PEK TELEGRAAF.
roor veilig gehouden werd, maakte men er veel van ongedekte lampen
gebruik.
In verschillende plaatsen des lands heerscht de scharlaken koorts in
hooge mate. Behalve in de hoofdstadwaar de ziekte echter aan het afne
men is, kwamen te VVeaverhamin Cheshire, o. a. op een bevolking van
1722 personen 165 gevallen voor.
Op de Clyde in Schotland heeft eene aanvaring (usschen twee schepen
plaats gehad, de Aurora en de Dugne of Leinster, waarbij 11 personen
zijn om het leven gekomen.
FH4IÏHRIJS.
De So/eil, orgaan van de Orleanistische partij, verklaart zich tegen
elke schikking tusschen de beide middenpartijen op den republikeinschen
grondslag, waarvan de wenschelijkhcid door het Journ. des Déb. sedert
eenigen tijd werd bepleit. Volgens dal blad zal het voor den maarschalk
Mac-Mahon onmogelijk zijn tot eene dergelijke schikking toe te treden en
met behulp van fractien van de linker-zijde de republiek formeel als Frank-
rjjks regeringsvorm te erkennen.
De heer Chaufïard, zoon van den dezer dagen door de studenten zoo
vervolgden hoogleeraar Chaullard, is als secretaris van den minister van
onderwijs ontslagen. De minister werd daartoe gedrongen, omdat de heer
Chaulfard overhoop lag met den liberalen onder-secretaris üesjardins. Deze
laatste kon de minister moeijelijk in het ongelijk stellen tegenover den
jeugdigen Chauflard, die slechts gedurende 4 maanden als secretaris werk
zaam was. Bij zijn ontslag werd hem echter het ridderkruis van het Legi
oen van Eer geschonken. Deze benoeming nu heelt zooveel ergernis gege
ven en wordt zoo luide afgekeurd, dat de minister genoodzaakt zal worden
die onder een of ander voorwendsel in te trekken.
Bij de verkiezingen voor de gemeenteraden zijn in de meeste steden
de republikeinen gekozen. Ten platten lande viel de keuze over het alge
meen op conservatieven.
IPANJE
De beriglen omtrent het plan der te volgen krijgsoperaliën loopt zeer
uiteen. Uit |San Sebastian meldt men dat het zeker is dal het noorderleger
Gnipuzcoa verlaat om aan den Ebro de winterkwartieren te betrekken. De
generaal Lorna alleen zou met eene afdeeling troepen nabij Los Passages
blijven, om de nieuwe verdedigingswerken aldaar te bewaken. Politieke
berekeningen zouden hierbjj in het spel zijn. Van eene andere zijde meldt
men dat de troepen aan den Ebro worden geconcentreerd, om gezamenlijk,
onder aanvoering van maarschalk Serrano, een algemeenen en, naar men
verwacht, beslissendcn aanval op de Carlisten te doen.
De Impartial bevat een rapport van de commissie belast met het ont
werpen van grondslagen voor eene vermindering der staatsschuld. De com
missie is van oordeel dat de schatkist niet meer dan 1 pCt. betalen kan,
doch niet nu, maar zoodra de toestand weder normaal zal geworden z(jn.
DU1TSCULAKD.
Naar men aan de Wcser Zeit. meldt, zal de rijksregering hoogst
waarschijnlijk in deze zitting van den rijksdag de voordragt, betreflende de
invoering van het verpligt burgerlijk huwelijk;, niet indienen.
De Karlsruher Zeit. bevestigt het berigt dat ook de tweede door het
Freyburger domkapittel voorgedragene lijst ter verkiezing van eenen aarts
bisschop door de regering verworpen is. Nadat de bisschop llelele ver
klaard had de benoeming in geen geval te willen aannemen, verviel deze
van de lijst en had de regering daardoor geene aanleiding om zich te zijnen
aanzien te verklaren. Genoemd blad logenstraft het verwijt van gemis aan
inschikkelijkheid jegens de Curie; de regering toch heeft met alle candi-
daten onderhandeld, maar allen weigerden den eed af te leggen dat zij de
wetten van den staat zouden naleven. De regering kon geeuen aartsbis
schop toelaten, die weigert 's lands wetten Ie gehoorzamen.
Volgens beriglen uit Zwitserland is in de bergen zeer veel sneeuw
gevallen, zoo zelfs, dat het verkeer met Italië langs de vier groote wegen
van den St. Golhard, SimplonSplugen en St. Bernhard eenige dagen geheel
algebroken is geweest. Een postconducteur, die den overgang over den
Sl Golhard niettemin wilde wagen, heeft het leven verloren. In het hoog
gebergte van Graauwbundcrland lag de sneeuw 4 a 6 voet hoog en verwachtte
men nog meer.
