PER TELEGRAAF.
ADVERTENTIE N.
Benoemd: bjj de milil. adminislr.lol 2'° Iuit.-kwarlierm., H. E. Busscher,
E J, van de Wiel én W. J. Zwager.
departement ran marine. Benoemd: lot machinist op een der sloom-
l,airffertnolens bij het marine-établissement te Soerabaija, R. F. L. ltoiikes.
Verdunning verleend om naar Nederland terug te kceren wegens langdurig
verblijf in Oost-lndiê, aan den luit. ter zee 1« kl. A. J. Dumont, aan den
lait, ter zee 2e kl. L. llaremaker en aan den luit. der mariniers 11. B. Slen
tert; wegens overcompleet bij het eskader in Oost-Indië, aan den kapt.-luit.
ter 'zee C. P. van der Star en aan den luit. ter zee 1' kl. D. G. E. Wolter-
beek Muller; wegens ziekte, aan den luit. ter zee le kl. jhr. A. F. Meijer,
jan den luit. ter zee 2e kl. C. W. A. D. Sleup en aan den scheepsklerk
j, J. van der Ley.
'sGRAVENHAGE, 9 November. Bulletin der Staatscourant van heden
avond
9 November, 10 uren 's morgens, II. M. de koningin heeft in den afge-
joopen nacht 4 uren gerust geslapen, dat eenige verkwikking heeft aange-
bragL O- M. is vrij van koorts, doch gevoelt zich nog zeer vermoeid.
Blijkens een telegram uit Ned. Indië is de vijand over het algemeen
bijzonder ruslig. liet hoofd van Langsar, op de oostkust, heeft stappen tot
toenadering gedaan; de spoorweg te Atchiu, ter lengte van 1200 meters, is
voltooid en de gezondheidstoeland gunstig.
BERLIJN, 8 November. De Germania bevat eene mededeeling van het
comité van het centrum in den rijksdag, inhoudende; dal die fractie geen
uagliging heeft om te onderhandelen over een vergelijk in het kerkelijk-
jioliliek conflict.
BOMBAY, 8 November. De prins van Wales is ten 4 ure aan wal ge
stapt. Hij werd ontvangen door de autoriteiten en 70 Indische vorsten en
hoofden. Hij is door een luisterrijken stoet naar het residentie-gebouw ge
leid. Er was een talrijke menigte op de been. Men schat haar op 200,000
menschen. Er heerscht eene algemeene geestdrift. De stad is met acht
cercpoorlen en ook overigens prachtig versierd.
SllANGtlAE, 8 November. Volgens gerucht zijn in de provincie Cwichow
onlusten uitgebroken.
TARIJS, 8 November. Het regter centrum heeft besloten eenparig de
regering bij de discussie over de kieswet te ondersteunen. De heer Bicard
heeft bekend gemaakt, dat de minister Dufaure het amendement zal onder
steunen waarbij de militairen niet verkiesbaar worden verklaard.
BERLIJN. 8 November. Op de audiëntie, door den keizer aan het praesi-
dinm van den rijksdag verleendheeft Z. M. breedvoerig gesproken over de
werkzaamheden van den rijdsdag en den politiekcn toestand. Voorts schetste
hij de geestdrift, hem bij zijn bezoek te Milaan betoond, wees op de poli
tieke beleekenis daarvan en op den vredelicvenden toestand van Europa.
Ten opzigte der nog onopgeloste quaestiën in Bosnië ontwikkelde-Z. M. de
veilerzrjdsche gezigtspunten en daaruit voortvloeijende bezwaren, waarna
hij ten slotte zijn volle vertrouwen op eene vredelievende oplossing te ken
nen gaf.
VERSAILLES, 8 November. Bij de beraadslaging in de nationale verga
dering over de kieswet verdedigde de heer Ricard art. 1waarin wordt be
paald, dat de afgevaardigden worden benoemd door de ingezetenen die
kiezers voor den gemeenteraad zijn, of zes maanden in de gemeente hebben
gewoond. Het artikel is met 084 tegen 4 stemmen aangenomen. Bij de
behandeling van art. 2 maakte de heer Dufaure bezwaardat ten gevolge"
van dit artikel de ontbinding-der nationale vergadering tot April kon wor
den vertraagd. Nadat de heer Delson het artikel had bestredenstelde de
heer Dufaure voor. het wegens gebrekkige redactie aan de commissie te
verzenden. De commissie schonk aan dit voorstel hare adhaesie.
LONDEN, 8 November. De waarde van den uitvoer in October bedraagt
18% millioen, zijnde 3% millioen minder dan in dezelfde maand van het
vorige jaar.
LONDEN, 9 November. De Times meldt uit Berlijn: »De te Weencn ge
houden conferenliën der drie mogendheden hebben geleid tot het besluit: aan
Turkije te vragen', of het waarborgen kan geven voor de uitvoering van
hervormingen in het staatsbestuur. Rusland heeft de Weslersche mogend
heden onderrigt van hetgeen men wenscht te doen."
