oproeping niet voldaan. Zij zijn thans overeenkomstig het requisitoir van het openb. min. wederspannig verklaard aan de wet. In het gebouw voor kunsten en wetenschappen alhier werd gisteren morgen eene bijeenkomst gehouden, welke door het comité voor Spinoza's standbeeld was belegd. Ernest Renan zou er over Spinoza spreken, om bij hen, die deelnemen aan het huldcbewijs, dat den wijsgeer zal worden ge- bragt, het bewustzijn te verlevendigen van de beteekenis dier daad. In de zaal, waar de bijeenkomst plaats hadprijkte te midden van keurig aangebragte draperijen, als onder een katafalk, Spinoza's beeldtenis. Een 200-tal dames en heeren, waaronder verscheiden ook van elders, waren in de zaal aan wezig. Het comité trad binnen met den heer Renanen aanstonds daarna verscheen Z. K. H. prins Alexander, begeleid door den eerc-voorziller van hel comité, generaal graaf van Limburg Stirum. De eere-voorzitter deelde mede, dat H. M. de koningin, door de aanwezigheid van HH. KK. HH. prins en prinses van Oldenburg, verhinderd was tegenwoordig zijn, en voor lezing werd gedaan van de missive, welke, benevens deze kennisgeving, de verzekering inhield van Hr. M'. vuile sympathie voor dit feest en voor den spreker, die daarbij zou voorgaan. Ilij herinnerde voorts de geschiedenis van het plan om Spinoza's nagedachtenis met ecu standbeeld te ceren. Dr. J. van Vloten had eerst door zijne geschriften de aandacht onzer land- genooten weer op Spinoza gevestigd en vervolgens hen aangespoord/dien grooten denker ter eere een monument te stichten. Dit denkbeeld had als 't ware zijn sanctie gekregen door de sympathie, welke het had gevonden bjj 11. M. de koningin en de prinsen uit het huis van Oranje. Indien wij, zeidc spreker, Spinoza onzen landgenoot mogen noemen, wij hebben het aan het huis van Oranje te dankendal hier de vrijheid van geweien en gedachte had doen zegepralen, toen Spinoza's vader om zijn geloof uit Spanje verbannen werd. De lielde voor die vrijheid, welke liet kenmerk van elk Nederlander moet zijn, zat dan ook voor bij het pogen om een standbeeld op te rigten voor Spinoza, die het niet alleen waagde vrij te denken, maar die ook de eerste was om zijn gedachte vrij Ie uiten. De heer Renan, door den eere-voorzitter bij de vergadering ingeleid, be trad daarna het spreekgestoelte. Op denzelfden datum, waarop deze bijeenkomst gehouden werd, op 21 Felruarij stierf Spinoza. Door deze herinnering opgewekt, schetste Renan den wijsgeer, in wien hij zag den voorlooper der nieuwe wijsbegeerte, den vader der moderne bespiegeling. Spreker trad niet in eene uiteenzetting van Spinoza's wijsbegeerte of in eene beoordeeling van zijn stelsel; hij hield meer eene causerie, die om den aangenamen vorm veel voldoening schonk. Nadat d'. Renan zijne rede had geëindigd, bood dr. van Vloten het por tret van Spinoza den Haag ten geschenke aan voor het museum der ge meente: hij deed het met het woord; dat het was het beeld van hem, die in ('e woeligste dagen der Nederlandsche republiek met liet kalmste denk vermogen ziclt wijdde aan de studie, die in de toekomst tot heil zal strek ken van de mcnschheid. Door het Spinoza comité is den heer Renan een diner aangeboden. BUITENLANDSCHE BER1GTEN. ENG EL A NU. LONDEN 21 Februarij. De admiraliteit heeft een comité benoemd om onderzoek Ie doen naar een verslag, uit te brengen over het uitbreken van scheurbuik bijdcjongste Pool-expeditie; het beslaat uit de admiraals sir James Hope, sir Richard Collinson en Inglefleld, uit dr. Donnet ett dr. Fraser. Sir James Hope heeft gcene arctische ondervinding, maar hij is een ofFieier, die, als voorzitter van het comilé, zijne taak naauwgezet zal opnemen. Sir Richard Collinson was kapitein van de Enterprise, met welk schip hij drie winters in het ijs doorbragtbij heeft persoonlijk ondervinding van sledcreizen. Admiraal Inglefleld deed drie zomertoglen naar Baffinsbaaimaar heeft in de arcti sche gewesten niet overwinterd. Dr. Donnet was geneesheer aan boord van de Assistance in 1850—51 en is goed bekend met alle soorten van arcti sche