BUITKINLANDSCIIE BER1GTEN.
PER TELEGRAAF.
Ei' wordt in een van die stukkenonderteekend door «een Protestant",
een naam die bij een verkiezing niets beieekent, gezegd: De anli-rev.
zouden gaarne zien dat ieder aan hun leiband ticp, dat niemand zag dan
door hun oogen, en vooral, dat men maar betaaldeVan alles richten
ze hier op, en willen nog dat wij het belalen" enz.
Wat beleekent dit? Wil men er mee zeggen, dal die partij gaarne zou
zien, dat allen dachten zooals zij denkt? Maar welke partij wil dat niet
gaarne? Of is het streven om anderen voor zijn beginsel ie winnen langs
loyalen en wettigen teeg en elke andere weg is met het beginsel der
anli-rev. in strijd alleen deu liberalen vergund? Zonden ook deze niet
gaarne zien dat allen zich bogen voor de revolutiebeginselen van 1789?
Want dat dc bedoeling lean geweest zijn, dat de anli-rev. partij iedereen
aan de leiband van een enkel persoon, in plaats van aan de leiband der
christelijk-historischc beginselen, wenscht le doen loopen, kunnen we niet
aannemen. Dan toch had men geen katholiek gesteund.
Maar dat nu die anli-rev. var- alles oprichten en daarvoor anderen willen
laten belalen. is alles behalve anli-rev.
Wie zijn die andertn? ff'ij, zegt de liberale protestant, llij vindt het
onrechtvaardig dat eenige menschen een bijzondere school oprichten en hem
willen dwingen daaraan le betalen. En de anli-rev. partij stemt hem dit
toe. Maar als nu eenige menschen een openbare school oprichten is het dan
niet even onrechtvaardig hen. die er geen gebruik van kunnen maken,
maar voor hunne kinderen ander onderwijs verkiezen, toch te dwingen
hun geld er voor op te brengen. De anti-rev. verlangt niet den ondergang
der openbare school, maar wil, dal niemand gedwongen worde er zijn kin
deren le zenden, zoo hij van de openbare school niet gediend is. En dit
geschiedt, door de ontwikkeling der bijzondere scholen te belemmeren
Men zegge nietdat het onderwijs der openbare school geloof noch gods
vrucht ondermijnt. Dit kan niemand bewijzen. 01 het geloof er schade
onder kan lijden, blijlt ter beoorrieeling der ouders. Hunner uitsluitend
behoort dit recht. En meenen zij. dat de openbare, of liever, dc godsdiensl-
looze school voor hunne kinderen het verkieslijkst is, welnu, dat zij hun
kroost er heen zenden en zorgen dat de school in stand hlijve. even als de
man der vrije school zijn kinderen aan een onderwijzer zijner keus toever
trouwt, en door zijne bijdragen die zaak helpt steunen, opdat er in ons
Nederland vrijheid hcersche niet alleen voor den liberaal, maar ook voor
den katholiek en den geloovigen protestant.
,-Sch.
Door Z M. zijn benoemd: lot officier van justitie bij de arrond.-regt-
bank te Almelo de lieer m'. M, W. C. de Jonge, thans substituut-officier
hij de arrond.-reglbank le Amersfoort; tol substituut-officier bij dc arrond.-
regtbank te 'sGravenhage de heer mr. E. Z. L. van der Kemp, thans
substituut-officier van just it ie bij dc arrond.-reglbank te Assen; lot subsli- I
tuut-griffier bij de arrond -reglbank le Brielle de heer nik 11. .1. Jordens,
thans griffier bij het kantongcregt te Lochemtot griffinr bij het kanton-
greegt te Lochem dc heer mr. J. A. Wijers, advocaat teZutphen; tot griffier
bij het kantongeregt tc Helmond de heer jhk nr. C. P. J. Bosch van Dra
keslein advocaat le Utrecht; lol plaatsvervangend kanlonregter te Gorin-
chein de heer mr. S. C. van Appeltere, notaris aldaar; tot regler plaatsver
vanger in de arrond.-reglbank le Hoorn de lieer mr. W. K. baron van Dedem,
burgemeester dier gemeente; lol griffier hij het kantongeregt te BidderLcrk
de heer mr. J. 11. li. van Schaik, advocaat te Delft.
