BIJVOEGSELbehoorende tot de Leidsohe Courant
van Maandag 24 Mei J873, J7°. óJ8.
SI C
i
ding uitgaande, noemde eene dergelijke werkeloosheid flauwhartigheid
Applaus). Neenals den krijgsman wenschte hij lievef- een eervollen strijd
l|g|e aanvaarden voor eigene zaak, al zou die ook hopeloos zijn, dan te capi-
leeren, vooral waar zooals ditmaal een strijd werd gestreden waarvan het
en wee des vaderlands afhing, de strijd om de beveiliging van het
Openbaar onderwijsde vraag of de jeugd des vaderlands zou worden ont
wikkeld en onderwezen. Deze eene quaestie, die van het onderwijs, stond
alleen op den voorgrond, en deze juist moest in staat zijn een protest, een
leelbeteekenend, krachtig protest der minderheid te doen hooren. Wat
den minderheid is kan een volgende maal tot meerderheid aangroeijen
ist omdat er partijen zijn die, van de liberale op andere punten afwijkende,
de zaak der handhaving van het openbaar onderwijs met haar dezelfde
srtuiging deelen. Het onderwijs is eene zaak van zulk een overwegend,
grijpend belang dat reeds enkel overeenstemming op dat puiil de edelste
•ndgenooten maakt. Bij acclamatie werd toen besloten een candidaat
Ite stellen.
1 Toen werden genoemd de hh. mp. G. de Vries, oud-minister van justitie;
G. J. Grashnis, jhr. mr. Sleengracbt van Duivenvoorde, en de Laat de Kanter.
i omtrent den heer Grashuis ontspon zich eene discussie. Prof. van der
lith verlangde van den heer Grashuis, ter vergadering aanwezig, eenige in
lichtingen betreffende de uitdrukking in het verkiezings-manifest van dien
leer voorkomende op het stuk van het openbaar onderwijs, nl. over de op-
jpssing van wezenlijke grieven. De heer G. wees er op dat deze uitdruk
king niets anders beteekende dan bij enquête, uit alle partijen zamenge-
steld, te laten formuleren waarin bestond de veel gebezigde term van
(Lgrieven" tegen art. 194 der Grondwet, en wat zij //wezenlijk'' zijn, om
lervolgens op het stuk van onderwijs in eene breede toelichting te treden.
spreker beriep zich tevens op zjjn open brief aan het Vaderland, voor-
omende in dat blad van 26 Aprilom ten slotte terug te komen op het door
ra bestreden restitutiestelsel, wat, zooals bleek uit eene vergadering deze
eek in Utrecht gehouden door de hoofden der anti-revolutionaire partij
eene stemmen, op eene stem na, wel degelijk als wachtwoord bij
Tl e
stcuoas zou worden gehandhaafd.
Betreiiende de Indische pohtick verklaarde de heer G. een voorstander te-
het batig slot voor de agrarische wet van de Waal en de
«vernet eerste omdat hij Nederlandsch Indië aan-
;en jra*tclijk st^lUv Oui .oo. een deel bij te dragen in den rentelast, die jaar
lijks op onze begrooting drukt, het laatste omdat langdurige omgang met
eiflen inlander hem geleerd had, dat het gouvernement beter zorgt voor den
jjprbeider dan de industrieel. Daartegenover rekende die spreker echter het
tan Neêrlands pligt voor volksonderwijs in Indie zorg te dragen; een
leel der regeringszorgdie de spreker o. a. niet aarzelde te noemen thans
Dliirimineel verwaarloosd" niettegenstaande de bevredigende verslagen, die
ijl aaromtrent uit Indië werden vernomen.
ai Vervolgens kwam ter sprake de candidatuur van den heer Steengracht.
levraagd werd van vele kanten of genoemde heer zich wel eene dergelijke
andidatuur zou laten welgevallen en zich welligt als voor vier jaren zou
!fi erugtrekken.
1, j Een voorstel van den heer de Ridder uit Katwijk brak deze discussiehet
itrek.e om twee kandidaten te kiezen bij meerderheid van stemmen, opdat,
^qo de eerste zijn candidatuur niet handhaven of aannemen mogt, de tweede
jcandidaat in de plaats zou kunnen treden.
F De heer Laat de Kanter deed bij de stemming blijken niet in aanmerking
te willen komen en toen vervolgens de uitslag der eerste vrije stemming werd
[opgemaakt bleek, dat de heer Grashuis 19 stemmen had verkregen, de heer
I Steengracht 18 en inr. G. de Vries 4; in het geheel waren uitgebragt 41
emmen, zoodat er eene nieuwe verkiezing moest plaats hebben. Deze
:idde tot het resultaat dat op jhr. mr. H. A. Steengracht van Duiven-
roordelid der gedeputeerde staten, werden uitgebragt 22 en op den heer
G. J. Grashuis, privaat docent van 'srijks instelling voor Indische taal-
j' laud en volkenkunde, 17 stemmen.