werkzaamheden. Dr. Fraser is een burgerlijk ambtenaar, Het plan bestaat om in den loop van dit jaar het 400 jarig jubilé te vieren van de invoering der boekdrukkunst in Engeland. Ter bespreking en uilwerking van dat plan hebben zich eenige invloedrijke mannen bereid verklaard lot het oprigten van een comilé. dat dezer dagen in Weslminster- abdy zijne eerste zitting hield onder voorzitterschap van den deken, dr. Stan ley. De genomen besluiten erkenden de buitengewone voordeden, welke de boekdrukkunst aan de menschheid bewezen heeftverklaarden dat haar invoe ring in Engeland door William Caxton een gebeurtenis van nationaal belang was geweest, die wel waard was door een openbare feestviering in de her innering verlevendigd te worden, en drukten de meening uit, dat de meest passende viering zou zijn het houden van een tentoonstelling van de wer ken van Caxton en andere antiquiteiten der boekdrukkunst. Naar men aan the Standard meldt is eene Egyptische wetenschappe lijke expeditie van 50 man, onder bevel van den Engelschen ingenieur Mit chell, in Abyssinië vermoord. Uit Alexandrie wordt aan de Times de ontdekking gemeld van (ene nieuwe katoenplant, die. hij minder benoodigdc plaatsruimte, eene twee maal grootere opbrengst afwerpen moet dan de bekende soort. De nieuwe variëteit werd in 1873 door een Egyptisch landman ontdekt, en sedert werd er zaad van gewonnen. Dit zaad wordt tot hoogen prij3 verkocht, en de Egyptische katoenplantscrs stellen zich voor tegen 1880 of 1882 den ka- toenoogst van Egpyte te zullen hebben verdubbeld. f'K Af H R M Bij de kamer van afgevaardigden is een voorstel aanhangig, strek kende om 1". de telegrammen, die gedurende de zittingen door het agent schap Havas ontvangen worden, aan te plakken in de zaal der Pas-Perdus, opdat de leden er inzage van kunnen nemen, en 2". cm een verlaal-bureau te vestigen, dal, insgelijks ten behoeve der leden, uittreksels zal leveren uit artikelen over gewigtige onderwerpen in vreemde bladen. In het Journ des Déb. wordt dit voorstel door den heer Lemoinne ter sprake gebragt. Hij keurt het eerste gedeelte goed, maar verklaart zich tegen het tweede gedeelte. Het is, zegt hij, weder een bewijs van de gewone ziekte dat men den staat voor alles wil laten zorgenals eene algemeene dienstverrig- ling-maatschappij. Als wij onze afgevaardigden naar de kamer zenden zenden wij hen niet naar een collegie. Wij onderstellen, dat zij de klas sen doorloopen hebben en dat zij niet minder geleerd hebben dan wij. Indien onze wetgevers hunne opvoeding nog moeten voltooijen en een bu reau van informatie noodig hebben, dan ware het beter de kamer van afgevaardigden het Lyceum van Versailles te noemen en er leerstoelen cp te rigten voor de Engelsche, Duitsche Ilaliaansche en Spaansche talen, zelfs voor het Fransch. Indien onze vertegenwoordigers weten willen wat er in Engeland en Duitschland geschreven wordtlaten zij dan Engelsch en Duitsch leeren, of, indien hun dat onmogelijk is, een privaat vertaler aan hun persoon verlinden. Bovendien, een officieel vertaler zou de wen ken opvolgen van zijne superieuren en artikelen van zekere kleur of rig- ting uitkiezen, en zoo zouden de wetgevers slecht gediend worden. Laten zij hunne eigen ooren en oogen gebruikenen zij die van de builenland- sche aangelegenheden niets begrijpen, zullen verstandig handelen als zij er zich niet mede bemoeijen. De minister van justitie, Martel, die tot herstel van gezondheid in het zuiden vertoeft, schrijft in een brief aan den vice-minister van zijn depar tement, dat hij over eenige dagen te Parijs hoopt te kunnen terugkomen otn zijnen arbeid te hervatten. llyacinlhe heeft vergunning van de regering gekregen, om te Parijs openbare lezingen te houden over godsdienstige vraagstukken. De Union zegt: '/het gouvernement verstout zich het openbaar geweten diep te belee- digen, door het schandaal van een Loyson in de hand te werken." Overal in het land worden inschrijvingen geopend ten behoeve van de zijdewerkers van Lyon. Er is reeds eene aanzienlijke som bijeengebragt. De Rep. rangdeelt