leuks aas;
COURANT.
DINGSDAG 28 JANUARIJ.
bii\NI<;M,\M>S<;HU bkiugten.
De Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars ƒ3.franco p.p. 13.50 j
mat het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad ƒ3.35, franco p. p. f 3.85. Het verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor /2.50
'i jaars, buiten ds expeditiekosten. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar eoor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Advertenliën is van 1—4 regels 1.iedere regel meer 25 cents.
Advertentiên voor DuitschlundOostenrijk en Zwitserland worden uitsluitend aangenomen door HAASENSTEIN VOGLER Expeditie-Kantoor van Advertentlën te
Hamburg LuheckFrankfort a. M.Berlijn lApzigDresden Brestau, Keulen, StuttgartWeenen, Praag, Bazel, Zurich, St, Gallen, Genève en Lausanne
N*. as.
Bij deze Courant wordt verzonden 3 blad 3) der Handelingen
ran den Gemeenteraad.
LEIDEN, 27 Januarij.
Allerwcge werd alhier in de vorige week namens eene commissie, on-
derteckcnd door zekeren Meijer, eene oproeping tot den Leidschen werkman
gerigt, om op Zondag namiddag len twaalf ure. in het locaal Zomerlust,
aan den stationsweg, eene openbare volksvergadering te houden Een groot
aantal werklieden had Zondag middag aan die oproeping gehoor gegeven en
zich in dat locaal vereeuigd, waar in een hoek der zaal eene soort van
verhevenheid was opgerigt, waarop drie personen hadden plaats genomen,
die bleken bestuursleden te zijn van de gemengde werkmansverecniging der
Internationale, met name Meijer, voorzitter, Gerhardt en k. Ris. L'it de
redevoering door deze personen lot de vergaderiug gerigt bleek, dat het
doel was alhier te Leiden eene afdeeling te vormen van genoemde corpo
ratie.
Wat die corporatie zich ten doel stelt kan. als men afgaat op de gegeven toe
lichting niet dan bij benadering worden opgegevendaar het niet wel mo
gelijk was aUjjd juist den gedachtenloop der sprekers te volgen. Dit bleek,
dat er in de eerste plaats ontevredenheid bestond over het lot van den werk
man. Zijne inkomsten staan, zooals geconstateerd werd, niet in verhouding
tot zijne eerste en onmisbaarste levensbehoeften. Daarom dus was in de
eerste plaats aaneensluiting eene behoefte, opdat men gezamenlijk zoude
kunnen raadplegen over maatregelen om in dien toestand te voorzien. De
aansluiting tot de corporatie, waarvan genoemde commissie deel uitmaakte,
met de daaraan verbonden contributie, zou dit gevolg hebben, dat men door
het vormen van een kas of kapitaal in de gelegenheid zoude worden gesteld
de goede zaak materiëel te steunen, voor het geval dat men, b. v. door het
organiseren eener werkstaking om hoogcr loon ie verkrijgen, dèrgelijken
steun noodig had. Verder zoude men er op die wijs toe kunnen komen
dat voor liet loon vau ieder ambacht een minimum bepaald werd, waaron
der het ieder, die lot de vereeuiging zou behooren, verboden was te wer
ken. waardoor dan aan den fabriekant of werkgever de gelegenheid zou
worden ontnomen om den arbeid beneden alle peil te bepalen. Maar in de
eerste plaats was dus algemeene aansluiting onmisbaar. Verder bleek uit de
redevoeringen, dat de maatschappij bestaat enkel uit, door en voor den
werkman. Dat 's lands schatkist alleen gevuld wordt tioor bloed en zweet
vau het volk. Dat er niets bestaat zonder den werkman, want dat van hem
alles komen moet. Daarop waren de conclusie» gegrond dal de werkman
in zijne regten wordt verkort en daarenboven neg gebrek inoel lijden in een
land van overvloed Dat genot en rijkdom was diefstal aan het volk gepleegd.
Kapitaal te bezitten stond vrij wel gelijk aan misdaad, omdat, zoo het al niet
door diefstal verkregen was, het toch het resultaat moest zijn van den arbeid
van den werkman, wien zijn loon werd onthouden. Wetten bleken door de
overheden gemaakt te zijn omzedoor henzelven en hunne vrieudcu straiïeioos
te kunnen ontduiken ten koste van den werkman. Vooral door den spreker
Ris, uit Amsterdam, werden op dit gebied eigenaardige bijzonderheden
bijgebragt. Deze las ook nog een protest voor door hem openbaar gemaakt
en in druk verkrijgbaar gesteld, tegen eene oproeping, indertijd door den
luit.-gencraal van Limburg Stirum gedaan, tol het vormen van weerbaar-
heidscorpscii. Ook deze had een beroep gedaan op den werkman. Vólgens
Ris zou de werkman niet dwaas genoeg zijn, strijdende voor liet kapi
taal en rijkdommendie loch de zijne niet waren en nooit konden worden
armen eu been te wagen, terwijl vrouw en kinderen kommervol achterble
ven en teil slotte een pensioen, juist groot genoeg om uit te hongeren, zijn
belooning zou zijn. zoo liet al niet mei een algemeen «bedankje" afliep.
De rede was in zijn soort een pleidooi tegen de nationaliteit van den werk
man, daar deze zich nooit zou laten verminken voor een vaderland, waar
hjj, zooals hier. een dergcljjk bestaan voortsleepte. Persoonljjke grieven van
Ris werden mede te berde gebragt, doch deze waren in druk verkrijgbaar
gesteld in een adres van den spreker K. Ris aan den-burgemeester van Am
sterdam, inhoudende «vragen en grieven." Een bittere toon tegenover wet
gevers en zoogenaamden rijkdom waa in 's mans woorden niet te ontken-
aen, die overigens nu en dan luide werden toegejuicht.
