als die verhooging van f 50 wertU.verleend. De heer ven Heukelom vroeg of ook
hier niet verbetering der tractementen kon plaats hebben door inkrimping van per
soneel maar de heer Bijleveld en de voorzitter verklaarden dat er volstrekt niet
van inkrimping, maar wel van uitbreiding van het personeel sprake kon zijn. De
heer Dercksen verklaarde zich ook voor de verhooging, daar op die wijze ook het
vooruitzigt van de agenten 3e kl., bij opvolging, werd verbeterd. De heer Buys
stelde Voor ƒ1000 meer uit te trekken en den burgemeester uit te noodigen eene
nieuwe regeling van de tractementen der policie-agenten te ontwerpen. De heer
van -Outeren wees er echter op dat bij eene algemeene verhooging met 10 pCt. die
som verre van voldoende zou zijn. Met 22 stemmen tegen 1 werd tot de verhooging
van de tractementen der agenten 2c kl. besloten. Bij hoofdstuk VII, (kosten
van liet onderwijs) no. 115, kwam in do eerste plaats in behandeling het voorstel
tot het verleenen eener personele toelage van ƒ200 aan den heer dr. van der Mey,
prorector van het gymnasium. De heer Cock drukte zijn leedwezen uit dat hij zich
daartegen moest verklarende verdiensten van den heer van der Mey waren boven
zijnen lof verhevenmaar hij mogt hier geen gehoor geven aan zijne sympathiën
maar alleen het belang der ingezetenen voor oogen hebben. De heer Bijleveld was
van hetzelfde gevoelen. De heer Goudsmit en de voorzitter verdedigden het voor
stel. Den heer van der Mey was elders eene betrekking aangebodendie een trac-
tement van /'1000 meer gaf dan hij hier genoot, en men was hem dank verschul
digd dat hij daarvoor, in het belang der school, had bedankt. Curatoren hadden
zelfs eene verhooging van 500 voorgesteld, maar de heer van der Mey had verzocht
die op /"200 te stellen. Met 19 tegen 4 stemmen werd het voorstel aangenomen.
De voorgedragen verhooging van het tracteinent van den heer dr. Waalewijnleeraar
uan de instellingen voor hooger en lager onderwijs werd, als door de billijkheid
geeischt, met 22 stemmen tegen 1 toegestaan. De voorgedragen personele toelage
aan dr. Brongersriialeeraar aan de genoemdo instellingenwerd verdedigd door
den heer Goudsmit en bestreden door den heer Buys. De eerste wees er op dat
door den inspecteur voor het middelbaar onderwijs de aandacht was gevestigd op
den heer Brongersma, om benoemd te worden tot directeur eener hoogero burger-
schóolzulk een docent moest men niet ligt prijs geven. De heer Buys meende
dat eerst van de toelage sprake kon zijn als de heer Brongersma verkeerde in het
geval van den heer van der Mey; men moest met den afkoop wachten tot hij elders
werd beroepen. De voorzitter meende dat het dan te laat zou zijn. In stemming
gebragt werd het voorstel met 13 tegen 10 6temmen aangenomen. Bij no. 117
■werden xle tractementen van den hoofdonderwijzer der jongensschool en de hoofd
onderwijzeres der meisjesschool 2c kl., wegens gemis van inkomstenmet ƒ200 ver
hoogd, waartoe met 20 tegen 3 stemmen Werd besloten. Ook werd, met 20 tegen
3 stemmen besloten tot verhooging van de tractementen met ƒ200 van de hoofden
der scholen voor on- en minvermogenden. De voorgestelde verhooging der tracte
menten van een deel van het hulppersoneel aan do openbare scholen, volgens de
verordening van 4 Mei 1872 werd met den post goedgekeurd.
