PER TELEGRAAF.
vrije uitoefening der eeredienst. Alle rangen van openbare ambten zullen
ock voor anderen dan Muzelmannen toegankelijk zijn. De belasting voor
de vrijstelling van de krijgsdienst zal worden herzien. Alle niet Mohamme-
daansclie onderdanen in de provinciën zullen grondeigendom kunnen ver
krijgen en uiterste wilsbeschikkingen van niel-Mahommedanen zullen geëer
biedigd worden. De bevolkingen zullen ongehinderd alle wettige wenschen
eu klagten bij de Porte kunnen kenbaar maken. Al deze gunsten zullen
echter alleen aan diegenen ten goede komen, die de verpligtingen van ge
trouwe onderdanen zullen nakomen; de overigen zullen er van uitgeslo
ten zijn.
VERSAILLES, 15 December. Tot senatoren zijn gekozen de volgende
afgevaardigdeuCarnot, Chabron. CorbonCrémieuxDouhet, Gouin, Lan-
jrey, Lepetit, Valazé, Littré, de Lorgeril, Paul Morin, Rampont, Hervé de
Saisy, Edmond Scherer, Schoerer-Kestner, Testelin en de Tocqueville. Al
die 18 candidalen kwamen uitsluitend op de lijst der linkerzijde voor.
Onder de stemming verklaarde de voorzitter, dat hij, met het oog op de
klagten die bij hem ingekomen warende ledendie aan den voet der
tribune onder enveloppe slembilletten uitdeelden, uitnoodigde zich te ver
wijderen. Indien zjj die billetlen wilden uitreiken, dan moesten zij het
doen buiten de zaal. Aan den voet der tribune was het niet geoorloofd,
aangezien het in strijd was me: het reglement, dat geheime stemming voor
schrijft. Eenige leden der reglerzijde wilden dat de thans plaats gehad
hebbende stemming nul en geener waarde zou zijn. De voorzitter
heeft zich voorbehouden, die zaak tot na de stemming ter beslissing te
brengen. Hierop hadden er levendige beraadslagingen plaats. De heer Paris
beweerde, dat de stemming vernietigd moest worden. De linkerzijde toch
had hare lijst aan den voel der tribune rondgedeeld. De spreker deed ver
volgens het voorstel om de stemming te vernietigen. Met 334 stemmen
legen 321 werd dit verworpen.
BEHLIJN, 15 December. De rijksdag heeft hel ontwerp lot verandering
van de rijksmuntwet. volgens hetwelk de thaler als zilveren pasmunt in
het rijk zal aangenomen worden, nadat eene maand te voren hiervan offi
ciële aangifte zal worden gedaan, bij eerste en tweede lezing goedgekeurd.
HARWICH, 15 December. De jury, belast met liet onderzoek naar de
reden van de schipbreuk van de Deutschland, heeft, na eene beraadslaging
van drie uren, de volgende uitspraak gegeven: /'Kapitein Brickenstein heeft
zich. ten gevolge van liet slechte weder, in zijne berekening vergist en
heeft niet geweten waar het schip zich bevond. Een strafbaar verzuim kan
hem niet ten laste gelegd worden. De gezworenen betuigen hun leedwezen
over hel feit. dat de beste middelen die bekend zijn om den algelegden
afstand te berekenen, alsmede de beste toestellen tot liet neerlaten van de
booten, zich niet aan boord bevonden hebben, en dat de ervaren Noordzee-
loods liet kommando niet gehad heeft. De kapitein en de bemanning van
de tol bijstand afgezonden stoomboot Liverpool verdienen over het alge
meen lof."
PENANG, December. Official. Den 7Jen hebben de Engelschensterk
80 man geregelde en 80 man ongeregelde troepenbenevens 40 man van de
policie, een moedigen aanval gedaan op de Malcijers (wier sterkte geschat
werd op 400 a 800 man), die Sungi üjong waren binnengedrongen. De Ma-
leijers waren achter palissaden verschanst. Hel gevecht was hardnekkig.
De Maleijers werden op de vlugt geslagen met een verlies van 00 a 80
man aan dooden en gekwetsten. De Engelschen hadden 8 dooden en 25 ge
wonden. Malacca en Sungie Ujong zijn versterkt.
WASHINGTON, 15 December. Het huis der vertegenwoordigers heeft met
232 tegen 18 stemmen aangenomen eene resolutie, houdende afkeuring van
de verkiezing van Grant tot president der Unie voor een derde vierjarig
tijdvak.
OGEZONDESi.
DE MUNTQUAESTIE.
I.
