gelegenheid van het 25-jarig jtihilaeum van de gewijzigde grondwet. In het
Parklokaal kwam tegen !1 ure eene aanzienlijke schaar bijeen, uit ver
schillende plaatsen des lands, liet Park-orchest opende de feestviering door
de uilvoering eener feesl-ouverlure van Reinecke, waarna door een koor
van ongeveer 400 kinderen van de armenscholen het Volkslied werd gezon
gen. De hoogleeraar mr. S. Vissering plaatste zich vervolgens op het
spreekgestoelte, liij verklaarde dat hij had toegegeven aan een heuschcn
aandrang om bij deze gelegenheid het woord te voeren; men had toch ver
langd dat een dergenen, die getuigen waren van het tijdvak, waarin de
gi'ondwels-herziening tot stand kwameene toespraak zou houden. Men
mcett van hem niet verwachten eene breede verhandeling, geen wetenschap
pelijk betoog of kunstige redevoering, llij wenschte slechts een hartelijk
woord te sprekeneen woord van dankbare herinnering en een woord van
ernstige opwekking.
In het eerste deel zijner rede gaf de spreker een overzigt van het goede,
dat uit de tegenwoordige grondwet was voortgevloed, van de groote veran
deringen en verbeteringen door haar in het leven geroepen, van de zegenin
gen door haar en de uil haar voortgekomen wetten over het land verspreid.
Eene andante van Beethoven werd 11a het uitspreken van dit deel der rede
uitgevoerd.
In het tweede deel stond de spreker stil b(j de schaduwzijden. Hebben
zich. zcide hij, in 25 jaren geen gebreken, geen grove gebreken in onze
staatsinstellingen geopenbaard? Heeft de regeerkracht zich niet dikwerf
onmaglig getoond aan de voorschriften van de grondwet uitvoering te geven?
Werd de gang van zaken niet belemmerd door traagheid, bekrompen ge
hechtheid aan den vorm? Is de volkskracht niet Ie veel verteerd door den
strijd van partijen? Laat zij zich niet verlammen door onverschilligheid
voor groote belangen? Is zelfs die grondwet niet gebleken ernstige fouten
te bevatten? Deze en welligt meer andere vragen dringen zich misschien
mijnen hoorders op. Ik antwoord: laat, wat ik u bidden mag, heden al
die vragen rusten; stoor uwe, stoor onze feestvreugde niet. Indien gij in
huiselijken kring feest viert, zet gij toch lijdelijk ook alle zorgen op zijde.
Laat het ook hier zoo zijn. Laten we heden slechts liet goede gedenken.
E11 toch! het kan ook zijn goede zijde hebben, wanneer wij een oogenblik
tot onszelf inkceren. Belijden wij het, dat bij het vele. dal wij deden, nog
zooveel onafgedaan is gebleven. Zoo menig groot staatsbelang wacht nog
op wettige regeling. De talrijke wisseling van ministeriën stoorde den vas
ten gang van het regeringsbeleid. De constitutionele leer, met hare angst
vallige waarborgen tegen magtsoverschrijding, heeft lot allerlei omslag cn
kleingeestigheid gevoerd. Om den vorm werd het wezen ten ofier gebragt.
De worsteling der partijen leidt tot ontaarding. De geschreven grondwet is
het vormlooze gewrocht van verschillende tijden en toestanden; het is niet
vreemd, dat 11a verloop van 25 jaren stemmen opgaan om de grondwet nog
maals te herzien, ten einde haar vair de fouten te zuiveren die haat-
aankleven. Erkennen wij dat eerlijk. Maar die erkentenis moet ons
tot vermaning, lot waarschuwing en tevens tol bemoediging strekken.
Hierbij stond de spreker nog ecnige oogcnblikken stil en eindigde met de
bede: Bescherm, 0 Uod! den koning lang, cn 't lieve vaderland. Die bede
vond weerklank in aller hart. De muziek speelde het volkslied en al de
aanwezigen stemden daarmede in. Het kinderkoor zong het Wilhelmus en
hel Vlaggeliedwaarna het geheel door de uitvoering van Weber's jubel-
ouverture werd besloten.
Des avonds werd de feestmaaltijd gehouden in de groote zaal van het
Paleis voor Volksvlijt, daartoe smaakvol ingerigt. Ongeveer 400 personen
namen aan dien maaltijd deel. Zij werd met een kort woord geopend door
den burgemeester van Amsterdam, die ook den eersten toast, op Z. M. den
koning, instelde. Onnoodig is het te zeggen dat deze toast door vele andere
gevolgd werd.
