BL'ITKNLANDSCIIK [iLKIclm
Z. M. den koning ais een nalionaal geschenk aan te bieden: het slot'sHee-
J'enbcrg.
Het slot 's Heerenberg is prachtig gelegen. Vruchtbare tuinen omringen
liet aan alle zyden, en water is er genoeg om schoone waterpartijen aan
te leggen; verder strekt zich achter het kasteel een cikcnbosch (de zooge
naamde plantage) uit met grond en boschjes in overvloed, om hiervan, zoo
men wil, een park te maken.
Het kasteel zelf is zeer hecht en sterk; eenige verlraaijingen zouden van
buiten met geringe kosten aan te brengen zijnvan binnen is er prachtige
ruimte, met geregelde kamers, schoone vestibulcn, breede trap, gangen enz.
Wat de waarde van dit alles, vooral met het oog op de eventuele schen
king aan den koning, nog verhoogt, het is de geschiedenis van dit kasteel.
Oorspronkelijk gesticht door de graven van Bergh, is het later overgegaan
aan de Duilsche dynastieen behoort het nu aan den vorst van llohenzoliern
Sigmaringen. Hoe eigenaardig zou het dus wezenom het nu van de Üuil
sche vorsten over te nemen en wederom aan een Ncderlandschen vorst terug
te schenken, zoodal ook de heerlijke regten (als jagl-, tiend- en collatie-
regt) vervielen aan onzen koning!
Wel heeft men de bedenking geopperd, dat Z. M. de koning, gehecht aan
hel Loo, zelden of nooit op het slot te 's Heerenberg verblijf zou houden,
doch hiertegen is opgemerkt, dat. indien eenmaal de natie dat kasteel aan
Z. SI. den koning geschonken heeft, deze geheel vrij is om het in te rigten
of te gebruiken naar zijnen wcnsch. Wenschte bijv. Z. M. aldaar een land
bouwschool te vestigen, de gelegenheid hiertoe is uitstekend. Er zou in
ons vaderland moeijclijk een plaats zijn aan te wijzen, waar binnen een
bepaald bestek zooveel verschillende grondsoorten worden aangetroffen als
bij en om het slot 's Heerenberg.
Hierbij valt nog op te merken, dat de vorstelije administratie genegen is
bij het slot zooveel gronden af te staan als men maar wil. Naar gelang
er geiden beschikbaar zijn. kon dit nalionaal geschenk uitgebreid ol inge
krompen worden. Alleen zou 'l wenschelijk wezen, dal het kasteel, de
tuinen, de wallen, de plantage en het daartusschen en bijgelegen wei- en
boschland bij elkander bleef als één geheel uitmakende. Kon men verder
gaan en bijv. hel beroemde Momferland er aan verbinden, dat op 20 minu
ten afstands van het kasteel gelegen is en daarmede verbonden wordt door
sierlijke heuvels, lanen, en digte boscheu, dan zou men een prachtig geheel
verkrijgeneenen vorst waardig.
En wat nu eindelijk het hinkende paard aangaat -- de kosten, ik hoop
dat mijn goede genius er voor zal zorgen, dat mijn geschrjjf niet onder de
oogen van Z. M. den koning komt. en in die hoop wil ik uwen lezers ver-
treuwelijk mededcclen, dal volgens taxatie en ingevolge globale opgaven
vroeger reeds door het huis "llergh" gedaan, het slot met wallen cn luineu
(ongeveer 29 biindersl zou kosten pi. m. ƒ90,000. De plantage, welke er
bij behoort (circa 25 bunders) pi. m. 50,000. De weilanden en bouwgron
den om en bij de wallen en de plantage gelegen (omstreeks 30 bunders) pl. m.
ƒ50,000. Alles zamen, een schoon geheel vormend, dus pl. m. ƒ190,000.
Wenschte men den koop nog verder uit te breiden en er Momferland met
zjjn bosschen aan toe te voegen, dan zou de genoemde som nog met circa
ƒ00.000 verhoogd moeten worden, terwijl de geheele bezitting, ongeveer
J200 bunders groot, een waarde heeft van omstreeks één millioen. Onge
twijfeld heeft dus het geschenk, dal thans zooveel besproken wordt, boven
vele andere dit voor, dat het al naar male de bijdragen, die inkomen,
grooter en kleiner kan worden, omdat men nagenoeg per bunder de bedoelde
possessie geheel of gedeeltelijk kan koopen.
Van alle plannen, die er geopperd zijn, schjjnt dit den meesten bijval te
vinden, en hel zou mij niet verwonderen, ronduit gezegd, het zou mij har
telijk verblijden, indien men zich hierop bepaalde.
's GRAVENHAGE19 February.
Aan den commies bij het dep. van kolonién J. G. Briedé is, op z(jn
verzoek, eervol ontslag verleend uit 'slands dienst.
