I
sappeurs: de militaire intendant 2' kl. M. de Ras; de eersle officier van gez.
kl. dr. J. Smith; de majoor, paardenarts 1' kl. A. .1. de Bruyn, van het
'eg- veld-artillerie; de kapitein der artillerie W. C. Hojel, directeur der stu- j
diën bij de kon. militaire akademie.
Bjj besluit van dien dag zijn in Nederl. Indië in de orde van den Nederl. 1
Leeuw bevorderd tot kommandeur de lieer O. van Rees, vice-president van
den raad van Nederl. Indië. en benoemd tot ridders de volgende heeren:
A. Fitz Verploegh, directeur van binnenlandsch bestuur; L. J. YV. de Waal,
directeur van onderwijs, eeredienst en nijverheid; mr. F. F. L. U. Last, pro
cureur-generaal bij het hoosgeregtshof; 1). YV. Schil!resident van Riouw en
onderhoortgheden; P. L. van Bloemen YVaanders, resident van Kadoe; F. J. H.
van Deinse. Oost-Indisch hoofdambtenaar met verlof, laatstelijk resident van
MenadoYV. E. Schenck. lid van de algemeene rekenkamer; B. E. J. H
Becking, kolonel, chef der militaire geneeskundige dienst; E. W. van Gor-
kum, directeur der gouvernements kina-aanplantingen in het regentschap
Bandong (Preanger regentschappen); J. Hofstede, majoor, onder-intendant
le kl. bij de militaire administratie; dr. C. L. Vlaanderen, laatstelijk chef van
hel scheikundig laboratorium voor het mijnwezen; A. Fraser, hoofdagent
der Nederl.-lndische stoomvaartmaatschappij; A. J. Anemaet, oud-president
der kamer van koophandel en nijverheid te Soerabaija; Z. H. Soeleiman
Badroe'l-Alam Sjah, sultan van Lingga, Riouw en onderhoorighedeu; Z. H.
Sjarif Kasim AbdoeT-Üjalil Safiyoe-diu, sultan van Siak Sri Indrapoera en
onderhoorighedeu; Z. H. Moehammad Soeleman Adil Chalifatoe'l-Moeminin,
sultan van Roetei.
Voorts is benoemd tot ridder der orde van den Ned. Leeuw de heer mr. P.
II. Verbeek, advocaat-generaal en lid der koloniale staten in Suriname.
De feestdag is aangebroken, maar, bittere teleurstelling, het lëestweder
bleef uit. Reeds in het midden van den nacht brak er een stortvloed van
regen uit. De lucht is een en al graauw. Geen lichtend wolkje geeft hoop
op verandering. Met stroomen valt het hemelwater en maakt van de stad
een waterpoel
Het eerste nummer van het feestprogramma; de oplogt der kinderen van
de stads-scholen naar het Plein 1813, om daar. onder toepasselijke gezangen
het monument met kransen en bloemen le tooijen. kwam dientengevolge
voor heden althans te vervallen. YVel had een groot aantal der lieve kleinen
den doordringenden regen trotserende in feestgewaad en met kleine banieren
in de hand, zich op de verzamelplaats, het Plein, vereentgd maar wie
durfde het op zijn verantwoording nemen de kleinen bloot te stellen aan
de gevolgen van zulk een watertogt Hunne onderwijzers zonden hen dan
ook wijselijk huiswaarts, met de medcdeeling dat het zingen der feestliedjes
tot later is uitgesteld en wel naar wij vernemen lot op den verjaardag van
Necrlands koningin.
Regen en windvlagen trotserende, verbeidden de autoriteiten, eere-
wachten, corporationde militaire magt en schutterij, die met hunne muziek
corpsen langs den stationsweg opgesteld stonden, de komst van de vorstelijke
familie. De muziek van de schutterij bevond zich op het stationsplein, die
van het regiment grenadiers en jagers op het plankier.
