LE1D8CHE
COURANT.
t
1871.
iV. 283.
DONDERDAG 30 NOVEMBER.
131N N K L A NI) SC 11C 13 K RIGT E N
lie Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De jrrijs der Courant is per vierendeel jaars ƒ3.franco p.p. i 3.50;
met het Ver slag der Handelingen van den Gemeenteraad ƒ3.35, franco p. p. ƒ3.85. Het verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voer 2.50
'l jaars, buiten de expeditiekosten. Afzonderlijke no miners der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Advertentiën is van 14 regels 1.- iedere regel meer 25 cents.
Advertentiën voor Dnitschland, Oostenrijk en Zwitserland worden nitsluitend aangenomen door HAASENSTEIN VOGLER, Expeditie-Kantoor van Advertentiën t.
Hamburg, LubeckFrankfort a. M.Berlijn, Leipzig, Dresden, BreslauKeulen, Stuttgart, Weenen, Praag, Bazel, Zurich, St. Gallen, Geneve en Lausanne.
LEIDEN, 29 November.
Bij de heden door de hoofdcommissie tot oprigting van een standbeeld
voor Boerhaave gehouden aanbesteding van het maken en plaatsen van een
liardsteenen voetstuk voor bedoeld monument zijn negen inschrijvings-billet-
ten ingekomen. De minste inschrijver was J. A. J. Sleyger, mr. steenhou
wer alhier, voor H75. De hoogste inschrijving was ƒ1599.
Men meldt ons uit Katwijk aan Zee: Met de haringvisscherij gaat het
nog zeer voordcelig. Sedert den i8JM dezer zijn alhier weder 20 schuiten
aangekomen, meest alle binnen 8 dagen reis, met volle ladingen haring,
welke voor goede prijzen werden verkocht. Voor vollen Engelschen werd be
steed ƒ12 a 14 per 1000. voor vollen kuslharmg 0 a /8 per 1000.
B\ G. J. Vos Flz.pred. alhier, is beroepen naar de lierv. gemeente te
Jaarsveld.
-• Bij de uilgevers Gebroeders lvraay, te Amsterdam, is in hel licht ver
schenen een werkje, getiteld: »Dc sociale kwestie", opmerkingen bij de
studie van hel gewichtige vraagstuk onzes lijds, door Werlher. Veel, zeer
veel is er reeds in onze dagen geschreven en gesproken over dit onderwerp,
van welks oplossing het geluk en de welvaart van alle standen voor een
groot deel, zoo niet geheel, afhankelijk worden gesteld. Het is daarom voor
een ieder van hel hoogste belangwien de toestand van den arbeidenden
stand eenigermate ter harte gaat, die belang stelt in het groote maatschap
pelijke vraagstuk van den belangrijken tijd, waarin wij ons bevinden, in
de overgangsperiode als het ware, die over deze quaeslie het zoo noodige
licht moet doen schijnen, kennis te nemen van al hetgeen op dit gebied
wordt gedacht en geschreven. De eenvoudige en heldere wijze, waarop in
dit werkje over de sociale quaeslie wordt gesproken, de practische denk
beelden die daarin ontwikkeld wordenzij mogen hel volkomen op den
naam eener belangrijke bijdrage op dit gebied doen aanspraak maken. Het
is daarom dat wij niet willen nalaten er de bijzondere aandacht van hel
belangstellend publiek op te vestigen
Voor de arrond.-regtbank te Rotterdam stonden gisteren teregt een
14 jarig dienstmeisje en haar 18-jarige broeder. De eerste had zich schuldig
gemaakt aan bet wegnemen van verschillende effecten. Ier waarde van
jfiOOi), toebehoorende aan hare meesieresseen die geborgen waren in een
zakje, dal in de bedstede achter de beddenplank werd bewaard. Zij bekende
de daad en verklaarde dat zij het gedaan had op aandringen van haren
broeder, eerst in Augustus 11. uit de gevangenis ontslagen. Toen zij een
maal een effect had weggenomen, bedreigde hij haar met aangifte bij de
"policieen met mishandelingzoodal zij toegaf en ook de andere wegnam.
