DOCTKIMA.
LEZING MET DAMES.
PER TELEGRAAF.
A I) V E R T ENTIKN.
ERNEST RENAN,
ZWITSERLAND.
In bijna alle kantons van Zwitserland beeft de hooge waterstand over-
•stroomingen veroorzaakt. Buitendien zijn op vele plaatsen bergstortingen
voorgekomen. Het rotsgesteente, door de langdurige regens losgeweekt,
waar aardlagen de scheuren en spleten lusschen de vaste massa's vulden,
heeft in vele oorden zware verwoestingen in zijn val tewceggebragt, huizen
in menigte in zijn val meegesleept, andere bedolven waar het neerplofte.
Te Bazel zijn door het snel wassende water groote onheilen aangerigt. liet
prachtige park aldaar is hoog onder water gezet, zoodat herten, reeën en
ander viervoetig gedierte, vogels, apen, enz. zijn verdronken. In de ooste
lijke en de westelijke kantons begint de toestand allengs te verbeteren,
want de zware regenvlagen hebben opgehouden en de stand der rivieren
wordt gunstiger.
TURK IJ E.
liet aftreden van Edhem-pacha als grootvizier, door den telegraaf aan
gekondigd. heeft zich niet bevestigd. Echter zijn de berigten uit Konstan-
tinopel van dien aard dat men zijn aftreden in een niet ver verwijderd ver
schiet mag verwachten. Naar men aan het IF ten. Tageblatt meldt hebben
de softa's den Sultan een verzoekschrift gezonden, waarin zij de lerug-
Toeping van Midhat-pacha verlangen. Zij wachten nu de beslissing des Sul
tans af. Mogt hun verzoek worden afgeslagen, dan zouden zij geweld ge
bruiken. Be hoofdstad verkeert in angst. De regering laat wel alle moskeën
en scholen bewaken, maar men heeft geen vertrouwen in de energie van
den grootvizier. Zoowel onder hel volk als in het leger openbaart zich een
revolutionaire geest.
Tussum-bey, betrokken in de Bulgaarsche gruwelen, is door den
krijgsraad vrijgesproken. Een der wegens die gruwelen ter dood veroor
deelden bevindt zich steeds op vrije voeten.
PARIJS, 19 February. Na eene langdurige discussie heeft de kamer het
ontwerp aangenomen betrellende den aanleg van eene haven en een spoor
weg op het eiland Reunion.
PARIJS, 19 Februarij. Be keizer van Brazilië heeft de zitting der kamer
van afgevaardigden bijgewoond
LONBEN, 19 February. Te Wilton is de heer Herbert, conservatief, tot
lid van het parlement gekozen met 751 stemmen; op den lieer Norris, libe
raal, waren 187 stemmen uitgebragt.
KONSTANTINOPEL19 February. Be Servische gedelegeerden hebben
lieden den grootvizier en den minister van buitenlandsche zaken bezocht.
De Monlcncgrijnsche gedelegeerden worden Vrijdag vet wacht. Be verzoenings
gezindheid der Porte geeft Imop op vrede.
BUCHAREST, 19 February. Be commissie belast met het ontwerpen van
de acte van beschuldiging tegen eenige gewezen ministers heeft haar rapport
gereed. Boor de kamer is 5000 fr. beschikbaar gesteld ter bestrijding van
de drukkosten van het rapport.
NEW-YORK, 19 February. In de zitting der beide huizen vercenigd werd
voorgelezen de beslissing van de verkiezingscommissie, waarbij de stemmen
van Louisiana aan llayes gegeven werden. Be senaat heeft daarna deze
beslissing bekrachtigd, en het huis der vertegenwoordigers heeft het nemen van
een besluit uitgesteld tot Bingsdag, ten einde de democraten hunne bezwaren
tegen de stemming van Oregon kunnen indienen.
De Gebuurte „Pryly" te Leiden.
Be Ileer J. W. Visser, indertijd Heer van de gebuurte n". 12 op de Lan-
gebrug alhier, heeft onlangs van zijne belangstelling in Leiden's oudheden
doen blijken, door aan het Stedelijk Museum ten geschenke te seven de op
paneel geschilderde buurt, van ouds genaamd "Pryly'Prilie of Prehj,
alsmede twee ijzeren stempels, waarmede de uitgaande brieven van die ge
buurte bezegeld werden. Aan den voet dier schilderij leest men het vol
gende vers:
Neemt dit in dancklieer van Pryly.
T scbiedt niet wt dwanck. maer vvillicit vry.
Bees Buurtkaerl wilt doch bewaren
Om thoonen die in thofs vergaren.
Beschoncken by Bartclmeus Woulersoon
de Was, a" 1622.
