Per Telegraaf.
LYC
ingenomenheid met het cultuurstelsel. Hij hing ook een donker tafereel op
van deu toestand in lndië: de handel was kwijnend en hel vertrouwen ge
schokt. Ook de inwendige toestand van Java was onrustbarend. De heer
Itochussen deelde de meeiting dat het regeringsbeleid in lndië geschokt was.
Naar zijne oieening was regering in lndië onmogelijk, indien zij niet vol
gens Oostersche begrippen geschiedde. Hij had zijne stem omtrent deze
begrooting nog niet bepaald, wegens het liooge cijfer, maar niet uit wan
trouwen tegen 's ministers beleid. De minister van koloniën kwam op tegen
de in het eindverslag uitgebragte meening dat hjj zou zijn een voorstander van
achteruitgang, en (teelde zijne denkbeelden mede over de plannen van her
vorming die elkander in den jongsten tijd hadden verdrongen. Hervorming
achtte hjj te ernstig om die aan onbekookte proefnemingen ten ofler te
brengen. Hij stond achtereenvolgens stil bij de uitkomsten van de hervor
mingen die op verschillend gebied hadden plaats gehad, waaruit, naar zijn
inzien, bleek dat er veel verkeerds had plaats gehad, zelfs in strijd met de
in art. 56 van het regerings-reglement bevolen instandhouding der gouver-
nements-cultitres. De heer Koorders verdedigde den minister legen het ver
wijt dat hy zou zijn een man van reactie en gaf zijne afkeuring te keu
ren over de roekelooze grepen die men in den bestaanden toestand had
gedaan. De heer lnsinger deed eetiige vragen aan den minister betreffende
de koiKjcultuur eu de kadastrale opneming, waarop de minister zich be
reid verklaarde in de volgende zitting te antwoorden.
In de zitting van heden zjjn de beraadslagingen voortgezet.
De minister van koloniën gaf, in antwoord op de vragen door den heer
lnsinger, gisteren gedaan, omtrent den persoon en de kunde van hem, aan
wien de enquête nopens de koffijcultiiur was opgedragen, daaromtrent in
lichting door voorlezing van rapportenwaaruit bleek dat die persoon de
heer Bosch, gekenschetst werd ais iemand die ten eenenmale allen inzigl in
zaken miste. De minister heeft daarom bevolen den heer Bosch van die
enquête te ontheffen eu hetgeen deze lot dusver vcrrigt had te stellen in
handen van den directeur van het binnenlandsch bestuur, die alsdan der
regering verdere inlichtingen zal verstrekken. De minister nam hierna de
gelegenheid te baat om zijne denkbeelden op koloniaal gebied nader te
ontwikkelen.
De heer W. van Goltslein wenschte deze begrooling alleen uit een ad
ministratief oogpunt te beoordeelen en vast te stellen, ondanks de groote
bezwaren die hij daartegen mogt hebben. Hij constateerde de slechte wer
king van de comptabiliteitswet.
De heer de Casembroot verklaarde een bepaald voorstander van het cul
tuurstelsel te zijn, mits art. 56, 5e lid, van het regeringsreglement werd
nagekomen. Ujj drong aan op verligting der bevolking bij de koffijteelt.
De heer van Nispen had bezwaren legen de schrikbarende toename van
de uitgaven in lndiê, waarvan het gevolg zou zijn heffing van belastingen
in het moederland.
De heer van Bosse wederlegde het aangevoerde door den heer W. van
Goltstein omtrent de slechte werking der comptabiliteitswet.
De heer Gefken zou iu de gegeven omstandigheden voor de begrooting
stemmen, hoewel hij groote hezwaren daartegen had.
De heer Koorders besprak de heeredienslen. Hij verlangde overlegging
van de stukken betreffende het vierpalenbesluit.
De heer J. K. van Goltstein zou voor de begrooting stemmen, omdat de
minister, even als hij, het gouvernements-cultuurstelsel was toegedaan.