In eene avondzitting werd de behandeling der begrooting voortgezet. Bij no. 124,
bewaarscholenkwam het verzoek in behandeling om subsidie voor do bewaarschool
van het de]), der maatschappij tot Nut van 't Algemeen. De voorzitter meende dat
hier niet het geval bestond, waarvan de commissie van financiën had gesproken,
namelijk dat do zoogenaamde kleine burgerij van deze school gebruik maakte. Ook
■meende hij dat het verleenen van het subsidie meer te huis behoorde bij het hoofd
bestuur en dat het niet lag op den weg van den gemeenteraad. De heer Seelig
aeide een onderzoek te hebben ingesteld omtrent de kinderen die van de school
gebruik maken, naar de woonplaats der ouders en hun beroep, Het resultaat was
dat op die school waren 190 kinderen, uit 109 gezinnen, waarvan 61 tot de kleine
burgerij behoorden. Het hoofdbestuur had een subsidie toegezegd, dat voor de
^choolbehoeften zou aangewend worden. De heer Stoffels zeide dat tijdens hijeen
10 tal jaren geleden, in het bestuur van het Nut was, de school in bloeijenden toe
stand verkeerde, zoo zelfs dat van hare gelden voor andere doeleinden gebruik kon
wórden gemaakt. Do kleine burgerijwaarvan hier sprake waswas niet van dien
aard of zij kon wel 1 of 2 gulden meer betalen voor het onderwijsen dan was de
/som gedekt. De school had eene bepaalde strekking, zij was voor leden van liet
Nut. Met de school op het Kapenburg was het een ander geval; dat was eene kweek
school voor onderwijzeressen. Volgens den heer Buys was de toestand op ditoogen-'
Wik eene geheël andere. Het bleek dat de school zich niet kon bedruipen. Wan
neer een subsidie kon medewerken om eene gebrekkige school in eene goede te
veranderen, dan werkte men in een goeden geest, ook ten behoeve van het lager
onderwijs. Van verhooging van schoolgeld zou het gevolg zijn dat een aantal scho
lieren de school verlieten en dat de gemeente kosten zou moeten maken voor de
■oprigting eener dergelijke school. De school moest echter dienen voor allen. De
heer Seebg toonde uit het adres aan. dat het doel was de school toegankelijk te
stellen voor alien en controle toe te laten op de financiën. Wanneer de bloeijende
toestand eener school moest afgeleid worden uit het voordeelig saldo dat zij ople
verde, dan zou het er slecht uitzien met de gemeente-scholen. De heer Lezwyn
zeide dat het hem zou verwonderen wanneer liet. departement overging tot het open
stellen der school voor allen, want vele leden die het lidmaatschap hebben aan
vaard met het oog op hunne kinderenzouden dan daarvoor bedanken. De heer
Dercksou verklaarde dat het voor hem de vraag was of deze school, opgerigt voor
■eene bepaalde soort van kinderende oprigting van andere scholen door de ge
meente overbodig maakte. In dat geval was hij voor het subsidie. Men zou daar
door ook een blijl^., van waardering geven aan het bijzonder onderwijs, dat hij wel
meer gewaardeerd zou willen zien. De heer Stoffels bleef tegen het subsidiebij
aldien de school niet voor allen werd opengesteld; en ook de heer Seclig ver
klaarde dat hij cr bepaald tegen zou zijn als dat de voorwaarde niet was. De
heer Buys meende dat men aan het subsidie voorwaarden kon verbinden; wilde
het departement die niet aannemen, dan verviel het subsidie. In stemming gebragt
werd het voorstel om een subsidie van ƒ500 aan de bewaarschool te verleenen,
met M tegen 10 stemmen verworpen. Bij no. 131, kosten van de gemeente-
apotheek, deelde de heer Stoffels mede dat bij eene inspectie door de geneeskun
dige commissie gebleken was dat er eene nieuwe kast noodig was voor het bewa
ren van kruiden en dat vele etiquetten moesten vernieuwd worden; de post zou
daartoe met 300 moeten worden verhoogd. Met 11 tegen 10 stemmen werd dat
voorstel echter verworpen. No. 15S, toelage aan de eigenaars van den schouw
burg, waarover reeds in de sectiën was gesproken, lokte ook thans eene uitvoerige
discussie uit. Wat betreft de klagt over misbruiken bij het nemen van plaatsen
zeide de voorzitter dat hij eene conferentie had gehad met commissarissenen dat
deze bereid waren de wenken die de raad in deze mogt geven op te volgen, maar
dit zou zoo ver gaan als de statuten het toelieten. Als het bespreken van plaatsen
in handen van enkele personen is, dan zal het moeijelijk gaan eene dergelijke be
spreking te doen ophouden. Wat het subsidie betreft, daarop hadden de aandeel
houders gerekend en op het verleenen van dat subsidie was vroeger de zaak door
gegaan, zoodat het bijna eene morele verpllgting was die toe te staan. De rente
die de aandeelhouders genoten was zeer gering. De heer Buys meende dat com
missarissen zich op een verkeerd standpunt plaatsten, door te verklaren dat zij de
wonken van den raad wcnschen op te volgen. Dit was niet de zaak van den raad,
maar van commissarissen. De raad moest zorgen dat liet subsidie bestemd werd voor
het geheelc publiek. Konden commissarissen daaraan niet voldoendan concludeerde de
raad dat de schouwburg niet behoort onder de instellingen die subsidie genieten. De heer
Cock zeide dat hij in zijne sectie had aangedrongen op het overleggen van begrooting en
rekening; begrootingzeiden commissarissenkon moeijelijk geleverd worden, wel reke
ning. Hij zou zich dan tevreden stellen met de rekening om te constateren dat het sub
sidie noodig was. De heer Krantz zeide dat hij altijd gemeend had dat aan het
subsidie alleen als voorwaarde verbonden was dat het gebouw in een goeden toestand
was en dat geen stukken zouden gegeven worden die men, van morele zijde, niet
wenschelijk achtte. De exploitatie, meende hij, kon niet beter plaats hebben.
