waanzinnigdwars over liet Frederikspleinin haar vaart niet gestuit door
een knaapje, haar kind. dat wcenende en snikkende aan moeders kleêren
hing, smeekende dat zij toch maar tot vader zou terugkceren, die het wel
niet weêr zou doen en angstig rondkijkende of er dan geen goede menschen
waren die moeder tegenhielden. Eenige voorbijgangers hielden met moeite
de vrouw staande en uil het door snikken afgebroken verhaal van het kind
bleek, dat moeder zich wegens huissclijke.oneenigheden wilde verdrinken.
Hel duurde geruimen lijd eer de vrouw lot de werkelijkheid was terugge-
bragl; slechts de toevallige omstandigheid, dal eenige menschen zich de
toestand der arme aantrokken, die al een eind weegs ongemerkt had afge
legd, behoedde haar voor zelfmoord. De vreugde van het knaapje is niet
te beschrijven.
Te Deventer is eene dievenbende ontdekt, bestaande uit een twintig
tal jongens van 9 tot 15 jaren, waarvan er 18 bekend zijn en waaronder
zich één hoofdman bevond. Zij gingen des avonds op roof uit en plaatsten
zich dan met hun drieën of vieren voor een winkel, waarvan één hunner
een kleinigheid kocht, in welken tijd de overigen naar binnen slopen en
zich in den winkel verborgen. Zij maakten dan later de toonbank-lade
los, namen er geld uit en ontvreemdden ook eenige winkelgocderen, als
kistjes met sigaren, koek, gebak, spek, worst, kandij, flesschen met wijn,
enz. enz. In een der wallen hadden zij een holwaarin zjj het geslolcne
verborgen en waar zjj te zamen kwamen om zich aan de ontvreemde eet
waren te vergasten.
Betredende de eflectentrommel van den gemeente-ontvanger te Vriezen-
veen schrjjft men aan de Vr. Z. C. hel volgende: Terwijl een ingezeten
nil deze gemeente bezig was met het halen van hout van een stuk grond,
in de onmiddellijke nabijheid der woning van den gemeente-ontvanger ge
legen. werd zijn aandacht getrokken door een voorwerp, hetwelk aan
vankelijk door hem voor een eendennest werd aangezien, di.ch dat bjj
onderzoek bleek een blikken trommel te zijn, gevuld met papieren. Ver
moedende dat deze trommel de vermiste efTectendoos was van den gemeente
ontvanger, werd (zij onmiddellijk naar diens woning overgebragt en voor
de vermiste doos herkend. Met uitzondering van de contanten, een in
schrijving 4 pf.t. werkel. schuld ten name der gemeente Vriezenveen, groot
ƒ500, en verschillende ingewisselde coupons, zijn, voor zoover men heeft
kunnen nagaan, al de stukken (hypothecaire inschrijvingen, schuldbekente
nissen enz.) in de doos aanwezig. Dc met geweld opengebroken en stuk
getrokken trommel was verborgen in het water onder een weinig rjjs; dc
papieren waren nat.
De regtbank te Maastricht zal eerstdaags hebben te beslissen, of het
vervoer van Belgische centen uit een grensplaats naar een andere gemeente
als frauduleuse invoer moet worden beschouwd. Aanleiding tot dit geding
gaf de aanhouding van Belgische centen op ecu dienstmaagd van den heer
1'. te St. l'ieter, die daarmede naar Maastricht was gezondenom rekeningen
te betalen en tegen wie door de rijksambtenaren proces-verbaal is opgemaakt.
-- Aan de tweede kamer der staten-gcneraal zijn ter bekrachtiging voor
gelegd sommige bepalingen der met het bestuur der maatschappij lot land
aanwinning op de Friesche wadden gesloten overeenkomst, betredende Jan
staatswege aan de maatschappij te verleenen hulp. De thans gesloten over
eenkomst beantwoordt ten volle aan het doel, dat geen ander is, dan de
maatschappij in slaat te stellen, het door haar aangevangen werk voort te
zetten en te voltoojjen, zonder van den staat meer opoffering tc vorderen
dan reeds toegestaan was, of hem te betrekken in de kansen eenerparticu
liere onderneming. Volgens opgave is voor de geheele voltooijing van den
dam, volgens het thans aangenomen plan, hoogstens eene som van/200.000
noodig. Door den staat zullen nu aan de maatschappij renlelooze voorschotten
worden verstrekt, elk van ƒ5000. hoogstens tot een bedrag van ƒ200.000,
waarvan de terugbetaling ten volle gewaarborgd is. De regering is van
mccning dat de bestaande moeijelijkhedendoor de thans getroffen schikking,
op dc beste wijze worden uil den weg geruimd. Bij voltooijing van den
dam is er gegrond vooruitzigt dat na verloop van eenigen tijd belangrijke
landaanwinning zal ontstaan, en alzoo het hoofddoel der onderneming ten
volle zjjn bereikt.