Door de hoofdcommissie voor het nationaal gedenktecken van Novem
ber 1813 is gisteren aanbesteed: het verrigten van alle steenhouwerswerken
het opmetselen en stellen van het nationaal gedenktecken enz. met de
stoepen en treder. en de levering van allen daartoe benoodigden Escauzijn-
sclten steen en melsel-materialen. Daarvoor waren 7 billenen ingekomen,
waarvan een werd verklaard van onwaarde. De minste inschrijvers waren
de hh. L. Philips en C°.alhier, voor 22,470.
D'. de Ridder, pred. bjj de remonstrantsch geref. gemeente alhier,
heeft voor het beroep naar Amsterdam bedankt.
De policie alhier heeft in den afgeloopen nacht een bleekersknecht te
Loosduinen in arrest genomen, die, kort te voren, een persoon in eene
herbergnabij het tolhek op den Loosduinschen weg eene diepe halswonde
had toegebragt.
BUITKNLAADSCHE KKKIGTKN.
BBlfilK.
Niet ongegrond was de vrees voor eene herhaling der oneeregeldheden
in Henegouwen. Er hebben te Charleroi op nieuw ernstige onlusten onder
de steenkolen-arbeiders plaats gehad. Een escadron cavalerie en de gendar
mes hebben tweemalen eene charge uitgevoerd. Eetiige personen zijn ge
wond en verscheidene leiders der oproermakers gevankelijk naar Charleroi
gebragt. Er zijn thans ook troepen naar Namen gezonden, alwaar onder
de werklieden mede eene groote gisting heerscht. De oorzaak der ongere
geldheden te Charleroi is dat de directeuren van eenigc steenkolenmijnen
de lootten met 10 pCt. hadden verlaagd.
Volgens de laatste berigten was de beweging in het district Charleroi
geheel lot bedaren gekomen, terwijl 15000 werklieden den arbeid hervat
hebben en 2500 dien zonden hervatten.
Te Gent is in tegenwoordigheid van den koning en van de koningin
de internationale bloemententoonstelling geopend. Zij is nog schooner en
belangrijker dan al wat Gent vroeger in dal opzigt reeds heeft geleverd.
Er is van wege de Russische regering medegedeeld dat in 1869 te Peters
burg een congres voor de kruidkunde met eene internationale tentoonstel
ling gehouden en op 19 Mei geopend zal worden.
ENGELAN D.
LONDEN 29 Maart.
Hel voorstel van lord Stanley, strekkende om de quaestie, of aan de
vereenigde kerk in Ierland de hoedanigheid van staatskerk zal ontnomen
worden, met intrekking van de haar van rijkswege geschonken inkomsten,
aan de beslissing van een nieuw parlement over te laten, is zoodanig ge
steld, dat het zal moeten behandeld worden voor het bekende voorstel van
den heer Gladstone. De liberalen noemen het eene oneerlijke poging om
verdeeldheid in de oppositiepartij te brengen.
In Ierland is het houden van bijeenkomsten, zoowel van de voorstanders
als van de tegenstanders der staatskerk, aan de orde van den dag.
Volgens de Morning Star zal de inboedelnagelaten door wjjlen ba
ron Bentinck, op de twee eerste dagen van April in hel openbaar verkocht
worden. De gezant was een zeer groot liefhebber der muziek en zijne
voorliefde voor violen noopte hem tot eiken prqs elke oude Cremona op
te koopen. die voorkwam. Deze gehecle collectie, waaronder een Stradi
varius en een Guarnerius, zal worden geveild.
EKANHKlJIt.
PARIJS. 29 Maart.
De organisatie der mobile nationale garde is door den keizer vastge
steld en in den Moniteur afgekondigd. Die gewapende magt zal omstreeks
550,000 man sterk zijndoch deze sterkte eerst aan het einde der eerst-
volgende vijf jaren bereiken.
Er is sprake van eene reis des keizers naar Algeriê. De maarschalk
Mac Mahon heeft last gekregen derwaarts terug te keeren. De heer Taré,
secretaris generaal der regering van Algiers, blijft hier om de vragen te be
antwoorden, die de commissie voor de begrooling zal te doen hebben, be
treffende liet administratief en militair bestuur der kolonie.
