PEK TELEGRAAF.
vredes-lractaat bedoelde overeenkomst, betreffende de nationale betrekkingen
tusschen den Noord-Duitschen bond en de Zuid-Duitsche staten. De geza
menlijke tractalen tusschen Noord- en Zuid-üuitscblandzeide Z. M., zijn
een waarborg voor dc veiligheid en welvaart van bet gemeenschappelijk
Duitsche vaderland. De zekere waarborg, dien de bond in zijne krachtige
organisatie van aaneensluiting bezit, zoowel als het vertrouwen, hetwelk
door onze Zuid-Duitsche bondgenootcn daarin wordt gesteld, berust op vol
ledige wederzijdsche handeling. Het gevoel van den nalionalcn band, waar
uit die tractaten zijn ontstaangevoegd bij het wederzijdsch gegeven woord
der Duitsche vorsten en de gemeenschap der hoogste vaderlandsche belangen
dit alles geeft aan onze betrekkingen met Znid-Duitschland eeuc vastheid,
onafhankelijk van de wisseling van politieke liartstogtcn.
-- Na de sluiting van dc zitting der kamer van afgevaardigdenis den
heer von Forckenbeck, voorzitter der kamer, door eene deputatie van leden
uit alle fraction een geschenk aangebodenbestaande in een zilveren thee
servies met het opschrift: «ter herinnering aan de tiende periode van
wetgeving."
Bij de adressen van adhaesie, welke d'. Döllinger te Munchen wegens
zijne bekende verklaring reeds zijn toegezonden, is thans nog gekomen een
adres van 13 hoogleeraren van de akademie te Munster. Onder de onder
teekenaars van dit adres, waarvan drie met de priesterlijke waardigheid
bekleed zijn, vindt men de hoogleeraars in de kerkelijke geschiedenis en
het kanonieke regt, in de uitlegkunde van het N. Testament, in de wijsbe
geerte en in de geschiedenis. De mcesten hunner hebben, volgens de Köln.
Zfit.in het vorige jaar het aan den Paus bij gelegenheid van het jubilé
zijner priesterwijding gezonden adres onderleekend.
In Beijeren zal het thans, hoezeer ook de koning er tegen is, lot dc
aftreding van het ministerie llohenlohe moeten komendaar ook de tweede
kamer een votum van wantrouwen tegen dat ministerie heeft aangenomen.
Die aanneming had plaats met 77 tegen 02 leden, maar in rekening bren
gende de afwezige leden en de tien liberale leden, wier geloofsbrieven nog
niet zijn onderzocht en dus aan de stemming geen deel konden nemendan
bedraagt de anti-ministeriële meerderheid slechts 5 stemmen. Of uit de
oppositie een ministerie tot stand zal kunnen komen, zal nog de vraag zijn,
want toen hare leiders bij den koniiïg len gehoore waren ontboden, ver
klaarden deze dat de oppositie geene partij uitmaakte.
Na de behandeling van het adres van antwoord op de troonrede heeft de
kamer de verkiezing der tien bovenbedoelde liberale leden nietig verklaard en
voorts met 137 tegen 3 stemmen eene wet aangenomen, waarbij de rege
ring gemagiigd wordt de belastingen te blijven innen tot dat de begrooting
vastgesteld zal zijn.
OOftT-I V »I K.
BATAVIA, 6 Januarij.
Dc officier van justitie bij den raad te Batavia is naar Bekassie ver
trokken, ten einde een onderzoek in te stellen naar de handelingen van
den schout dier plaats, en van den assistent-resident van Meester Cornelis.
Dat onderzoek is afgeloopenmaar de uitslag nog niet bekend.
Van de commissie voor de Parijsche tentoonstelling van 18G7 zijn ont
vangen een bronzen en twee zilveren medailles, benevens eenige getuig
schriften van eervolle vermelding, op die tentoonstelling toegekend aan «les
exposants minis des Indos Orientales" en «la compagnie Hollandaise des
Indcs Orientales" onder welke benamingen de jury's dier tentoonstelling de
hun onbekende inzenders van voortbrengselen uit Ned.-Indië hebben zamen-
gevat. Deze medailles zullen aan de Ned.-Indische maatschappij van nijver
heid en landbouw worden afgegeven, ter bewaring in hare collectie van
voorwerpen betrekkelijk landbouw en nijverheid.
--- Ten einde de bevolking van hel district Samarang in de gelegenheid
te stellen hare krachten te wijden aan het reinigen en in zindclijkcn staat
brengen barer kampongs en hetgeen verder noodig is om de oorzaken der
ongezondheid dier kampongs weg te ruimen, heeft de regering haar onthe
ven van de tot dus ver op haar rustende verpligling om de wegen ter hoofd
plaats in heeredienst te onderhouden.
De pokken-epidemie, welke ecnigen tijd geleden in een gedeelte van
het Buitenzorgsche geheerscht heeft, is sterk afgenomen. Te Batavia laat
de gezondheidstoestand over het algemeen niets te wenschen over.
