Willemstoren te Dillenburg-,
ADVERTENTIE N.
Tot het vullen van holle Tanden
i\ A TII FJt I N-9IOJVD WA TE R
ANATHERIN TANDZEEP,
NEW-YORK, 17 February. De dagbladen bevallen een dépêche uil Port-
au-Princc, meldende dat door een brand 500 huizen vernield zijn.
LEIDSCIIE SCHOUWBURG.
Voorstelling van Mev. KLEINE GARTMAN.
„Maria Stuart", treurspel in 5 bedrijven. Naar het lloog^J. van
Schiller, metrisch gevolgd door J. J. L. Ten Kate.
Het was gisterenavond met recht een feestavond. Onze gevierde tooneel-
Kunstenares Jlw. Kleine zon na haar herstel uit een gevaarlijke ziekte hier
voor het eerst optreden. Sombere geruchten waren in omloop geweest;
haar leven was ernstig bedreigd gewordenwij durfden ter nauwernood
aan haar herstel gelooven, en zie, daar kwam opeens de blijde mare, dat
niet alleen het doodsgevaar was afgewendmaar dat wij haar ook in ons
midden zouden zien, in de hoofdrol van Schillers prachtig drama «Maria
Stuart". Geen wonder, dat alles naar den schouw buig stroomde, en men
zich gelukkig mocht rekenen wanneer men een enkele plaats veroverd had.
Hel drama mag algemeen bekend heeten. Maria Stuart, koningin van
Schotland, vermaard door hare schoonheid, hare afdwalingen en rampen, is
reeds sinds jaren in Engeland gevangen. Verschillende pogingen harer vrien
den om haar te bevrijden, zijn mislukt en hebben haar lot slechts ondra
gelijker gemaakt. Men vreest haar invloed, hare aanspraken op den Engel-
schen troon. Koningin Elisabeth ziet in haar de gevaarlijkste mededingster,
zoowel in de liefde der vrouw als in de macht der vorstin, want Graaf
Leicester wordt door beiden bemind, liet doodvonnis is tegen Maria uitge
sproken, maar nog aarzelt Elisabeth het te onderleekenen. Eene ontmoe
ting met hare vijandin en een aanslag op haar leven doen haar over alle
bedenkingen heenstappen en Maria's dood slaat vast.
Dat de vertaling van het stuk voortreffelijk is, behoeft bijna niet verze
kerd te worden, want ieder weet hoe meesterlijk Ten Kate vertaalt en hoe
bij steeds de eigenaardigste uitdrukkingen weet te kiezen. Alleen hadden
wij wel gewenscht dat hij wat minder kwistig met het rijm ware geweest,
en het alleen in zeer enkele gevallen had aangewend. In de groole scène
der twee koninginnen, 3e bedrijf, gebruikt Schiller het rijm juist niet en
doet dit alleen wanneer Maria het park inkomt. Bij hare verrukking over
het genot der zoo lang ontbeerde buitenlucht, en als het gevoel zich in een
lyrische ontboezeming lucht geeft, is het rijm zeer gepast, om de verzen
meer melodieus en zangerig te doen klinken. Te veel rijmende verzen ech
ter zijn in ons oor niet aangenaam. Kracht en leven gaan er te veel door
verloren. Al te veel zoet verveelt; zóó is 'look met het rijm. Ook wordt
de lengte der gesprekken er zeer door bevorderd, want rijmende verzen
spreekt men altijd langzamer uit. En lang was het stuk stellig nog, in
weerwil der coupures. Sommige coupures zou de dichter-zelf stellig niet
goedkeuren. De scène van Maria met Mortimer (na hare ontmoeting met
Elisabeth), waarin de jonge man haar onstuimig zijne liefde verklaart en
haar in hare vrouwelijke waardigheid beleedigt, is weggelaten en is toch
een onmisbare schakel in de keten der geheele tragedie. Die scène is ook
het glanspunt in Mortimers rol, die nu vrij onbeduidend is.
Het eerste optreden van Mevr. Kleine, als Maria, maakte reeds op ieder
toeschouwer een sterken indruk. Op 'tdiepste vernederd, in het dierbaar
ste gegriefd, in 'l slof vertrapt, maar toch altijd de koningin, altijd nog
verheven en eerbiedwekkend! Luide toejuichingen beloonden haar heerlijk
spel. Maar alles werd overtroflen door de beroemde scène met Elisabeth.