Op eens klinkt het: «YVien Neerlandsch bloed", door de siafmuziek uit
gevoerd. De autoriteiten scharen zich. (e weten: regts van den ingang den
gemeenteraad, hier naast de ministers en daartegenover de militaire autori
teiten. Y'oor elk dier rijen eene schare blozende gezigtjes van net in het
wit gedoste kinderen. HH. MM. treder. binnen, gevolgd door H11. RR. Hjl.
de prinsen, den groothertog en groothertogin van Saksen-Weimar met een
talrijk gevolg. Koning en koningin worden bestrooid met feestlover door
de lieve jeugd, terwijl elk harer till. MM. een frisch bouquetje presenteer-i
de, die met veel welgevallen werden aangenomen. H. M. de koningin
sprak de meisjes op minzame wjjze toe. Nadat men op het gejuichhet geroep
van hoezee, leve de koning en koningin! van de talrijke aanwezigen,
eenigzins tot kalmte gekomen was, plaatste zich de heer burgemeester,
jhr. mr. F. G. A. Gevers Deynoot, voor het koninklijk echtpaar en hield
daarop eene toespraak tot HH. MM. Zijne laatste woorden: ȟe glorie van
Nederland is het stamhuis van Oranje, leve de koning'' maakten diepen
indruk. Deze toespraaak werd met levendige toejuichingen door de talrijke
menigte begroet, liet leve de koning, leve de koningin! deed zich aller-
wege met vernieuwde kracht hooren. De geestdrift was algemeen. De
koning was blijkbaar bewogen. Na die tredende toespraak viel de lieder
tafel Caecilia in. die rondom de verhevenheid geschaard stond, langzaam en
met haar welkomstlied van 15 Mei 11174, getiteld «'sGravenhage's Oranje-
dag, woorden van den dr. YYrap. muziek van den Richard Hol.
De pleglige ontvangst was hiermede ten einde, weshalve de vorstelijke
jubilaris, die den kleinen generaals-uniform droeg, in de gereed staande open
calèche plaats nam met 11. M. de koningin, den groothertog van Saxcn-
YVeimar en gemalin. De prinsen Hendrik. Alexander en Frederik stapten,
onder een luid hoezee, mede in hunne rijtuigen, waarna de stoet zich onder
»hct YVilhelmus van Nassauwen," door de beide aan het station geplaatste
muziekcorpsen uitgevoerd, in beweging stelde.
Tegen bet vertrek van den stoet werd het weder ccnklapsdroog, hetgeen
niet weing het genot van den oplogt verhoogde en het uitgestrekte plafond
van regenschermen opruimde Een detachement huzaren, door zijn muziek
corps voorafgegaan opende den optogt die daarna in de bepaalde orde optrok.
Laiigs den ganschen weg van het station tot aan het paleis was er bij het
voorbijtrekken van het vorstelijk gezin, zoowel in dit als in volgende rij
tuigen gezeten, geen einde aan het gejubel en de welgemeende blijken van
geestdrift cn opgetogenheid van het overgroot aantal toeschouw ers. dat langs
de straten en in de net versierde en vooral in de Hoogstraat prachtig gede
coreerde en gedrapeerde woningen den stoet zag passecren. Koning en
koningin en al de vorstelijke personen groetten allerminzaamst en onophou
delijk. Het volk verdrong zich hier en daar zelfs lusschen de koetsen en
het daarachter volgende detachement cavallerie.
(Per Telegraaf). De uitvoering van het Te Deum van Neukomm voor
'skonings paleis is goed geslaagd; ntaar de gecostumcerdc optogt en de
illuminatie zijn uitgesteld wegens het ongunstige weder.
AMSTERDAM. 14 Mei.
Omlrent den Dingsdag II. gebonden historisch-allegorischen oplogt moet
nog vermeld worden dat Z. M. de koning, in gezelschap van de prinsen en
zijnen keizerlijken gast. den keizer van Rusland, van het balkon van het
Paleis gedurende meer dan een uur liet défilé heeft bijgewoond. Aan den
optogt namen ongeveer 1000 personen deel. De bevelhebber van de lijfwacht
van prins Willem 1 (de beer Oscar Carré) liet zijn paard op bevallige wijze
voor den koning knielen.
Woensdag morgen kwamen al de weeskinderen op den Dam bijeen, om
ten hali' 10 ure den koning eene aubade te brengen voor zijn paleis. Het
gezang der kinderen, begeleid door de muziek van het 7de reg. infanterie,
voldeed over het algemeen zeer goed. ofschoon het niet krachtig klonk.