Van de opbrengst had zij niets genoten, dan alleen een hoedje en een ket
ting met gouden slot, die door hare moeder uit geldgebrek was beleend.
Zij wist niet dat de ontvreemde papieren zooveel waarde hadden hoewel
zij zeer goed wist dat zij niets mogt wegnemen. De broeder ontkende dat
bij zijne zuster tot de misdrijven had aangezet en beweerde zelfs onkundig
te zijn geweest dat zij die effecten ontvreemde. Ofschoon slechts 18 jaren
oud, was hij reeds viermalen voor diefstal, opligting en het des bewust ge
bruik maken van valsche getuigschriften veroordeeld. Uit hetgeen de ge
tuigen mededeelden kon men begrijpen, hoe het mogelijk is geweest, dat
de bekl. zulk ecne belangrijke geldsom in zulk een korten lijd had zoek
gemaakt, zoodat hem bij zijne aanhouding slechts ƒ14.28 overbleef. On
middellijk na de ontvangst der effecten verkocht bekl. die onder een v-al-
schen naam en met leugenachtige opgaven omtrent de herkomst. Daarna
schafte hij zich fijne kleederen aan, bezocht veel de cafe's chantants, waar
hij de artislen onthaalde en geld schonk en op brooddronken wijze hel
geld verbraste en verzwierde. De offieier van justitie cischic voor het
meisje eene gevangenisstraf van 2 jaren en 6 maanden, en voor haren broe
der van 6 jaren en 8 maanden.
De gemeenteraad van Deventer heeft lot leeraar in de scheikunde aan
de hoogere burgerschool aldaar benoemd den heer Boeke, leeraar aan de
hoogere burgerschool te Alkmaar.
Te Zwolle is Zondag 11. bij de godsdienstoefening in de Bclhlehems-
kerk gecollecteerd een bankbillet van ƒ1000.
Men meldt uit Leeuwarden: Kon voor weinige dagen gezegd worden
dat de epidemie van mazelen alhier weinig uitbreiding erlangde en die ziekte
over het algemeen een goedaardig karakter had, thans is die toestand zeer
veranderd. Binnen een paar dagen is die ziekte in sommige wijken dezer
stad vrij sterk toegenomen en kwaadaardig opgetredenzoodat reeds eenige
kinderen daaraan zijn overleden.
Dc pokziekte heeft in deze provincie in de afgeloopen week (10—22 dezer)
ook weder eenige uitbreiding verkregen. In die week kwam te Jonrc
een tweetal gevallen dier ziekte voor, zoodat nu sedert Januhrij dezes jaars
214 gevallen in dit gewest zijn geconstateerd.
De alhier bestaande hulpkas voor Israëlieten heeft van Z. K. 11. prins
Hendrik eene prachtige schilderij ontvangen om te dienen als prijs bij de
eerstdaags te houden verloting.
Het prov. gcreglshof in Limburg heeft eene instructie bevolen, inzake
een tweegevecht, dal onlangs in de nabijheid van Maastricht heeft plaats
gehad lusschcn een officier aldaar in garnizoen, en een leeraar der hoogere
burgerschool.
De memorie van toelichting, behoorende bij de wets-voordragt tot wijziging
der wellen betrekkelijk de nationale militie, bevat o. a. de volgende bijzon
derheden
Van niet minder belang, dan verhooging van de getalsterkte der militie,
is het verbeteren van het zedelijk en verstandelijk gehalte dier wapenmagt.
