doeld lol tuchthuisstraf van 5 jaren cn de kosten. Reeds aanstonds na de
uitspraak van dit vonnis liep het gerucht, dat Rotgers onschuldig was. en
eenigen tijd daarna, dat de werkelijk schuldigen ontdekt waren. Thans
kunnen wij onzen lezers mededeclen, dat die geruchten waarheid bleken te
zijn en de bedoelde persoon, die den 25-,tn Mei 1869 gevangen genomen
werd en nu de straf, waartoe hij onschuldig veroordeeld was, in liet tucht
huis te Leeuwarden onderging, heden op vrije voeten is gesteld, na dus
bijna 15 maanden lang van zijne vrijheid beroofd te zijn geweest.
Aan hel voorloopig verslag der tweede kamer omtrent het wets-ontwerp
tot regeling van het hooger onderwijs ontlcencn wij nog de volgende
punten:
Benoeming van eiken hoogleeraar tut het onderwijzen van bepaalde
vakken. Re meerderheid toonde zich ook met dit beginsel niet ingenomen,
liet hing zamen met de opheffing der faculteiten, die men niet wilde, en
zou, meer dan in het belang der wetenschap wenschelijk ware, leiden tot
de optreding van specialiteiten en tot beperking van den hoogleeraar tol het
eenmaal aangewezen vakniet ligt aan verandering onderhevig, indien daar
toe een nieuw koninklijk besluit noodig is.
Ieder, die de voor het volgen der lessen verschuldigde gelden betaald
heeft, wordt door den rector magnificus ingeschreven en heeft alsdan
vrijen toegang tot de lessen aan de hoogeschool. Ook omtrent dit punt
waren de gevoelens verdeeld. Van de eene zijde wilde men absolute vrijheid
vau toegang tot dc hoogeschool voor allen. Van de andere zijde stelde men
op den voorgrond, dat geene uitsluiting van dc universitaire lessen in de
bedoeling lag; maar alleen zorg. dat zij, die een wetcnscbappelijken graad
weuscheu te erlangen, behoorlijk toegerust in het akademisch oefenperk
verschijnen en grondig onderlegd de wetenschappelijke wereld intreden.
De som van 150, als jaarlijksche betaling door de studenten, werd, bij
het groot aantal lessen waartoe daarvoor toegang verkregen wordt, en in
vergelijking met dc /200. jaarlijks aan de polytechnische school te betalen
door verscheiden leden te gering geacht. Andere leden daarentegen achten
hel aangenomen bedrag, vergeleken met de thans betaald wordende collegie-
geldenboog genoeg.
Behoud der collegiën van curatoren met periodieke aftreding, zonder
terstond herkiesbaar te zijn. Een groot aantal leden toonde zich daarmede
niet ingenomen. Uit hooggeplaatste, meestal buiten de academiestad geves
tigde personen zamengesteldhebben deze collegiën noch in hunne voor
dragten, noch in hunne verslagen bewijzen gegeven met den toestand cn de
behoeften der aan hunne zorg opgedragene instelling zeer vertrouwd te zijn.
In de verschillende rakken verkrijging ran het meesterschap door het
afleggen van examina bij staats-commissièn. De doctorale graad zuiver
wetenschappelijke titel. Nagenoeg algemeen kan men zich met de in te
voeren onderscheiding tusschen liet meesterschap en den doctoralcn graad
niet vereenigen. Van oudsher is de benoeming van doctor voor den erken
den man der wetenschap overal gebruikelijk, zoodat iu elk land iedereen
weet, welke beteekenis daaraan te hechten zij; waarom die benaming door
het woord meester vervangen? Aangenomen zelfs dat het doctorschap, als
zuiver wetenschappelijke graad, hier uitsluitend in aanmerking komc en
voor zoover dit met het belang der zaak strookt voor het veelvuldig-ge
nuanceerd meesterschap van het wets-ontwerp in de plaats trede, hoe zal
dan het examen daarvoor worden afgenomen? Zullen er enkel akademisclie
faculteits-examina beslaan, of zal, gelijk liet ontwerp medebrengt, alleen
eene staats-commissie over liet toekennen van den graad beslissen? Er
heerschte over dit punt groot verschil van gevoelen, liet viel naar sommi-,
ger gevoelen niet te ontkennen, dat liet vertrouwen op de akademisclie
examina sedert eene reeks van jaren zeer was geschokt. Een aantal andere
leden kon zich niet met dit gevoelen vereenigen en verklaarde zich voor
het behoud van akademische examina, ook voor de doctorale waardigheid.