Het oudste zegel heeft lot randschrift 't Graefschop tan Prehj. In het
veld is een wapen, dat veel op een zuil gelijkt, met het jaartal 1659. Op
het andere leest men: Jan Le Paire, ll(eer) v. t Graefschop Prehj,
a° 1684, en komt hetzelfde wapen voor.
Bij Orlers, Beschrijving van Leiden, hl. 66, leert men dat de gebuurte
van Prilic "begint metle huizen gemaeckt van de Huysinghe van den Heer
«van Lockhorst, loopt door de Schoolstege, de Voldersgracht (Langebrug)
«omgaende door Arent van Rollenslegc tot aen de voorschreven huysen van
"Lockhorst ende begrypt over sulex de Dief.stegensoowel de Korte als de
«Lange, ende de Kerckgraft aen beyden zyden."
Bij dien zelfden schrijver vindt men de oudste namm van 77 gebuurten,
waarbij later nog 66 gekomen zijn, dus in het geheel 143 gebuurten. Zij
droegen toen zonderlinge namen, zooals: Kaerskorf, Constanlinopolen
het Hertogdom van SteynenburchPaplepel, het rijk van Pallas, het land
van Belofte, de Graeflicheyl van Jerusalem en Jerico, Moyses enz. Oud
tijds werd elke gebuurte beheerd door eeu lieer en zijne Raden. In het
Leidsch Archief bevindt zich een afschrift van een reglement voor de ge
buurte Prely van 17 Nov. 1473, beginnende aldus: «Johan van der Laen,
»by der gracien Gods, Grave van den landen van Pryly, Ileer van de No-
«terdyc, Palengrave van de Sleenschuur, lieer van Brcynloos, verbeydende
«meerre zaken etc. doen condt allen de gheeuen die desen onsen brieve
"sullen zien of horen Iesen, hoe dat wy voir ons ende onse nacommers
«met onsen ghemeenen Raedsheeren een overdracht gemackt hebben om onse
«voirss. lande van waerden en in eeren te houdensoe dallet by ons niet
«veraflert noch verargert en wort, die welcke wy van waerden gehouden
«willen hebben op wyf en goet, le verbeuren jegens den Graeve van onsen
«lande voirss.
»In den eersten, soe hebben wy overdragen als dat die ghene die van
"Onsen ondersaten gaen bidden tol eenige eerste missen, die zullen passen
«dat zij een varekens schouders hebben of zy zullen se selver opleggen.
«Item; ten anderen malen, soe wie datet (dat eet) van die selve schouder
«ende niet en gael offeren metten Grave en met zijnen Ilceren voirss die zal
«den Grave schuldich wesen daervoir uyt te reyeken enen comansgrootetc.
«Item: ten negenden male, soe en sal men gheen geit verteren noch
«verdrincken dan op ten thoren (waarschijnlijk die van St. Pieterskerk)
«als men over die doden luyt, of men salt die buyren van den lande
«voirss. eerst acht dagen te voren seggen etc. Ende in kennisse van
«desen soe hebben wy dat tot ccnen oirkonden desen onsen brieven doen
«besegelen mit onsen groten zegel van onsen lande van Pryly voirss. uyt-
«hangende. Ende om der meerre zekerheden wille soe heb ic Grave Johan
«voirss. myn signet ran secreet after an desen groten segel gedruckt int
«jaer ons Heere duysenl vierhondert drie ende tserentich op ten seven-
tienden dach in November"
Be secretaris Jan van Hout (j- 1609) is van gevoelen geweest dat oudtijds
de verdeeling der stad in gebuurten nooit van regeringswege heeft plaats
gehad, maar dat zij door de eigenaars der huizen onderling gemaakt is,
zonder acht le slaan op de grenzende bonnen of wijken waarin die gele
gen waren; dat zij die ook naar hun welbehagen hebben veranderd, gelijk
zij van ouds ook gehandeld hebben met het verkiezen van de hecren, die
zij onder elkander gewoon war n te kiezen en te onfslaan.
Baar elke gebuurte door bijzondere reglementen geregeerd werd, besloot
de regering van Leiden zich de zaak aan te trekken, door in 1593 eene
generale ordonnantie op alle Gebuurten te maken, die dan ook in genoemd
jaar op de Drukkery van het ltaedhuys gedrukt werd 2).
Door de vergrooting der stad zijn er na dien tijd vele andere gebuurten
ontslaan, die ook bijzondere namen droegen. Eerst in hel begin dezer
eeuw hebben de gebuurten nommers gekregen, waarbij de oude reglemen
ten vervielen en door nieuwe vervangen werden. R. E.
Het gelieele stuk vindt men in den Aaoorscher.
