Ï5J.S OLGSEL, behoirende lolde Leidschc Courant
van Maandag December d&72, iï°. 2H5.
den voorgrond geplaatst. En dan is de rcglsvraag deze: mag dispensatie
verleend worden van algenieene maatregelen van inwendig bestuur? En mi
is de beantwoording van die vraag volgens den minister geheel afhankelijk
van de definitie van: algemecnen maatregel van inwendig bestuur. Volgens
den minister is het criterium van een algemecnen maatregel van inwendig
bestuur hierin gelegen, dal hij een geheel mei de wel uilsm.kc. Is nu bel
besluit van 2 Augustus 18i5 een nmemeeuc maatregel van inwendig be
stuur? Zoo ja, dan kan daarvan geen dispensatie worden verleend; zoo
neen, dan kan dit wel geschieden, lie minister ziet in hel besluit van 18.45
geen algemeenen maatregel van inwendig bestuur. Ware dit anders, dan
zouden alle opvolgende ministers hebben misgetast. Want alle ministers
van binnenlandsche zaken hebben dispensatie verleend: het besluit van if'53is
genomen door den heer van Ucenenen diezelfde minister heeft ook van dal be
sluit dispensation verleend. De ministers Heemskerk, Fock en Thorbecke heb
ben die traditie gevolgd en zij dachten zeker niet daardoor in strijd te
handelen met de wet. De minister meent dan ook dat deze geheele strijd
over dispensation gevoerd, als niets anders kan worden opgevat dan ais
een aandrang cm te komen tol wettelijke regeling van het liooger onder
wijs. Het verlecnen van dispensation is geheel eene zaak van het uitvoe
rend gezag, steeds betracht, al naar mate de behoefte van den tijd dit
medebragt. Wij bevinden ons voortdurend in een tijdperk van overgang.
En nu beeft men als een criteriun voor liet vcrleenen van dispensaliën ge
steld, dat het genot van hel middelbaar onderwijs genoegzaam voorbereidt
tol degelijke studie in de wis- en natuurkundige weienschappen. En met
gerustheid mag de minister de vraag stellen: wie beter voor de natunrkun-
kundige wetenschappen zal voorbereid zijn: hij. die gevormd is aan de
middelbare scholen dan wel bij die op een kleiiisteedscii gymnasium onder
wijs in liet griekseli en laiijn heeft ontvangen. Men moet vooral acht
geven op hel gebrek van verband tusseiicii liet middelbaar en gymnasiaal
ouderw ijs. Het geldt hier geheel ceue daad van uitvoering eenjus in causa
posit uw. Niemand zal ontkennen dat ons tegenwoordig middelbaar onder
wijs uitstekende studenten oplevert, en dat het niet aangaat ben te onder
werpen aan allerlei formaliteiten. Er zijn geheel andere behoeften ontstaan.
in de zitting van heden zijn de aigemcene berardslagiiigen gevoerd over
de afdceling onderwijs. Dij die over liet hooger onderwijs is breedvoerig ge
sproken over den post lot uitbreiding van bet akadamiegcbotiw te Leiden
en de wenschelijUlieid om een nieuw gebouw te plaatsen op de Ruïne. De
minister heeft nadere plannen locgezegd. De verirooging voor het onderwijs
in de dierkunde en vergelijkende ontleedkunde is mede aangenomen. Maan
dag voortzettingalsdan is iiet middelbaar onderwijs aan de orde.
- Het prov geregtshof in Ziiidliolland behandelde gisteren de zaak van
een schippersknecht uil Dergsclieiiiioekbeschuldigd van diefstal bij nacht
in een bewoond buis. In den nacht van 23 op 24 September jl. maakte hij
zich meester van een gouden halsketting en medaillon benevens een iom-
bardbriefjehetgeen geborgen was in de toonbanklade eener herberg te Rol
terdam, welke voorwerpen door beschuldigde werden te gelde gemaakt.
