allen dienstig, of om in bijzondere behoeften te voorzien. Die twee be- .1
grippen werden verward; het bijzonder onderwijs kon even goed voor allen ]J
bestemd zijn als openbaar onderwijs. Maar wat men met het eerste be
doelde was kerkelijk onderwijs, gezindte-school. Voor deze vroeg men wat
in liet algemeen zon kunnen worden gevraagd voor bet bijzonder onder
wijs; hetwelk in dien zin kon ontwikkeld worden, doch niet ter voorzie
ning in bijzondere eischen, daar dit zou geschieden ten koste van hel
algemeen belang. Een derde misverstand was de bewering, dat de bijzon
dere, te weten de kerkelijke, gezindheidsscholcn niet met de openbare kon
den concurreren. Dij de grondwetsherziening van 1848 was het omgekeerde
beweerd, liet niet kunnen concurreren was ccbler natuurlijk en lag in den
aard der zaak. Men zou het kunnen doenindien men evenzeer een voor
allen gelijkelijk bestemd bijzonder onderwijs als het openbare instelde, maar
niet om aan bijzondere eischen te voldoen. Eenc niet onjuiste maar over
dreven bedenking der voorstanders van kerkelijk, gezindte-onderwijs was,
dal len behoeve van de openbare school, bijzonder wanneer dat onderwijs
kosteloos gegeven werdin de belastingen moest worden opgebragt. liet
beginsel om van kinderen, eene openbare school bezoekende, eenc bijdrage
tot de kosten der school te eischenkwam den minister niet juist voor.
De scholen behoorden tot die instellingen van algemeen belang, waartoe
ieder in de belastingen moest bijdragen, al trok men persoonlijk daarvan
geen partij. De minister kon niet denken dat men de belastingen zou wil
len vervangen door het stelsel van dienstbctaling, waarbij de staat zich
voor het bewijzen van zekere diensten betalen liel. Voorts sprak de mi
nister als zijne overtuiging uit dat men hel voor allen bestemde onderwijs
niet mogt verzakenof hel Nederlandsclic volk zou eene eeuw of meer
achteruitgaan, hetgeen niemand wenschen kon. Nimmer zou hij zich gene
gen betoonen tot het aangaan van eenige transactie; maar ter gemoclkoming
aan billijke bezwaren, zonder benadeeling van het algemeen belang, mis
schien meer dan ccnig ander bereid zijn. Doch men moest niet voorstellen
wat ter voldoening aan bijzondere eischen moest dienen, als in dat alge
meen belang begeerd te worden. De in den loop der beraadslaging tol hem
gerigtc vraag, welke punten der wel van 1857, naar zijn inzien, voor wij
ziging vatbaar waren, zeide hij onbeantwoord te moeten laten, omdat de.
minister niet in de kamer aanwezig was om op vraagpunten te worden ge
hoord. Eene breedvoerige gedachten wisseling over dit onderwerp had daarna
plaats. Aan den eenen kant werd op nieuw op herziening der schoolwel
van 1857 aangedrongen, vooral met betrekking tot het heffen van school
gelden menige grief tegen hel openbaar onderwijs in hel midden gebragt
de toestand der scholen in het buitenland in bijzonderheden nagegaan; bij
herhaling de wensch geuit, dat de regering, door wier mededeelingen in de
zitting van lieden gedaan, eenigen verklaarden te zijn te leur gesteld, aan
gegronde klagten mogt te gemoet komen, zoodat de bijzondere schoolregel,
en de openbare lot aanvulling strekken zou waar de behoefte bleek dit te
vorderen; en in bedenking gegeven 0111. indien de regering bij baar voor
nemen bleef om aan het verlangen niet te voldoen, van het regt van initia
tief gebruik te maken. Aan de andere zijde werden de bedenkingen onge
grond verklaard, de beginselen der schoolwel van 1857 verdedigd, met die
van 18G3, lot regeling van het middelbaar onderwijs, als de hoeksteen onzer
staatkundige, maatschappelijke en godsdienstige vrijheid beschouwd; en de
verwezenlijking van het verlangen der tegenstanders als eenc ramp voor het
land geschilderd. Van dien kant wilde men hel beginsel der volksschool
niet prijs gegeven, noch door kerkelijk onderwijs vervangen zien, terwijl
sommigen zich gezind betoonden mede te werken 0111 de bestaande leemten
in de wet van 1857, door welke de vrijheid van het bijzonder onderwijs
geacht kon worden belemmerd te zijn, aan te vullen.
