LEIDSCHE
COURANT.
1873.
N°. 259.
MAANDAG 3 NOVEMBER.
BUNNENLANDSCHE BERIGTEN.
De Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars ƒ3.franco p. p. 3.50;
met het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad f 3.35franco p. p. f 3.85. Het verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor ƒ2.50
'sjaars, buiten de expeditiekoslen. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Advertentiên is van 14 regels f 1.iedere regel meer 25 cents.
Advertentiên voor DnitschlandOostenrijk en Zwitserland worden uitsluitend aangenomen door HAASENSTEIN VOGLER Expeditie-Kantoor van Advertentiên ta
Hamburg Lubeck Frankfort a, M, Berlijn, Leipzig, Draden BreslauKeulen, Stuttgart, Weenen, Praag, Bazel, Zurich, St. Ballen, Qenhve en Lautannt.
Bij deze Courant behoort een BIJVOEGSEL.
LEIDEN, 1 November.
Het beginsel der nieuwe muntwet, gisteren bij de tweede kamer} inge
komen, is de aanneming van den enkelen gouden standaard voor Nederland.
Voor Indië wordt voorloopig de zilveren standaard gehandhaafd.
Bij de tweede kamer is ook ingekomen een voorstel van de hh. Gratama,
Idzerda en van Kerkwijk, strekkende om bijna alle bepalingen van de be
staande wet op de jagt en visscherij in te trekken, die betrekking hebben
op de jagt, zoodat het behoudens bestaande regten aan ieder eigenaar van
den grond geoorloofd zij het wild te dooden, dat op zijn grond leeft. De
bepalingen van de wet op de jagt en visscherijdie betrekking hebben op
dc visscherij, blijven volgens het voorstel in stand.
Het getal'der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 89 tot 100 volwassen personen en 32 lot 39 kinderen.
Bij den uitgever D. Noothoven van Goor, te dezer stede, is in het
iicht verschenen een werkje, getiteld: «Kloek volk met kloeken moed, of
de overwintering der Nederlanders op Nova-Zembla in de jaren 15961597,
geschiedkundig verhaal voor 't jonge Nederland, door P. Louwerse". De schrij
ver noemt het in zijn voorberigt «een verhaal bestemd om der jeugd in han
den gegeven te worden, doch dat, ter verpoozing van meer degelijke lec
tuur, ook nog wel eens door oudere menschen kan gelezen worden", en
werkelijk de inzage van het net uitgegeven boek overtuigde ons dat deze
bewering niet overdreven is. De heer Louwerse heeft dit belangrijke onderwerp
met de aan zijne pen eigene losheid tot een aantrekkelijk verhaal omgewerkt
waarin trouwens in geen enkel opzigt der historie geweld is aangedaan. Uit
de aanteekeningen er aan toegevoegd blijken sommige belangrijke bijzonder
heden, die ook getuigen voor de studie door den schrijver aan zijn onder
werp gewijd. De titelplaat, evenals de andere platen door den heer G. J. Bos
gelcekend, geeft dc voorwerpen terug door den Noorweegschen kapitein Carl
sen in 1871 op Nova Zembla gevonden, welke, door het rijk aangekocht
thans in den Haag in het Mauritshuis in een houten hut, gelijk aan die
waarin de overwintering plaats had, worden tentoongesteld. Ook deze hut
vindt men algebeeld in het boek, waarvan de lezing ons zeer aanbevelens
waardig voorkomt.
Men meldt ons uit Rijnsburg van gisteren: Tijdens den zwaren regen
in September waren de jonge bloemkoolplanten wortelloos geraakt, ten ge
volge waarvan de groei bijna stil stondzoodat er thans nog vele partijen
late bloemkool op het veld staan, die nog niet tot wasdom zijn gekomen.
Als het weer gunstig blijft stelt men zich voor nog een voldoend gewas te
kunnen hakken. Deze week viel er plotseling eene strenge nachtvorst in,
die ijs in de slooten maakte; met nog zulk een vorst zou dc kans op het
gewas verloren zijn gegaan. De kool, die thans gehakt wordt, is van goede
qualiteit, brengt hooge prijzen op, terwijl de verzendingen, ook wat de
roode kool betreftmet willige vraag voor het buitenland plaats hebben.
Slechts van de buitenste bladeren ontdaan, om spoedig gereed te zijn, wordt
de laatste, in korven gepakt, verzonden. Hierbij komt dat er duizenden
fusten met ingemaakte bloemkool in gereedheid zijn gebragt. Met de be
langrijke teelt van uijen in deze streken werd mede een levendige handel
gedreven.
Men schrijft ons uit Voorschoten: Dezer dagen vierde een paar behoef
tige lieden in deze gemeente het vijftigjarig feest hunner huwclijksvcrceni-
ging. De heer Beekman, predikant dier gemeente, trok zich die zaak op
eene hoogst menschlievende wijze aan, enwerdalzoo de oorzaak, dat het scha
mele feestpaar, omringd van kinderen cn verdere betrekkingen, overvloedig
de middelen had, deze feestgenooten regt feestelijk te onthalen. En niet
alleen waren de hh. Beekman cn van Kempen de eerste opwerpers en groot
ste belangstellendenmaar ook vele andere gemeentenarendat voorbeeld
volgende, bragten niet weinig bij, zoo door ruime bijdragen als geschenken,
liet geluk dier oude schier afgeleefde menschen te verhoogen, en alzoo dien
merkwaardigen dag voor dat echtpaar te maken lot een waren feestdag.