BERLIJN, 9 November. De bondsraad heeft, op een voordragt van den
rijkskanselier, 400.000 mark beschikbaar gesteld ten behoeve van de hoo-
geschool te Straatsburg. Ook is door den bondsraad besloten tot in
stelling van een rijks gezondheidsbureau, en de gedane aanvrage van een
liooger bedrag der begrooting van het departement van oorlog goedgekeurd.
MADRID, 7 November. De vergadering der constitutionnele partij (Sagasla)
was zeer talrijk. Sagasta verklaarde dal de constitutionelen koning Alfon-
sus aannemen en de grondwet van 1869 in verbeterden vorm wenschen
mits de geest der September-omwenteling in haar bewaard blijve. Mogten
de verkiezingen niet vrij zijn, dan wil de partij aan de stemming niet deel
nemen.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
„Twee Weczen," drama in 5 bedrijven (8 tafereelen) uit het
Fransch van Dennery en Cormon.
Het was gisterenavond reeds voor de derde maal in het jaar 1875 dat bo
venstaand drama alhier door de Rotterdamsche schouwburgvereeniging werd
opgevoerd. Dit in aanmerking genomen kwam de zaal ons vrij goed bezet
voor. Daarbij waren de betuigingen van goedkeuring zeer talrijk en luid
ruchtig en werden de vertooners verscheidene keeren teruggeroepen, zoodat
wij durven constaleeren, dat ook het Leidsch publiek die twee weezen met
open armeu heelt ontvangen.
In de Leidsche Courant van 13 Januari II. hebben wij een uitvoerig ver
slag van dit stuk gegeven en we willen thans in geen herhalingen vallen,
maar ons liever lol enkele opmerkingen bepalen.
Twee tooneelstukken hebben in de laatste maanden in ons vaderland een
buitengewonen bijval gevonden, namelijk: «de Reis om de wereld in 80 da
gen" en //Twee weezen." Van //Vorstenschool" spreken we niet, omdat dit
stuk zijn toeloop hoofdzakelijk verschuldigd is aan redenen, builen het dra
matisch gebied gelegen. Bij //de Reis om de wereld", in Amsterdam plus
minus veertig maal opgevoerd, worden de menschen betooverd door een
olifant, in vereeniging met een stoomboot en spoortrein. Op dien olifant
kan men het oude kinderrijmpje met eenige variatie toepassen//toen kwam
er een olifant met een grooten snuit, en die blaasde goeden smaak en kunst
zin uit!" In Parijs komt nu ook een dromedaris op het tooneel en zóó
zullen we misschien nog wel eens een echten beeren- of tijgerjacht krijgen.
Voor dergelijke stukken hebben we geen tooneelschool noodig, want wie
maar goed klimmen en klauteren kan en niet bang is voor kruid en vreem
de beesten kan allicht meedoen.
Bij //Twee weezen" is de bijval aan een anderen oorzaak toe le schrijven
en wel aan een oorzaakdie meer de aandacht van den kunstkenner ver
dient, namelijk aan de goede uitvoering. Ja, waarlijk, dit drama wordt
uitmuntend gespeeld, en levert ons daarom een duidelijk bëwijs, wat goede
acteurs en actrices zelfs van middelmatige stukken maken kunnen. Dit
moge nu een bekende waarheid zijn, toch staat het vast dat hel publiek dit
maar al te veel vergeet, en gewoonlijk den schrijver de schuld geeft van
hetgeen eigenlijk voor rekening van den looncelspeler komt. Toen een paar
jaren geleden Mw. Picéni in //Jobin en Nanette" speelde, vond men hier dit stukje
een juweeltje, en toen het nu vóór veertien daag werd opgevoerd was de
opinie vrij algemeen, dat het onbeduidend was. Dc //Emma Berlhold" van
Cremer, viel in Amsterdam indertijd als een baksteen en in Rotterdam beleefde
het een 30 a 40 voorstellingen. Zulke ondervindingen maken de schrijvers hui
verig om iets voor het tooneel te doen, vooral als men dan-nog den onwil
Cn de jalousie de métier, waarmee zij te strijden hebben, er bij rekent.
Wie een Roman schrijft heeft alleen met lezers te doen de tooneelschrij-
ver daarentegen met acteurs en toeschouwers.
Wat boeit hel publiek in die //Twee weczcn"? Hel is voornamelijk die
arme blinde, die daar aan de genade van twee monsters in menschelijke
gedaante is overgeleverd, en die ongelukkige mismaakte Pierie Frochard,
de eenige beschermer van het rampzalige meisje. Welnu, die vier karakters
werden zóó natuurlijk voorgesteld, dat men ze zich in de werkelijkheid
niet anders kan denken. Mw. v. Offel-Kley. als vrouw Frochard, overdrijft
de realiteit zelfs wel een weinig en moest een zekere mimiek liever nalaten.