In de zitting van heden (gebonden or.der het voorzitterschap van den
heer Storm van 's Gra.vcsandc) is de behandeling van het hoofdst. binnen),
zaken ten einde gebragt. Door den heer van Eek werd aangedrongen op
het wegruimen der Gevangenpoort te 's Ilagc, in het belang van dc veilig
heid der passage; de heer van der Linden daarentegen sprak voor het be
houd van die poort en zou liever den m'nister verzoeken het gebouw in
den vorigen staat te herstellen. Ten slotte werd het hoofdstuktot een
bedrag van ruim 19 ntillioen, met algemcenc stemmen aangenomen. Daarna
was aan de orde hoofdst. VI, marine. Na korte algemcenc beschouwingen
is men met de behandeling der onderdeden gevorderd lot art. 19, materieel.
Vrijdag voortzetting.
De afdeehngen van de tweede kamer hebben heden morgenvoor den
aanvanu der zitting, onderzocht de volgende wets-ontwerpen: 1". Spoorweg
Samarang-Vorstenlanden op Java; 2". Overdragt van den polder de Breede
Watering bewesten Yerscke, van eene situatie-sluis en eene slniswaehlers-
woniiig in de gemeente Schorc en van waterleidingen in de gemeente Schore,
Kruiningcu en Weaieldinge; en 3'. Bekrachtiging van credicten door den
gouverneur-generaal van Ned.-Indië voor het dienstjaar 1869.
Twee kinderlijkjes zijn gisteren avond alhier gevondenhet een van
het vrouwelijk geslacht op den Zwarlenweg nabij de Volksgaarkeuken en
het andere van het mannelijke geslacht, aan den Zuidwest-buitensingel. De
politie doet onderzoek.
lUjlTKiNLA.NDSClIK BKlUGTivN.
BELGIË
Op verzoek van den Franscben gezant is ter beurze van Brussel bekend ge
maakt dat van de stedelijke obligatiën der stad Parijs van l8C9nommerl tot
7500 zijn gestolen en tegen het koopen dezer stukken wordt gewaarschuwd.
Sommigen beweren dat zij door de Parijsche Commune zijn uitgegevenanderen
dat zij gestolen waren door den generaal Duvaldie op last van Vinoy ge
fusilleerd is. Deze papieren zijn in groolen getale op de beurzen van Brussel
en Londen verkocht; vooral hebben verscheiden bankiers en wisselaars van
dit "koopje'' geprofiteerd.
Het internationaal geographisch congres, dat in het vorige jaar te
Antwerpen zou gehouden worden, maar door de tijdsomstandigheden uitge
steld werd, zal nu aldaar van 14 tot 20 Augustus plaats hebben.
EXGELAND.
LONDEN. 16 Mei.
Dc generaal sir llope Grant lieert een ongunstig verslag uitgebragt om
trent de te Brighton gehouden wapenschouwing van de vrijwilligers. Hij
prijst de manschappen wegens hunne houding; ook gelooft hij, dat de offi
cieren hun best hebben gedaan; doch met dit al was er zóó slecht gema
noeuvreerd. dat, indien het ernst ware geweest, geheele brigades zouden
zijn vernield geworden. Hij geeft den raad, dat de vrijwilligers onder
strenger discipline gesteld worden.
Te Buenos Ayrcs maakte de gele koorts van 4 tot 9 April 1800 slagt-
offers; sedert het begin van Januarij rukte die ziekte niet minder dan 12000
personen weg. Van wege de overheid ziju de inwoners aangemaand om,
voor zooveel het hun eenigzins mogelijk was, de stad te verlaten.
F li l li Cl I.» H.
In de zitting der nationale vergadering van Zaturdag is door een lid,
den lieer Cazenove de Pradine, een voorstel gedaan tot het uitschrijven van
openbare gebeden, ten einde van den Hemel het ophouden van de burger
twisten in Frankrijk te verkrijgen en in het algemeen van de rampen die
het land teisteren. De vergadering besloot dat voorstel als spoedvereischend
te behandelen.
Een 50-tal conservative dagbladen van de departementen hebben zich
reeds vcrecnigd met een aan de nationale vergadering te rigten adres,
waarin haar herinnerd wordt dat hare leden zijn verkozen met last en vol-
magt om hel land te redden en om het eene organisatie en eene constitutie
te geven. Het adres verlangt dat de vergadering niet enkel de regering
loosheid bclcugele, maar ook de leiding der zaken in handen neme, met
het doel om Frankrijk wederom op den weg naar zijne roemrijke bestem
ming te brengen.