Hoewel de meeste getuigen den persoon als den verkooper van genoemde
voorwerpen herkenden, ontkende deze halsstarrig iets van den diefstal te
welen en niet in het bezit te zijn van zeker kieedingstuk, waardoor bij
juist schijnt kenbaar te zijn geweest en dal hij bij den verkoop droeg. Met
liet oog op de reeds door beschuldigde ondergane veroordeelingenachtte
advocaat generaal mr. Terpstra bet overbodig op te sommen de omstandig
heden. waaruit de schuld zou kunnen worden afgeleid. Hij achtte die
schuld wettig en overtuigend bewezen en requireerde eene veroordeeling tot
tuchthuisstraf van 5 jaren. Nadat mr. Kraeuller het hof op een paar pun
ten bad opmerkzaam gemaakt, waaruit z. i. de vrijspraak van beschuldigde
moest voortvloeijciideed bel hof dadelijk uitspraak. Het was door het
onderzoek der zaak volkomen overtuigend geworden, dal de schippersknecht
zich aan bel hem ten laste gelegde beeft schuldig gemaakt en veroordeelde
hem, onder aanneming van verzachtende omstandighedentot driejaren
gevangenisstraf.
Te Scheveningen beeft men dc droevige tijding ontvangen, dat de
stuurman en twee matrozen van eene aldaar thuis behoorende pink, ten
gevolge van eene zware zee, over boord geslagen en in de golven omgeko
men zijn.
BUITEN LA NDSCIIL BEiUGTLN
IS IN Si SS h A Ni Si).
LONDEN29 November.
Dit de Royal Adelaide, op de Ciiesil-bank, nabij Portland gestrand,
zijn een groot aantal vaten sterke drank aangespoeldwaarvan de volks
menigte, die op bet strand vergaderd was, zich onmiddellijk beeft meester
gemaakt. Men meldt van daar aan de Times: «Nog steeds duurt op liet
strandwaar de Royal Adelaide vergaan ishet drinken en plunderen
voort. Verscheidene personen, daaronder een knaap, zijn op het strand
dood gevonden; zij waren aan overmatig gebruik van den aaiigcspoelden
sterken drank omgekomen. Twee mannen zijn in het Passanten-huis te
Portland gebragl. die ten gevolge van onmatigheid zoo goed als dood waren,
en een hunner is spoedig overleden. Verscheidene welgestelde lieden zijn in
liet bezit gevonden van gestolen goederen, die van het schip afkomslig
warenen zullen vervolgd worden."
Volgens berigten uit Boston wordt reeds met kracht de hand geslagen
aan liet herbouwen van het vermelde gedeelte der stad. Van heinde en
verre worden koopmansgoederen en bouwmaterialen ontboden en aangevoerd.
De handel is letterlijk geen dag gestremd geweest. Geen enkel handelaar
is gefailleerd ten gevolge van dit onheil; geen bank schorste dé betalingen.
Zelfs de geldelijke hulp, die uit alle oorden des lands werd aangeboden,
werd beleefdelijk van de hand gewezen.
F Si A ar li R Ï.F K.
Over het rapport van den heer Batbie wordt een zeer uileenloopend
oordeel uitgesprokennatuurlijk naar male ieders partij het al of niet in
haar voor- of nadeel acht. Het Joum. des Déb. noemt het een sermoen
*an een groot-inquisiteur. De Unionlegitimistvindt er den toestand des
lands helder in uiteengezet. Het Joum. de Paris, orleanist, acht het een
bewonderenswaardig stuk. De Unirers prijst hel hoog en daarbij laat de
heer Veuillol zich over den lieer Thiers aldus uilHoe zou een man als
Thiers de godsdienst en iiel familieleven kunnen beschermen? Godsdienst
heelt hij nooit gekend. De gelukstaat van het familieleven was hem altoos
'reemd. Geen vader of moeder leidde zijne jeugd; hij had weinig of geen
broeders, geen kinderen. Hij had geen iamilie, die over hem waakte, en
geene familie, over welke hij te waken had, Hij was altoos een «gotst,
even ais de valsche God, zooals tiij zich dien daclit.
