BlilTEIVLANDSCHE BEBIGTEIY
koor behaalde daarbij den prijs, zijnde een kunstig in goud gemonteerde
dirigeerstok voor den directeur (ter waarde van 1500) benevens 200.
Tevens werd aan de vier vereenigingen ieder een zilveren lauwerkrans aan
geboden. De uitreiking der medailles en prijzen geschiedde met eene toe
spraak door den burgemeester, daartoe door Z. M. den koning tiilgenoodigd.
Des avonds had eene reünie der zangers plaats in het Paleis voor Volksvlijt,
waar een groot concert en door het corps de ballet een allegorische voor
stelling, op het feest betrekking hebbende, werden gegeven. Tegelijkertijd
werd in de stadsschouwburg een gala-concert gegeven.
Door wijlen den heer 11. van Schoonhoven is aan de diaconie der Ned.
herv. gemeente te Veenendaal vermaakt de onverdeelde helft van zekere
vaste goederen met daarbij behoorende erfpachtten bedrage van ƒ2500.
Zondag namiddag is een spoortrein tusschen Zutphen en Zwolle uit
bet spoor geraakt. Ongelukken hebben er niet bij plaats gehadalleen heb
ben de reizigers zich eenig oponthoud moeten getroosten.
Te Sneek stond Vrijdag teregt de landbouwer 1). A. Douma van Smalle-
brugge, wegens de niet-aaugiftc en afzondering van lougziek vee. Als ge
tuigen waren gedagvaard de knecht en de meid, iu dien tijd bij hem in
dienst, en drie veeartsen als deskundigen. Tegen dit misdrijf is geëischt
2 maanden celstraf en ƒ100 boete, liet rijk heelt hem geen restitutie ge
schonken voor een zestal koeijenwegens longziekte afgemaakt.
In den nacht van den 21s"" op den 22sldezer zijn in het land van
den heer II. D. Teenstra, onder Surhuizum (Groningen), twee lammeren ge-
slagt, toehehoorende aan den heer R. I'. Post bums, te Opende. Koppen en
vellen zijn op het land achtergelaten. De policie doet onderzoek, terwijl
de heer Posthmus 725 uitlooft aan hem, die het wettig bewijs kan leveren,
wie zich aan bovengenoemde daad hebben schuldig gemaakt.
Te Grave werd eergisteren nacht een milicien, aldaar in garnizoen,
slapende op zijn post gevonden. Hij had voor een dergelijk misdrijf tegen
de discipline reeds vroeger straf ondergaan en schijnt mi voor de gevolgen
van zijn pligtverz im zoo bevreesd te zijn geworden, dat hij, toen bij later
weer op post stond, gedeserteerd is met achterlating van geweer en pa-
iroontasch. Aan den kant van een der vestinggrachten buiten de stad is
zijn koppel gevonden. Tot mi toe heeft men nog niets van hem vernomen.
Uit Middelburg meldt men dat de werkzaamheden aan het droogdok
weder zoover zijn gevorderd, dat men hoopt over veertien dagen het weder
voor exploitatie te kunnen openen. Zooveel mogelijk is alles aangewend
om kweladers te sloppen.
In berigten uit de Kaapstad, loopendc lol 1 September, wordt de
stand van zak-u iu de Transvaalsche republiek nog niet als hopeloos voor
gesteld. De lafheid of paniek van den rog ter vleugel der boeren wordt be
vestigd: eveneens de desorganisatie van hun leger. Doch de president is
niet opgesloten of afgesneden. Burgers is vol moed en werkt flink tot het
organiseren eener sirijdmagt van vrijwilligers. In werkelijkheid is het ge
beurde slechts eene vtroordceling en instorting van het commando-stelsel,
dat den toets van een oorlog niet heeft kunnen doorstaan. De republiek is
geenszins in gevaar. Ilel commando bleef vier dagen na hel gevecht nabij
Secocoeni's sterkte, doch keert thans terug. Twee forten zijn voltooid en
hebben eene bezetting van 300 man Coelzcr. de aanvoerder van den reg-
tervleugel, is gestraft met eene boete van 500 De Kaders hebben ner
gens een aanval durven wagen.
's GRAVENI1AGE26 September.
Door Z. M. zijn benoemd tot leD luit.-kwartiermccster bij het le reg.
infanterie, de 2e luit.-kwartiermeester F. A. Tltomése, van het corps; tot
l,n luit. directeur van het garnizoens-hospitaal te Bcrgen-op-Zoom, de 1'
luit.-kwartiermeesicr A. E. II. Knaap, van het 8' reg. infanterie. Aan den
tegenwoordigen kapitein directeur van genoemd hospitaal J. van Dort is
pensioen verleend.