Y'ervolgens defileerden op den Dam de leden der corpsen en der vereeni-
gingendie deel zouden nemen aan den grooten schietwedstrijd. Zij kwa
men in het beursgebouw bijeenen trokkenvoorafgegaan door de muziek
der huzaren, naar het schielterrein buiten de Willemspoort. Op dat terrein
waren een aantal tenten opgerigt ten behoeve der schutters en aan het
boveneinde van die rijen tenten staal een klein gebouw, dat tot konings
tent is ingerigt. Ook eene restauratie is aldaar aanwezig. Het terrein is
zoodanig gelegen dat de wind nog al invloed kan uitoefenen op het schieten.
Ten 10 ure heeft zich de feeslcommissie naar het Paleis begeven en den
koning den gedenkpenning aangeboden, voor deze gelegenheid geslagen en
waarvan slechts vier exemplaren zijn afgestempeld. Drie daarvan, één in
goud, één in zilver en één in brons, werden den koning aangeboden. Het
vierde exemplaar is voor het stedelijk archief bestemd. Het kindergeschenk
is in eene afbeelding- in gips door eene deputatie van 13 kinderen aan den
koning overhandigd. De burgerweesjongen Willem Hendrik Cornclissen sprak
namens de deputatie en werd door den koning beantwoord met de woorden:
«Dank je wel van Speykje, denk je ook bij de marine te komen?" Ten
10 ure is ook het feestgeschenk van de officieren der schutterij door de
daartoe benoemde commissie den koning aangeboden.
Ten 12 ure had er eene harddraverij plaats in de Middellaan van de Plan
tage. Daaraan namen 18 paarden deel. De lengte van de baan was 325
meters. De uitslag was als volgt: Iste prijs, uitgeloofd door de Amsterdam-
sche feestcommissie: een prachtig zilveren pièce de milieu, benevens50 voor
den berijder, behaald door het paard Sophia, van F. Y'clstra, te Marsum,
bereden door YV. de Boer. I51" premie, uitgeloofd door de afdeeling Amster
dam der Holl. maatschappij van landbouw: een stel zilveren presenteerlrom-
mels op zilveren blad, behaald door Aafke. van U. Rijpma, te Pingjum.
bereden door P. Rijpma. 2lle premie, uitgeloofd door de Amsterdamsche
IJsclub: een kristallen ijskom op zilveren voet, behaald door Sümme Jan,
van L. Dijkshoorn, te llof van Delft, bereden door P. van Santen. Z. M.
vertoefde eenigen tijd bij dit nationale feest en nam ook de volksspelen op
het Amstelveld en op het exercitieveld bij het Fttnen in oogenschottw. Toen
Z. M. op laatstgenoemd terrein aankwam waren de jongens niet bij hunne
spelen te houden. Zij stormden op den koning los en omringden Z. M..
onder het zingen van vaderlandsche liederen en het aanheflen van een hoera!
De koning nam deze ovatie met blijkbaar welgevallen aan, en de commissie
voor de volksspelen kon de jongens niet aan den gang krijgen voor dat
Z. M. vertrokken was.
Z. M. bragt ook een bezoek aan den schietwedstrijd buiten de YVillcms-
poort, alwaar hij door muziek en gezang werd ontvangen en eenigen tijd
vertoefde.
YVoensdag morgen, na afloop van de officiële ontvangsten, begaf zich Z. M.
de koning, vergezeld van de prinsen Hendrik, Alexander en Frederik, den
groothertog van Saksen-YY'eimar, den burgemeester van Amsterdam en een
talrijk gevolg naar het gebouw van Arti et Amiciliae op het Rokin, waar
Z. M. door een lOO-tal artisten in een der bovenzalen werd ontvangen.
Naauwelijks was de koning binnengetreden, of hij bespeurde in een der
eerste rijen den bekenden kunstschilder Herman ten Rate, wien hij minzaam
groetend de hand reikte. De heer ten Kate, zigtbaar getroffen door dit
kon. blijk van welwillendheid, wenschle met warme woorden Z. M. geluk
met zijn 25-jarig regerings-jubilaeum. Terstond daarop trad het bestuur van
Arti etAuiicitiae voor, om bij monde van den president, den heer Lingeman
Z. M. te verwelkomen. De leden, zeide hij o. a.. begeerig Uwe Majesteit
een blijk van hulde en toegenegenheid te geven, wisten dit niet heter le
doen dan door een geschenk aan te bieden, hetwelk hunner handen arbeid
is. Moge het Uwe Majesteit behagen dit geschenk en deze hulde van Arti
et Amiciliae aan te nemen. In eene der zalen waren de schilderijen ten toon ge
leld en namens hel bestuur, werden door den heer Herman ten Rate aan Z. M.