Toen het verzoek om eene lijst te leekenen voor liet lidmaatschap der
vereeniging met een beroep op den moed om daarin voor te gaan gedaan
was, vroeg een toehoorder het woord, liet bleek eeu Leidseh handwerksman te
zijn, zekere van Egmond, die als zijne meening te kennen gaf, dat eene
dergelijke gemengde vereeniging niets goeds zoude kunnen uitwerken, daar
toch de belangen van de verschillende ambachten niet dezelfde waren.
Veeleer moest een gepast en gemotiveerd verzoek aan werkgevers en fabrie
kanten, wanneer men op hooger loon aanspraak kon makeneene geweuschte
uitwerking doen, dan een uitgaande van eene onchristelijke vereeniging als de In
ternationale. Luide toejuichingen volgden daarop, totdat een gramstorig tikken
met eenwerkluig.dat voor presidialen hamer diende, de stilte herstelde. Den
spreker werd daarop aangemerkt dat hij niet eens zijn naam en ipialiicit ge
noemd had en toen dat geschied was. werd hem gevraagd wat hij dan wel
dacht van de Internationale. Hij antwoordde dat hij meende dat het eene
ongepaste zaak was, die diefstal, moord en heiligschennis voorstond, daar
zij met de Parijsche Commune in verband stond. (Luide toejuichingen.) Het
bestuur weerlegde de bewering en zeide dat dergelijke zaken hier onmoge
lijk zouden zijn (sic), daar men overtuigd mogt wezen dat daaraan door
overheid en policie wel een einde zou worden gemaakt. Had spreker de
vereeniging onchristelijk genoemd, niets was meer internationaal dan het
geloof aan Christus hij wees op de beteekenis van hel woord, maar scheen
tiet te vergeten, dat juist wat er met de Internationale is geschied de oor
zaak is dat hel woord een ongunstige beteekenis heeft verkregen.
Een ander Leidseh handwerksman, zekere Oostveen. verkreeg daarop het
woord, en bewees dat loonsverhooging verkregen op de wijs als deze ter-
eeniging wilde onmogelijk ten voordeele van den werkman zijn zoude,
j Noodzakelijk moest daarvan het gevolg zijn dat het werk door duurte vef-
minderdeterwijl loonsverhooging eensklaps en in het algemeen ook alle
eerste behoeften in prijs zou doen stijgen, waardoor ten slotte de verhoo-
ging in loon niets zou uitwerken. Ook hij was verder de mëening van
van Egmond toegedaan en kon dergelijk pogen, waarvan niets te verwachten
was, niet goed keuren. (Toejuiching enpiesidiaal gehamer), liet bestuurslid
i Gerbardt betoogde daarop dat hij hel volkomen uiet den vorigen spreker
eeus was. Ilij begreep zeer goed, dat bij algemeene loonsverhooging de
werkman geen voordeel zou genieten, maar dat geld weer tot in de fijnste
aderen der maatschappij wegvloejjen, doch het was eene eerste poging
waarop andere zouden volgen, maar daarvoor moest eerst eeu fonds gevormd
worden, en wel door algemeene toetreding tol de vereeniging door zanten-
i werking. Voor hetgeen in der minne kon verkregen worden zou hij nooit
raden geweld te gebruiken, daarom was hij er ook voor dat men door ver-
zoek tot verbetering van toestand zou trachten te komen. Maar niet eerder
zou men dat verzoek tot den werkgever moeten doen dan als men ook
de kracht bezat om het desnoods te eischen met regt van den sterkste.
Dus daarom spoorde hij nogmaals ieder aan tot toetreding als de panacee
in zake deze sociale quaestiën. Onmiddellijk deed het presidiale werktuig
zich hoorenwaarbij door den voorzitter de vergadering werd gesloten ver
klaard, onder dankbetuiging voor de goede orde. Allen die wenschten toe
j te tredenr werden verzocht hunnen naam te teekenen, en die daartoe niet
genegen waren, te vertrekken. Ongeveer een vijftigtal personen trad tot
hel lidmaatschap toe, terwijl er naar wij vernemen zeven honderd personen
zijn tegenwoordig geweest.
Dat bij alle ellende volgens de woordvoerders door den Nedcrlandschen
werkman geleden, er altijd voor velen nog de middelen zijn, om een
sigaar en een stijven borrel te bekostigen, voor anderen een goed glas hier,
dat heeft de commissie zeker, ten minste wat den Leidschen werkman aan
gaat, van hare verhevenheid kunnen opmerken.
Bij kon. besluit van 18 Jan. ji. zijn de jaarwedden van de rijksveld
wachters nader vastgesteld als volgt: voor die der eerste klasse op ƒ600;
voor die der tweede klasse op ƒ500; voor die der derde klasse, voor zoover
zij bij bel in werking treden van het tegenwoordig besluit eene bezoldiging
genieten van 400, op ƒ450. en voor de overige tot de derde klasse be-
hoorende rijksveldwachters op ƒ425; voor die, welke bijzonder belast z()n
met het toezigt op de jagt en visscberij, der tweede klasse op ƒ470, der
derde klasse op ƒ400.
Min juist is de mededecling in sommige biaden, zegt de Stoomposi
vau lieden, dal <Ie koning geweigerd zou hebben goedkeuring te verleenes
