BIJVOEGSEL, behoorende tot de Leydsche Courant
van Maandag 6 September d869, d36.
BUITENLANDSCHE BER1GTEN.
Te Utrecht had eergisteren de bijeenkomst plaats van leeraren in dè
staatswetenschappen bij het middelbaar onderwijs. De verecniging heeft zieh
geconstitueerd en het honorair lidmaatschap aangeboden aan hh. inspecteurs
van het midd. oud. en de academische hoogleeraren in staathuishoudkunde.
De eerstvolgende vergadering zal gehouden worden Dingsdag na Paschen, te
Utrecht, terwijl mr. E. van Lier te Amsterdam tot voorzitter, mp. E. J.
Kielil te Middelburg tot secretaris is gekozen. Tot de onderwerpen aan de
orde behoorde eene vraag naar de uitkomsten, tot nog toe, van het onder
wijs in staathuishoudkunde aan de burger- dag- en avondscholen. IIH. leera
ren aan die inrigtingen zullen in de maand December worden verzocht,
hunne ondervinding dienaangaande, ter behandeling op de volgende bijeen
komst, aan het bestuur mede te deelen, voor zoover zij daartocQgeuegen
zijn. Verder kwam achtervolgens in behandeling de meest wenschelijke in-
rigting van midd. ond. in statistiek, de vraag naar het verband, voorname
lijk bij drie-jarige hoogere burgerscholen en burger- dag- en avondscholen,
tusschcn het onderwijs in staatsinstellingen cn dat in Staathuishoudkunde,
en de wenschelijkheid eener wijziging in de kieswet, ten einde ook de di
recte gemeentebelastingen bij den census, althans voor gemeente-verkiezin
gen, mede in rekening te brengen. Het eerste en het laatste der genoemde
punten en verscheidene andere werden wegens tijds-gebrek tot verdere be
handeling lot de vergadering van Paschen 1870 aangehouden.
Naar men uit Koevorden meldt zijn aldaar Woensdag nacht een aan
tal bockweitakkersdie in vollen bloei stonden, geheel afgevroren.
Te Waalwijk is Woensdag avond de cipier van de gevangenis aldaar
het slagtoffer van een sluipmoord gevonden. De verslagene, gewoon
'savonds zijn hond buiten te brengen, werd bij het terngkeeren afgewacht
'door eert gepensionneerd marechausse'e, die hem een woedenden haat toe
droeg, en die tot het volvoeren van deze wandaad van 's Bosch schijnt ge
komen te zijn, en hem met een pistoolschot een kogel in de borst joeg,
waaraan de verslagene, na een paar kreten geslaakt te hebben, onmiddel
lijk is bezweken. Op het geknal van het pistool en de jammerkreten van
den stervende toegesneld, heeft men noch wapen noch moordenaar gevon
den en moest de polieie, die onmiddellijk een onderzoek instelde, zich tot
gissingen bepalen; echter heeft de booswicht reeds de tegen hem opgevatte
vermoedens bevestigd, door zich in den loop van den nacht vrijwillig in
handen der polieie te stellen cn zijne misdaad te bekennen. Als aanleiding
tot de daad geeft men op dat de dader, vroeger kostganger bij den versla
gene, met diens vrouw in ongeoorloofde betrekking stond.
'sGRAVENHAGE, 4 September.
Z. M. heeft benoemd tot ridder der orde van den Nederl. Leeuw de
hh. dr. J. F. Vellezbelast met de geneeskundige dienst in de haven van Rio-
de Janeiro, en G. Brinkman, lste officier-machinist der keiz. Braziliaansche
marine aldaar.
Z. M. heeft vergunning verleend aan J. van de Graaf, te Zegwaart,
en P. Sweerts, te Malden, tot het dragen van het kruis fidei et virtuti
en aan laatstgemelden tevens van de gouden medaille 2dc kl.hun door den
Paus geschonken.
Aan den voor de dienst in Ned. Indië bestemden 2deD luit. der artillerie
H. G. Droste is, wegens ongeschiktheid voor de krijgsdienst ten gevolge van
ligchaamsgebrekeneervol ontslag uit de militaire dienst verleend.
De luit. ter zee 2de kl. H. R J J. Thorbecke, uit 0. I. teruggekeerd,
is op non-activiteit gesteld.
Z. K. H. de prins van Oranje is eergisteren avond en HII. KK. HH.
prins en prinses Hendrik zijn gisteren middag in deze residentie teruggekeerd.