Proeven, genomen om af te wijken van den thans gevolgden weg, hadden geene
goede resultaten opgeleverd. 'sGravenhage gaf f 60000 en liet de exploitatie aan
anderen over. De heer Hartevelt zag de oorzaak der klagt altéeii daarin dat i?n
geen plaatsen kon krijgen, wanneer het soms vol was, en de ondervinding ek.
opgedaan had hem doen zien dat het in Leiden goed ging. Gaarne geloofde hijben
zoo men iets kon aangeven om de zaak zoo te regelen dat het geheele publiek tei
den wascommissarissen een zoodanigen wenk zouden willen opvolgen De heil M
van Heukelom kon niet toegeven dat de toestand, zooals die hier was, ook elm da
bestond. Vroeger was dit ook hier het geval niet. Wanneer kinderen, en nog ne V(
zonder betaling, de plaatsen namen, wanneer er door eene achterdeur werden i^ed V
laten, dan moest men een krachtigen wil toonen om dat tegen te gaan. Ten sl
werd met 18 tegen 2 stemmen besloten het subsidie te verleenen, onder voorwaf
van het overleggen der rekening; de voorzitter had voorgesteld uit te noodigen>recni!
het overleggen der rekening, maar tegen dien vorm hadden de meeste leden bezw.end
De verdere posten van uitgaaf gaven geen aanleiding tot discussie. De vaststel^
der som, voor onvoorziene uitgaveu bestemd, werd tot later aaBgehouden.
zijn,
Bij de behandeling der inkomsten, bij no. 15 (schoolgelden), wees de heer Deijj toei
sen op het gebruik dat van de verschillende scholen gemaakt werd door kindc
van ouders die buiten wonen en niet in do belasting betalen. Hij gaf in over
ging of in dat geval het schoolgeld niet kon verhoogd wordenen zoo de wet kjzer 1
daartegen verzet, of er niet een ander middel te vinden was om dit minder
rend voor de gemeente te maken. Hij vond daarin ook een reden waardoo/en
soms geklaagd werd dat de scholen te klein waren. Bij no. 28 werden de jrefle
vangsten uit de gasfabriekingevolge de door den heer de Fremery gedane me
deeling, met 10000 verhoogd en gebragt op ƒ69650. Bij die gelegenheid kr
ook weder de prijs van het gas ter sprake. De heer Dercksen vroeg of men,£eva'
het dalen der kolenprijzenvan meening bleef dat de prijs van het gas hier jdigeil
maal was. De heer de Fremery verklaarde dat men nu nog geen voorstel tot ♦ndliei
mindering doen kon, aangezien de aanbestedingen voor de fabriek eerst in
Airgstel
plaats hadden. Ook andere plaatsen, b. v. Manchester en Glasgow, trokken beldschlü
rijke voordeeleu uit hunne gasfabriekeneu hij hoopte dat dit voordeel vooroor e
gemeente zou behouden blijven en niet zou worden vervangen door verl^ va
ging van belasting. De heer Driessen meende dat als commissarissen ''jmarc
nemens mogten zijn den prijs van het gas te verminderen, zij zich
behoefde te laten weerhouden door vrees voor rijzing van den prijs der stq
kolendaar hot te voorzien is dat die nog meer zullen daicn. De heer Ir
tevelt merkte op dat tegenover de winst ook eene uitgave stond van /2I0F====
in weerwil waarvan de winst toeft door den heer van Heukelom exorbitant \v
genoemd. De heer Cock meende dat om dit te beoordeelen men moest weten hoe gr
het kapitaal der fabriek was. Wat zou de fabriek, met het feitelijk monopcrir
dat zij heeft, wel opbrengen? en dat meende hij te moeten ramen op 5 ton, eii1"
de winst die een handelaar mag hebben op 10 pCt. berekenende, zou dit ƒ501 )V
bedragen. Bij no. 46 kwam ter sprako de voorgestelde verkoop van kapitaal v..
de kosten van de brug aan de Oude Vest over de Mare, ad 22500. De heer"?