Aan den officier van gezondheid 2' kl. 11. A de Jough, van het per
soneel der geneeskundige dienst der landmagtis. op zijn verzoek, eervol
ontslag uit de militaire dienst verleend, en de 2' luit.-kwartiermeester N. J.
van den Bent. van hel 8r rcg. infanterie, is overgeplaatst bij het personeel
der militaire administratie van het leger in Nederl. Iudië.
De le luit. der infanterie A. E. Mooyaart, die voor 2 jaren bij het 0.1.
leger is gedetacheerd geweest, is weder bij het 7' reg. inf. ingedeeld..
De ligte ongesteldheid, waaraan 11. M. de koningin in dc laatste dagen
lijdende was, is nagenoeg geweken, zoodal haar vertrek naar Cannes thans
is bepaald op aanstaanden Vrijdag, des ochtends ten 844 ure.
Iu de zitting van den gemeenteraad van gisteren bleek uil dc mede-
deelingen: 1°. dat den raad een voorstel zal worden onderworpen om
'sknnings beslissing in te roepen in zake bet geschil tusschen gedeputeerde
staten en de gemeente over het onderhoud van de Laan van Nieuw-Ooeteinde;
2°. dat dc vereeuiging voor handel en nijverheid in een adres hare bezwa
ren heeft uiteengezet tegen den prijs, waarvoor gas geleverd wordt aan dc
gemeente.
tSEUetSE.
Volgens berigtrn uit Henegouwen heeft de tegenwoordigheid der troepen
de werklieden, die bedreigingen van de leiders der werkstakers vreesden,
gerust gesteld. Zij hebben hun werk hervat. Er heerschi thans rust in de
omstreken der steenkolenmijnen van «dc la Louvièrc. Men vertrouwt dat
de zaak is afgeloopen.
ENOELAMJ).
LONDEN4 Januarij.
Een oefeningsvaartnigj voor Woolwich op den Theems liggende, dc
U arspiie. is Maandag avond een prooi der vlammen geworden. De oorzaak
is onbekend. De 200 knapen, die aan boord,waren, zijn allen gered.
In het dorp Hatfield, bij Doncaster, is onlangs een zonderling over
leden, die, in hel bezit van een groot vermogen, door sommigen squire
llawley genaamd werd, maar meer algemeen als Jack Haw ley bekend stond,
llij stierf op Kersdag en is overeenkomstig zijne wilsbeschikking in zijnen
tuin begraven, te midden zijner kudden, die bi] de laatste veeziekte waren
bezweken. Hel lijk, in jagtkleedij en gespoorde laarzen gedost, werd. met
de rijzweep des dooden naast zich, in een steenen kist van duizend kilogram
uit het sterfhuis vervoerd. Ilawley's oud jagtpaard Nancy werd gedood en
gezadeld en getoomd aan het voeteneinde aan het hoofdeneinde werden de
jagthond en een oude vos begraven. De aarde, waarin het graf gedolven
was, is door een roomsch priester gewijd. Slechts weinige personen woon
den de uitvaart bij; zeer vele nieuwsgierigen hadden zich wel aangemeld,
maar waren afgewezen. De overledene heeft zijn gansche vermogen nage
laten aan zijnen rijknecht, John Yickars, onder voorwaarde van slipte uit
voering van hel bovenbeschrevene.
FBANKKIJ K,
De onlangs door de kamer aangenomen drukperswet is in het Jo irn.Off.
afgekondigd.