De Iuitt. ter zee 2e kl. J. 11. Cremer en S. K. Sybrandi en de adelborst
le kl. J. B. Dukkers. van de rol van het schroefstoomschip Djnmbi, van de
Kaap de Goede Hoop naar Nederland overgevoerd, zijn op non-activiteit
gesteld.
's Konings 57sle geboortedag werd lieden wederom met luister en
vreugde in de residentie gevierd. Reeds vroeg in den ochtend wapperde
Ncêrlands geliefkoosde driekleur van de lands- en andere openbare gebouwen
en van vele particuliere woningen. Vele winkels hadden toepasselijke ver
sieringen voor de ramen ten toon gespreid. Tegen den middag is er eene
groote parade door het garnizoen in de Maliebaan gehouden, terwijl inmid
dels ten liove de officiële receptie was aangevangen, die door de leden van
liet koninklijk huis werd bezocht en waaraan de leden der hofhouding, het
corps diplomatique, de ministers en andere autoriteiten, zoowel burgeriijke
ais militaire, hebben deelgenomen. Een groot aantal stadgenooten deed bij
inschrijving in een daarvoor bestemd boek van hunne belangstelling in den
hetigelijken dag blijken. Na atloop van de receptie ten hove had er een
familie-déjeuner plaats, waaraan door al de leden van hel kon. huis, benevens
door prins en prinses zu Wied werd deelgenomen. Des middags was er
groot gala-diner ten liove, gedurende hetwelk door het muziekcorps van
hel regiment grenadiers en jagers eene uitvoering werd gegeven. Door den
minister van builenlandsche zaken werd een diner aangeboden aan het
corps diplomatiquewaar door den oudsten der aanwezige gezanten een
feestdronk werd ingesteld op Z. M. den koning der Nederlanden.
Vele toebereidselen worden gemaakt voor de heden avond te ontsteken
illuminatie, die, zoo het weder gunstig blijft, zeer fraai belooft le zijn.
Overal heerscht eene aangename, opgeruimde stemming, overal wordt het
verjaarfeest van Z. M. met vreugde herdacht. Niet het minst is dit het
geval in de gestichten van liefdadigheid en de armenscholen, waar oud en
jong onthaald worden ter viering van den dag. Een zeer groot aantal per
sonen is met spoortreinen en andere gelegenheden van elders herwaarts
gekomen, om aan het feest deel te nemen, dat als het ware eene voorbe
reiding is tot het algemeene, dat Nederland den 12dC!1 Mei a. s., onder hoo-
geren zegenhoopt te vieren.
Tijdens de marsch der troepen naar het paradeveld passeerde H. M. de
koningin het Voorhout en werd toen door de slafmuziek met het Wilhelmus
begroet, terwijl de troepen de gebruikelijke eerbewijzen deden.
De leden van de tweede kamer hebben heden de werkzaamheden in
de aldeeliugen hervat met het onderzoek van verschillende wets-ontwerpen.
In eene héden middag gehóuden'zitting der kamer is de heer m'. Wint-
gens gekozen tot lid der huishoudelijke commissie. De muntwet is tegen
Maandag aanst. aan de orde gesteld.
Het voorstel van den heer Oldenhuis Gralama, waarover in de zitting
van de tweede kamer van aanstaanden Maandag eene beslissing zal worden
genomen, luidt aldus: lk stel voor aan den koning een adres te rigten
van hulde en Z. M. geluk te wenschen met de door leger cn vloot in
Atchin betoonde dapperheid.
Voorts stel ik voor den dank der vergadering te betuigen aan de troepen
aan de zeemagt en aan den grijzen bevelhebber der expeditie.
-- Gedurende een aantal jaren was aan het hoofd der openbare lagere
school te Oosterhout, gemeente Valburg, in de provincie Gelderland geplaatst
geweest de hulponderwijzer J. 11. Aldenhuysen, met toepassing daarby van
artikel 20 der wet op het lager onderwijs. Gedeputeerde staten van gemeld
gewest hebben echter ten vorigen jare de toepasselijkverklaring ingetrok
ken; en van dat besluit is de daarop ontslagen hulponderwijzer Aldenhuysen
bij den koning in beroep gekomen. Uit de behandeling dier zaak gisteren
in de openbare vergadering van den raad van state, afdeeling voor de ge
schillen van bestnur, is o. a. gebleken, dat verschillende redenen lot voren-
staanden maatregel van intrekking en daarop gevolgd ontslag hebben geleid,
als daar zijn de minder gunstige toestand der onderwerpehjke school, de
omstandigheid, dat bedoelde hulponderwijzer zou hebben doen blijken van
niet den noodigen tact te hebben om als hoofdonderwijzer werkzaam te zijn,
terwijl hij zich daarenboven in strijd met de belangen van het onderwijs
te zeer zon bemoeijen met andere, en wel polderzaken, zijnde hij tevens
polder-secretaris; voorts dat hij ook de noodige bekwaamheden mist en
reeds verscheidene malen zonder gunstigen uitslag een examen als hoofd
onderwijzer had ondergaan. Daarbij ontleenden gedeputeerde staten aan
de cijfers blijkens de daarvan ingeleverde labellen de gevolgtrekking, dat,
op deze school het getal kinderen verre de 70 overtreffende, een kwee-
keling had moeten zijn aangesteld. Tegen al die beweringen, waren zoo
wel de belanghebbende als burg. cn wetli. en zelfs eenigermate de school-
auloriteiten opgekomen. De eerste heeft in zijne overgelegde schrifturen
doen uitkomen, dat op zijne school geen letter ooit op papier was gebragt,
betreffende zaken die met het onderwijs niets gemeens zouden hebben gehad
en dat de uilslag van een examen in veel gevallen volstrekt geen maatstaf
van beoordecling van iemands bekwaamheid aanbiedt. Hij meent uit ver
schillende omstandigheden van desbevoegden van zich te mi gen getuigen,
dat hij voor zijne betrekking in geenen deele ongeschikt is. Ook burg. en
weth. kwamen tegen de voorstelling van gedep. staten op en wezen er o a.
