het behangsel geraakte in brand, maar de brand werd spoedig gedoofd; den
tweeden keer maakte de bliksem een gat in liet plalond en vertoonde een
lichtstraal, zonder schade aan te rigten.
Te Zwolle is een luitenant van "net garnizoen sedert Donderdag jl.
spoorloos verdwenen. Geldelijke redenen schijnen daarvan de oorzaak te
zijn. Men vermoedt dat hjj de wijk naar Amerika heeft genomen.
Donderdag 11. werd dc heer dr. van de Berg, geneesheer te Oss. toen
hij van het landgoed Elzenbcrg huiswaarts keerde, door twee deugnieten.
Ant. van der Elzen en «P. Schuijers, aangerand. Dc doctor ontving een pak
slaag en zelfs riep een«wc zullen je vermoorden." De policie begaf zich
de i volgenden morgen vroeg op weg tot onderzoek en vond toen P. Schuijers
dronken aan den weg liggen en nog in hel bezit van het horologie van
den doctor.
Dc commissie voor de spoorwegen op Java (de Rotterdamsche bank
de Rotterdamsche handelsvereniging, Lippman Rosenthal C*.te Amster
dam, Wcriheim en Gompcrtz, mede aldaar, en de bank liir Handel uud In
dustrie, te Darmstadt), aan wie door den minister van koloniën verzocht
werd een advies te geven op de vraag: op welke financiële voorwaarden
aan particulieren concessie zou te geven zjjn voor den aanleg en de exploi
tatie van de door de regering gcwenschte spoorwegen op Java, met aanwij
zing tevens der rigting in hoofdtrekken der gewenschle spoorwegen, heeft
thans haar uitvoerig rapport uilgebragt, ook ondertcekend door den heer
E. Pincolfs als president-directeur der Rotterdamsche handelsvereeniging en
den lieer T. .1. Stieltjes als technisch adviseur dier verecniging. Dit rapport
bevat, behalve eene inleiding omtrent den loop der zaak en de wijze van
volvoering van het mandaat der commissie, eene concept-concessie voor den
aanleg van spoorwegen op Java met daartoe behoorende memorie van
toelichting.
Hit deze omvangrjjke stukken bljjkt, wat de hoofdzaken betreft, o. a.
het navolgende:
I*. aanneming van smal spoor. 1.067 nieters, ook reeds op de ljjn Ba-
tavia-Ruitenzorg aangenomen.
2°. lij} die keuze heeft de commissie, de haars inzins voordeeligsle lijnen
uitgekozen in de vooronderstelling dal het beslaande wijd spoor op Midden-
Java ook worde opgebroken en door smal spoor vervangen. Hiertoe zullen
natuiirljjk onderhandelingen noodig moeten zijn met de bestaande Nedcr-
landsch-lndische spoorweg-maatschappijen. Moglen die tegen verwachting
tot geen goede uilkomsten leiden, dan zou men door eene andere keuze
van lijnen zich onafhankelijk moeten maken van die maatschappij. Lijnen
van Samarang langs Demak, Poerwodadie en Randoe-Blatong naar en door
bet dal der Solo-rivier, en vau Samarang door de Kadoe naar Sentolo, zou
den dan de meest voordeelige zjjn.
3°. De commissie heeft bij het stellen der financiële voorwaarden steeds
dc uitvoering van een geheel net van 900 kilometers voor oogen gehad; nog
een zeer klein en onvolledig net, wannéér men bedenkt, dat Java viermalen
het oppervlak en de bevolking van Nederland aanbiedt. Zeer zeker zullen
enkele der beste lijnen op veel gunstiger voorwaarden te bekomen zijn,
maar geeft men die uit de hand dan wordt de bouw der andere daardoor
des te moeijelijker. Men moet zich hierbij herinneren welke opofferingen
dc staatsspoorwegen hebben geeischt, toen eenmaal de beste lijnen in Neder
land aan de Ilollandsclie en Rijnspoorwegen waren afgestaan.
De commissie is wijders van oordeel, dat, worden de door haar gestelde
grondslagen door den minister aangenomen, eene publieke inschrijving
worde geopend, en de aanleg der spoorwegen gegund aan die inschrijvers,
die bij voldoende waarborgen voor de uilvoering de meeste voordeelen aan
den staal verzekeren.