ROME. 23 November. De koning heeft heden bij het openen der kamers
eene rede gehouden, waarin hij zijne diepe erkentelijkheid betuigt voor de
deelneming der natie, Ier gelegenheid zijner 25-jarige troonsbeklimming.
De koning kondigde vervolgens de indiening aan van een nieuw slralwet-
boek, van eene wet op de vennootschappen, zoomede van eene wet tot
betere verzekering der openbare veiligheid in eenige provinciën. Na gezegd
te hebben, dat hij levendig belangstelt in de organisatie van bet leger en
de vloot, verklaarde'Z. M. dat ontwerpen zullen ingediend worden tot wij
ziging van eenige belastingen. In afwachting hiervan moeten de uitgaven
tot het hoogst uoodigc beperkt blijven. Van de betrekkingen met het bui
tenland sprekende, zeide de koning dat hij zich gelukkig achtte met alle
mogendheden op vriendschappelijken voet te staan, llij zag in de vriend
schap, die de andere natiën jegens Ilaüe koesteren, een belooning voor de
standvastigheid en de gematigdheid van het Italiaansche volk. De vrijheid,
gepaard met orde, kan de moeijelijkste vraagpunten oplossen. Als Italië op
den weg voortgaat, dien het tol dusver gevolgd heeft, zal het zijne roem
rijke bestemming zeker bereiken.
BERLIJN. 23 November. De bondsraad heeft met eenparige stemmen het
te Bern gesloten internationale postverdrag goedgekeurd en verder het ont
werp betreffende de buitengewone uitgaven voor de marine aangenomen.
De voordragt tot het sluiten eener leening van 13 millioen, ten behoeve van
Elzas-Lotharingcn, is insgelijks goedgekeurd.
LONDEN, 23 November. De koningin zal heden een bezoek afleggen bij
de keizerin van Rusland, die daarna naar I'arijs vertrekt.
De Morning-Post bevat een brief van den Paus aan aartsbisschop Cullcn
houdende dankbetuiging voor de £2600 voor den St. I'ielerpenning en goed
keuring van de openbare veroordeeling van de liberale stelsels van Huxltj X001
Tyndall en andere mannen der wetenschap. hoofd
PARIJS, 24 November. In den gemeenteraad van Parijs is voorgclei('oltken
het ontwerp-besluit tot het aangaan van eene leening van 220 millioe
en tot het niet aflossen van de vlottende schuld van 20 millioen. Morg
wordt er over beraadslaagd.
MESSINA, 22 November. De kust van Calabrië is door een verschil^
lijken storm geteisterd geworden. Een Haliaansch schip is met man
muis vergaaneen Amerikaansch schip heeft in den storm den kapitein ,a!lvn
2 matrozen verloren; het üostenrijksche oorlogschip Saïda strandde,
daarbij is een man verongelukt. di
NEW-YORK. 23 November. Een orkaan heeft de helft der stad TuscumJjje si
(in Alabama) vernield. Twaalf menschen hebben het leven verlorenvei,,oor h
zijn gewond. de
5361
INGEZONDEN.
In het Amsterdainsch Handelsblad van 18 November 1874 treft men een opa
aan van kosten voor openbaar onderwijs in 24 gemeenten van Nederland, zo« Ondi
de heer A. Dnparc die aan den gemeenteraad van Leeuwarden heeft overgelegiiijn er
Ook onze gemeente komt op de lijst voor en wat de heer Duparc over LiJiostelo
opgeeftstemt veel meer met onze berekening overeen dan wat op zijn lijst c "e k
Amsterdam, Rotterdam en den Haag voorkomt. Volgens den heer Dnparc m,
in Leiden 32 pCt. gedekt van de kosten voor onderwijs door de heffing van scM
geld. Volgens onze berekening blijft van de kosten voor onderwijs te Leiden 66 p,
ongedekt. Dit is omtrent gelijk resultaat. De berekening van kosten per hoofd
schilt meer. De heer Duparc geeft daarvoor op ƒ2.40, terwijl wij hier l,
krijgen. Voor
Er zijn vele wijzen van berekening voor dergelijke statistieken. De heer Dop
heeft de kosten van stichting voor scholen buiten rekening gelaten, terwijl in dj
berekening alles is opgenomen wat in de begrootingen 1875 als ontvangst en ui;
ven voor onderwijs voorkomt. Slechts vier gemeenten hebben wij op dit stuk m
cijferd en geven daarvan onderstaande uitkomst.
Staat aantoonende de kosten voor onderwijs in de na te noemen gemeenli Het
Gemeente.
Zielental.