Dat. die examina niet altijd aan de vereischlen voldaan hadden, erkenden
zij gaarne; maar groolendecls moest dit worden toegeschreven aan de min
der doeltreffende bepalingen omtrent hunne inrigting.
Po/komen vrijheid tot het openen van bijzondere scholen van hooger
onderwijs; mededeeling ran dc reglementen en statuten, en jaarlijksch
verslag van haren, toestand gedurende het afgcloopen jaar. Algemeen
werd de vraag gedaanof in die volkomen vrijheid der bijzondere instellin
gen ook de bevoegdheid lag tot het door die instellingen toekennen van den
graad van candidaat of doctor.
"s GRAVENHAGE, 18 Augustus.
Z. M. heeft goedgevonden de ls,e luitt. A. J. A. A. Rothpletz, van het
7'it rcg. infanterie, cn ,jhr. W. C. Godin de Pesters, van het reg. rijdende
artillerie, op non-activiteit te stellen.
Z. M. de koning heeft gisteren namiddag weder een langdurig bezoek
gebragt aan de zieken en lijders, die zich in het garnizoens-hospitaal alhier
bevinden. Z. M. heeft lien van alle ververschingen en verkwikkingen doen
voorzien. Heden morgen heeft Z. M. eerst de troepen in de Maliebaan en
vervolgens het kamp te Waalsdorp bezocht.
Heden morgen heeft de minister van oorlog, vergezeld van den secre
taris-generaal bij dat departement, generaal-majoor Ilardenberg, zich naar
Utrecht begeven.
2 lUJITKNLANOSCIIK HKItlGTKN.
BELttlE
BRUSSEL, 17 Augustus.
De minister van binnenl. zaken heeft aan de kamer van afgevaardigden
medegedeeld dat Oostenrijk en Rusland waren toegetreden tot het traclaat,
waarbij de onzijdigheid van Belgie op nieuw wordt bekrachtigd.
EKGELAKD.
LONDEN, 17 Augustus.
De koningin zal zich. om redenen van gezondheid, naar haar zomcr-
verblijl in de Schotsche hooglanden begeven.
-- Lord Granville heeft Zondag jl. te Walmercaslle. nabij Dover, een be
zoek ontvangen van den heer llcnedelti, die vervolgens naar Frankrijk
terugkeerde. Later ontving lord Granville een bezoek van graaf von Bern-
storlf, den Pruissischen gezant, liet wordt ook bevestigd, dat prins Achille
Mural Zalurdag door onzen minister van buitenl. zaken ten gehoore is ont
vangen. Re minister had gisteren hier weder een onderhoud met den
Franschen gezant.
Ierland, zegt Daily News, schijnt door den tegenwoordigen oorlog
verdeeld Ie zijn iu twee onderling vijandige legerkampen; gelijk trouwens
met dat land schier bij eiken grootcn schok buiten 's lands het geval is.