Tot dusver zijn mannen van beschaving, kennis en verstandsontwikkeling
slechts in gering aantal in hare gelederen aanwezig. Dit» zal geen be
vreemding wekken, daar zoowel de vermogenden als zij, wier geldmiddelen
het noode toelaten, hunne zonen aan de militiedienst onttrekken, en die
aan een plaatsvervanger of nommerverwisselaar opdragen. Van de ruime
gelegenheid, door de beslaande wet aan de lotelingen geopend, om zich van
het persoonlijk vervullen van hun dienstpligt te ontslaan, wordt zeer veel
gebruik gemaakt. Nagenoeg een vijfde gedeelte van de militie bestaal uit
plaatsvervangers en nommerverwisselaars. Vervanging in de dienst wordt
den lotelingen gemakkelijk gemaakt door maatschappijen en zoogenaamde
commissionairs, die in het bezorgen van plaatsvervangers en nommerver
wisselaars slechts geldelijk voordcel zoekende, meestal in de keuze der per
sonen niet zeer kieseh zijn. evenmin in de middelen om hen aan te werven
en over te halen, liet meerendeel dezer manschappen behoort lot die volks
klasse. welker zedelijkheid en verstandsontwikkeling op zeer lager, trap
slaanen welk een nadeeligen invloed hierdoor op liet gehalte der militie
wordt uitgeoefend, is daaruit af te leiden, dal het z>lfs moeijelljk is onder
dc miliciens personen te vinden, geschikt om van elke ligting lot een getal'
van slechts twee per compagnie voor den graad van korporaal te worden
opgeleid. Zoo zamengesteld, kan de militie de gewigtige taakwelke de
landsverdediging haar oplegt, niet naar eisch volbrengen. Daartoe schuilt
noodig. dat ook de meer ontwikkelde mannen in de gelederen der militie
worden opgenomen. Het behoud van de nommerverwisseling, soms voorge
steld door hendie de bedenkingen tegen de plaatsvervanging moesten toe
geven, zou grootendeels de beoogde verbetering van het gehalte der militie
doen missen. De nommerverwisseling toch is hel gemakkelijkste en minst
kostbare middel van vervanging in de dienst. Daaraan is geen aansprakelijk
heid voor den optredenden persoon verbonden. Alleen de overweging, dat
de dienst van een nommerverwisselaar geen vrijstelling verzekert aan een
opvolgenden broeder van den loteling, heeft belet, dat van dit middel meer
dan tot dusver gebruik gemaakt en aan plaatsvervanging dc voorkeur gege
ven werd. Thans worden er jaarlijks 500 a 600 nommerverwisselaars "bij
de corpsen ingelijfd. Wordt alleen de plaatsvervanging afgeschalt en de
nommerverwisseling behouden, dan is hel tc verwachten, dat de 2000 lote
lingen van iedere ligting, die niet in persoon verlangen Ie dienen, zich
daarvan, door het stellen van een nommerverwisselaar, zullen ontslaan.
Wordt alle vervanging uitgesloten, dan zullen weldra kundige en ontwik
kelde jongelieden zich voordoen, die in korten lijd lol korporaal en onder
officier zijn op te leiden, liet zal dan mogelijk worden, het permanente
kader van het leger Ie verminderen, waarvan bezuiniging op de uitgaven
van het dep. van oorlog het gevolg zal wezen. Eerst dan is voor Nederland,
in verband met de financiële krachten van den Staat, eene voldoende krijgs-
magt zamen te stellen. Wanneer jongelingen uit iederen stand der maat
schappij gezamenlijk in de gelederen dienen, zal welligl hel leger ntcer
populair en hooger geschat worden. Voor de schutterijen zullen ïigter dan
tot dusverre bekwame officieren en verder kader te vinden zijn. De zede
lijke en militaire waarde van beide, schutterijen en leger, zal kunnen rijzen.
Ten einde, bij hel opheffen der bevoegdheid lot vervanging, de bezwaren
te verminderen aan de persoonlijke dienst verblinden, ware voor de lotelin
gen de gelegenheid open te stellen om hun dienstpligt te vervullen op eene
wijze, èn meer doeltreffend èn aangenamer levens. Daartoe strekken de
wijzigingen in arlt. 32 en 33 van het ontwerp voorgesteld.
'Toelating. Ieder loteling of vrijwilliger voor de militie, die gebruik
wenschl te maken van de bevoegdheid, verleend in qrt, 121 der wet, be-