Te Samarang is in 74-jarigcn ouderdom overleden de gepens. generaal-
majoor titulair Buschkens.
BERN, 14 February. Bij den bondsraad is van de Russische regering eene
aanvraag ingekomen tol uitlevering van zekeren Netschajefl', beschuldigd
van moord en deelneming aan eene zamenzwering legen de Russische
regering.
BERLIJN, 14 Februarij. De door sommige bladen verspreide geruchten
betredende eene wijziging van het ministerie en verschil van gevoelen tus
schen de ministers en het heerenhuis, wegens de verdaging van den land
dag, zijn van grond ontbloot.
PARIJS, 15 Februarij. Men verzekert dat er gisteren op nieuw gevan
gennemingen hebben plaats gehad, in verband met de ontdekking eener za
menzwering.
FLORENCE, 15 Februarij. Het Parijsche beursgerucht nopens een ontwerp
tot verhooging der rentebelasting is geheel ongegrond.
LONDEN, 15 Februarij. De Times meldt in een telegram uil Madrid,
dat gisteren in den vroegen ochtend de hertog van Montpensier daar is
aangekomen, een langdurig gesprek met Prim gehad en van Topete een
bezoek ontvangen heeften dat hij heden naar de baden van Alhama
vertrekt.
Sterfte in eenige groote gemeenten in 186». (Opgemaakt uit de maandelijksche opgaven.)
O.
O
c
e
p
O
c
O
u
O
s=
O
G
y
c
Overleden op den
leeftijd van:
Overleden ten gevolge van:
y
tl
GEMEENTEN.
Werkelijke bevolking
1 Januarij 1869.
Geboren,
(met levenloos aangegevi
Overleden,
«met levenloos aangecrev
O
O
O
O
c.
O
c
O
y
s-
O
5
y
O
fcc
y
bc
c
e3
c3
m
O
c
y
y
i-l
Beneden 1 jaar.
(zonder levenl. aungeg.)
15 jaren.
520 jaren.
2060 jaren.
60 j. en daarboven.
31
y
5
S "c.
•c:
Typhus en febris ty
phoïdea, op 10000 inw.
Roodvonk.
Mazelen.
Croup.
"es
y o
y s3
'3 .Er
y
5
'3l
c
Kinkhoest.
Diarrhoe en cholerine.
Levenszwakte en uitte
ring, beneden 14 jaren
Tering, 146.5 jaren.
Maiasmus senilis,
hoven 65 jaren.
2
y -
T3 p
cs y
bi
y "p
•o
p if
O y
11
t-i
2 75
U
y Qi
•3 tl
p "5
y z
se if
y a>
'3
2 tl
y Z
'p r
5 -~
g
Ziekten van het
kraambed.
Ongelukken.
Onbekende oorzaken.
"3
y iz
y -a>
y H
t£ R
y
y
O
84
Verdronken.
1
271764
9179
7339
270
542
1785
1111
360
1881
1660
296
10.89
2
188
106
36
174
90
855
615
372
760
4 46
82
26(1
148
15
32
31792
1 142
840
201
74
188
179
53
196
150
22
6.92
45
44
7
16
14
87
25
48
63
87
O
106
14
51
3
24878
929
688
280
54
209
79
51
136
168
19
7.63
10
15
5
4 3
1 I 1
4
37
18
44
7
Sc
21
1
4
's Gravenhage
90058
3319
2174
241
162
677
220
124
472
519
62
6.87
1
3
33
12
8
74
243
23
96
134
187
9
30 d
44
4
14
37634
1389
1039
276
78
250
135
62
276
237
10
2.65
1
16
4
21
54
102
37
59
130
1 18
7
2 e
19
21
4
309i 6
977
804
26 0
55
214
84
47
211
193
42
13.58
1
9
5
23
15
90
57
61
76
30
7
14/
57
6
9
's Hertogen hosch
25038
817
656
219
39
165
100
35
161
56
13
7.14
26
2
1
8
15
54
9
48
49
7!
6
1
1
8
25048
895
542
216
53
109
37
27
171
145
42
16.76
7
3
3
49
41
32
91
8
9
i
1
39294
1516
1071
27 -2
79
327
97
66
222
280
21
5 34
1
1
8
5
47
133
12
40
103
120
11
15
40
9
3
2S6 79
985
719
250
40
186
105
38
160
190
20
6.97
16
1
28
1
10
29
22
29
49
90
1
Ui
11
15
4
118837
4470
3275
275
23 1
1115
456
135
728
610
43
3 61
1
24
16
7
16
132
409
26
157
188
170
18
69 k
46
3
24
60999
2076
17S3
292
120
513
251
94
427
378
57
9.34
3
29
22
4
75
204
11
79
142
235
8
16/
2
106
8
AANMERKINGEN, a. 14 verbr.2 verw., 14 val, 1 vergift.
1 zelfm f. I verbr.; g. 1 verbr.;
Te Groningen is van 1 overledene de leeftijd onbekend gebleven.