Dc lijding van de ontbinding der nationale vergadering is in de pro
vincie met groot gejuich ontvangen. Een groot deel der nieuwsbladen, die dit
lierigt braglen, verscheen niet driekleurige randen.
Een aantal leden van den aleemeenen raad. burgemeesters en fabri
kanten in liet dep. der Vogezen hebben cene verklaring openbaar gemaakt,
waarin zij den minister Buffet, benevens de leden van den algemeenen raad
G ren dj can en Mongest in genoemd departement candidaat stellen voor den
senaat. De onderaeteekeiiden. zoo leest men in dit stuk. achten de ge
roemde lieeren wegens hunne conservative, echt liberale gevoelens en wegens
de aanmerkelijke door hen bewezen diensten het hoogste vertrouwen des
lands waardig.
DVIT8CHLAN9.
Volgens de Röln. Zeit. heerscht de hondsdolheid op verschrikkelijke
wijze in Mittelfranken (Beijeren). In dc kantons Schwabach. Gunzenhait-
senBeelngries, Eiirlh en Neusladt zijn in betrekkelijk korten lijd vijftig
menschen door dolle honden gebeten.
LONDEN, 4 Januarij. Volgens de Pall Mall Gaz zal de onderkoning
van Britsch-lndië in April naar Engeland tcrugkeeren en worden vervangen
door lord Lytlon.
Hel bcrigt der aftreding van den onderkoning van Brilseh-Indië en zijne
vervanging door lord Lyttongezant te Lissabon, is officiëel bevestigd.
De bankier Anton Rothschild is lieden overleden.
LONDEN, 5 Januarij. De Times meldt uit Parijs van gisteren dat Frank
rijk. onmiddellijk na ontvangst van de nota van graaf Andrassy, aan Engeland
verklaard heeft in overleg met deze mogendheid te willen handelen.
BERLIJN. 4 Januarij. De keizer heeft 3000 mark geschonken ten behoeve
van de noodlijdenden ten gevolge van dc ramp te Bremershaven.
ROME, 3 Januarij. De onderhandelingen tusschen het Vatikaan en Spanje
over het concordaat zijn geschorst tot na de eortes-verkiezingen.
JV G E 3 li N B E N,
Aan de Redactie der Lcidsche Courant,
lil hel bijvoegsel der Leidsche Courant van 3 Jan. jl. komen twee inge
zonden stukken voor naar aanleiding van de verkiezing te Leiderdorp.
Ofschoon we ons niet met die verkiezing willen inlaten, meenen we toch
eenige opmerkingen te moeten maken.
Mijnheer de Redacteur.
Met bescheidenheid kom ik u eenc plaats verzoeken voor de volgende
opmerkingen en vragen, naar aanleiding van een schrijven van den heer
ten Klooster, voorkomende in de L. Courant van Maandag. Hoe ongaarne
ook, gevoel ik mij verplicht dit plaatselijk belang in uw veelgelezen bad
te bespreken.
Gij herinnert u: de heer t. Kl. heelt een stuk ingezonden, om 29 kiezers
«waarvan de meesten het onderwijs hunner kinderen aan hem loev»rtrou
wen, die den lieer Rijneburger hebben gestemd, dringend aan te bevelen den
heer Speet (bij dc lsle stemming cand. der R. C.) te kiezen".
Nu de strijd geëindigd is en de kiezers ter stembus gaan, is het dunkt
mij de aangewezen tijd om dat stukje eens kalm te behandelen. Volgen
wij hel op den voel.
«De strijd geldt de openb. school". Hier is de steller minder juist. In
geene der aanbevelingen van eenigen candidaat heb ik die zaak besproken
gezien. Den lieer t. Kl. de eer, dat hij deze bom in 't strijdperk gewor
pen heeft.