Tempora mutantur et nos mutamur in illls. Dit gezegde wordt welligt
het best bevestigd door de uitzondering, die liet zelf op den regel aanbiedt.
De tijd was daar, waarin niemand, wanneer hij er eenig belang in stelde,
om ter zake der huishoudkunde voor niet geheel onbekwaam te worden ge
houden, den zoogenaamden dubbelen standaard (beter de alternative munt
eenheid) zou hebben getracht te verdedigen. Schoon de kennis der munt
wezens immer veel te wenschen heelt overgelaten, algemeen werden des I
wegens waarheden erkendwelke eenen beslissende)! invloed hadden betref
fende de oplossing van dit vroeger overbodig behandeld vraagstuk.
Men wist, dat de muntstukken, zonder verhindering en in sommige op-
ziglen zelfs ten bate hunner bruikbaarheidvan verschillende grondstoffen
konden worden vervaardigd. Maar niet minder was de onmogelijkheid be
kend, dat dan bijv. de gouden en de zilveren speciën onderling eene onver-
anderlijke waardc-belrekking behielden, dat zij op dien voet in het verkeer j
bleven omloopendat niet algemeen zou worden verkozen zich te kwijten
in de betrekkelijk te hoog geschatte stukken en daarentegen de onder
schatte óf te smelten, óf uit te voeren, ól als geen (bijv. als agio doende)
geld te beschouwen, in één woord de betrekkelijke verhouding (dubbelen
standaard genaamd) werkelijk onveranderd te bestendigen.
Daarvoor bestond de zeer eenvoudige reden, dat de waarde-wisseling der
onderscheidene stollen, in betrekking tot elkander, door ieder, als eene
onwedersprekeiijke waarheid, was aangenomen, onverminderd de gebrek
kige kennis èn van het wezen, van den aard, van de bepaling der waarde,
en van de oorzaken, die hetzij hare objective uitgebreidheid, hetzjj hare
rijzing en daling, door de subjective schatting der dingen, moeten doe*
ontstaan.
Echter was daarom, in vroegeren tijd, elk muntwezen verwerpelijk, dat
den zoogenaamden dubbelen standaard behield, in de tegenwoordige omstan
digheden, verhindert de erkentenis afgelegd door meerdere oeconomisten,
dat de qualificatie alternatief juister is, hen geenszins een muntwezen zoo
niet bepaald aan te bevelen althans zeer bruikbaar te achtendat in zoo
verre stellig mank gaalen in zich de beginselen bevat van zijne wisse
oplossing.
De voorloopige en onhoudbare toestand is bekend, waarin wij met opzigt
tot ons muntwezen verkeeren. Hij verpligt de regering binnenkort voorzie
ningsmaatregelen voor te stellen. De openbare pers heeft daarop reeds ge
wezen. Zij heeft hel te meer daarom met regt gedaan, omdat de bestaande
meeningsvcrschillen de regering van het vertrouwen versterkt op de zekere
aanname bjj de kamers van hare voorstellen.
Doch moet men alzoo van de voorzigtigheid der regering spoedig een ont
werp van wet verwachtendan is het tijd vooral in dat geval zijne inzig-
ten aan het public mede te deelen, wanneer men de bestendiging van den
tegenwoordigen staat van zaken voor hoogst verderfelijk en niet minder
ongeoorloofd houdt. Met dit doel stel ik mij voor in volgende stukken
eenig licht te verspreiden over eene stof, die men zeer ten onregle tracht
te verduisteren om haar als zwaar te begrijpen te doen beschouwen.
Sedert langen tijd kregen wij in onzen schouwburg niet veel goeds te
zien. Slechts eenen keer vonden wij genot in den schouwburg en dat was
bij "Behoud en vooruitgang", gegeven door de hh. Legras, van Zuylen en
Haspels, maar helaas! toen vonden wij eene ledige comediezaal. Enkele
malen traden de kon. tooneclislen bij eene Zondagsvoorstelling op, doch
bet is of die menschen geen goed meer kunnen doen.
Vrijdag a. s. wacht ons nu iets anders, maar zal dan ons publiek er wel
zijn? Zeker! Wij verwachten zelfs dat er plaatsen te kort zulLen zijn. En
waarom? Waarom? omdat de gevierde mevrouw Kleine Garlman komt, om
de titelrol te vervullen in Grillparzers Saffó, een treurspel in vijl bedrijven,
een stuk dat uitsluitend voor mevrouw Kleine-Garlman is bewerkt en door
haar alleen gespeeld kan worden
Kent gij dat treurspel, lezers? Gij die u in onze] academiestad op let
terkundig gebied beweegt, zeker wel; de inhoud is dan ook zeer interessant
en wordt nog verhoogd door het spel der hoog gevierde kunstenaresseme
vrouw Kleine-Gartmau, waardig ter zjjdc geslaan door de lieeren Kislemaker
en K. Vos.
