IE SCHOUWBURG.
„Triend Fritz", tooneelspel in 3 bedrijven (L'ami Fritz), door
Erckmann - Chatrian, en „Een Stuiver", blijspel in
1 bedrijf, naar het Fransch.
Eenige weken geleden werd in dezen zelfden schouwburg «Vriend Fritz"
in de Fransche taal opgevoerd en velen vonden het wel wal gewaagd van
het Botterdamsche gezelschapom zoo kort na die werkelijk voort redelijke
uitvoering met datzelfde stuk op te treden. Toch doet hel ons genoegen
dat het waagstuk ondernomen is, want er bestaat alle reden om over den
uitslag tevreden te zijn. Van een échec is geen sprake, en het doet ons
nationaal gevoel goed, wanneer wij zien dat onze laudgenooten op drama
tisch gebied in vele opzichten de vergelijking met vreemdelingen veilig kun
nen doorstaan.
Maar stellen wij dit op den voorgrond, dan mogen wij tevens de gele
genheid niet laten voorbijgaan, om het spel van onze eigene acteurs en die
der vreemdelingen tegenover elkander te stellen, om op die wijze lichtpun
ten en schaduwzijden in het oog te laten vallen. Waren de Fransche
tooncclspelers, die hier optraden, van middelmatig gehalte geweest, dan zou
zulk eene vergelijking een dwaasheid zijnmaar daar nuals in een edelen
wedstrijd de artisten tegen elkaar opwogen, is het ongetwijfeld goed, wat
nauwkeuriger toe te zien.
Omtrent den inhoud van het stuk hebben wij reeds in ons vroeger ver
slag het een en ander gezegd en wij willen niet gaarne alles herhalen. liet
onderwerp is zóó eenvoudig, dat men zich verbazen moet, hoe met zoo ge
ringe middelen zooveel effect wordt teweeggebracht. Een rijk vrijgezel, die
zweert nooit te zullen trouwen en kort daarop smoorlijk verliefd raakt op
de dochter van een zijner pachters, zoodal hij ontrouw wordt aan het celi
baat - zeker, men kan moeilijk iels ecnvoudigers verzinnen. Daarby komt
geene enkele ingewikkelde intrige, geen enkel schokkend voorval, ons
vrees inboezemen voor den uitslag. Reeds in de 1' acte als Fritz een wed
denschap aangaat met den Rabbijn en aan dezen zijn wijngaard belooft,
wanneer hij zich ooit in het huwclijksgareel begeeftkan men den afloop
raden. En toch werd hel talrijk opgekomen publiek tot het eind toe ge
boeid, en geraakte letterlijk in extase, waarvan het tot driemaal terugroe
pen der voornaamste acteurs ten bewijze kan strekken. Waarlijkdit alles
pleit wel in hooge male voor de wijze waarop het stuk geschreven en ge
speeld is. De hecren Erckmann - Chatrian hebben gebruik welen te maken
van de minste kleinigheden, en de verlooners wisten die zoogenaamde
nietigheden met zorg te rcleveeren. Men heeft in «Vriend Fritz" een soort
van Idylle zien opvoeren, een eenvoudig lafreel, voor iedereen begrijpelijk
en toch vol diep gevoel en gew ichtige waarheden. Met ernst wordt gewezen
op de plichtendie op iedereen als staatsburger rusten en aangetoond hoe
treurig hel er voor een land gaat uitzien, wanneer zijne kinderen, evenals
Fritz en zijn vroolijke vrienden, alleen aan eigen gemak en eigen vermaak
denken. Zooals wij vroeger reeds opmerkten is het stuk meer in Duitschen
dan in Franschen trant geschreven en herinnert het ons (in de twee laatste
bedreven vooral) aan «Dorp en Stad", «De Goudboer" enz.
Wanneer wij ons de opvoering van «Vriend Fritz" in het Fransch herin
nerendan valt ons één voornaam punt van verschil, met die van gisteren
avond, in het oog, namelijk dat de kracht der Fransche verlooners bepaal
delijk in het komische of zoo men wil humoristische gedeelte van het stuk
gelegen was, die der Hollandsche daarentegen in de ernstige en aandoenlijke
passages. De twee laatste bedrijven voldeden ons gisterenavond uitmuntend,
maar in de eerste acte stonden de Rotterdamsche artisten verre bij hunne
Fransche collega's ten achter. Die maaltijd van Fritz en zijne vrienden
vormde bij de vorige voorstelling werkelijk een glanspunt van hel stuk en
ging nu - we moeten het eerlijk verklaren schier onopgemerkt voorbij.
Dat luchtige, geestige, echt jolige, zonder iu ruwheid te ontaarden, schijnt
alleen door een Franschman weergegeven te kunnen worden. De gasten hadden
toen als liet ware de rollen verdeeld; hadden zich zelvcn iets karakteristieks
welen te geven, hetgeen nu ontbrak. Wij schreven in ons verslag«Hoogst
amusant was in het 1 bedrijf het feestmaal, waarbij de lekkerbek zoo'n belang
rijke rol speelde", maar bij deze voorstelling deed die lekkerbek de landmeter
Frederik, zich heel weinig gelden. Aan het tafreel ontbrak nu dat relief, dat
marquante dat ons aan oude prentjes deed denken en er lag over het
ensemble iets mats, hetwelk door de uitstekende voordracht van den heer Faas-
sen als den Rabbi, niet geheel kon verholpen worden. De min gunstige