Kosten voor onderw.
Ontv. voor onderw.
TekoiJ
Amsterdam
282,000
f 756,890
f 193,549
f 563,3i[
Rotterdam
125,900
396,359
93.620
302,73
's Gravenhage
94,940
241,822
38,744
203,01
Leiden
39,900
152,670
52,020
100,61;
f 1,547,741
377,933
/1,16HJ
AMSTERDAM.
Soort van onderw.
Uitgaven:
Ontvangsten
Tekort.
Tekort in pCt.
Hooger onderw.
152,236
f 44,580
107,656
70
Middelb.
126,087
37,991
98,096
70
Lager
478,567
i 110,978
367,589
76,8
756,890
193,549
563,341
Totaal 7 4 pet
ROTTERDAM.
Gymnasium
Middelbaar O.
Lager
Bewaarscholen
Kunst, en Wet.
Subs. Inr. doofst.
Gymnasium
Middelbaar O.
Lager
Bewaarseh.
Knnst. en Wet.
Subs Ambacht S.
Gymnasium.
Middelbaar O.
Lager
Bewaarseh.
Kunst, en Wet.
20,850
100,016
230,627
16,116
25,250
3,500
/T96,359
21,440
58,125
130,167
14,840
9,250
- 8,000
ƒ241,822
16,775
27,815
98,675
8,280
1,125
152,670
3,400
17,450
83,70
m
24,580
75,436
75,40
0
61,940
168,687
73,14
0
3,700
12,416
77,
28,750
100,
f
93,620
ƒ302,739
Totaal 76 pet.
DEN
HAAG.
f
7,000
14,440
67
18,844
39,281
67,60
I'
12,900
132,107
91,10
17,250
100,
38.744
ƒ203.078
Totaal 84 pet
LEIDEN.
5,400
11,375
67,8
0
15,025
12,790
46,
0
30,895
67,780
68,7
0
700
7,580
91,5
1,125
100,
f
52,020
100,650
Totaal 66 pet
2.00 *8 Zl'
kan
in dit
0.14 Nedcrl
0.60., den g<
1.34 t=
0.10
0.22
2.40
0 1520
0.4140
1.3920
0.1820
2,14
0.282
0.32
1.70
0.19
0.028
2.52
Onder de kosten voor middelbaar onderwijs te Leidenis opgenomen een bedn
van ƒ4700 voor de burgeravondschool.
Onder de ontvangsten voor middelbaar onderwijs is in al de bovenstaande rekt
ningen opgenomen eene som van ƒ7000 aan rijks subsidie. Niet omdat wij bet
lingen uit de rijkskas niet als kosten aanmerken die de landszaten hebben op;
brengenmaar omdat het hier te doen is om de stedelijke uitgaven voor onderlij
te leeren kennen.
Amsterdam schittert met een tekort op 't hoofd hooger onderwijs van 10765!
Volgens de begrooting van Amsterdam maken de volgende posten de uitgaven c.
ontvangsten voor hooger onderwijs, als:
Uitgaven.
Athenaeum Illustre
Gymnasinm
Hortus Botanicus
Uitkeering aan het rijk van
zekere collegegelden
Onderhoud gebouwen
Schadeloosstelling aan een do
cent van het gymnasium
wegens gemis van kosteloos
onderwijs aan zijn zoon
117991.
23000.
7375.
520.
3230.
120.
152236.
Ontvangsten.
Inschrijvingsgelden voor 't on
derwijs op de geneeskundige
schoolf
Collegegelden door 't rijk te
voldoen78!j
Minerval Gymnasium 10801
f 44585;
Tekorl
7 656.
152236.
In den Haag hlijven op de kosten voor het gymnasium even zooveel percentei
ongedekt (67) als in Leiden; maar over de bevolking omgeslagen betaald iederei
Hagenaar 15 cents en iederen Leidenaar 29 cents voor gymnasiaal onderwijs. He!
minerval in den Haag bedraagt f150. Tc Leiden en te Rotterdam is het minerval
ƒ100. De Amsterdamsche begrooting verzwijgt het cijfer van het minerval. Voor
het middelbaar onderwijs brengt Rotterdam het grootste cijfer60 cent per hoofd.
Voor het lager onderwijs komt Leiden treffend uit. De bewaarscholen meê inbegrij
pende, dan betaald Leiden per hoofd voor lager onderwijs 1.89.
Rotterdam 1.44.
den Haag 1.39.
Amsterdam 1.30.
5
33
33
44
45
127
129
178
183
185
199
211
286
294
298
356
379
466
467
501
528
590
612
679
684
717
748
751
980
1078
1108
1181
1238
1257
1284
1324
1347
1401
1406
1458
1645