In deze volgorde werden vervolgens beide heeren tot candidaat gepro
clameerd.
I Het getal der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
J deze week dagelijks van 63 tot 68 volwassen personen en 20 tot23 kinderen.
Den lcn Junij a. s. treedt bij de llollandsche en bij de Rijnspoorweg-
II maatschappij dë regeling van de zomerdienst in werking. Zoowel wat be-
treft hel aantal treinen als wal aangaat de tijden waarop deze loopen is
f gelet op de belangen en de wenschen van het publiek. Zoo heeft de llol-
U landsche spoorweg-maatschappij het aantal treinen tusschen Rotterdam en
Si den Haag zoodanig vermeerderd, dat nu 13 in elke rigting loopen; uitbrei-
- ding is ook gegeven aan het regtstreeksch verkeer (via Utrecht), waardoor
ook over den Oosterspoorweg verkrijgbaar zijn plaatskaarten en bagage-
recus naar de stations van den Rheinischcn spoorweg (Keulen, Coblenz,
enz). De treinen-regcling op den Oosterspoorweg is belangrijk uitgebreid;
dagelijks loopen 10 treinen van Hilversum naar Amsterdam en van Amster-
1' dam naar Hilversum. Raam is door 7 treinen daags aan Amsterdam ver-
xmden. Ook de verbinding tusschen Utrecht en Baarn is veel verbeterd.
- De Staatscourant bevat eene nominative opgave van Europesche offi
cieren, onderofficieren en soldaten, overleden na evacuatie uit Atchin, voor
1 oo verre dienaangaande den 27,len Maart 11. bij het dep. van oorlog in
31 iederl. Indië berigt was ingekomen (!7de Vervolg). Deze lijst bevat de vol-
[ende namen: J. Schuurmans, N. Kalmes, S. F. N. Kreeflmeijer, A. O. L.
Cc ton der Burg, P. G. L. Lacroix, J. 11. Rokhusz, A. Schobinger, J. Geurts,
C L. van "ijseghem, M. Roos, P. Beukelman, A. Liesting, C. A. Cornille,
HL W. C. Terborgh, T. Soeterik Gz., II. J. Eskes, C. Bachmann, C. Buch-
8!
schacher, H. C. Franciscus, P. H. de Winter, J. Temmink, A. Hartman,
J. A. Spolmink, M. Innemee.
Blijkens berigt van Z'. M8. minister-resident in Japan is de uitvoer van
rijst, sedert 31 Julij jl. daar te lande verboden, wederom toegestaan met
1 April jl.
Naar men verneemt heeft de regering reeds een ontwerp tot aanleg
van spoorwegen bij den raad van state ingediend. Zijn wij wel ingelicht,
zegt het Hbl., dan heeft het ontwerp tot strekking om slechts vijf lijnen
van staatswege te doen bouwen en wil de regering anderen door middel
van concessie aan particulieren in het leven roepen, waartoe onderhande
lingen in gang of reeds geëindigd zijn.
De heer mr. W. Sassen Jz.voormalig procureur-generaal in de kolonie
Curasaoheeft zich tot de tweede kamer gewend met verzoekdat het der
kamer moge behagen het zoodra mogelijk daarheen te leiden, dat door de
regering ten spoedigste worde aangedrongen op de intrekking van de be
sluiten van den president der vereenigde staten van Venezuela, betreffende
de sluiting zijner tolkantoren />la Vela de Coro en Maracaibo", die in de
Staats-Courant vermeld zijn, en Curacao met wissen ondergang bedreigen.
De hh. T. van den Ouwelant te Parijs en J. A. baron van Ilardenbroek
te Utrecht hebben voorloopig concessie gekregen voor den aanleg eener
spoorweglijn Utrecht—Antwerpen, door welke de afstand tusschen beide
plaatsen met 50 KM. wordt verkort. Zij hebben zich thans gewend tot de
staten der provinciën en de raden der gemeentenwelke die lijn zal door
snijden, met de mededeeling, dat het kapitaal voor aanleg en exploitatie
verzekerd is, indien genoemde besturen voldoende subsidiën verleenen om
de overbrugging van Merwedc en Lek geheel te bestrijden.