Te Toulon heeft een zware brand in het stationsgebouw plaats gehad,
Alleen de buitenmuren zijn overgebleven.
PRlTlSiEN.
BERLIJN 29 Maart.
In Beijeren vindt de nieuwe militaire organisatie, naar die van Pruis-
sen geregeld, veel tegenstand, vooral omdat daar te lande de landweer tot
nu toe onbekend was. Te Traunstein is bij de inschrijving der manschap
pen voor de landweer een oproer ontstaan. Het stadhuis werd vernield en
de gendarmes werden mishandeld. Ook in Trostberg hebben soortgelijke
onlusten plaats gehad. De leus der rustverstoorders was: »Wjj willen
geenen eed aan Pruissen zweren."
De VVeener dagbladen bevatten eene uitvoerige kritiek van de ver
schillende ontwerpen, betreffende de regeling der financiën; hoofdzakelp
valt men het voorstel aan tot heffing eener belasting op het vermogen.
ON
H. Ke
Speku
G. H.
24 j. ei
's GRAVEND AGE31 Maart. Slot der zitting van de tweede kamer,
De hh. van Wassenaer Catwyck en Hoffman verklaarden zich voor de be
grooting. De minister van koloniën beantwoordde hoofdzakelijk den heer
Koorders, en verklaarde de begrooting niet te zullen inkrimpen, tenzj) hjj
overtuigd was dat de dienst in lndië daardoor geen nadeel leed. De alge-
rocene beraadslagingen zijn gesloten. Morgen behandeling der onderdeden.
Na discussie is met 36 tegen 34 stemmen besloten de begrootingswetten na
de Indische begrooting te behandelen.
PARIJS, 30 Maart. De Etendard verzekert, dat in den ministerraad
definitief beslist is, alle gedachte aan ontbinding van het wetgevend ligchaam
te laten varen.
WASHINGTON, 30 Maart. Het regtsgeding tegen president Johnson
heeft heden voor den senaat een aanvang genomen.
INGEZONDEN.
Dc Kweekschool op het Rapenburg.
Ruim een half jaar geleden werd in de dagbladen aan Leidens ingezete
nen medegedeeld, dat op het Rapenburg alhier een kweekschool voor be
waarschool-onderwijzeressen en kinderjufvrouwen geopend zou worden,
waaraan verbonden zon zjjn een bewaarschool voor kinderen uit den meest
gegoeden stand. Sedert October 1867 zijn beide inrichtingen in werking,
des morgens van 9 12 en van 2—4 uren dc bewaarschool. Het is een
lust om te zien, wanneer men des avonds het vriendelijk lokaal binnen
treedt, waarin de kweekschool gehouden wordt, hoe daar lusschen de 20
en 30 meisjes van verschillenden leeftijd onderwijs ontvangen in het lezen,
schrijven, rekenen, zingen, teekenen, in de aardrijkskunde, opvoedkunde
en gymnastiek. Er zijn onder die meisjes, wier opleiding in de lagere
school veel te wenschen heeft overgelaten, en die hier in de gelegenheid
worden gesteld om hel verzuimde eenigszins goed te maken. Allen ontvan
gen onderricht in die vakken die haar in staat stellen om met oordeel en
bekwaamheid op de bewaarscholen werkzaam te zijn.
De leerlingen der kweekschool zijn hulponderwijzeressen aan de beide
stads-bewaarscholenaan de bewaarschool der maatschappij tot Nut van'
't Algemeen die in de Groenesteeg, een bewaarschool op den Middelweg
en in de Haarlemmerstraat. Tot nog toe wordt door geen der hulponder-1
wtjzeressen van de bewaarschool op de Garenmarkt van het onderwijs ge
bruik gemaakt. In den aanstaanden zomer zullen dc lessen grootendeels iu
den vroegen morgen worden gegevenwaardoor misschien ook kinderjuf
vrouwen en kindermeisjes zullen uitgelokt worden om daarvan gebruik te
maken. Dat van deze nog geen enkele op de kweekschool wordt aange
troffen, schrijven wij alleen toe aan het bezwaar dat zij des avonds moeie-
lijk gemist konden worden. Of zouden wjj kuunen denken, dat aan hare
opleiding niets meer ontbreekt?