Zondag 11. vierde de gemeente Ooster- cn Westcr-Biokker, in de avond
godsdienstoefening, gedachtenis van haar driehonderdjarig bestaan. Voor
een talrijke schare ook van elders zamengekomensprak d». I. van den
Bergh Jr. de feestrede uit; terwijl de gemeente aan het einde der gods
dienstoefening een feestlied aanhief, vervaardigd door den onderwijzer van
Ooster-Blokkcrden heer P. van Kassei.
Onder Hut-wenen is een schipper uit Giessendamdie met zijn vaar-'
tuig naar Tiel was vertrokken om een lading aardappelen te halendoor
het in aanvaring komen met een ander schip litsschen de beide vaartuigen'
geraakt en verpletterd. Hij was onmiddellijk een lijk.
Aan het spoorwegstation te Zwolle is eergisteren een hulp-wissel-
wachter. bij het aanhaken van wagens, met het hoofd lusschen de bufLcrs
geraakt, aan de gevolgen waarvan hij kort daarna is overleden. De onge
lukkige laat eene weduwe met 3 kinderen na.
Uil Deventer meldt men: De vccprijzen blijven steeds dalende. De eerste
qualiteit van runderen willen de veehouders nog niet beneden 80 c. per kilo
van de hand doen. De kleinere veehouders verkoopen echter hun waar
tegen de tegenwoordige prijzen.
Men "meldt uil Leeuwarden: Zondag avond hield de scherpschutters-
vcrceniging Oranje-Friesland alhier eene vergadering in den schouwburg,
die voor die vereeniging zeer belangrijk mogt heclen. Bekend werd ge
maakt, dat Z. M. de koning aan de vereeniging een geschenk van 20 Rem-
uiiugton-gewercn had toegezonden, welke geweren tijdens de vergadering j
werden tentoongesteld. Bij monde van den burgemeester, den heer ntr. J.
Bieruma Oosling, werd dit geschenk van den koning de vereeniging aange
boden, waarbij tevens door hem werd medegedeeld, dat het Z. M. heeft
behaagd de vereeniging den titel te verleetieu van koninklijke scherpschut- J
ters-vereeniging Oranje-Friesland en Z. M. daarover het beschermheerschap j:
had op zich genomen. Verder werd nog berigt. dat Z. M. eene groote hoe- j
veelheid ammunitie had toegezegd.
De comedie-voorstelling gisteren avond van de llaagsche tooneellislcn
was schaars bezoc it, wat zeker hoofdzakelijk toe te schrijven is aan de
voordragt, die door de maatschappij van fraaije kunsten hare leden ter zelf-
der tijd werd aangeboden.
Wat het stuk aangaat, //Vrouwen zonder hart", met een voorspel //Mar
meren beelden", het is een drama dat langzamerhand heeft uitgediend. Sedert
de 20 a 30 jaren, dat dit tooneelstuk hier op ons nationaal tooneel wordt
opgevoerd, zijn er zoo vele stukken evenals dit uit hel Fransch vertaald,
waarvan de grisette schering en inslag uitmaakt, dat men wel mag vooron
derstellen dat de prikkel, die het oorspronkelijk onder den titel //Marme
ren beelden ijskoude harten" bekende zulk een succès verzekerde, thans heeft
opgehouden te bestaan. Dank die talrijke tooneclstukken van Franschen
oorsprong, heeft men thans in ons land een vrij juiste opvatting van de
Parjjsche demi-monde en de aanschouwelijke voorstelling daarvan mist dus
den prikkel van al wat nieuw is cn soms een weinig naar het gemeene
zweemt.
Toch, het zjj erkend, hebben de tooneelspelcrs zich zeer goed van hunne
taak gekweten. De hh. Haspels, Faassen, van Beek en Spoor hebben
van hun rol gemaakt wat in billijkheid er van te vergen is. Mevr. Picéni
schitterde als de echte Marco, de koningin der Ioretles, moet gedaan heb
ben. Mevr. Valois scheen als Marie de stemmigheid wel wat erg te over
drijven, evenzoo Josepha, de vriendin van Marco, die wat al te sterk de
ligtzinnigheid kleurde.
De klagende muziek gedurende eene aandoenlijke scène komt ons wel wat
overbodig cn hinderlijk voor. Ware de vergelijking van 't vijfde wiel aan
den wagen op het punt dezer muziek niet wat al te knarsend, wjj zouden
haar bezigen.