Eindelijk moet dc commissie er op wijzen dat dc ongunstige uitkomsten
aanvankelijk met de reeds gebouwde lijnen verkregen hare laak veel zwaarder
'hebben gemaakt, daar nu eenmaal het vooroordeel is gevestigd, dat spoorwegen
op Java eene slechte geldbelegging zijn. Zij hoopt echter er in geslaagd te
ziln. een financieel plan aan te bieden, dat. zonder alle slechte kansen weg
te nemen, voldoende waarborgen van goed slagen aan dc deelnemers aan
biedt. zonder den staal te veel te bezwaren, en dal de indirecte voordeelen
bij snelle uilvoering te verkrijgen, door den staal, deze ruimschoots zullen
vergoeden voor de gedane voorschotten.
's GRAVENIIAGE8 October.
Door Z. M. zijn benoemd tot scheepsklerk bij dc Ncderlandsche zee-
ma"t: F. D. van Genderen, 11. 1\ M. van Altcna, O. van Merkesleyn,
II. A. G. F. I). Rant, W. S. van der Noordaa. W. A. Bakkers, W. A. 11.
Doorman en J. A. Grootendorst.
Dc lslt luit. J. J. van Tubergen, van het 3,le rcg. infanterie, is, op
zijn verzoekvoor een jaar op non-activiteit gesteld.
z. M. de koning heeft zich dezen morgen ten half elf ure per cxlra-
treiu van den Hollandschen spoorweg naar Alkmaar begeven, tot bijwoning
van dc feestelijkheden, welke heden aldaar plaats hebben, ter herinnering
aan het derde eeuwfeest van het ontzet dier stad. Z. K. II. prins Hendrik,
die gisteren uit Soestdijk alhier was aangekomen, vergezelde Z. M., zoomede
Z. K. 11. prins Alexander, die tc Leiden in den hoftreiu plaats nam. De
drie vorstelijke personen bevonden zich in dc uniform, aan 11D. rang bij
de marine verbonden. De liecrcn Bake, administrateur, en Messchert van
Yollciilioven, commissaris van dc Ilollandsclie spoorwegmaatschappij, hebben
Z. M. aan het station alhier ontvangen. Heden avond ten half 10 ure
zouden de leden der koninklijke familie bier terugkceren.
B UIT lu\ L A N lSC I i li liKmr.lliy
ENG ELAN S.
LONDEN7 October.
Ilct rapport van sir Bartlc Frerc over zijne zending naar Egypte,
Zanzibar, Mascatc en andere inlandschc rijken van oostelijk Afrika en wes
telijk Azië is aan het parlement overgelegd. De afgezant geeft daarin een
omstandig verhaal van dc door hem gevoerde onderhandelingen tot wering
van den slavenhandel en van den hem deels uit onderbandsche mededeelin-
gen, ten deele ook uit eigene aanschouwing gebleken toestand.
liet geneeskundige weekblad the Lancet deelt mede dat dezer dagen
in Wellington Collegie een knaap door een lekkendegasbuis in zijn slaapkamer
gedood is. De jongen werd dood op zijn bed gevonden. Hij was in dien
diepen slaap gevallen, welken kinderen alleen kennen en uit welken dc
bedorven lucht, welke hem doodde, hem niet vermogt te wekken.
FUANKRIJ K.
Bij de inwijding van een nieuwen weg heeft de minister -de Broglic
op een te Neuville-du-bon (dep. Eure) gehouden feestmaal eene rede uitge
sproken, waarin hij de bezorgdheid trachtte weg te nemen van velen,
welke bij eene herstelling van de monarchie eenen terugkeer van dc priester
heerschappij duchten. Na eerst over dc plaatselijke aangelegenheden en den
daarop door den nieuwen weg uil te oefenen invloed te hebben uitgeweid,
had de minister in de nabij gelegen bouwvallen der aloude abdy Hcl-
louin aanleiding genomen om over de geestelijkheid te spreken. In dc na
bijheid der overblijfselen van eene zoo groote magt uit vroegere dagen
kwam men, zcide hij, onwillekeurig tot hel overpeinzen van de maatschap
pelijke omkeeringen, welke deze magt eerst zoo hoog verheven en daarna
vernield hadden. De heerschappij der geestelijkheid in de middeneeuwen en
tijdens het oude koningschap had een geschiedkundigen oorsprong en was
gercglvaardigd door de weldaden, welke zij verspreidde; doch te bestemder
tijde had de Voorzienigheid haar doen verdwijnen met de exceptionele om
standigheden, aan welke zij haar beslaan ontleende, en in onze dagen was
het volstrekt onmogelijk dat er eene instelling verrees, welke aan haar
gelijk of met haar op eenige wijze overeenkomende was. Toen deze ver
klaring luide was toegejuicht geworden, ging de minister voort met te be