Maar al was het niet in Saffo, mevrouw Kleine-Garlman is ons altijd
welkom, al zou hel dan ook maar zijn als vrouw Moes, in "Zegen na
strijd", of in het onvergelijkelijke "Kom hier", zonder daarom nog te spre
ken van «Maria Stuart", "Judith", "Elisabeth, koningin van Engeland",
"Medea" en anderen,
Vrijdag a. s. zullen wij haar zien in al hare majesteit, fierheid en kracht:
wij zullen haar mogen bewonderen bij haar wederoptreden na eene pijnlijke
ongesteldheid van eenige maanden, en ons oog zal weer tintelen van genot.
Het is of het hooge treurspel van ons tooneel verbannen is, en hel is zoo
jammer, dat de meeste onzer looneeldirectën zich zoo ijverig toeleggen op
het vertooncn van den bombast, die onze tegenwoordige buiienlandsche
tooneelliileratuur zoo ruimschoots oplevert. Vergelijkt nu echter "Rose
Michel' van Maandagavond eens met "Saffo'', dat u Vrijdag wacht, en laat
dan uw gezond verstand eens oordeelen wat gij kiest.
Maar nu is het ijs gebroken, en nu de Vereenigde looneelisten bij ons
voet aan wal zullen zetten, nu krijgen wij meer van hen, en daaronder zal
zeker ook zijn: "George de Lalaing, Graai van Rennenberg", het met goud
bekroonde stuk van onzen geachten stadgenoot, den heer D. F. van Heyst.
Voor het oogenblik z ijn wij evenwel dankbaar door liet optreden van
mevrouw Kleine-Garlman in liet treurspel "Saffo", maar het zij ons vergund
binnen kort op «George de Lalaing" terug te komen, daar ons Leidsch
publiek er zeer naar verlangt.
Verzuim nu niet. kunstminnend publiek! Vrijdagavond den schouwburg te
bezoeken, want wanneer eindelijk, door uwe onverschilligheid, weg blijft
wat goed, schoon en edel is. dan zult ge u later moeten behelpen met
roggebrood op het gebied van kunst en dat zou jammer zijn voor hen die
wel belang stellen in ons Hollandsch tooneel.
Leiden, 15 December 1875. d. R.
889 Staats-JLotcriJ.
f ijfde Klasse. Trekkino ran 16 December.
Prijs van 1000: N°. 6243 8796 11322 14147 14890 20691.
400: 550 1259 14566 15539.
200: 6911 17461.
100: 7707 8980 10346 13688 14619 15326
17591 17629.
Prijzen van 70.
200 1749 2946 4925 6525 7838 10030 11788 13345 15127 18144 19948
275 1895 3031 5175 6586 8018 10145 11949 13471 15268 18185 19958
338 1953 3231 5487 6657 8136 10206 12080 13607 15270 18203 20020
360 1999 3382 5549 6710 8274 10209 12118 13632 15622 18242 20039
894 2057 3495 5592 6828 8489 10390 12217 13687 15661 18356 20118
969 2114 3667 5667 6945 8673 10423 12302 13805 15681 18567 20149
998 2157 3733 5728 7099 8983 10533 12379 13867 15980 18720 20187
1005 2232 3894 5764 7262 9070 10575 12400 13902 16152 18722 20417
1098 2320 4084 5861 7367 9190 10595 12430 13958 16392 19041 20450
1171 2351 4129 5887 7544 9392 10731 12776 14003 16646 19066 20457
1266 2382 4312 6092 7568 9480 10762 12789 14235 16866 19117 20505
1505 2606 4447 6214 7573 9535 10871 12994 14303 17153 19313 20509
1562 2654 4567 6422 7668 9571 11271 13156 14685 17428 19616 20592
1578 2734 4598 6423 7706 9787 11477 13160 14753 17640 19833 20796
1651 2764 4848 6523 7809 9952 11582 13233 14772 17920 19837 20915
1734 2809
AKABEÜIIE-NIEllVS.
PROMOTIE AAN DE LEIDSCHE HOOGESCHOOL.
Den 16de" December de heer E. C. Buchner Jr.geb. te Amsterdam, in de
regten. met stellingen.
Denzelfden dag de heer G. J. Grashuis, geb. te Groningen, in de regten,
na openbare verdediging van stellingen.