S3 IT T 9 C EI ÏJ A AT
Da kamer van afgevaardigden heeftgelijk reeds gemeld is, het voorstel
van den keer von Mallinckrodt c. s.strekkende om te verklaren dat de
verordening des ministers van eeredienst van 15 Junij jl.waarhij de leden
van geestelijke orden en congregatiën van de werkdadige deelneming aan
liet onderwijs zijn uitgeslotenstrijdig is met art. 4 der constitutie, ver
worpen. Zij vereeiiigde zich met 242 tegen 83 stemmen met liet volgende
besluit, hetwelk door den algevaardigde von Bonin c. s. was voorgesteld:
liet huis van afgevaardigden, overwegende; 1" dat tot dus ver geene wet
de voorwaarden regelt, onder welke de toelating tol het ambt van openhaar
onderwijzer moet plants hebben, en uat volgens art. 112 der constitutie ca
den dienovereenkomstig bestaanden regtsloesland de regeling en nadere ophel
dering der voorwaarden langs den administraliveii weg als oirbaar te beschou
wen is; 2° dat iiet voorts, in zoo verre geene wet zulks verbiedt, het tot
de taak der administratie behoort vast te stellen onder welke omstandig
heden de aanvaarding van het onderwijzersambt nevens een ander beroep
verboden of hij wijze van uitzondering toegelaten moet worden: 3" dat ein
delijk het beginsel 0111 leden van geestelijke orden en corporatiën van het
onderwijzersambt uit te sluiten, naar het oordeel van het huis van afgevaar
digden, overeenkomt met het belang van liet openbare onderwijs en met
het regt der regeripg om loezigl daarover uit te oefenenweshalve het huis
de beschikking des ministers van 15 Junij i872 goedkeurt; gaat ten aanzien
van het voorstel van den heer vou Mallinckrodt c. s. over tot de orde van
den dag."
De verdediging door den minister van zyn besluit van !5 Junij. als over
eenstemmende met den geest der grondwet en gegrond op beslaande reglen,
werd met groolen bijvai begroet. De minister wees ook op de toeneming
van liet aantal onderwijzende ordesgeestelijken eii op hunne afhankelijkheid
van Rome De regering verlangde onderwerping aan de staatswetten en ile
strijd aan de regering opgedrongen geldt hel regt en de belangen van den
staatzy zou dien zegevierend doorzettenwanneer het volk achter haar
sfuivd.
OilgT-INDlE.
BATAVIA. 26 October.
Van Dcli zijn o. a. dc volgende berigten ontvangen: Het ziektecijfer
der troepen, met inbegrip van de gekwetsten, bedraagt nog niet 10 percent
van de sterkte, hetgeen zeer bevredigend is: de vele regens, die vallen, de
vermoeijenissciienz. in aanmerking nemende. Het ziektecijfer der koelies
en keüinggatigers is hooger en bedraagt bijna het dubbele van dat der troe
pen. De nog iii hel Delisolie aanwezige troepen van liet garnizoens-hataiilon
van Rimuv en onderiioorighedeii worden door den expeditie-commandant v.m
lieverlede naar Tandjong-Hinaag teruggezonden: reeds was het grootste ge
deelte derwaarts vertrokken. De op den vijand bemagtiïdc en andere be
langrijke punten worden door onze troepen bezet en versterkt, teil einde
dc operaiielijn en de ritst iu den omtrek te verzekeren, welk stelsel van
etappe-versterkingen ook hier weder goede vruchten schijnt te dragen. De
Europesche korporaal Reijers werd. zooals uien weel, in den schouder ge
wond bij den aanval op Lau-Bargolihij onderscheidde zicli daar weder en
werd door den expeditie-commandant lot sergeant bevorderd. Twee dagen
later, den 2!!sle" September jl.overleed hij. Hij was ridder der Militaire
Willemsorde 4^" kl. en een braaf soldaat. De eerste luitenant der infanterie
Prager, die hij dezelfde gelegenheid een schot door het been kreeg, is her
stellende en zal spoedig weder dienst kunnen doen. De militaire ope-
raiien naar Tanda-Benoewa gaau ongestoord, maar langzaam voort; niettemin
hebben onze troepen Sapoeroek bezet en bereikt.