-) Zij bestond uit 23 artikelen Het zevende luidt aldus: «Indien (twele God ver-
hoede) een man hem zo verre ontging, dat hij zijn huysvrouwe sloeeh, ofte on-
redelic mishandelde zulx dat daerdoor straetrumoer, ofte buyr-gerucht ontstont,
zal hij jegens (de Gebuurte verbeuren een goede ham van vijftien pont. Ende zo
de vrouwe haer man sloeeh, zal zij verbeuren twee gelyeke hammen, of voor elcke
•ham twee guldens tien stuvers; alles onvermindert den Heer zijn recht."'
293 Staats-Lotert).
Tweede Klasse. Trekking ran 20 February.
Prijs van 2000: N°. 4391.
1000: 4656 6385 19595.
100; 13725 15651 16340 16915 17114 17441 20665.
3 1521
36 1619
81 1661
152 1704
166 1711
167 1737
210 1744
249 1747
,260 1783
261 1877
333 1977
353 1988
379 2015
382 2019
431 2114
436 2288
452 2321
471 2353
572 2361
666 2597
679 2477
709 2526
767 2551
899 2798
944 2867
974 2914
975 2945
990 2908
1059 2976
1065 2977
1098 3080
1104 3187
1118 3308
1126 3388
1231 3392
1270 3422
1312 3449
1344 3568
1378 3576
1395 3694
1449 3698
3708
3758
3822
3867
3912
3920
3973
3980
4078
4086
4117
4133
4186
4194
4250
4280
4287
4298
4308
4318
4334
4419
4478
4514
4527
4602
4029
4645
4800
4815
4849
4960
4968
5135
5174
5188
5226
5328
5334
5354
5378
5402 6623
5410 6708
5508 6709
5522 6726
5526 6891
5531 6905
5549 6959
5608 7036
5673 7049
5742 7132
5853 7181
5863 7246
5901 7276
5911 7327
5976 7389
6016 7419
6052 7425
6055 7433
6071 7464
6086 7512
6098 7660
6126 7744
6134 7952
6168 7985
6169 8128
6250 8176
6266 8190
6267 8196
6274 8201
6290 8251
6325 8258
6343 8306
6372 8428
6434 8452
6447 8537
6472 8547
6481 8625
6522 8643
6523 8722
6544 8778
6560 8791
Prijzen van
8792 10956
8863 10972
8873 10985
8909 11060
8921 11102
8947 11145
8987 11157
9096 11195
9102 11321
9212 11391
9231 11405
9256 11481
9327 11483
9394 11519
9402 11585
9410 11587
9422 11595
9458 11621
9468 11650
9575 11699
9624 11701
9684 11702
9772 11728
9859 11734
9971 11778
9987 11780
10018 11827
10038 11846
10075 11853
10095 11863
10110 11911
-0152 11944
10192 11955
10259 11990
10390 12069
10339 12101
10355 12137
10598 12144
10657 12185
10757 12240
10869 12243
30.
12263
12288
12374
12514
12545
12594
12600
12603
12627
12638
12715
12748
12838
12866
12872
13018
13020
13107
13174
13246
13396
13486
13507
13523
13556
13563
13652
13692
13706
13722
13804
13810
13833
13860
13861
13976
14111
14247
14249
14250
14252
14253
14265
14274
14307
14328
14347
14396
14398
14474
14520
14541
14645
14836
14871
14876
15016
15040
15057
15078
15138
15248
15257
15268
15273
15447
15491
15518
15647
15652
15683
15684
15711
15736
15786
15846
15857
15889
15901
15922
15923
15948
15968
15996
16073
16085
16209
16224
16245
16279
16315
16367
16387
16448
16469
16492
16519
16554
16573
16586
16591
16672
16871
16898
16923
16925
16941
17003
17044
17048
17123
17175
17201
17204
17295
17344
17363
17369
17400
17434
17492
17496
17516
17576
17592
17623
17650
17681
17691
17702
17727
17786
17886
17949
17965
18001
18006
18013
18205
18264
18292
18312
18350
18362
18372
18431
18498
18511
18512
18524
18532
18540
1854/
18552
18588
18615
18617
18654
18657
18768
18844
18847
18903
18921
18972
18998
19004
19029
19054
19092
19218
19347
19417
19441
19541
19557
19645
19702
19792
19954
19982
20051
20063
20123
20127
20233
20273
20323
20332
2Ö358
20404
20411
20436
20486
20492
20546
20658
20708
20882
20886
20935
20973
Spreker de Heer
op VRIJDAO den 23s'" Februari, de«t avonds ten 8 ure,
IN DE STADS-CONCERTZAAL.
Hel onderwerp der lezing zal nader bekend gemaakt worden.
J. W. 11. M. VAN IDSINGA.