Eerst hare kinderlijke vreugde, als zij het park intreedt, dan haar schrik
ais die vreeselijkc vijandin nadert. Welk een meesterlijk spel wanneer zij
haar haat bedwingt, door zachte liefelijke woorden Elisabeth wil verleede-
ren cn dan tcruggestoolengekwetst, doodelijk beleedigd, alle voor
zichtigheid vergelende, een stroom van verwijtingen uitstort. Toen was
zij de woedende ontembare leeuwin! Welk een genot, om na zoovele jaren
van ellende, eindelijk hare mededingster te vertrappen en dat wel in tegen
woordigheid van den man, dien zij beiden liefhebben! O, dat alles gevoelde
de kunstenares, dat alles sprak uit woorden, houding en mimiek. En het
einde? Het slot der laatste acte! Wie zal dat schouwspel vergeten, als zij
daar afscheid neemt van hare getrouwe dienaren en kamervrouwen, om het
schavot te beklimmen; als zij daar in ootmoed hare zware zonden biecht;
als zij met de wereld heeft afgerekend en als zij daar op eens dien trouwe-
loozen Leicester weer voor zich ziet; als weer het oude gevoel boven komt
en zij den verrader zijn ontrouw verwijt maar dan op het gezicht van
dat kruis, haar eenige steun in den laatsten strijd, alle haat van zich ver
wijdert, en zich als wanhopig vastklemt aan het eenige wat haar bijblijft
voor den Rechterstoel Gods! Ja, wie haar zóó gezien heeft, zal met ons
erkennen dat Mevr. Kleine met het volste recht Neerlands grootste tooneel-
ktinslenares mag genoemd worden. Met dankbaarheid voor hare herstelling
uilen wij den innigen wensch dat zij nog menig jaar voor het nationaal
tooneel moge gespaard blijven. Aan een feestelijke ontvangst van de zijde
van het publiek heeft het ook niet ontbroken. Reeds bij haar optreden
ontving zij een prachtige bouquet, waarschijnlijk van de Schouwburgcom
missie. en aan het einde van het 3e bedrijf viel haar een schoone ovatie te
beurt. Twee leden der Commissie uit de studenten verschenen op het too
neel toen zij voor de tweede maal werd teruggeroepen en de heer van der
Staal van Piershil bood haar met welgekozen woordennamens het studen
tencorps, een prachtig geschenk aan. bestaande uit een gouden medaillon
met ketting. Blijkbaar aangedaan bedankte de kunstenares hartelijk voor
die hulde, eindigende met den wensch «God zegene de toekomst van Ne
derland!" In de Pauze heeft ook een Commiss'e uit het Bestuur der Leid-
sclie Afdecling van de lloll. Maalsch. v. Fr. kunsten en wctensch. haar geluk ge
wenscht met hare herstelling en heeft bij die gelegenheid met goeden uilslag een
vroeger aan haar gedaan verzoek herhaaldom in een damesvergadering
dier Afdeeling als declamatrice op te treden. Wij hebben duswanneer de
gezondheidstoestand van Mevr. Kleine gunstig blijft, nog een schoonen avond
te wachten.
Ons bestek laat niet toe veel van de overige vertooners te zeggen De
rol van Elisabeth werd door Mw. Coenen—v. Ollefen goed gespeeld en of
schoon wij bij haar wel eens wat meer waardigheid en een zeker air de
reine gewenscht hadden, deed het ons genoegen dat haar na het 4' bedrijf
een bouquet te beurt viel. De heer Morin verdient lof voor zijn alleenspraak
aan het slot, die alles behalve gemakkelijk uit te voeren is en waardoor
zoo licht het effect der afscheidsscène verloren zou kunnen gaan.
Leiden, 19 Febr. 1875.
De Commissie in Nederland voor bovengenoemden bouw heeft de eer ter
kennisse te brengen, dat de Toren algewerkt en daarmede een waardig
Gedenkteeken verrezen is op de plaats, waar Prins Willem I geboren werd
en irt beslissende oogenblikken zijns levens vertoefd heeft.