Re rivier dc Bo.vne blijft dc scheidslinie tusschen katholieken en protestan
ten; zij is nu ook de scheidslinie tusschen Franschgezinden en Pruissens
vrienden geworden Dublin, Cork en Limerick houden demonstratie!! cn
ontsteken vreugdevuren voor den keizer der Franschen; Belfast en Lond#5-
derry heïïen kreten aan ter eere van den koning van Pruissen. pdelci
Naar men verneemt zijn uit Cork cn uit Dublin een groot aantal joigt- H<
lieden vertrokkenom zich bij het Fransche vreemdelingen-legioen te voejïpraai
In al de katholieke kerken van Londen is de aandacht der geloovijta'1''"'
door de geestelijken op dc besluiten van het Valicaansch concilie gevest»» eotl
onder verklaring dat die besluiten verbindend waren zonder eenige ai#011'
afkondiging dan die door den Paus in eene publieke zitting der kerkiJ- j1"11
gadering was gedaan. pM
Zalurdag 11. is bij de maatschappij Lloyd berigt ontvangen, dat in?1"'0",
nabijheid van Malaga vier onder de Noord Duitsehe vlag zeilende koopv/3'-
dijschepen door eene Fransche kanonneerboot zijn opgebragt. De nameniT v.
twee dier schepen zijn niet bekendde andere twee waren de Frithr1
van Taganrog naar Queenstown, en de l'erle van Taganrog naar AmsterdiP''^]
Uit Woolwich wordt gemeld dal het groote kanon, hetwelk opf
oogenblik in het arsenaal van die stad wordt vervaardigd, zeker het»!
duchtste stuk is, dat tot dusver bij de artillerie zal gebruikt zijn. j
weegt 35 tonnen, laadt 100 kilogr. kruid en werpt een kogel van 550kild
De wcrpkracht is zoo groot, dat de kogel een ijzeren plaat van 15 centuxen
dikte, de zwaarste waarmede men schepen kan bedekken, zal doorboren. Slat
FRANKRIJK. |5el
filing
PARIJS, 17 Augustus.
Door het wetgevend ligchaam is een voorstel van leden der lintf
zijde, ondersteund door een zeer groot aantal petitiën, strekkende out
leerlingen der priester-kweekscholen aan de verpligting lot de krijgsdifj
te onderwerpenmet eene zeer groote meerderheid van stemmen verivoi
In dc gisteren gehouden zitting heeft de heer Jules Ferry liet wij
willen voeren over de proclamatie des keizers aan de inwoners van
die hem met verbazing en verontwaardiging had vervuld. De regler i
maakte echter zulk een geraas dat hij genoodzaakt werd het spreekgesltj
te verlaten.
-- liet laatstelijk door een deel van het leger onder de muren vanijr,
voorgevallen gevecht is door het regeringsblad bekend gemaakt onder
opschrift «Victorie." De regering is in hare mededeelingen omtrent
zaak in het wetgevend ligchaam eenigzins meer bescheiden geweest. 1
sprak slechts van een schitterend gevecht, waarbij dc vijand was i«j
geworpen.
De bezetting van Straatsburg heelt Dingsdag namiddag een uitnlil
daan naar de zijde van Ostwald; zij werd met verlies van eenige manseidat»
pen en drie kanonnen teruggedrongen. Jt dep
De I'atrie verzekert dal die stad niet anders dan door uilhongeriii;fIZC111
kunnen worden vermeesterd en dat zij met ecnen zoo grooten voorri—
lecflogt voorzien is dal zij een beleg van verscheiden maanden zou kuift T0'§
doorstaan. TM"
Volgens de lad. II. zou het laatste gevecht voor Mctz weinig voor|.',re"
voor dc Pruissen hebben afgeworpen. De voorhoede van bet vierde I
legercorps heeft de achterhoede van de Franschen aangevallen,
linkeroever van de Moezel terugtrokken. Die achterhoede had den
dekken; zij hield stand en bood den vijand het hoofd. Van beide ij
werden nu aanhoudend versche troepen in het vuur gebragt, waardoorf
gevecht weldra de verhouding van een grooten en bloedigcn veldslag a
nam. De Pruissische telegram meldt nu, wel is waar, dat de Fraavij
op alle punten afgeslagen en tot aan de buitenwerken van Metz vtt
werden; maar die telegram zegt tevens, dat de overwinnaars des i
naar hun bivouak moesten terugkeeren en derhalve geen materiëel vomf"~
hoegenaamd hebben behaald.