't Is waar, de schoolquestie beheerscht de verkiezingen voor eenc plaats
in den raad eener kleine gemeente, zoowel als voor den presidentszelel in
de Ver. Staten van America; maar als straks de stembus is geopend en
het blijken zal dat vele kiezers den heer Speet niet hebben gewild, dan
zal de heer t. Kl. beseffen, dat de schoolquestie slechts één der belangen
is, die hier op den voorgrond treden.
«Al wat de ant. rev. van mij en mijn werk vertellen is laster". Hel is
mij eene aangename taak den heer I. Kl. op dit punt gerust te kunnen
stellen. Ik verkeer meer onder de ant. rev. dan hijmaar nooit heb ik
iels teil nadeelc van zijn persoon of werk gehoord. Wel kunnen velen zich
niet met zijn beginsel vereenigen; uiaar hel slaat aan den heer t. Kl. orn
te hu-ijzen, dat hij door onze partij is gelasterd. Klachten zijn mij wel
eens ter oore gekomen, maar dan van R. C. zijde, en ben ik niet verkeerd
ingelicht, dan moeten verscheidene kinderen van R. C. (welke partij dc'
heer t. Kl. nu zoo getrouw dient in edele zelfverloochening) dc scholen in
dc stad bezoeken.
«Ze willen de openb. school ten onder brengen". Wal nu? Als dit geen
onjuiste voorstelling is, dan moet ik mij verwonderen over de onbekendheid van
genoemden heer met de groote questie van den dag. die hem toch van zoo
nabij raakt. Is hij dan waarlijk onbekend met alle geschriften, met alle
debatten door ant. rev. of waarlijk liberalen uitgegeven of gevoerd? De
openb. school kan en mag niet «ten ondergebracht" worden; onze eisch is
deze-.'recht, ook voor ons; eerlijke concurrentie op gelijken voet. Van
iemand, die anderen wil voorlichten, mogt men mrer kennis van zaken
verwachten. Of staan de ouders, die in hem den onderw. hunner kinderen
zien, zoo laag in zijne schatting, dal hij meent hen zoo iels te kunnen
wijs maken?
«Laat u niet verontrusten door groote woorden". Deze uitdrukking schijnt
aan de orde van den dag te zijn; ten minste in het stuk geleekend: ten
Protestant (dat om zijne onbeduidendheid en vele insinuaties dc moeite der
bespreking niet waard is) komt dezelfde uitdrukking voor.
Nu bedient zich de heer t. Ki. niet van «groote woorden"? Oordeel.
«Hoe meer licht er op de openb. school valt, hoe meer zij er bij winneii
kan'. Bij dit «groote woord" glimlacht men onwillekeurig, en zou men
geneigd zijn hel rooien van eenige hoornen enz. enz. aan te bevelen, als,
door den ernst der zaak, ironie niet misplaatst ware. Sprak de heer t KL
nu nog maar iu den toon der innigste overtuiging, maar er staat waarlijk
«bij winnen kan".
Hier is elke opmerking overbodig.
Nu nog ééne zaak. waarover ik den heer t. KL meet beklagen.
Hij zal overtuigend bewijzen «dat geloof noch godsvrucht door zijn onder
richt worden ondermijnd. Aangenomen, dat dit bewijs te leveren-is dan
is het nog een ontkennend bewijs (negatief). Ouders! Zijt ge er'mede
tevreden, als uwe kinderen u overtuigend kunnen bewijzen, dal ze volstrekt
geen plan hebben u te vermoorden? Of eischt ge iets positiefs? Verlangt
ge gehoorzaamheid? Of smacht uw hart niet naar hunne liefde? Dit Is
dan de verdienste der neutrale school (als die mogelijk is) dat ze niet af
breekt. Treurige bekentenis. En zijn er nu ouders, die cene school ver
langen, die opbouwt «in geloof cu godsvrucht", dan moeten die lot zwii«en
worden gebracht; dan zijn zij dompers en spelbrekers; die men (denk aan
het amendement Kuypcr) de kruimels niet gunt, die van de tafels des
rijken vallen.