De bewaarschool beantwoordt evenzeer aan het doel, dat de commissie
van oprichting zich daarmee heeft voorgesteld. Vroolijk en prettig zijn de
kinderen in de goed ingerichte lokalen bijeen; in de ruime speelkamer heb
ben zij gelegenheid om te loopen en te springeneu als de lente in het
land komtdan worden de deuren opengezet en vinden zij in den sierlijken
tuin niet alleen de vrije lucht, maar ook geurige bloemen en planten, ter
wijl het midden geheel vrij is gebleven om met schop en kruiwagen te
werken en bergen te bouwen van zand. De ouders hebben dan ook niet
anders dan reden van tevredenheid over de uitnemende wijze, waarop de
lichamelijke eu geestelijke ontwikkeling hunner kleinen bevorderd wordt.
Wat verlangen deze iederen morgen en middag naar de school! Hoe opge
ruimd komen ze thuis! Wal leeren ze lieve kinderlijke versjes van builen,
die ze van het begin tot het einde kunnen begrijpen, En als men de schooi
bezoekt, wat zijn ze daar altoos eenvoudig en natuurlijk bezig, zonder
kunsten en gedwongen fraaiigheden in Fröbels geestmet wijsheid toe
gepast.
Het getal der kiDderen bedraagt nog maar 20 en was berekend op minsten!
40. In verband met de kweekschool, zou deze kunnen voortgaan met hare
leerlingen voor den geringen prjjs van ƒ12 een jaarlijkschen cursus te laten
doorloopen. Het schijnt, dat sommige ouders nog altoos bezwaren en voor-
oordeelen tegen een dergelijke inrichting als deze bewaarschool hebben,
waardoor zij weerhouden worden, hunne kinderen er heen te zenden. Zi|
kunnen niet beter doen dan de school eens bezoeken of de kinderen, die
er zpn buiten de school gadeslaanvooral in gezelschap met andere kin
deren, die geen gebruik van de school maken. De invloed der school zal
hun spoedig blijken en daardoor zullen hunne vooroordeelen het best uit
den weg geruimd worden. Bij velen onzer stadgenooten heerscht nog eene
volstrekte onbekendheid met den aard en de vruchten dezer slichting.
Daarom zeggen wij met nadruk: Komt en ziet!
Met dubbelen aandrang roepen wij dit toe aan de gegoede burgers onzer
stad, omdat zjj dezer dagen een nitnoodiging van de Commissie dezer In
richting ontvangen zullen, waarin hunne medewerking wordt ingeroepen.
Zoolang het getal kinderen op de bewaarschool niet volledig is, kan Je
Inrichting zichzelve niet dekken. Daar dit misschien ook in het volgend
jaar niet het geval zal zijn, heeft de Commissie het besluit genomen om de
geheele onderneming aan een Vereeniging van aandeelhouders in handen te
stellen. Zij wenscht daartoe een kapitaal van 10000 te negocieeren, in
rentelooze aandeelen van 25, die met klimmende premiën zullen afgelost
worden. Wij vertrouwen, dat onze stadgenooten zich bereid zullen toonen
om de Commissie te helpen, deze zoo nuttige zaak, die aanvankelijk reeds
zoo goede vruchten draagt, in stand te houden.
Voo
bevalli
opregt
Lei
Voc
van d
en Be
Roi
Voc
van t
ten d;
Lei
BtT
KAAI
te ziji
tot B
LIEF
AID
drjjve
fleatie
Leide
elf ui
den
Lei
n de S
NB
te L
te A
Ont'
prijzt
Gros
Troi
Prij
17ic.,
50 c. e
per
De
verni
tiën
ken
Jlalz
verw
Sn
Breei
Delf
