in:
COURANT.
1875.
VRIJDAG 12 SEPTEMBER.
BINNEN LAN DSCHE BERIGTEN.
i\°. 215,
De Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars f 3.franco p. f 3.50
met het F er slag der Handelingen van den Gemeenteraad 3.35, franco p. p. ƒ3.85. tiet verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor 2.50
's jaars, buiten de expeditiekotten. Afzonderlijke nommert der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prjjs der Ad verten tiën is van 1—4 regels 1.iedere regel meer 25 cents.
Advertentiiin voor Dnitschland Oostenr(Jk en Zwitserland worden nitslnitend aangenomen door HAASENSTEIN VOGLER Ex poditic-Kantoor van Advertenticn te
Hamburg Luheck frankfort a, MBerlijn, Leipzig, Dresden Breslau, Keulen, Stuttgart, Weenen, Praag, Bazel, Zurich, St. Gallen, Geneve en Lausanne.
LEIDEN, 11 September.
Dc Staatscourant deelt thans, nu de naaste familiebetrekkingen der
onlangs in Benkoelcn vermoorde ambtenaren van vvege het dep. van kolo
niën zijn gewaarschuwd, ook de namen mede dier ambtenaren, t. w. de
adsislenL-resident II. van Amstcl en de controleur E. E. W. CasVens.
Men meldt uit Katwijk aan Zee: In den loop van dit jaar werd
alhier döor 44 schuilen de kant- of verschvisscherij uitgeoefend, welke van
1 Februarij tot 15 Augustus gezamenlijk besomden 125,800, aldus per
schuit 2800. Ofschoon de scholvangst in de laatste jaren wel niet zoo
ruim was als vroeger, verkreeg men nogtans ten gevolge der buitengewoon
hoog gestegen vischprijzcneene zeer bevredigende uitkomst, dat uitlokt
tot meerdere deelneming en uitbreiding der visscherijvooral wanneer het
plan voor den aanleg van een zeehaven te Kalwjjk mogt verwezenlijkt
worden.
Den 8"*° der volgende maand zullen in de standplaatsen der hoofd-
administratien van de verschillende corpsen in bet openbaar worden aan
besteed de levering van al de voor het jaar 1874 benoodigde voorwerpen
van kleeding en uitrusting.
Het metropolitaan-kapittel der oud-katholieke kerk zal op 30 September
weder te Utrecht bijeenkomen ter verkiezing van een aartsbisschop.
Te Rotterdam is tot predikant bjj de Ned. hervormde gemeente beroe
pen ds. E. F. Kruyff, pred. te Velp.
De beer dr. L. J. Suringar is tijdelijk aangesteld als Iccraar in het Gricksch
en Nederlandsch aan bet gymnasium te Maastricht.
Naar wij vernemenmeldt de Anih. C.zullen de waggons kolen
per spoor uit Pruissen aangebragt, in bet vervolg, na betaling der vracht,
niet gelost kunnen worden dan na eerst voorzien te zijn van een consent
tot vrije lossing, evenals zulks tot dusverre liet geval is met dc kolen, die
per schip worden aangevoerd.
De stad Rrielle was lieden morgen in feestdos. Geen huis, geen schip
was zonder vlag. Voor het gcuzen-weeshiiis in de Voorstraat prijkte een
bjjzonder prachtig decoratief. Er viel weinig regen, maar er woei een
hevige zuidwestenwind. In den morgen waren aldaar deputation aangeko
men van de verecnigingen «het Metalen Kruis" uit Rotterdam, 'sllage, Delft
en Schiedam. Voorls waren tegenwoordig de voorzitters der eerste en
tweede kamers, de commissaris des konings in deze provincie, de luil.-kolo-
ncl Schönstcdt enz.
Tc Amsterdam werd dezer dagen eene vergadering gehouden van Neder-
landsche deelnemers iu de onderneming op hel wrak der Lutine, bij Ter
schelling. Uit het verslag, namens commissarissen uitgebragt, bleek, dat,
niettegenstaande dc verzanding, er gegronde hoop op ontzanding van liet
wrak bestaat, hetgeen slechts in betrekkelijk geringe mate het geval behoeft
te zijn, om de uitvinding van den heer Ier Meulen tot liet duiken in zand
met den helmduiker in toepassing te brengen. Wanneer men in aanmerking
neemt, dat de op den bodem der Lutine rustende schatten ongeveer tien
milliocn gulden bedragen, dan spreekt het vanzelf dat eene, naar het oor
deel van alle deskundigentijdelijke verzanding niet tot ontmoediging be
hoeft te leiden. Tevens werd medegedeelddat tusschcn de Britsche en
Nederlandsclie deelhebbers de gewcnselite overeenstemming was ontstaan, en
dat de regten van de Nederlanders, hun door Willem 1 toegekend, onver
kort zouden worden gehandhaafd.
De heer D. Hckker jr., te Amsterdambij wicn vroeger dc in Neder
land gevormde Indische hoofdonderwijzer Iskander zijne opleiding heeft ge
noten, heeft zich. op uilnoodiging van den minister van koloniën, bereid
verklaard, onder zekere voorwaarden, drie Javanen uit de kweekscholen
van Socrakarta, Bandong en Tanah-Batoe te huisvesten en geschikt te maken
tot het onderwjjsvak. Die drie jongelieden zullen onder leiding van den
onderwijzer Iskander herwaarts worden gezonden. Voor ieder hunner wordt
een som van 1000 toegekend, behalve geneeskundige verpleging en reis
kosten, terwijl den lieer Ilekkcr nog omstreeks 1000 is verstrekt tot
verbouwing zijner woning. Mogt deze proef gunstig slagen, dan stelt dc
regering zich voor, van lieverlede die opleiding op grootcr schaal te doen
plaats hebben. De aldus in Nederland, opgeleide inlandsche onderwijzers
zijn bestemd, om bij dc Indische kweekscholen te worden aangesteld. (IJbl.)