Dat dit Gedenkteeken geheel en al naar het oorspronkelijke, ook uit het
oogpunt der kunst, schoone bouwplan is kunnen opgetrokken worden, is
voor een groot deel aan de bijdragen uit Nederland te danken, in de eerste
plaats van Z. M. den koning, Z. K. H. prins Frederik der Nederlanden en
H. K. II. Mevrouw de Prinses Marianne der Nederlanden.
Op 29 Juni 1872 werd de eerste steen gelegd, op 29 Juni 1875 zal
het voltooide Monument worden ingewijd.
Voor de inwendige versiering des Gebouws wordt bij deze de niet geheel
vruchteloos gedane vraag herhaald, om voorwerpen van kunst; Schilderijen,
Platen, Portretten of wat dies meer zij. Terwijl ieder der leden der Com
missie zich aanbevolen houdt voor liet ontvangen daarvan [ook geldelijke
bijdragen voor dat doel zijn aangenaam], zij bericht, dat de Commissie
zelve daarvoor bestemd heeft een Bronzen afgietsel in verkleinden vorm van
het bekende «Ruiterstandbeeld" in het Noordcinde te 's Gravenhage.
8 Februari 1875.
Gedenkdag der Stichting der Leidsche Universiteit door Prins Willem l.
De Commissie voornoemd,
W. FRANCKEN Az., Rotterdam.
Mr. J. W. LASONDF.R, Middelburg.
E. H. LASONDER. Leeuwarden.
IP. W. J. A. JONCKBLOET, 's Hage.
Generaal W. .1. KNOOP, 's Hage.
JonklP. VV. F. VON PESTEL, Utrecht.
JonklP. J. F. STORM VAN 's GRAVESANDE, F orden.
Getrouwd: CAREL GOTFRIED MENZEL,
beroepen Predikant te Ingen,
en
Amsterdam, 18 Februari 1875. JOHANNA ADR1ANA HE1NEKEN.
Te Meppel is den 19dtn dezer voorspoedig van eene Dochter bevallen
,G. W. OORT - FANGMAN.
De lieer cn Mevrouw MENZEL I1EINEKEN betuigen bij deze, ook
namens wederzijdschc betrekkingen, hunnen liartelijken dank voor de vele
bewijzen van belangstelling bij hun huwelijk ondervonden.
is er geen heilzamer en probater middel dan het Tand-Plombeersel
van den K. K. Hof-Tandarts Dr. J. G. POPI», te H eenen, Stad, Bogner-
gasse, N". 2, 't welk ieder zich zelf zeer ligt en zonder pijn in den
hollen Tand brengen kan, en dat zich dan vast met het overblijfsel
van den tand en met liet tandvleesch verbindt, den tand voor verder
bederf behoedt en de pijn stilt.
van Dr. J. G. POPP, K. K. Hof-Tandarts te Weenen,
is een voortreffelijk middel legen rhumatische kiespijn, tegen ontsteking
of zwering van liet tandvleesch. Het lost de kalk aan de tanden op,
cn verhindert 't aangroeijen daarvan; doet losstaande tanden weder vast
staan, en terwijl het de tanden cn het tandvleesch van alle schadelijke
sloffen reinigt, verleent liet den mond eene aangename Irischheid, en
neemt reeds na kort gebruik allen kwaden reuk weg.
van Dr. J. G. POPP, K. K. Hof-Tandarts te Weenen.
Dit praeparaat houdt den adem frisch en zuiver, en schenkt boven
dien aan de tanden een glanzende witheid, terwijl het bederf er in
tegengaat en 'l tandvleesch versterkt.
Dr. J. G. POPP's
PL 4 fcSSÏ>B«i T4WÏJPOEÜER.
Het reinigt de tanden, zoodat bij dagelijksch gebruik de zoo las,'?e
tandkalk verwijderd wordt, en ook 'tglazuursel aan blankheid en glans
wint.
Prijs per pakje 80 Cent.
Alleen echt te verkrijgen: te Leiden bij E. NOORDIJK, Breedestraat,
te Alphen bij J. T. ALLART, te Uazerswoude bij J. GAARKEU
KEN; te Dmdrecht hij II. J. GILTAY, Apotheker; te Gorinchem
bij J. P. LASONDER; te Gouda bij L. SCHENK; te 's Gravenhage
bij SACK CA; J. L. F. C. SNABILIEApotheker, en C. VAN VAL
KENBURG; te Rotterdam bij A. SCHIPPEREYM C".Blaauwe
Porseleinwinkel, Ie Schiedam bij D. MALTHA; te Amsterdam bij
v. WINDHEIM C°.