luigen dat hij het niet noodig achtte zulks te zeggen tot onderrigting van
zijne hoorders, welke daarvan even zeer overtuigd zouden zijn als hij zelf,
maar tot voorlichting der bevolking, welker gevoeligheid en bezorgdheid
men op dit punt door lastertaal zocht gaande te maken. Ik zeg dit, zeide
hij, opdat mijne woorden, welke de verbreiding in een ruimen kring niet
vreezen, tot de bevolking mogen doordringen. Niets wat op de wettige
heerschappij der geestelijkheid gelijkt zou heden ten dage, al ware het voor
één enkelen dag, kunnen beslaan; dit tc vreezen is even ongerijmd als het
te hopen. Ik zal geene tegenspraak vinden bij de waardige en voortreffe
lijke geestelijken in ons midden, wanneer ik beweer dat de geestelijkheid
tlians geene andere magt kan uitoefenen dan die, welke zij ontleent aan
hare deugden en aan de verhevenheid van een geloof, hetwelk haren geest
i verheft boven de aangelegenheden dezer wereld. Die magt over onze harten
is haar genoeg, eene andere, door de wet haar toevertrouwde, kan noch
wil zij bezitten. Derhalve welke de regeringsvorm ook zijn moge, wel
ken de nationale vergadering, uit uwe lasthebbers zamengesteld, mogt ves
tigen, er zal geen enkel offer gevraagd worden van de maatschappelijke
orde, aan welke wij allen even zeer gehecht zijn. Allen verlangen wij eene
krachtige, op hechte grondslagen gevestigde regering, welke altoos bereid
is opstanden te bedwingen en regeringloosheid te verhoeden, maar ver-
heven is boven de partijen en daardoor aan de arbeidende bevolking de
vruchten van haren arbeid verzekert en waakt voor de toekomst, welke
het loon zal geven, eene regering welke in ons door omwentelingen ge-
geschokt verleden alleen alle glorierijke herinneringen opzoekt en verleven
digt en ons dc hoop geeft op eene schoone toekomst. Wij verlangen eene
regering, welke zoowel op de behoeften der wetgeving als op de gevaren der
moderne maatschappij het oog gerigt houdt, welke de beginselen, waarop
onze maatschappij gevestigd is, niet verzaaktmaar de buitensporigheden te
gengaat. Wat dc maglelooze facties arglistig mogen beweren, aan deze
verwachting zal de regering beantwoorden, welke de nationale vergadering
vestigen zal; geene andere zal hare goedkeuring kunnen wegdragen. Met
die overtuiging wachten wij eerbiedig de beslissing af, welke alleen dc na
tionale vergadering bevoegd is te nemen. Deze rede werd door de aanwe
zigen met geestdrift toegejuicht.
liet Journ. de Havre, van de schipbreuk van bet stoomschip l'rins
Hendrik, in de Roode Zee, gewag makende, wil welen dat van de lading
van dat vaartuig voor nagenoeg 2,000,000 fr. door Parijsche assuradeurs
verzekerd is.
Te Belfort zijn weder twee Duilschers. een predikant en een doctor,
door het gepeupel op eene verregaande wijze mishandeld. De militaire magt
moest tusschen beiden komen om het volk uit elkander te jagen. De Duit
scbers zijn in een rijtuig ontkomen.
UVIT9CULAND.
Dc bijeenroeping van de wetgevende kamers wordt tegen 20 November
te gemoet gezien.
Het militaire weekblad van Berlijn bevat een uitvoerig artikel over de
wijziging, welke het stelsel van verdediging des lands ondergaan heeft.
Daarin wordt betoogd, dat slechts een beperkt aantal punten des lands in
het verdedigingsstelsel opgenomen mag worden, en wel alleen de zoodanige,
welke door hunne strategische ligging, hunnen omvang en hun gevvigt den
vijand volstrekt noodzaken ze aan te tasten, vermits zij dan alleen aan
hun doel beantwoorden, namelijk bet vijandelijke leger te velde te verzwak
ken, en daardoor aan hel eigen leger vrijheid van handelen te verschaffen.
Mainz en Keulen verecnigd met Coblenz en den Rijn vormen eene moeijc-
lijk tc overweldigen tweede verdedigingslijn tegen Frankrijk, en terwijl
zij tot 1870 hoofdzakelijk moesten dienen om den linker Rijnoever tegen
Frankrijk te verdedigen, zijn zij thans, na de in bezit neming van Straats
burg en Metz, de centrale punten der verdediging van geheel Westelijk
Duitschland. Eventueel kunnen Keulen en Coblenz ook als grensvestingen
diei.cn, in geval Frankrijk met of in spijt van België en Luxemburg, in