op, dat de geldelijke toestand der gemeente niet gedoogt een kwcekeling
aan te stellen. De schoolopziener en de provinciale inspecteur maakten ook,
niettegenstaande 'smans mislukking bij het examen voor den rang van
hoofdonderwijzer, melding van zijne bekwaamheid en geschiktheid; terwyl
uit verschillende omstandigheden nog schijnt te blijken, dat, was de school
onder zijn voorganger, ter zake van diens wangedrag, sterk achteruitgaan,
zij juist onder des appellants leiding bijzonder is vooruitgegaan en door ver
schillende ouders zeer is gewaardeerd.
Als gemagtigde van den adressant trad op jhr. mr. Leo van Nispen, advo
caat te Arnhem, die op verschillende gronden concludeerde, dat de voor-
dragt van de afdeeling aan den koning strekke om het besluit van gedep.
staten te vernietigen. In deze zaak is door den staatsraad van Vladeracken
het rapport uitgebragt.
Heden werd aan het ministerie van binnenl. zaken aanbesteed: het
aanplempen van het zuidelijk gedeelte van het westelijk dok te Amsterdam
tot 1 m. boven A. P. Daarvoor waren 3 billetten ingekomen. Minste
inschrijver was de heer W. Goekoop Dz., te Amsterdam, voor 308,994.
Een treurig ongeval had gisteren middag alhier plaats. Een tweejarig
jongentje van den gasfitter v. d. 11., wonende op de Kalvermarkt, liep zonder
toezigt op de straat, toen een zwaar beladen vrachtwagen uit de Lange
Bagijnestraat kwam aanrijden en met het kind zoodanig in aanraking kwam,
dat het, niettegenstaande de voerman alles in het werk stelde om een on
geluk te voorkomen, eene ernstige verwonding aan het hoofdje bekwam.
Hoewel iiet kind dadelijk in liet politiebureau op de Haven door den genees
heer Dijkgraaf werd onderzocht, was alle hulp overbodig; het had reeds
opgehouden te leven.
KKGELANS,
LONDEN 18 February.
Van de Goudkust zijn de volgende berigten ontvangenDe troepen
dachten Coomassie den 29,,tD binnen te rukken. De zendelingen der Aslian-
tijnen zijn teruggezonden met een brief aan den koning ter erkenning van
de aankomst der voormalige gevangenen, twee zendelingen, eene vrouw en
een kind. Men onderstelt,dat de Ashantijncn slechts weinig ammunitie
hebben. De slaven worden gebruikt om van steenen schroot te maken.
Ongeregelde troepen hebben den vijand nabij Fomana op de vlugt gedreven
twee hunner gedood en twee gevangengenomen. Kapitein William Blake is
aan dysenterie gestorven. De troepen zijn gezond en men verwacht het
einde van den oorlog tegen 7 February.
Nadere berigten omtrent den brand van het Pantechnicon bevestigen
dat de gencele kostbare schilderijen-verzameling van Richard Wallace, die
hij daar gedurende den herbouw zijner woning, Mancheslerhouse, in bewa
ring had gegeven, verbrand is. Deze collectie was een der rijkste van ge
heel Engeland cn ten koste van aanzienlijke geldsommen door den markies
van Hertford bijeengebragt. Verscheiden schilderijen, die deel van de collectie
uitmaakten, behoorden vroeger aan den koning van Nederland en aan maar
schalk Soult. Onder meer bevatte zij //Een Watermolen" vanHobbema; //De
Ontrouwe dienaar" van Rembrandt; "De Maagd van Padua" van Andrea del
Sarlo, zoomede kostbare stukken van Titiaan, Murïllo, Rubens, van Dijck, e. a.