Bjj de beraadslagingen over het adres in antwoord op de openings
rede, in de zitting van de tweede kamer van gisteren, heeft de heer
Kappeyne van de Coppelio, hel woord voerende over de ministeriele crisis,
o. a. het volgende medegedeeld
Ik aarzel niet openlijk te verklaren dat ik aan het hoofd van den staal
heb medegedeeld dat de minister van binnenlandsche zaken teregt begreep
dat het votum van 16 Junij de verdere zamenwerking tusschen regering en
vertegenwoordiging niet afsneed; dat de meerderheid, die dit votum heeft
doen ontstaan niet kon worden beschouwd als eene nieuwe parlementaire
meerderheiddat een deel van die meerderheid om alle andere redenen, dan
om afkeer uil te spreken van de algemeene beginselen van dat gouverne
ment, art. 1 der militiewet bad afgestemd; dat ik mij volkomen vereenig
met die opvattiug der zuiver constitutionele beginselen, volgens welke eene
verandering van bewind alleen plaats kan hebben na een zuiver politiek
votum. Inlusschen heb ik, onderrigt dat de minderheid volhardde bij haar
beengaan, mij niet ontveinsd dat ook voor de meening van den loenmaligen
minister van koloniën veel te zeggen viel. omdat het feit van de aanvrage
om ontslag door den ministerraad, na de beslissing over de militiewet, het
ministerie in eene valsche positie heeft gebragt. Op dat standpunt iieb ik
mij geplaatst; op geen enkel ander standpunt heb ik mij eenig oogenblik
kunnen bewegen. Ik heli den koning voorts mijn oordeel gezegd omtrent
hetgeen thans behoorde te geschieden. Ik heb als mijn oordeel te kennen
gegeven dat het Ier bevordering van een rigtig bestel van zaken wensche-
lijk was dat de bcgrooting door den ministerraad werd in gereedheid gebragt,
en dat door den minister van binnenlandsche zaken bij den aanvang der
nieuwe zitting een wetsontwerp tot regeling van het lager onderwijs dade
lijk zou worden ingediend, maar dat de regering zich in de bestaande
omstandigheden behoorde te onthouden van de indiening van wetsvoordrag-
tcn die tot eene politieke crisis aanleiding zouden kunnen geven. Van
eenige poging om advies Ie geven wie dit kabinet eventueel zou moeten
vervangenis geen sprake geweest.
De minister van binnenlandsche zaken was van meening dat de heer
Kappeyne, in de mededeeling van hel gebeurde, eene kleine ellips had gela
len, namelijk de beantwoording der vraag of, op 9 Augustus 11., hem niet
op last en namens den koning de vraag is gesteldof hij zich casu quo met
de vorming van een kabinet zou kunnen beitsten? Wal het advies van den
lieer Kappeyne betrelt omtrent de zaak van het lager onderwijs, van dat
advies was inderdaad het ministerie kennis gegeven. Maar het verlangen
uitgesproken door den heer Kappeyne, dat die zaak zou worden behandeld,
was waarlijk «enfoncer une porie ouverte". Immers, wel zou die zaak spoe
diger hebben kunnen worden behandeld, indien er geen crisis ware geweest,
maar deze regering heeft altijd verklaard die zaak te willen regelen, nadat
wij de regeling van het hooger onderwijs achter den rug zouden hebben.
Het ontwerp nopens het lager onderwijs was dan ook sedert ccnigen tijd
bij den raad van state.
De heer Kappeyne van de Coppelio zeide hierop, dat op 15 Augustus
met hem over niets anders was gesproken dan over de heieekenis der
stemming over art. 1 der militiewet. Hel daarover uitgebragt advies, dat
daaruit geen ontslag van het ministerie behoefde voort te vloeijen, kon het
ministerie op zich zelf niet per se aanleiding geven tol intrekking van liet
ontslag, want de ministers hadden in weerwil van die opinie, kunnen doen wat
de ministers van koloniën en van oorlog hebben gedaan. Hij herhaalde dat
hij adviseerde, dat bij aanblijving van het ministerie het voor de aanbieding
der wet op bet lager onderwijs moest zorgen en geene wetsontwerpen aan
bieden moest die tot politieleen strijd aanleiding konden geven.
De heer de Casembroot zeide dat hij. na hel gehoorde, geloofde: dal
voor het ministerie en voor de conservatieve partij zeer wenschelijk geweest
ware dat het ministerie bad volgehouden in zjjne vraag om af te treden.