Zaturdag avond behandelde prol. Mulder uit Utrecht een belangrijk
onderwerp op de vergadering van het departement Leiden der maatschappij
van nijverheid.
In alle opziglen belangrijk mag men eene rede noemen, waar door een
zeer b voegd man gesproken wordt «over hulpmcststoffen en het gebruik
van den afval onzer steden".
Het was daarom zeer jammer, dat de leden zoo slecht Ier vergadering
waren opgekomen. Het ligt niet in ens bestek om de geheele rede weêr te
geven, terwijl wij het wenschelijke niet ontkennen, dat zulk eene populaire
voordrag! door druk in haar geheel bekend ware. In korte woorden wil
len wij echter het behandelde refereren.
Eerstens loonde Z. 11. Gel. aan dat bemesting eigenlijk niets anders was dan
voeding der plant en dat men te vergeefs planten of vruchten daar zoude
kweeken, waar de beslanddeelenwaaraan een plant behoelte heelt, in den
grond ontbraken. Men moest der natuur te hulp komen, maar men moest
dit voorzigtig doen. Op sommige plaatsen echter scheen dit niet noodig en
een frappant voorbeeld leverde de kleigrond uil den Dollart. Met klei uit
den Dollart had men in den hortus in Groningen proeven genomen en
men koude daarbij gedurende jaren achtereen de sterkst den grond uit
puilende zware vruchten tcclen, zonder dat een verlies aan gehalte van den
grond merkbaar was. Alleen is het, en dit weten de ontwikkelde landbou
wers in Groningen ooknoodzakelijk soms een paar duim dieper te ploegen
of dieper om te zetten, om den grond in zijne volle groeikracht onvermin
derd te zien voortbrengen. Dit is echter exceptie, en overal toch moet men
den grond tegemoet komen en wel met dien verstande, dal men vruchten,
die aan een zeker element behoefte hebben, zou doen voortbrengen daar
waar dit voedingsmiddel in de 'aarde aanwezig is of na dit daar gebragt
te hebben.
Hierbij kwamen natuurlijk de meststoffen ter sprake en wel diegene, die
zoo ontzettend vervalscht als genetisch bestanddeel in den handel worden
gebragt. Het is immers zelfs niet onverschillig, wat iedereen zal toegeven,
vanwaar men de guano krijgt, of zij komt van een eiland dat dikwijls door
zeewater overstroomd wordtof dat men zoo dikwerf lagen heeft afgegra
ven. dat men met de eerste of de tiende dieper liggende laag te doen heeft.
De vervalsching echter werd op zoo groote schaal gedreven, dat spreker
hoopte dat het proefstation te Wageningen daaraan spoedig paal en perk
zou stellen. Volgens den hoogleeraar mengt men 33 procent asch onder de
guano en brengt het zoo ontzettend verminderde voor de volle waarde in
rekening. Een koopman in Amsterdam, wiens naam daarom herhaaldelijk
door den lit oglceraar werd genoemd, dreef deze industrie op groote schaal Hjj
zond vroeger circulaires rond over de aangeprezene asch en presumeerde dat
de koopers niets zouden bemerken van de smokkelpartij van 33 procent.
Een '/Westphalische Geselschaft" had hem echter het genoegen gedaan
die circulaire te doen drukken; eene ondiensl voor den koopman, die door
velen als een groote dienst werd opgevat. Genoemde koopman had prof.
Mulder gedreigd gereglelijk te zullen vervolgenindien Z. H. Gel. nogmaals
zijn naam noemdewat den spreker aanleiding gaf door het herhaaldelijk
noemen van den naam voor zijne bekendheid te zorgen.
Na eene kleine pauze sprak de Utrechtsche scheikundige over den afval
van onze steden. .luist en zakelijk was zijne redenering. Groningen ver
diende veel geld met den afval en wel alleen om deze reden dal die oogen-
blikkclijk vervoerd kondc worden, omdat dc vraag minstens zoo groot was
als hetgeen gemaakt werd.