Een der eerste dépêches, die de inneming van het fort Issy vermeldde,
zeide dat het garnizoen langs een onderaardschen gang of op eenc andere
wjjze was ontkomen. Uit het officiële rapport bleek evenwel dat er bij die
gelegenheid 350 gevangenen gemaakt waren; maar van deze laatsten kwa
men er slechts 60 te Versailles aan. Men beweert dat al de anderen dooi
de overwinnaars óf met de bajonet óf met de kolf van liet geweer gedood
zijn. De woede der troepen tegen de revolutionairen moet alle beschrijving
te boven gaan. Bijzonderheden omtrent dc inneming van het fort Vanvres
worden nog niet gemeld. Het geheele garnizoen is daaruit ontkomen, met
achterlating van een honderdtal lijken en eenige dronken manschappen.
-- I,' Estafette bevat een brief van den burger Gaillard"directeur-generaal
der Parijsche barricaden en commandant van het bataillon barrieadeurs",
'Waarin hij 0. a. mededeelt, dat 80 zijner werklieden des nachts aan een
^edeklen weg bij dc poort Dauphine arbeidendat 200 andere te geljjkcr ijjd
den tunnel bij de poort Maillot vernielenen dat hij 300 arbeiders naar de
hoogvlakte van Issy zou zenden, om aldaar een geduchte citadel op te wer
pen. Met vreugde neemt hij den last op zich om builen de muren, onder
het vijandelijk vuur, en alzoo met gevaar zijns levens, barricaden te gaan
bouwen.
Te Toulon zijn 10000 man infanterie, 800 man cavalerie en 40 kanon
nen naar Algerië ingescheept.
De generaal Changarnier heeft aan den minister van oorlog kennis ge
geven dat "hij de benoeming tot grootkruis van het Legioen van Eer niet
'aanneemt.
In de verschillende fabrieksteden zijn de werkzaamheden reeds weder
iin vollen gang. Zelfs te Lyon vinden, in weêrwil van de onlusten die er
!de rust hebben bedreigd, de meeste werklieden weder gercgelden arbeid.
De minister van financiën heeft eene dépêche naar Rouaan gezonden
waarin hij zegt dat Frankrijk in het vredes-lractaat zijne vrijheid ten
opzigte van zijne handelswetgeving heeft behouden en dat de handelstrac-
talen vernietigd zijn.
fit l ifts N.
BERLIJN. 16 Mei.
De regeringen van Oldenburg, Mecklenburg en de Ilansesteden licbben
bij den bondsraad een voorstel gedaan tot schadeloosstelling der Duitsche
reederijen voor de tijdens den oorlog geleden verliezen.
De bondsraad heeft zijne goedkeuring geweigerd aan hel besluit van
den rijksdag betreffende liet verlcenen van reis- en verblijfkosten aan de
leden van den rijksdag.
Naar men van goederhand verzekert zal door dc regering zeer spoedig
worden overgegaan tot hel verminderen van hel bezettingsleger in Frankrijk.
Daardoor zon het dan ook mogelijk worden den plegtigen inlogt der troepen
in de hoofdstad vroeger te doen plaats hebben dan nog voor weinige dagen
mogt worden verwacht. Die dag. is nu bepaald op 2 Jiinij a. s.
Omtrent den brand, die Zaturdag 11. te Bremen plaats had, verneemt
men dal hij omstreeks half negen ure is uitgebarsten in een der vijf pak
huizen van Konitzky, aan den Nieuwestadsdijk. Van die pakhuizen waren
er vier geheel en was liet vijfde alleen in het benedenste gedeelte met goe
deren gevuld, meest katoen en tabak. Des nachts ten 3 ure waren al die
gebouwen eene prooi der vlammen geworden. Onmiddellijk 11a den brand
werd de schade op 600,000 th. begroot; de gebouwen vertegenwoordigen
eene waarde van 100,000 th.
Dezer dagen, zegt de Notdd. Allg. Zei tang, heeft een beroemd pro
fessor der hoogeschool te Bonn, die, èn door zijn geleerdheid èn door zijn
werkzaam nuttig leven aller achting had verworven, zijn eervolle plaats
aldaar verlaten, om zich naar een onaanzienlijk dorpje in het vorstendom
Sigmaringen te begeven, alwaar hij thans de fuiictiën van pastoor uitoefent.