10 zelfm6. 1 verst.; c. 1 zelfm.; d. 3 zelfmoord, 1 lood vergiftiging; e. 1 verw. j l verbr,
li. 1 verbr h. I verst., 1 verbr., 1 val, 3 zelfm.; 1 val, 2 zelfm.
Te Amsterdam kwamen 10, te Utrecht 6 sterfgevallen aan kinderpokken voorovcriirens geene.
Bij het nagaan van deze tabel blijkt al spoedig, dat in een paar kolommen de
cijfers, uit verschillende steden afkomstig, niet overal geheel dezelfde beteekeni* hebben.
Zoo zou men uit de kolom «tering, 1465 jaren" verkeerde gevolgtrekkingen
knnnen maken, indien men niet bedacht, dat verschillend gebruik-van de namen
der ziekten door de geneeskundigendie dc oorzaak van den dood hunner lijders op
gevenniet zelden de reden is, dat overledenen aan longtering, welke onder de
«chronische ziekten der ademhalingswcrktuigen" bebooren voor te komen, in de alge-
meene kolom der uitteringsziekten moeten worden opgeteekend, wanneer slechts «te
ring", niet longtering, als oorzaak van het overlijden wordt aangewezen.
Dat onder de overledenen door «onbekende oorzaken"" ook bijna allen bchooren,
die zonder geneeskundige behandeling bleven in hunne laatste ziekte, en dat deze
derhalve in de kolom voor onbekende oorzaken moeten worden opgenomenligt voor
de hand Niet overal echter is dit geschied. Voor Arnhem, Groningen, Maastricht
en Utrecht moet men om het geheelc geta! te kennen van hen, van wier dood de
oorzaak onbekend bleef, deze beide kolommen bijeen tellen.
Het zal niet moeijelijk zijn dergelijke ongelijkheden in de cijfers voor het vervolg
te voorkomen, voor zoo ver zij afhangen van de verzamelaars der cijfers Bij eene
eerste proeve van maandelijksche mededeeling der sterfte in een aantal groote steden
in Nederland geheel nieuw spreekt het van zelf, dat bij de onjuistheden en
ongelijkmatigheden in de opgaven der geneeskundigen zich enkele ongelijkheden
moesten voegen in de opvatting der verzamelaars. Deze betreffen echter slechts on
dergeschikte punten en hun invloed wordt gemakkelijk opgeheven door bijeenvoeging
van de cijfers van verwante doodsoorzaken. Voer 1869 moest de eenmaal in de ver
schillende steden aangenomen handelwijs behouden blijven. Voor 1870 hebben wij ver
beteringen aangebragt, die onze opgaven voor velen ook nog belangrijker zullen maken.
Wie, met do noodige ker.nis der zaak, de uittreksels uit de sterfrestatisticksedert
1866 door de regering bekend gemaakt, heeft nagegaan, heeft gezien, dat onze nog
zoo jonge Nederlandsche sterftestatistiek van jaar tot jaar beter wordt. Zoo zullen
ook deze maandelijksche mededeolingen in belangrijkheid winnen, naarmate de op
gaven der geneeskundigen vollediger en juister worden.
Dat de cijfers der zelfmoorden niet volledig zijn, spreekt wel van zelf. Deze oorzaak
wordt niet zelden verzwegen en alleen een plotseling overlijden opgegeven.
Bij dit overzigt over het geheele jaar 1869 voegden wij «ie aanwijzing van de
reden der geheele sterfte en de sterfte aan typhus tot de bevolking.
De sterfte was het grootst te Utrecht. Daar stierven 29 van elke 1000 inwoners.
Te Arnhem was zij het geringst; 20 van 1000 inwoners De andere steden volgen
in deze orde: Leeuwarden, ?s Hertogenbosch's GravenhageMaastricht, Haarlem,
Amsterdam, Leiden. Rotterdam, Groningen en Dordrecht.
De sterfte aan typhus verdient zeer de aandacht. Tc Groningen, waar de sekreet-
stoffen niet. gelijk elders, door slechte riolen in den bodem dringen, was dc sterfte
aan typhus-het geringst: van 10000 inwoners stierven daar nog niet 3 aan die ziekte.
Te Leeuwarden., daarentegen bijna 17 Zeer hoog is ook liet cijfer van Haarlem:
ruim 13 Te Amsterdam en Utrecht is het omstreeks 10. Dan volgen Dordrecht,
's HertogenboschMaastricht, 's Gravenhage en Arnhem met omstreeks 7, Leiden
met 5. Rotterdam met bijna 4 overledenen aan typhus op 1O000 inwoners.
Trots de geringe sterfte aan typhus te Groningen is de geheele sterfte daar hoog.
Er werken derhalve daar andere nadeelige invloeden dan een slecht rioolstelsel.
Wij zullen in 1870 maandelijks de reden van de sterfte tot de bevolking opgeven.
(Ned. Tijdschrift voor Geneeskunde.) E.