De dagbladen doen in het brecde de voordeelcn uitkomen va
laatstelijk door het leger achter de Moezel ingenomen positie.
practische mannen, zegt de Pays, wordt erkend, dat het gcrctraucbi
kamp te Chalons dc beste verdediging van Parijs is, waarvan het de_. a
gang beschermt legen elk vijandelijk leger, komende uit het oosten. C,*'
anders
die
dan ecu versterkte uitgebreide
erd ee
kamp van Chalons is niets
met vooruitstaande werken, die alle wegen, welke de vijand genoodi.
is te passeren beschermen. Hel staat gelijk met eene der grootste «Py
gen cn heeft zelfs op deze dit voor, dat het geen burgerlijke bcvolf
heeftzoodat wanneer een veldslag geleverd wordt in de omringende i!""
ten. deze kan plaats hebben onder het vuur onzer artillerie cn fortified "el
werken, dit zelve buiten bereik zijn van den aanval en de artilleri'j11®'
vijands.
Te Lyon is den ]3,l,n door den bevelvocrcnden generaal de voir e
proclamatie uitgevaardigd: «lieden ochtend hebben er in de voorstad Cr W
Rousse wanordelijkheden plaats gehad; er zijn moorden gepleegd; eenpf?fl1
dienaar is gedooden zeven andere hebben meer of minder zw are nd® l'e
bekomen. Zulke pogingen mag dc militaire overheid niet w erkeloos aan^f11-
Er worden maatregelen genomen om die te stuiten. De welgezinde
worden uitgenoodigd zich van elke deelneming aan de wanordelijke j
gaderingen te onthoudenzij die aanleiding tot zoodanige zamenkot'
zullen gevenalsmede zij die wanorde bevorderenzullen naar de milil
wetten worden vervolgd."
-- Te La Villettc hebben op nieuw wanordelijkheden plaats gcliaif
door de nationale garde eerst na eenen vinnigen strijd zijn bedwongen»
De generaal von Beyer, de opperbevelhebber der Badensche divisitg
het Duitsehe leger, heeft eene proclamatie uitgevaardigd, «eene verraai
en waarschuwende stem tot de bew oners van den Elzas," waarin W
inwoners waarschuwt zich van rflle openlijke en geheime vijanddijklA
te onthouden. Ilij zegt daarin; Tot ons innig leedwezen zijn wij dom tg
ruijingen, wreedheden en ruwheden genoodzaakt geworden strengt! El'
voor Ie laten boeten. Ik verwacht alzoo, dat dc plaatselijke overlieden ,rassi
geestelijken, de schoolmeesters hunne gemeenten, de hoofden van eenibur"
gezin hunne nabestaanden en ondergeschikten zullen weerhouden van nuD
vijandelijkheid legen mijne soldaten. Zoo dikw erf er. vermijdelijke ell
verhoed wordt, is hel eene goede daad in het oog van den Oppersten L'
ter, hetwelk over alle menschen geopend is. ik vermaan u. IkwaarsclmL
Zijt hieraan gedachtig. rö)
Dc abt Loyson, professor in dc gewijde w elsprekendheid bij dc t%den
gisclie faculteit tc Parijs, heeft zich bij den maire.van zijn arrondisstlf vel
aangegeven om aan de aardewerken van de hoofdstad tc arbeiden. 3 j,
Re correspondent van de Figaro schrijft uil Mctz omtrent dc »l?enai
waarop het Pruissische leger leeft: het voert noch tenten, noch leven-:
delen met zich, en heeft daaraan ook geen behoefte, dank zij de vertil
handelwijze onzer boeren. Toen het Fransche leger passeerde, verkol
boer in Lotharingen zijne provisiënom die niet voor een behoorlijken!
tc verkoopen, hopende later op rijzing te speculeren. Thans vindt hel r
sisciie leger die provisiën cn neemt de moeite niet 0111 ze te. koopen.
elijk
len vv
01
Iginsel
val
lorgaa
ft ci:
izelfd»
figen.
lenlie