Bij gelegenheid van den 29ste" verjaardag van Z. K. H. den prins van
Oranje, op heden, had er tegen den middag eene groote parade van het
garnizoen in de Maliebaan plaats, die wegens het gunstig weder zeer druk
werd bezocht. Ten 12 ure reden HH. KK. HH. prins en prinses Hendrik door
de laan langs de Maliebaan naar het Huis ten Bosch. Onmiddelijk werden
de troepen in slagorde gesteld en hieven de verschillende muziekkorpsen het
«Wilhelmus" aandat herhaald werd toen Z. M. den koning ten 1 ure dien
zelfden weg opreed.
Des middags was er familie-dejeuner op liet buitenverblijf, het Huis ten
Bosch en ten G ure groot gala-diner ten hove.
De minister van koloniën zal Woensdag aanst. geen gehoor verleenen.
Gisteren avond werden de buitenlandsche gedelegeerden lot het inter
nationaal statistisch congres, in de zaal der sociëteit de Vereeniging, dooi
den minister van hinnenl. zaken ontvangen en verwelkomd. Daarbij werd
het woord gevoerd door de ministers van binnenl. zaken en van financiën
en den burgemeester der residentie. Hunne toespraken werden beantwoord
door den heer Wolowski, namens Frankrijk, en door lord Houghton ,^iamens
Engeland.
De groote zaal op het Binnenhof is thans gereed gemaakt tot ontvangst
der leden van het intern, statistisch congres. Boven de tribune op den ach
tergrond zijn smaakvolle versieringen en draperiën aangebragt, terwijl langs
de wanden der ridderzaal de vlaggen van verschillende natiën, wapenbor
den enz., prijken.
ENGELAND.
LONDEN, 3 September.
Volgens beriglen uit Ierland is het zeker dat de jongste moord, op
den lieer Hunter gepleegd, eene agrarische misdaad geweest is. liet is ge-
Weken, dat de heer Ilunter pachter was eener hoeve, waartoe gronden be
hoorden, op welke de pachters der naburige hoeven beweerden het regt te
hebben om plaggen te steken. Men had hem den raad gegeven te dier
zake aan een zijner naburen eene actie aan te doen. Dit heeft hij gedaan,
cn het schijnt niet twijfelachtig, of daarin is de aanleiding tot den moord
te zoeken. Acht personen zijn op vermoeden van den moord gepleegd te
hebben, in hechtenis genomen.
u! De kardinaal Gullen heeft zich op nieuw openlijk verklaard tegen het
onderwijs der gemengde scholenwaardoor de regering en het parlement
trachten de volksverlichting in Ierland te bevorderen. Hij heeft een herder
lijk schrijven uitgevaardigd, waarin hij verklaart het genot der sacramen
ten te zullen ontzeggen aan allen, welke hunne kinderen naar die scholen
zenden.
De uitgestrekte provincie Rajpootama, in Britsch-Indië, wordt door
hongersnood bedreigd. Men vreest dat gebrek aan regen de oogst geheel
zal doen mislukken.
1 K .1 K IS LI K.
PARIJS, 3 September.
Prins Napoleon heeft, volgens het officieel verslag, in zijne rede, bij
de behandeling van het senaats-beslnit in zake de gróndwets-wijzigingen in
den senaat, bij wijze van inleiding, zijne verknochtheid te kennen gegeven
niet alleen aan den keizer, maar ook aan zijner, zoon; zijne belangen en
zijne genegenheden waren onafscheidelijk met het keizerrijk verbonden. Dit
lokte van verschillende kanten toejuiching uit. Daarentegen gat de uitdruk
king zijner meening, dat de senaat met zeker gevoel van wantrouwen en
van aarzeling aan het werk ging, aanleiding tot tegenspraak van den
voorzitter cn van enkele leden. Z. K. II. bestreed het gevoelen dergencn,
die meenden dat de vrijheid gevaarlijk was voor het keizerrijk of dat het
keizerrijk buiten staat was de vrijheid te geven; die dat meenden, zij
mogten zich vrienden'of vijanden lieeten, behoorden tot de onverzoenlijken.