de vertaling mede van een brief door Midhat- pacha kort vóór zijn ontslag aan den Sultan gerigtwaarin hij hem met zekeren nadruk zijne pligten als constitutioneel vorst voor oogen hield, en wel omdat Abdul-Hamid hardnekkig weigerde, zekere veranderingen te brengen in het personeel der hoogere staats-ambienaiendie Midhat-pacha noodig keurde. De groot-vizier schreel daarin o. a. »IIet duurt nu reeds negen dagen, dat gij weigert aan mijn verlangen Ie voldoen; dat wil zeg gen: gij weigert den arbeider de werktuigen, die hij noodig heeft. Zonder werktuigen kan ik niet arbeiden; die, waarover ik thans beschik, zijn meer geschikt om het rijk te vernielen dan het weder op Ie bouwen. Ik verzoek u daarom, hel ambt, dal gij mij hebt toevertrouwd, aan een ander op te dragen." DlliTSCHLAKB. De leider der socialistische partij, dc heer Rebel uit Leipzig, heeft dezer dagen het programma dier partij hel licht doen zien. Bij duizenden en duizenden exemplaren is het onder de menigte verspreid. Daarin wordt o. a. hel volgende gelezen: Er staan slechts twee wegen voor ons open; beide leiden zij tot het door ons beoogde doel. Nadat dc democratische staat in het leven is geroepen, zullen de particuliere ondernemingen bij de wet langzamerhand worden opgeheven. Deze weg zal door ons worden ingeslagen, indien de betrokken personen, tegen wie de socialistische beweging is gerigt, bijtijds tot inzigt komen en dei halve uit eigen beweging tiun over gang in de algemeene maatschappij op geleidelijke wijze bewerkstelligen. De andere weg leidt ons op korter manier tot ons doel, maar dien weg kunnen wij niet betreden zonder geweldige middelen te bezigen, want dan zullen diezelfde klassen met krachtmet geweld worden ontzet van hetgeen zij bezitten. Dan zal de bedoelde verandering met een enkelen stoot plaats hebben en de middelen, welke daartoe noodig zullen blijken te zijn, zal men zonder schroom aanwenden. Hoedanig de crisis dus zal verloopen, hangt af van de bezittende klassen; het karakter der crisis zal afhangen van dc wijze, waarop zij, die de magt in handen hebben, zullen bepalen. Laat men het op de physicke magt aankomen, welnu, dan is vooraf met de meest mogelijke zekerheid uil te maken, wie ten slotte de overwinning zal behalen. De massa, het aantal, vormen de arbeidende klassen; ook het regt is aan hunne zijde, en het eenige, wal noodig is om te triomferen, is het volgende: dat de massa's naar behooren worden geleid. Dat dc ver-; anderde inrigting der maatschappij niet zal plaats hebben zonder gewei- dadigheden. dat spreekt vanzelf, liet gaat niet aan, dat ophel en misbaar worden gemaakt over hel ontzetten der bezittende klassen van hun ver mogen, dat, zoo men het noemt, verkregen regten zulten worden geschonden! I De geschiedenis leert het immers, dat nieuwe denkbeelden zich steeds met geduchten strijd ingang hebben moeten verwerven. Indien de Köln. Zeit. goed is ingelicht, dan zal Rusland binnen zeer korten tijd genoopt w ezen zich weder geld te verschaflendaar de laatste leening van honderd millioen gebruikt is. Waarschijnlijk zal de regering ook nu eene vrijwillige leening uitschrijven, met dit onderscheid evenwel,! dat dezen keer de personen, aan welke de eer van inschrijven wordt toege kend, vooral uitgekozen en de inschrijvingssommen voor ieder, naar gelang van zijn vermogen, vastgesteld zullen worden. Nabij Idning in Stiermarken is een geweldige sneenwlawine neerge val en. De luchtdruk, die de massa uitoefende, moet buitengewoon sterk geweest zijn, daar boomen in den omtrek, zonder door de sneeuw of de neerstortende sleencn getroffen te zijn. bij den wortel afbraken. De losla ting der sneeuw schijnt aan den top van den berg begonnen te zijn en de massa viel over de 500 meter hooge bijna Ioodregte rots naar beneden. On gelukkig waren een kar door vier paarden bespannen en een slede door een paard getrokken, waarin vier personen gezeten waren, juist bij het punt waar een deel der massa neerviel. De voerman van de kar werd wegge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1877 | | pagina 2