Het bestuur der Vereeniging voor Christelijke belangen te Leiden had
gelezen de stellingen door d8. van Rliijn te Wassenaar geplaatst in het tijd
schrift: Stemmen voor Waarheid en Vrede, aflevering Sept. 1873, en nit de
4e stelling aanleiding genomen om in de zaal in het Noordeinde door daar
toe uit te noodigen sprekers lezingen te doen houden, die den vorm van
eeredienst niet zouden dragen, maar toch gewijd zijn aan de behandeling
der gewigtige vraagstukken voor onzen tijd. D8. E. C. Segcrs hield gister
avond de eerste lezing, waarvan de bijwoning vergund was aan deleden en
donateurs der vereeniging, en op toegangkaart tegen betaling van 25 cent.
Het onderwerp was aangekondigd als: Eene oude en tevens nieuwe vraag.
Op eene uitstekende wijze ving dc spreker aan met eene schilderachtige be
schouwing van het kasteel Macheris, waar het lag en hoe het was ingc-
rigt, als de gevangenis van Johannes den Dooper, om te komen tot de
vraag, die deze gevangene door zijne leerlingen liet doen aan Jezus: «Zijt
gij degene, die komen zou of verwachten wij eenen anderen?" Het ant
woord op die vraag, dat Jezus gaf, werd daarop beschouwd in verband met
de geschiedenis; en uit de geschiedenis met flksche trekken aangetoond,
dat en hoe die vraag ook telkens was gedaan en beantwoord in de midden
eeuwen, tijdens de kerkhervorming, tijdens de revolutie, en in onzen tijd
op duizendvoudige wijzen herhaald. Die vraag werd ook in verband ge
bragt met de wetenschap van eiken en van onzen tijd en de oorzaken na
gespeurd, die tot eiken toestand hadden geleid. Bovenal was het tweede
gedeelte, dat na een korte pauze werd behandeld, belangrijk en beharti-
gingswaard, omdat daarin de vraag als een tijdvraag werd gesteld en gewe
zen op de gevaren van het ultramonlanisme en van het liberalisme en den
invloed van die beide magten, maar ook op het Evangelie, de Evangelische
godsdienst, de Evangelische vrijheid, de ware vrijheid en de Christelijke
liefde, dc naauwe betrekking tusschcn geloof en wetenschap, de voorwaar
den waarop de toekomstige zegepraal van het Evangelisch Christendom rust.
Met de grootste aandacht en stilte werd die voortreffelijke rede aangehoord
en zoo zij niet in druk verschijnt, verdient zij ook in andere groole ge
meenten te worden gehoord. Standaard
De kweekschool voor onderwijzeressen te Arnhem heeft van eenen on
bekenden belangstellende in die inrigting eene gift van ƒ1000 ontvangen.
Door de policie te Haarlem is Woensdag jl.bij gelegenheid eenerdaar
gegeven voorstelling door een zich noemend keizerl. Russisch balletgezel
schap, directeur Franz Weiss, de hand gelegd op een 14-jarig meisje, dat
aan genoemd gezelschap door de ouders, woonachtig te Berlijn, bij contract
was afgestaan. Naar men verneemt, zou genoemd contract na hare optre
ding te Hamburg opgehouden hebben van kracht te zijn, en moet zij ge
durende haar verblijf te Haarlem, op verzoek der ouders, door den Duit-
schen gezant zijn opgeëischt ter verdere opzending. Het Haarlemsche publiek
heelt alzoo haar optreden onder den naam van Clara, alias «Lilliputter",
moeten missen. (H. C
Van den Helder meldt men: De prijzen der visch stijgen belangrijk.
Hoezeer er nog niet veel schelvisch wordt gevangen, besommen de visschers
hooge prijzen. Voor de 100 sclielvisschen werd door opkoopers bij publie-
ken afslag ƒ45 betaald. De rog werd in het begin dezer week voor 99 ct.
het stuk opgekocht. Dit brengt eene belangrijke welvaart onder de vis
schers, en het vroeger arme Urk zal zeker een welvarend eiland worden.
Ter voorziening in de vacature van raadsheer in het prov. geregtshof
in Friesland, ontslaan door de benoeming van mr. S. W. Tromp tot presi
dent van dat hof, heeft dat regtscollcgie dc volgende aanbevelingslijst opge
maakt: 1. mr. E. Jongsma, regter in de arrond.-regtbank te Leeuwarden;
2. jhr. mr. C. J. Speelman, idem; 3. mr. J. A. Willinge Prins, regter in dc
arrond.-regtbank te Sneek; 4. mr. Ph. van Blom, idem te Ileerenvcen: 5.
mr. W. B. S. Boeles, raadsheer in het prov. geregtshof in Drenthe; 6. mr. S.
J. Hingst, regter in de arrond.-regtbank te Amsterdam.
Uit het antwoord der regering op het voorloopig verslag nopens het
hoofdstuk onvoorziene uitgaven blijkt dat de voorstelling in het voorloopig
verslag omtrent de betaling aan den lieer Opzoomer niet geheel juist is,
daar hij van het oogenblik zijner aftreding als hoogleeraar te Utrecht geen
tractemeut als zoodanig genoten heeft De aan hem gedane terugbetaling
betrof, gelijk in de betrokken specificatie is gezegd, zijn tractement als
{Zie verder het Bijvoegsel.)