De vrijheid kon zeer wel zamengaan met het keizerrijk; men behoorde de
vrijheid te verlangen, en niet enkel eene proefneming te zien in hetgeen
thans gebeurde. Het onder hoog gezag staande keizerrijk moest zich den
terugtogt afsnijden door zijne schepen te verbranden; dan was het liberale
keizerrijk een feit. De kunst van regeren lag niet in weerstand bieden,
maar in toegeven aan de billijke en regtmatige verlangens der publieke
öpinie. Overgaande tot de beschouwing van het senaats-besluit, zeide de
prins dat al wat daarin werd gevonden goed was, maar al wat goed was
werd daarin nog niet gevonden. De spreker wees vijf leemten aan, die naar
zijn inzien in de hervormingen bestonden. De eerste betrof de ministeriële
verantwoordelijkheid; men had de ministers verantwoordelijk jegens de ka
mers moeten verklaren. De tweede betrof den senaat, welken de prins in
eene tweede wetgevende vergadering wcnschte veranderd te zien, ter ver
mijding van het gevaar eener enkele almagtige kamer. Ten derde had het
verbod moeten afgeschaft worden om de constitutie tot een onderwerp van
discussie te maken. Ten vierde moest men het getal der afgevaardigden
vermeerderen en terugkeeren tot het stelsel der arrondissements-kiesdistric-
ten; eindelijk ten vijfde was eene hervorming van de gemeentelijke inrig
tingen noodig, ter bevordering van de decentralisatie. Laat u, zeide de
prins verder, geene vrees aanjagen door het roode spook en door andere
maar al te bekende schrikbeelden. Het beste middel tot bestrijding der re-
volutiën is, over te nemen wat zij goeds hebben en daarvan gebruik te ma
ken ter bevestiging van een populair gezag. De regering heeft dien weg
ingeslagen; moge zij daarop volharden. Laat ons de ontwikkeling van het
politieke leven in ons land bevorderenen misdadige pogingenzoo die
mogten plaats hebben, met gestrengheid onderdrukken. Zij zullen niet
meer te duchten zijn! De minister van binnenl. zaken bestreed sommige
denkbeelden van den prins, en kon wat betreft de bevoegdheid en zamen-
stelling des senaats niet met den prins instemmen; ook de door den prins
geopperde denkbeelden aangaande de grondwetgevende magt en aangaande
de gemeenteraden achtte hij verwerpelijk; wanneer die denkbeelden in de
raadsvergaderingen der regering de bovenhand mogten krijgen, zeide hij,
zal ik voor mij ophouden deel van het gouvernement uit te maken.
Van het senaatsbesluit zijn reeds de vier eerste artikelen aangenomen;
bij art. 5 zal het amendement van den heer Bonjean, het benoemen van de
lielft der senatoren door de algemeene raden, in behandeling komen.
De Siècle deelt eene resolutie van den minister van binnenl. zaken
mede, waarbij de schorsing van den gemeenteraad van St. Etienne, door
eene ordonnantie van den prefect op 23 Junij jl. uitgesproken, wordt be
vestigd en voor een jaar verlengd. De Siècle zegt: dit is een nieuw bewijs
van het liberalisme, (lat onze regering bezielt.
De regering heeft eene commissie van geleerden benoemd voor de ver
vaardiging van juiste copien van den meter, dien liet als den onverander-
lijken grondslag van het metrische maten- en gewigtenstelsel bewaart, en
heeft de buitenlandsche regeringen uitgenoodigd gelastigden aan die com
missie toe te voegen.
De kamer van koophandel van Marseille, vreezende door de openstel
ling van het Suez-kanaal den doorvoer naar Indië geheel op Triest en
Genua te zien overgaan, heeft de tusschenkomst der overheden ingeroepen
om van de Frausche spoorwegmaatschappijen eene vracht verlaging ten voor-
deele der liaven van Marseille te verkrijgen.
De stad Ajaccio, die niet rijk is en van welke haar eigen maire on
langs zeide, dat zij te arm was om drie nieuwe bedden in het hospitaal te
plaatsen, heeft gedurende het verblijf der keizerin en van den kroonprins
100,000 frs. uitgegeven.
De architect Due, aan wicn onlangs de prijs van 100,000 fr. is te
beurt gevallen, welke door den keizer uitgeloofd was voor dengene, die
zieh gedurende de jongst verloopen 5 jaren op het gebied der kunst het
verdienstelijkst had gemaakt, heeft van die som een bedrag van 40000 fr.
bestemd voor een jaarlijkschen prijs tol aanmoediging der studiën in de
hoogere bouwkunst, toe te kennen door hel Fransche instituut.