De mindere rollen zijn meerendeels in goede handen. De heer Le Gras
heeft als graaf de Linières al de waardigheid van een Fransch edelman, en
Mw. S. van Biene overtreft Mw. Sandrock-Ten Hagen verre als de gravin.
De heer v. Zuylen Iaat zich tegenwoordig verleiden om le snel cn met veel
te veel emphase te spreken. Dat bederft zijn anders zoo goed spel.
Dat dit drama zwak bewerkt is en van toevalligheden aan elkander hangt
moet ieder kenner in het oog vallen. Die graaf de Linières. zoogenaamd
een edel mensch, is een afschuwelijke tyran, die een arm onschuldig meisje
dat geschaakt is (en dc policie is daar NB. mee bekend) tot deportatie ver
oordeelt. Door een zeer toevallige omstandigheid alleen wordt zij gered.
Geef nu dit stuk eens in handen van een zeer middelmatig gezelschap.
Laat een acteur van Jacques Frochard bijv. een brombeer of schrceuwleelijk
maken; laten die blinde en die Pierre eens vervelend lamenleeren, en we
zullen eens zien of «Twee weezen" nog opgang zullen maken. Het is juist
die huiveringwekkende waarheid die indruk maakt.
Over een paar weken zullen we. naar men zegt, //Twee weduwen" zien.
Van een stuk //Twee weduwnaars" vernamen we nog niets; maar die zullen
misschien ook wel komen en als men dan met de twee heeft afgehandeld
dan kunnen wc drie weezen of een geheel weeshuis krijgen. In onze
dagen kan men alles verwachten.
Leiden, 9 Nov 1875.
INGESOllifflEN.
De voorstelling met introductie, door dc tooneelvereeniging Harmonie te
dezer stede, mag voorzeker als meer dan goed geslaagd heeten. Reeds
meermalen gaf dit gezelschap blijken van ambitie en volhardende studie,
door zeer aardige stukjes, en daaronder wel eens groote, niet on
verdienstelijk op te voeren. Onder de werkende leden bevinden zich lief
hebbers met wezenlijk veel aanleg. Alleen routine zou het ontbrekende in
betrekkelijk zeer kort tijdsbestek naar belmoren aan te vullen hebben. Er
zijn onder het spelen oogenblikken geweest, waarin de toeschouwer arlisten
meende te zien en te hooren en niet dacht aan dilettanten. Dat het zóó
wezen moet. laat zich niet tegenspreken; maar daartoe is dan ook zulk
eene ambitie noodig, die, al mist men het vermogen dan ook om groote
bezwaren naar wensch uil den weg te ruimentoch die bezwaren moedig
onder de oogen durft zien, en daartoe schijnt dit gezelschap den moed en
den lust te hebben, en is uit dien hoofde reeds ten hoogste prijzenswaard.
De vertooning van: //De dochter van den vrek" en //Jeremias Krekel" gaven
mij het recht dit een en ander met grond te constaleeren. Meest al de rol
len schenen mij~ toe goed bezet, en hoewel sommigen meer in hunne rol
uitblonkengeeft dit volstrekt geen recht anderen minder le stellen Een
hoogst fatsoenlijk en talrijk auditorium gaf dan ook de meeste blijken van
belangstelling, en moedigde daardoor ontegenzeggelijk de vertooners aan.
Wij wenschen het gezelschap Harmonie dat leven en dien bloei toe, waar
door het eenmaal onder de liefhebberijcomedieën eene schitterende plaats
kan innemen en alzoo een sieraad onder stad zij.
Heden overleed, in den ouderdom van bijna 79 jaren, tot diepe droefheid
van mij, mijne kinderen, behuwd- en kleinkinderen, mijn dierbare Echt
genoot TEUNES LOS.
Leiden, 8 November 1875. D. LOS, Binnedijk.
Heden overleed onze geliefde Zoon CHRISTOPHILUS FRANCISCUS HEN-
RICUS, in den ouderdom van 21 jaar.
Leiden, 8 November 1875. Dr. C. TER LAAG.
Eenige kennisgeving. F. II. TER LAAG, Wijnstroom.
Verzoeke van rouwbeklag verschoond te blijven.
Voor de vele bewijzen van belangstelling, bij het overlijden van mijn
Vader BERNARDUS VAN DER HORN ondervonden, betuig ik bij deze mijn
hartelijken dank.
Uit aller naam
Leiden, 9 November 1875 M. W. VAN DER HORN.
De Ondergeteekenden betuigen hun welgemeenden dank voor de belang
stelling, bij de geboorte van hunnen Zoon ondervonden.
L. C. QUANT.
E. QUANT, de Bruyn.
Bezoeken worden afgewacht Donderdag 11 en Vrijdag 12 November.
