LEIDSCHE
(OIKAM.
r. 22.
1876.
DONDERDAG 27 JANUARI J.
BINNEN LAN DSCIIE BEHIGTEN.
De Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars f 3.franco p. p. f 3.50;
met het F er slag der Handelingen van den Gemeenteraad 3.35, franco p. p. f 3.85. Ret verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor f 2.50
jaars, buiten de expeditiekosten. Afzonderlijke nomriters der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents,
De prijs der Advertentiën is van 1—4 regels j iedere regel meer 25 cents.
LEIDEN, 26 Januarij.
Als schrijver van dc prijsverhandeling, waaraan door de faculteit van
letteren en wijsbegeerte eene eervolle vermelding is toegekend, heeft zich
bekend gemaakt de heer Ch. M. Dozy, student in de regten alhier.
Ter aanvulling van ons berigt omtrent de gedachtenisviering der
40-jarige ambtsbediening van den heer C. A. Emeis, custos aan de acade
mische bibliotheek, in hel begin dezer maand, kunnen wij mededeelen, dat
hij dezer dagen ook van heeren curatoren der hoogcschool een aangenaam
blijk van belangstelling in het door hem gevierde (eest mogt ontvangen.
Het Staatsblad n°. 13 bevat de wet van 18 Januarij 1876, lot ontei
gening van eigendommen ten behoeve van den aanleg van een spoorweg
van Leiden naar Woerden.
Blijkens de jongste bij de regering ontvangen officiële bcrigten uit
Zwitserland omtrent den stand der veeziekten daar te lande, was in de
eerste helft dezer maand de longziekte in de gemeente Matters, kanton
Luzern, in eenen stal met 14 koeijen uitgebarsten, zonder dat men lol nog
toe de aanleidende oorzaak had kunnen opsporen. Onverwijld waren ge
strenge maatregelen genomen om verdere verspreiding legen te gaan. Het
mond- en klaauwzeer bleef sedert het midden van December gestadig afne
men; het getal der met die ziekte besmette stallen was van 173 op 16 December
verminderd tot 121 op den 16den Januarij jl.
Volgens de jongste officiële berigten uit Oostenrijk, loopende tot 17 Ja
nuarij jl.bleef ineen aantal gemeenten van Dalmalie de runderpest heerschen.
De Standaard meldtIn zake de veelbesproken schilderijen van Frans
Hals op het hofje van Beresteyn te Haarlem vernemen wij uit allezins ver
trouwbare bron, dat er voorloopig geene vrees behoeft te beslaan voor de
verwezenlijking van het bij heeren regenten dier stichting bestaande plan
om deze kostbare collectie door verkoop aan buitenlanders over te doen.
Er zijn namelijk door een der erfgenamen van Beresteyn in de regie linie,
te Amsterdam woonachtig, de noodige stappen gedaan om den regenten van
genoemd hofje de uitvoering van dit voornemen te beletten.
Het stoomschip Torrington is op 20 Januarij te Batavia aangekomen.
De Madura, op weg naar Batavia, is op 24 Jan. Gibraltar gepasseerd.
Z. M. de koning, gisteren middag ten 11.40 u. te Amsterdam aange
komen, werd aldaar ontvangen door den commissaris des konings in
Noord-Holland en door den burgemeester. Begeleid door cavalerie reed
Z. M. in een open rijtuig met de heeren Heemskerk, Roëll en van Hecrdt,
voorafgegaan door den burgemeester in ambtscostuumen gevolgd door graaf
van Limburg Slirum in een hofrijtuig, naar //Arti el Amicitiae", waar hij
door het bestuur werd ontvangen. Van 12 tot 2 uur vertoefde Z. M. bij de
uitgelezen kunstverzameling voor Philadelphia bestemd, en minzaamst onder
hield hij zich met de aanwezige kunstenaars. Voor het laatste werk vau
wijlen Sam. Verveer staande, onderhield Z. M. zich geruimen tijd met de
beide broeders van den overledene, en betuigde Zijne deelneming in het door
hen geleden verlies. Bij het vertrek sprak Z. M. luide zijne ingenomenheid
uit met hetgeen hij gezien had In het Paleis voor volksvlijt werden de
voor-tentoonstellingen in oogenschouw genomen. Z M. werd daar ontvan
gen door bestuurderen en commissarissen van het paleis, door de leden der
regeringscommissie en door het bestuur der vereeniging ter bevordering van
de belangen des boekhandels. Ook hier nam Z. M. met groote belangstel
ling het een en ander in oogenschouw. Ongeveer 2 u. 45 m. kwam de
koning met gevolg ten paleize op den Dam. Daar werd in de Mozeszaal
een déjeuner dinatoire gegeven van 35 couverts; onder de genoodigden be
hoorden de burgemeester, het bestuur van Arti, de leden der regeringscom
missie, enz. Ten 6 ure keerde Z. M. weder per extra-trein naar den
Haag terug.
Tot predikant bij dc Ned. herv. gemeente te Amsterdam is beroepen
d!. G. Doedcs, pred. te Velzen. Het drietal ter vervulling der vacature van
Gorkom bestaat uit de bh. Bartstra, pred. te Klundert; Brummelkamp,
pred. te Veenendaal, en Koopman, pred. te Waspik.
Aan het spoorwegstation te Schiedam is eergisteren avond het vol
gende ongeluk voorgevallen. Bij het lossen van vee werd een boerenknecht
door een der koeijen van de brug gestooten, zoodat hij tusschen den wagon
en de losplaats viel en een been brak.
ill
Te Rotterdam meldden zich gisteren avond aan een bewoond huis op
de Nieuwehaven een paar jongens aanals gezonden van een poelier om
wild te koop aan te bieden. Terwijl de dienstmaagd naar boven liep om
aan mevrouw er mededceling van te doenbleek het bij hare terugkomst
dat de jongens verdwenen waren na zich ecnige koperen roeden van de
trap te hebben toegeeigend.