Iu dc omstreken van Bhcden heeft een windhoos groote schade aan-
gcrigt. Op den IJssel is eene boot, waarin drie kinderen speelden, omge
slagen, mot liet noodlottig gevolg dat die kinderen zijn verdronken.
Uit Hoogevecn meldt men aan de N. R. CIn twee gezinnen, die
zich vergast hadden aan het eten van blei, openbaarden zich terstond na
het gebruik dier viscli ernstige verschijnselen, die aan vergiftiging deden
denken. Naar men verzekertis een der huismoeders reeds bezweken. Bjj
onderzoek van een der visschendie overgebleven warenvond men in de
maag een kokkelboonlje. Het bleek dus, dat deze visscben. die van huilen
waren ingevoerd, door middel van dit gevaarlijk vergif waren gevangen.
Te Groningen is op den Hecrcpoortenwal liet lijk gevonden van een
sjouwerman, die zich daar in beschonken toestand te slapen had gelegd,
maar niet weder ontwaakte.
In de Maandag 11. te Amsterdam gehouden zitting van de taal- ert
letterkundige aideeling der kon. akademie van wetenschappen is de heer
Opzoomcr in eene uitvoerige beschouwing getreden over onze wetgeving in
liet algemeen en over art. 194 der grondwet, betreflende liet onderwijs,
in liet bijzonder. Hij merkte op dat er geen kunst is, welke men hier
mir.der verstaat dan die vau wetten maken. Ons volk heeft geen eigen
wetgeving, maar die overgenomen van den vreemdeling. De Franschman
echter, hij toch is die vreemdeling, heeft gedurig aan zijne wetten gear
beid en de vrucht van zijn denken tot hare verbetering aangewend. YVjj
daarentegen hebbben al zeer weinig gedaan, liet gevolg daarvan is, dat liet
Franschc wetboek een meesterstuk, liet onze gebrekkig mag heeten. Wjj
hebben niet willen zien bij het licht, dat reeds lang in Frankrijk was op
gegaan. Onze grondwet zelfs, het middelpunt, dc zón van ons staatsleven,
is een zon vol vlekken. Aan het op 's lands kosten gewapend oog der
zamenstellcrs zijn ontelbare fouten ontsnapt. Zij munt daarenboven uit
door onbcliagclijken duisteren stijl. Eenige dier gebreken in den vorm toonde
spreker met voorbeelden aan. Een grondwet, zou men zeggen, behoort
kort te zijn, opdat zij den wetgever vrijheid van handelen en door die
vrijheid kracht geve. Het tegendeel is echter hij ons het geval. Zij treedt
den wetgever door tal van belemmerende bepalingen in den weg. Hierdoor
wordt niet alleen liet voortbouwen op de in die hoofdwet ontwikkelde grondsla
gen belet, maar worden die grondslagen zelf ondermijn I. Wij hebben nu gewacht
liegen jaar op een wet, regelende het lager, vijftien jaar op eene 'regelende
liet middelbaar onderwijs; terwijl de voorloopige toestand, waarin zich ons
liooger onderwijs bevindt, een toestand, zoo slecht, dat hij al aanstonds
onhoudbaar werd verkl aarddit jaar zijn zilveren bruiloft zal vieren. Toch
staat in de additionecle artikelen der grondwet, dat o. a. «dc ontwerpen
van wet betreffendeliet onderwijs zoo mogelijk in de eerste zitting na
afkondiging der veranderingen in de grondwet en in allen geval niet later
dan in de daarop volgende worden voorgesteld." Tliorbcckc, die anders
zeer goed van geheugen bleek te zijn, schijnt ten deze, aan het roer van
het schip staande, vergeten te hebben wat hij, in het ruim gezeten, zoo
duidelijk gezegd had. Worden de ministers er naar gevraagd, dan is men
aan hel voorbereiden, worden de kamerleden er over aangesproken, dan
beginnen ze te lagchen. Men is onverschillig geworden. Men spreekt er
eens over in de troonrede en daarop in de kamer en neemt het te baat om
een goede vertooning te maken in liet adres van antwoord. De indiening
van onvoldoende ontwerpen, zooals dat op de regterlijke inrigting, brengt
al verder en verder van liet doel af. Men stelt wijzigingen voor, die de
indiener de kracht mist om te voorkomen of te doen verwerpen. Men stemt
af en sluimert in met dat zelfde lachje totdat de ernst der tijden de imre-
slapenen ten slotte wakker zal schudden.
Nadat spreker in eene uitvoerige beschouwing was getreden van art. 194
der grondwet, besloot hij zijne rede met eenige algemeene opmerkingen
van staatkundigen aard, vooral met betrekking op den tegenwoordigen toe
stand. Bij de keuze der ministers moet men met naauwgezetheid te werk
gaan. Slechts erkend knappen mannen moet liet roer van staat in handen
worden gegeven. Het hoofd van elk kabinet moet ook stilzwijgend geëer
biedigd worden als het hoofd der partij, waartoe hij behoort. De tijd,