Het nastukje »De hoed van den horologicmaker" werd flink afgespeeld.
De lieer Rosier Faassen was daarin uitstekend. De heer Diamant deed ons
aan een zeer grove dito denken.
Het decoratief ziet er zeer goed uit, maar de snelheid in het veranderen
laat wel iets te wenschen overevenals de vereischte orde cn stilte onder
het publiek.
'sGRAVEN 11 AGE, 4 November.
Z. M. heeft benoemd tot gcncraal-majoor, chef der tweede divisie
infanterie, den kolonel Bccckman, van het 6e reg. infanterie.
Tol ontvanger der directe belastingen te Naardcn is benoemd de lieer
A. J. II. van den Bosch, thans ontvanger te Bolsward, en tol ontvanger
dier middelen te Colijnsplaat de heer J. 1'. Rcede, thans ontvanger te Dom
burg. Voorts is, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend aan den heer
J. B. F. II. Rebenscheifdt, als ontvanger te Gramsbergen.
De opper-ceremoniemecster heeft bekend gemaakt dat, ingevolge de be
velen des konings, het hof den rouw zal aannemenwegens het overlijden
van Z. M. den koning van Saksen, voor den tijd van drie wekente weten:
eene week middelbare, en twee weken ligten rouw, met ingang van den
4dtn dezer.
De minister van koloniën zal Donderdag aanst. geen gehoor vcrleenen.
In de zitting van de tweede kamer van heden zijn de algemeene be
raadslagingen over de Indische begrooting voortgezet. De minister van ko
loniën heeft in eene uitvoerige rede de hoofdpunten van hel budget ver
dedigd, zich voorbehoudende de afzonderlijke regelingen bij de b'clrokken
afdeclingen te behandelen. Eene wijziging van de hoofdbeginselen der
comptabiliteitswet was van hem niet te wachten. De raming der koffij is,
zoowel wat de hoeveelheid als wat den prijs betreftveel lager dan de
werkelijkheid. Voor koffij alleen bedraagt het surplus boven de raming 20
millioen. In dien toestand moet men in billijke behoeften voorzien. Morgen
voortzetting.
De najaars-zitting der provinciale staten werd heden morgen door den
commissaris des konings geopend. Daarin werd, na zamenstelling der af-
dcelitigen, mededecling gedaan van de ingekomen stukken, die of voor ken
nisgeving werden aangenomen of in handen van commissiën werden gesteld.
Tegen Donderdag zijn onderscheidene onderwerpen aan de orde gesteld.
1H I r'KiNLAMlSCHK HKHHM K,n7
E IX a E E„ A sr
LONDEN3 November.
Ter bijwoning van het huwelijk van Z. K. II. den hertog van Edinburgh
met 11. K. II. de grootvorstin Maria van Rusland, zullen in het begin van
Januari} de kroonprins cn de kroonprinses van Pruissen, de prins cn de
prinses van Wales, de hertog van Cambridge en de aartsbisschop van Can
terbury te Petersburg aankomen. De huweljjksplcgligheid zal overeenkomstig
den ritus van de Engelsche kerk door den aartsbisschop van Canterbury in
een der zalen van het winterpaleis worden voltrokken en zal daarna ineen
der kapellen van het keizerlijk palcis naar de voorschriften der Grieksclie
kerk plaats hebben.
F ES A IV Bi SS 1.3 li
In le Fi an ga is, het orgaan van den minister de Broglie, komt onder
de politieke bcrigten het volgende voor: «De regering, welke zich tot
heden zorgvuldig builen alles heeft gehouden, is thans door de omstandig
heden gedwongen eene meer bepaalde houding aan le nemen. Men houdt
het er algemeen voor dat hare tot nog loc gehandhaafde neutraliteit haar
het regt geeft thans hel initiatief te nemen, en aan de natie dat besluit
voor te stellen, hetwelk in de gegeven omstandigheden het meest praclisch
en hei meest wenschelijk voor de conservative belangen schijnt."
»De fraciien der meerderheid hebben nog tot geen besluit kunnen komen.
Van algemeene bekendheid is het echter dat aller oogen op den maarschalk
Mac Malton gevestigd zijn. Urn zich niet van de conservative meerderheid
af te scheiden, verklaarde hij zich voor ecnige dagen bereid af ie
treden. Doch op dit oogenblik zou hij, naar wij vertrouwen, niet weige
ren zijne funciien te blijven vervullen, en zelfs de hem door de meerder
heid aangeboden bevestiging cn verlenging zijner magt aan te nemen, te»