De Stand, verneemt dat bij de commissie der school voor christelijk-
nationaal-onderwijs te St. Anna-Parochie is ontvangen een schrijven van den
minister van oorlog, houdende kennisgeving dat het verzoek om verkorting
van den diensttijd van dienstpligtige hulponderwijzers der lagere scholen,
om het belang van de militaire dienst, niet kan ingewilligd worden.
Het stoomschip Prinses Amalia heeft op 20 Mei van Suez de reis
naar Batavia voortgezet.
Den 29en dezer zal van het koloniaal werfdepot te Harderwijk ipt
Vlissingen vertrekken een detachement suppletietroepen sterk 125 man
(waaronder 8 onderofficieren), om dienzelfden dag te embarqueren aan boord
van het aldaar via Suez naar Java bestemde stoomschip Friesland. Het be
vel over dat detachement is opgedragen aan den kapitein der infanterie van
het O. 1. leger T. Munder, zijnde tot medegeleide aangewezen de 2e luitt.
der infanterie van gemeld leger F. P. S. Yerhofstad, A. H. Kalis, W. H.
Ort en A. van Veen.
Te Utrecht, Arnhem, Brielle en Petten zijn in hel begin dezer maand
valsche guldens door de justitie in beslag genomen. Te Delft werd een
valsche rijksdaalder en te Batenburg (Gelderland) een onecht 25 centstuk
aangehouden.
Te Noordwijk aan Zee is aangespoeld het ljjk van een onbekend mans
persoon, naar gissing een Scheveningsch visscher, oud circa 30 jaar.
Men meldt van den Helder: Er zijn welligt weinige wateren op de
geliecle aarde, die eene grootere hoeveelheid en mede verscheidenheid van
vischsoorten bevattenals waarmede onze reede thans in de Meimaand be
volkt is. De visschers, die gewoonlijk dezen tijd van het jaar zich op de
geepvisscherij toeleggen, vangen thans alle mogelijke soorten van visch in
hunne zegens, en wel: zalm, elft. harder, makreel, poon, geep, haring,
ansjovis, bliek, zeebaars en rog. Een hoofdzaak, waarop de visschers het
vooral gemunt hebben, is de ansjovis. Dit vischje, dat bij milliarden onze
kust naar de Zuiderzee passeert, werd tot nu toe alleen daar gevangen en
vormde alsdan, in vaten met zout gepakt, een belangrijk handelsartikel.
Dit jaar evenwel zijn alhier ook eenige handelaren met de ansjovis-zouterij
begonnen, en deze tak van industrie doet menigeen onzer plaatsgenooten
een goed stuk brood verdienen.
Te Wageningen vermindert het aantal meikevers zeer, en is het van
gen dier insecten, ofschoon thans 2 per mud door de commissie uitgeloofd,
veel verminderd. Ongeveer 360 mud zijn er reeds bij die commissie ingele
verd en gedood, behalve nog die, welke aan de overzijde van den Rijn en
door particulieren zijn gevangen. Gerekend tegen een gemiddeld aantal
van 38,000 per mud is er eene groote menigte dier schadelijke diertjes ver
delgd, en men verwacht, dat vooral in de vermindering van het aantal lar
ven, die de uiterwaarden telkens zoo teisterden, de goede gevolgen van den
maatregel zullen duidelijk worden. De proef, om uit de meikevers olie of
vel te verkrijgen, is tot nog tot niet gelukt. De door kokend water gedoode
meikevers worden met kalk en bagger uit de stadsgrachten tot een zeer
vruchtbare mest bewerkt, die later zal worden verkocht. Een ander deel
der meikevers wordt gedroogd en zal daarna gemalen als varkensvoeder
worden beproefd.
Te Beekbergen is eergisteren een huis afgebrand, gedeeltelijk ingerigt
tot kantoor der brievenposterij en verder bewoond door drie gezinnen. Bij
den sterken wind viel aan blussching niet te denken. Van de brievenpos
terij is bijna niets gered.
Volgens de Tio. C. is men eerstdaags aan het klooster te Oldenzaal
wachtende al de zusters uit Frenkenhorst (Duilschland) van de orde der
Franciskanenmet haar pensionnaires. Reeds wordt het gesticht tot haar
"nuisvestig ingerigt.
Te Munnelceburenin Friesland, is Dingsdag 11. een marskramer door
den bliksem gedood.
Tegen den kantonregter te Zevenbergenden griffier en den ambtenaar
bij het openbaar ministerie van dat kantongeregt, benevens den ontvanger
der registratie aldaar, is proces-verbaal opgemaakt, wegens het niet voldoen
aan hunne verpligting als pomper bij de brandspuit.
Te Breda had eergisteren op de kermis een ongeluk plaats, dat geluk
kig geene ernstige gevolgen heeft gehad. Een groote carrousel was vol ge-