Naar men uit Texel meldt is op de westkust van het eiland een schip
gestrand. Het schip scheen een schoener of bark, lag diep geladen, en was
door het volk verlaten. Het is later gebleken dat het schip gebroken was
en dat de lading uit hout bestond. Die lading wordt geborgen. Op het
strand is een naambord gevondengemerkt Landskrona.
Door curatoren van het gymnasium te Assen zijn van de negen sollici
tanten. voor de betrekking van conrector, ter vervanging van dr. G. van
Helbergen, naar elders vertrokken, aan den raad voorgedragen 1°. dr. J.
van der Vliet, recior te Zalt-Bommel, en 2°. Loefï', doctorandus te Gennep.
Onder de gemeente Muntendam nabij Meeden is aan een landbouwer
ontvreemd eene som van ƒ25000 waarde aan eflecten. Van buiten- noch
binnenbraak is eenig spoor te ontdekken. De brandkast, waaruit zij geno
men zijn, is ongedeerd gebleven. De justitie doet onderzoek.
De arrond.-regtbank te Maastricht heeft de invrijheidstelling bevolen
van V. te Stein, die aldaar gevangen zit, als verdacht in zake den moord
van den jagtopziener op de Beeke. Het O. M. is in verzet gekomen, zoodat
het hof te 's Bosch hierin uitspraak zal doen.
Door het hoofd-comité voor de oprigting van een standbeeld voor
Spinoza is het volgende schrijven rondgezonden:
//De wensch. vóór korten tijd openlijk ten onzent geuit, en al aanstonds
van verschillende zijden beaamd en toegejuicht, om eerlang in den Haag
een standbeeld voor Spinoza te zien verrijzen, moet. bij het naderen van
den tweehonderdsten jaardag zijns overlijdens in Februari 1877, in veler
gemoed te luider weerklank vinden. Dit bracht ons tot het besluit, de
handen tot zijn vervulling ineen te slaan, en ook anderen, buiten en binnen
's lands, tot krachtdadige meêwerking uit te noodigen.
Ziet Duitschland reeds sedert jaren zijn Kant in brons te Koningsbergen
prijken, Nederland mag den op zijn bodem geboren en getogen, in zijn
dampkring ademenden en denkenden Spinoza niet langer derven. Zijn schil
derkunst heelt het in Rembrandt, zijn dichtkunst in Vondelzijn vrijheids
zin in Willem van Oranje, zijn zeeroem in de Ruiter, zijn geletterde bescha
ving in Erasmus, zijn medische wetenschap in Boerhaave gehuldigd: het
voege thans aan hunne bronzen beelden dat van den wijsgeer toe, die voor
landgenoot en vreemden van zijnen en later tijd in zijn te lang en te vaak
miskende geschriften zoo levenwekkende wijsheid boekte.
Had hij daartoe niet als Kant te Koningsbergen een akademischen
leerstoel ter beschikking, in den Haag. waar hij de laatste tien oi twaalf
jaren van zijn kortstondig leven doorbracht, heeft hij, van zijn kleine
woonvertrek aan de Paviljoensgracht uit, lot geen grooter of kleiner tal
van scholieren, maar. in zijn rijpste denkgewroehtentol de gansche mensch-
heid gesproken. Van daar maakte hij tijdgenoot en nakomeling op aard en
wezen opmerkzaam van 's menschen slollelijk en zedelijk bestaan, en op de
voorwaarden van zijn welstand naar lichaam en geest. In dien Haag moet
dan ook dat standbeeld, liefst in 'tgezicht van dat woonvertrek, op de
Sedert gedempte stille gracht een plaats vinden, door haar kalme omgeving
den kalmen rustigen denker ten volle waardig.
Het verheugt ons, al behoefde 'tons waarlijk niet te bevreemden, voor
de verwezenlijking van dat denkbeeld al aanstonds den vollen bijval en wel
kome toezegging hunner medewerking erlangd te hebben van zooveel uit-
heemsche mannen van wetenschap, als zich, blijkens hun onderschreven
namen, voor verschillende landen bij ons hebben aangesloten. Spinoza toch
is geen uitsluitend Nederlandsche, hij is tevens een wereldgrootheid, wiens
nagedachtenis door de gansche beschaafde wereld dankbaar moet worden
gevierd. Dat hebben die mannen begrepen, en terwijl wij daarom ook ver
trouwend aan hunne zorg de bevordering van ons plan in hun verschillende
woonstreken overlaten, meenen wij te mogen verwachten, dat hun opwek-
kelijk voorbeeld onze en Spinoza's iandgenooteu tot des te volvaardiger
meewerking zal aanlokken.
Wij verwachten haar niet enkel van de beoefenaars der wijsbegeerte, die
Spinoza's vernuft en denkkracht roemen, maar van allen, die het moedig
streven naar waarheid, en het voorstaan der vrijheid van denken eeren,
waarin zijne zedelijke grootheid gelegen is."
's GRAVENHAGE 26 Januarij.
Naar men verneemt, zullen in het corps diplomatique te dezer slede
verschillende mutatiën plaats hebben. De heer von Schirkow, attaché bij
de Russische legatie alhier, is naar Brussel verplaatst; de heer Boydval,
attaché bij het Belgisch gezantschap, zal bjj de ambassade te Stockholm