de namen genoemd van de vervaardigers, die achtereenvolgens door hem aan den
vorst werden voorgesteld. Z. M. rigtte tot ieder hunner een minzaam en vleijend
woord van dankbetuiging en waardering hunner talenten en onderhield zich
in het bijzonder met de vier onlangs gedecoreerde kunstenaars, de bh. Y'er-
veer. Springer, Verschuur en Lingeman. Z. M. betuigde bij herhaling zijne
bijzondere ingenomenheid met een zoo prachtig geschenk. Op het verzoek
der commissie gaf Z. M. terstond zijne goedkeuring aan het plan om het
geschenk der schilders gedurende ecnige dagen in een der zalen van Arti
voor het publiek ten loon te stellen, ten voordeelé van het weduwen- en
weezenfonds der maatschappij. Niet onwaarschijnlijk is het dat dit geschenk
ook nog in andere plaatsten ter bezigtiging van het publiek zal gesteld
worden.
Y'ele schilders hebben zelfs meer geleverd dan men redelijkerwijs van hen
verwachten kon. ware meesterstukjes in hun genre, te zamen een geheel
vormende, geheel eeltig door zijn waarde uit het oogpunt van kunst, maar
vooral door de belangrijkheid, dat deze collectie een uitnemend overzigt
geelt van hel tegenwoordig standpunt der Hollandsche schilderschool Alma
Tadema, die den naam der Nederiandsche school zoo krachtig ophoudt in
den vreemde, zond een juweeltje alsj bijdrage aan het schilderscadeau; met
hem dingen om den voorrang David Bles, Bisschopten Kale, de beide
Verveers, Stroebei, Heemskerk van Beest. Itilders. Cunaeus, Roster, Linge
man. enz. (Uit Leiden is ook door den heer G. J. Bos eene keurige bij
drage geleverd.)
De paneeltjes, ten getale van 99 en ongeveer van dezelfde grootte, zijn
verdeeld over zeven kaderswaarin zij prijken op een fond van karmoziju
fluweel, van elkaêr gescheiden door gouden biezen, een en ander een regt
schoonen en aangenamen indruk gevende. YVat de kaders betreft, zij mun
ten uit door artistieke conceptie, strengen stijl en fijne teekening. Aan
weerszijden een caryatide. in strengen renaissance-stijl, dragende de sierlijke
kroonlijst, die in haar midden prijkt met het wapen van Arti, de zilveren
ossenkop op het blaauwe veld. aan beide zijden gedragen door fraai gesne
den engeltjes. De teekening der kaders is ontworpen door den heer Sprin
ger (den jongere) en de uitvoering van de lijsten was toevertrouwd aan den
heer J. H. Sala (firma D..Sala en Zonen), die een werk heeft geleverd, dat
door pracht en smaak uitmunt cn aller bewondering wegdraagt. Den heer
Sala mogt dan ook de eer te beurt vallen aan Z. M. den koning te worden
voorgestelddie hem geluk wenschte met den goeden uitslag van zijn werk.
Een achtste kader bevat een zevental gegraveerde koperen platen, zooge
naamde nielles, door eenige meesters in dal vak ingezonden en op dezelfde
wijs gearrangeerd; daarlusschcn medailles van de hh. v. d. Rellen en Elion.
De heeren architecten hadden zich aangesloten bij htm kunstbroeders door
tie aanbieding van een album met prachtige pltolographiCn naar een aantal
bekende gebouwen, terwijl de jongelui, 'skonings pensionnaires, op het ge
lukkig denkbeeld waren gekomen om hun doorluchtigen beschermer een
portefeuille leekeningen als een nederig blijk hunner dankbaarheid te ver-
eeren. Ook trok de opmerkzaamheid een door den heer Guypers met zeld
zame kunstvaardigheid bewerkte oirkonde, bevattende in prachtig gelee-
kendc golhische letters de opdragt door de maatschappij Arti et Amiciliae
van haar huldeblijk aan Z. M. haar doorluchtigen beschermheer.
Des avonds heelt de koninklijke familie de gala-voorstelling van den
schouwburg bijgewoond. Bij de komst van 1111. MM. den koning en de
koningin, die vergezeld waren van de prinsen van Oranje, Alexander en
Hendrik en den hertog cn de hertogin van Saksen YYeimar, allen met ge-