liet N. Bat. Jlbl deelt het volgende voorbeeld mede van slordigheid
dat hij liet dep. van financiën zou heersclien: De Ghincsche auifioen-paclitcr
te Soerahaija had niet op den bepaalden tijd opium ontvangenhetgeen des
te meer moet bevreemden, omdat daar ook ceii particulier entrepot bestaat,
waaruit de regering in geval van nood liet noodige kon aaukoopen. Dien
tengevolge ontstond een proces en de staat werd veroordeeld tot vergoeding
van de door den pachter geiedene schade, op te maken bij staat. Bij dien
slaat eischic partij 1 ys ton. De stukken werden aan het dep. van financiën
opgezonden en raakten er zoek. naar men wil. Het gevolg was dat geea
aanbod door den staal gedaan werdgeene plcidooijcn over de ge orderde
som gevoerd werden en de staat, behalve in de kosten, veroordeeld werd
den pachter zijn vollen cisch uit le betalen. Of meu veel heil van verdere
procedures ie wachten heeft, zal te bezien zijn.
PEIl T;jL'XiHAAF.
VERSAILLES, 29 November. Dc lieer Thiers heeft in de nationale verga
dering ten 2% ure de tribune beklommen en het woord genomen. Zyne
rede strekte om aan het dubbelzinnige van den toestand een einde Ie ma
ken. Hij verklaarde met alle vrijmoedigheid daarover le zuilen spreken,
maar alle verantwoordelijkheid van zich af te werpen ten opzigtc van dca
strijd, die heden wordt gevoerd.
VERSAILLES, 29 November. Na de rede van den lieer Thiersgevolgd
door redevoeringen van de heeren Ernoul en Lucien Brun, is het regerings
voorstel aangenomen met 370 tegen 334 stemmen.
LONDEN, 29 November. De Lond. Gaz. bevat eene proclamatie van dé
koningin, waarbij de opening der zitting van het parlement wordt verdaagd
tot 6 Februarij. Op dien dag zullen de leden der beide huizen moeten
bijeenkomen tot het afdoen van dringende en belangrjjke zaken.
BERLIJN, 29 November. Van de oud-conservatieve fractie in het huis
van afgevaardigden hebben 50 leden zich afgescheiden en zich geconstitu
eerd lot eene nationaal conservatieve fractie.
LONDEN, 29 November. Prins Napoleon is hier aangekomen en onmid-
delijk naar Chisleliurst vertrokken, alwaar, ten gevolge van de politieke
twisten in Frankrijk, eene groote opgewondenheid beerscht.
PARIJS, 30 November. Het Joum. des Déb. constateert, meer met on
derwerping dan wel met voldoening, de meerderheid door het uitvoerend
bewind verkregen en zegt; "Deze meerderheid is genoeg om niet te sterven,
maar wij weten niet o( zij genoeg is om te leven."
Bij de afkondiging van den uitslag der stemming gisteren ging van alle
kanten der linkerzijde de kreet "leve de republiek I" op. Toen de leden der
kamer zich verwijderden riep de menigte op de straat "leve de republiek!"
en "leve Thiers!' De manifestatie ter eerè van Thiers was gelijk aan die
bij zijne komst te Parijs.
NEW-YORK, 29 November. Horace Greeley is heden avond overleden.
VERSAILLES, 30 November. De stemming van gisteren wordt beschouwd
als eene beslissende overwinning der regering, verzekerende dc organisatie
van de conservatieve republiek. De bureaux zullen Maandag de commissie