De veenkoloniën waren de koopers. Fabuleus waren de sommen die men
maakte, maar spreker geloofde niet dat dit lang zoo zou blijven,
Voorop stelde hij altijd dat men r.iet meer moest maken dan kon worden
afgevoerd en verkocht. Arnhem diende als voorbeeld. Men was daar op het
laatst gedwongen den afval publiek te veilen en de kub. meter bragl80cts.
op. Nu zou men toch wel toegeven dat de gemaakte onkosten daar ter
plaatse meer bedroegen dan de verkoopsprijs. Groote schade was dus het
gevolg voor de gemeente.
Onze grond is echter, dank zij onze vooruuders, door en door vervuild
en uit een hygiënisch oogpunt was hel meer dan noodzakelijk dat hieraan
een eind kwame. Voorbeelden uit Utrecht, Gouda en Rotterdam staafden
de bewering. Natuurlijk dal hierop de afvoerstelsels voor laecaliën ter sprake
kwamen.
Aan de genialiteit van Liernur werd door den hoogleeraar hulde gebragt,
al kon hij het systeem niet onvoorwaardelijk aanraden. Immers waren de
kosten veel tc hoog en de mest werd door hel vele water in prijs ver
minderd.
De lieer Liernur had er slag van dc gemeenten te doen experimenteren met
zijn stelsel en eene aanhaling uil eene brochure bewees naïef dal despreker
niet ongegrond sprak, daar aangehaalde woorden van den heer Liernur liet-
t zelfde gevoelen behelsden.
1 Spreker was voor zich overtuigd dat een goed georganiseerd tonnenstelsel
voor het vervolg het meest passend zou blijken te zijn en wel hoofdzakelijk
omdat de kosten te hoog zijn voor het andere.
Hygiënisch geredeneerd was echter eene wel op den afvoer noodzakeljjk
en het wenschelijke had reeds op verschillende meetingen besluiten doen
nemen om daarop bij de regering aan te dringen.
Met een kort woord van dank eindigde de spreker, terwijl hij zich bereid
verklaarde opheldering tc gevm aan hem, die daarom zou vraten.
De burgemeester en de heeren de Loos, de Fremery. Verhoog. deSturlcr,
Boursse Wils deden eenige zakelijke vragen, die helder en bondig beant
woord werden.
Teregt werd dan ook door dr. de Loos in (linke woorden den spreker
hulde en dank gebragt voor zijne boejjende voordrag!.
Wij geven ieder, die in landbouw belang stelt, den raad om de gelegenheid
niet te laten voorbijgaan, wanneer prof. dr. Mulder nog eens eene lezing
over dit hoofdstuk mogt houden.
Hit onderscheid tusschen deze en vele Nutslezingen is, dat hier eene nut
tige lezing werd gehouden.
'sGRAVENHAGE. 22 Januarij.
Z. M. heeft benoemd tol ridder der orde van den Nederl. Leeuw dt
hh. m'. J. lialffraadsheer in den hoogen raad der Nederlandenen ut',
T. II. Bondam, gewezen procureur-generaal, thans raadsheer in hel geregls-
hof tc 's llerlogenbosch.
Aan den lieer A. IL van Voorst is, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als notaris te Heerenveen.
Z. M. heeft den lieer P A. Broers, rijksontvanger te Domburg c. a.,
als zoodanig benoemd te Raalte c. a.
Aan den lieer inr. W. baron van Goltslein, algetreden minister va»
koloniën, is ten laste van den staat een pensioen verleend van 2051'sjaars.
Dc luit. ter zee 2' kl. jhr. S. B. ürtt, dienende aan boord van het
wachtschip te Willemsoord, wordt overgeplaatst aan boord van hel schroef
stoomschip van Galen.
Den 15,|f» Februapij aanstaande zal voor het geregtshof te 's Graven-
hage teregtslaan J. Timmerman nit Ooslburg. beschuldigd van moed willigen
doodslag niet voorbedachten rade (moord) op zijne vrouw gepleegd.
BUITENLANÜSCHE BEK1GTEN.
ENG ELAND.
LONDEN, 21 Januaiij.
Aan de Times schrijft men: Zeker zal Europa zich afvragenwaarom
de conferentie mislukte, en niet minder zeker zal bet antwoord daarop