In de tweede plaats moest bij zeggen dat toen de heer Kappeyne de liooge
eer genoot bij Z. M. den koning toegelaten te worden, dat spr. verwacht
had dat deze als onpartijdig adviseur zou gezegd hebben: Sire! neem het
ontslag aan; een ander ministerie is gereed om op te treden.
In de zitting van heden is de beraadslaging over het ontwerp-adres
voortgezet. De paragraaf betreffende het onderwijs is onveranderd aange
nomen, na verwerping van het amendement van den heer des Amorie van
der Hoeven, met 57 legen 15 stemmen, strekkende om geen ongepasteu
aandrang op de regering uit tc oefenen lot indiening eener wet op hel lager
onderwijs. Verschillende leden bestreden de bedoeling door den heer
van der Hoeven aan de paragraaf gegeven. Bij de koloniale paragraaf heeft
de lieer Fransen van de Dutte de regering geadviseerd niet agressiefin
Atcliin voort te gaan, maar zich te bepalen lot de vestiging, overeenkomstig
de oorspronkelijke instructiüH. De minister van koloniën betwijfelde de uit
voerbaarheid van dat advies. De heer Begram en vooral de lieer de Casem
broot bestreden hel bedoeld advies. Bij de paragraaf betredende Wesl-lndiï
gaf de minister van biiitenlandsche zaken omtrent Venezuela eene mede
deeling, waaruit bleek dat Venezuela blijken van locnadering geeft, en dat
alleen nog slechts vormelijke herstelling der diplomatieke betrekkingen ont
breekt. Het adres in zijn geheel is aangenomen met 65 tegen 4 stemmen.
lieden middag ten half twee ure is het vierde bataillon jagers uit Am
sterdam waar het omstreeks veertien dagen ter versterking van de mili
taire magt heeft gelegen, per Ilollandsche spoor in zijn garnizoen alhier
binnengekomen. Aan hel station werden de teruggekeerde troepen door
den kommandant. de hoofd- en mindere officieren van hel reg. grenadiers
en jagers opgewacht en door de muziek van de kon. militaire kapel van
dat corps begroet, die bet bataillon, onder hel uitvoeren van eenige mar-
schennaar de kazerne geleidde.
Gisteren avond is gedurende de voorstelling in eene bergplaats achter
liet looncel van den schouwburg brand ontstaan door liet vlam vatten van
eene hoeveelheid stroo. Door intijds aangebragte hulp van wege het brand
weerpersoneel in het theater werd het vuur in zijn voortgang gestuit.
KXGEb X Ui ÏS.
LONDEN. 25 September.
De lieer Gladstone heeft in eene vergadering van vertegenwoonligers
der liberale partij in Zuid-Durham eene rede gehouden. Hij verklaarde dal
de conservaliven thans genoodzaakt zijn, de regering te dringen in de rig-
tiug, welke de openbare meening thans volgt, omdat anders de liberale
partij voordeel zou vinden bij den tegenwoordigen staat van zaken in hel
Oosten. Voorts zeide hij, dat Engelands gewigt tot nog toe in eene ver
keerde schaal was geworpen.
Lord Derby zal Donderdag aanst. eene deputatie ontvangen uit ver
schillende proiesiantsche vereenigingen, welke den minister zal onderhoudt'»
over de geloofsvervolgingen van de protestanten in Spanje.
Een door den heer Slott tc Dover uitgevonden vliegmachine is bijna
voltooid. In de eerste week vail October zal de eerste proef er mede plaats
hebben. Stolt stelt zich voor van de zeekust uit den vuurtoren naar Calais
te vliegen en binnen 40 minuten weder in Dover terug te zijn.
De maatschappij lot verzekering tegen zeegevaargevestigd te Goeie-
borgbeeft eene geldelijke belooning toegekend aan een Zweedschen jongen van
12 jaar, omdat door zijn toedoen een bij die maatschappij verzekerd schip
in behouden haven aangekomen was. Dat schip, de Fekla-Maria, waarvan
de vader van dien jongen gezagvoerder washad naauwelijks de terugrei»
van Zuid-Amerika naar Zweden aanvaard, toen de kapitein, de stuurma»
en eenige matrozen ernstig ziek werden. De overige manschappen bezaten
niet de minste kennis om het schip in den regten koers te houden; de
12 jarige knaap echter nam moedig het bevel op zich en bragt hel schip,
na eene reis van zes maanden, behouden te Falmouth, waar de zieken ia
het hospitaal konden gebragt worden.
Uit New-York meldt men dat te Brunswick, in Georgie, thans 600
persomn aan de gele koorts lijden. De toestand moet aldaar verschrikke
lijk zijn.