Fremery was er tegen om deze kosten door verkoop van kapitaal te dekken. l' "e 1
het oog op do reeds op de begrooting gebragte 10000 zon dan do hoofdeliZA,
omslag tot een zeer laag bedrag geheven worden, en het was minder goed om daa, '1°
voor een jaar een zoo groot verschil te brengen. De voorzitter was van een tegvait 1
overgcstold gevoelen, alsmede de heer Stoffels, die er bezwaar in zag dat de kcqgeWO
van een in zijn oog buitengewoon werk alleen ten laste zoude komen van de nllmoedt
in het volgende jaar wonenden. De heer Buys betoogde dat men hier met gjvoiid
buitengewoon werk te doen had. Als Leiden geen kapitaal had, zon nieinye,ie(j;
het zich in het hoofd zetten daarvoor eene leening te doen. Op die wL, ell
voortgaande zou men wel twee derden der begrooting kunnen brengen f „mf
laste der toekomst. De raad vertegenwoordigde hier niet alleen het leve: i:
geslacht, maar Leiden als blijvende gemeente. Er was geen stem opgegaan om»"!
straks verkregen 10000 te beleggen en als men de lusten van iets had, moest
'ijk I
ér ook de lasten van dragen. De heer Cock vereenigde zich zich geheel en al r" s
dat gevoelenterwijl de voorzitter meende dat alles afhing van de appreciatie i8r0°!'
het werk. Het was geene reparatiemaar het scheppen van iets nieuws. r" ,-u"
slotte werd met 16 tegen 5 stemmen besloten den post voor verkoop van kapHn> c"
met ƒ22500 te verminderen. e gol
Nadat de opname der vastgestelde sommen had plaats gehad, werd het hoofdsf dé
Onvoorziene uitgaven vastgesteld op 6089.99 en de hoofdelijke omslag (no. 6 (1, di
inkomsten) op f 106.000. jju g
De geheele begrooting, in ontvangst en uitgaaf tot een bedrag van 497,42Lied et
werd vervolgens goedgekeurd met 18 tegeu 3 stemmen. Tegen stemden de hees. Een
le Poole, Cock en Verster. zjc|
's GHAVENIIAGE 30 October. K'
lllB 1*
Z. M. beeft goedgevonden de kapiteins le kl. bij het corps marinit l)aa
J. P. H. Sesseler en G. A. F. Cbotnel, wegens ongeschiktheid voor de die!ver')cl
ten gevolge van door de dienst ontstane lichaamsgebreken, op pensieg^
te stellen, en te bevorderen bij het corps mariniers: lot kapitein le kL.icn. i
kapiteins 2C kl. J. A. IJ.Jvan Es en J. J. Korndörfler, en tot kapitein|lais g
kl., de 1« luilt. A. H. YV. de Gelderen YV. L. G. F. Cramer von BaumgarliABRI
De heer A. J. baron Schimmelpenninck van der Oije, burgemeester v)lls0
Nijkcrk en lid der prov. staten van Gelderland, is benoemd tot adminislfus'!lel
leur van financiën in de kolonie Suriname. 10NT1
Z. K. H. de prins van Oranje beeft heden ochtend wederom de resid
tie verlaten ten einde zich eenige dagen in de omstreken van Arnhem n\YURZ
de jagt te vermaken. ,„en
Naar men verneemt zal Z. K. II. prins Alexander na IID. terugkoraerde 1
uit Duitschland medio November aan boord van bet scbroefstoomschip iejnlcrw
warden zich begeven tot het ondernemen van een togt in de Middellandse 's.110
Zee, die zes weken zal duren.
Uit het beslaande zestal predikanten ter voorziening in de vacatur
ontslaan door het vertrek van dr. kamers, heeft het kiescollegie der Ni)
lierv. gemeenie het onderstaande drietal opgemaakt: dd. Baart de la Faill^,,
te Ridderkerk; dr. van der Flier, te Delft, en Knoltncrus, te Dordrecl0
Den 12<le0 November c. k. zal hieruit een predikant worden beroepen. „back
Maandag aanst. hoopt de heer G. Entrop van Pocteren, expediteur \mmii
de Ned. Staatscourant, den dag te herdenken, waarop hij vóór BOjaren LC1| tj
die instelling in dienst trad. j Bi
=-»- fma u
HUTHNLAiNDSCIIfc; BKHIGTKN.
KKGELANO,
LONDEN 29 October.
ita YV
=ius in
ingen
riemar
ezitter
Op uilnoodiging van den bisschop van Lincoln en van de Anglo-conliaar n
nentale kerkvereeniging heeft in de Pauls-kerk eene talrijk bezochte god00 ve(
dienstoefening als herinnering aan de onlangs in Bonn gehouden confcrenl"'ke <1
plaats gehadwelke door vele liooge geestelijken werd bijgewoond, pnaer
kanunnik Meyriek voerde het woord, deed verslag van de conferentie tat ec"
Bonn en beval de vereeniging der Anglicanen en oud-katholieken aan. ven ze
