De agilalie legen de verliooging der schoolgelden in Leydcn.
Eene nieuwe Industrie in Nederland.
T "*BVE»1'ENgUSX.
echtsciieidingT
echtscheiding.
De president heeft zijn veto gelegd op het ontwerp van wetwaarbij aan
de negers het stemregt wordt toegekend.
PARIJS, 8 Januarjj. De Moniteur berigt de benoeming van generaal
de Montebello, gewezen bevelhebber der Fransche bezetting van Rome, tot
lid van den senaat.
i ti k y. «V» a.
Een ongehoord feit heeft in onze stad plaats gehad, dat wij niet welen
te kwalificeren maar wel weten wij dat eerlijkheid, en goede trouw er ge
voelig door zijn getroffen.
Door een der leden weid aan den Gemeenteraad een voorstel gedaan om
eene verandering in de schoolgelden van sommige scholen te maken,
Tegen dit voorstel werd reeds, voordat het openbaarheid verkregen had,
een hevige strijd gevoerd, van alle kanten rukten strijders aan, de mceslen
natuurlijk met gesloten vizier.
Zekere D schreef reeds in de Leydsche Courant van 24 December 11.
over het onlangs ingediende plan van den heer Schcltema, terwijl door
den Academischen Senaat dato 15 December en door den Raad van be
stuur van de Rijksinstelling voor Indische taal- en Volkenkunde dato 19
December 11. adressen tegen het voorstel van den heer Scheltema zijn inge
diend, welk voorstel eerst in de Raadsvergadering van 19 November als
ingekomen vermeld werd.
Hoewel vrienden van openbaarheid moeten wij tegen zulk eene opeubaaij-
heid ons ten sterkste verzetten. Voordat het voorstel van den heer Scheltema
aan de Raadsleden bekend is, voordat het op de Leeskamer ter visie heeft
gelegen, gaal het in de stad bij de vrienden rond, uit alle hoeken worden
aanvallers bij elkaar gehaald, en men ontziel zich niet om het als ecu oor-
logs-werkluig bij de ophanden zijnde verkiezing te gebruikenterwijl de
huizen nog met een adres en een protest, dal n. b. gratis verkrijgbaar ge
steld is, werden afgeloopen.
In de Leydsche Courant van 2 Januarij schrijft eene V. S. dat een twin
tigtal onzer meest achtingswaardige ingezetenenhet voorstel van den heer
Scheltema in handen hebben gehad. Wij hebben altijd gemeend dal eenen
oorlog te beginnen voordat de oorlogsverklaring heeft plaats gehad, bij alle
beschaafde volken als eene weinig eerlijke daad werd beschouwd en hier
mede stellen wij thans die aanvallen tegen hel voorstel van den heer Schel
tema gelijk. Aan de leden van den Raad nog volkomen onbekend, kan het
niet anders dan door eene indiscretiedie wij hier ten sterkste moeten
afkeurenin de handen van liet twintigtal achtingswaardige ingezetenen
gekomen zijn, die zich niet ontzien hebben eenen kruistogt op te roepen,
tegen een stuk dat nog geene openbaarheid had en waarvan niets anders
aan de leden van den Raad bekend was, als dat het zich in handen van
Burgemeester en Wethouders en van de Commissie van Financiën bevond.
Wij noemen deze handelwijs deloyaal en gelooven dat zij moeijelijk door
iemand, wiens hart wel geplaatst is, zal kunnen verdedigd worden.
L., 7 Januarij 1867. KNEPPELHOUT VAN STERKEN BURG.
Leiden, 7 Januarij 1867.
Mijnheer de Redacteur!
Uw nummer van den 7dcn dezer beval een opstel over de Leidsche
Scherpschutters Vereenigingblijkbaar uil de pen gevloeid van iemand die
liet en te regt bijzonder goed meent met bedoelde Verceniging.
Zeer aangenaam is hei mij echter te kunnen mededeelen dat de Leidsche
Schcrpschutiers-Vereeniguig ruimer bijval en weerklank ondervonden heeft,
dan in gemeld opstel vermeld staat, en dat zij zich verblijdt niet min
der dan 9 leden des gemeenlebesluurs of van den gemeenteraad en ook een
der heereu leden der arrondissenieuts-regtbank en een van het kantongeregt
onder hel getal harer donateurs te mogen tellen.
Met de opname dezer rectificatie in uw eerstkomend nummer zult UEd.
bijzonder verpliglen hem, die de eer heeft te zijn
UEd. Dienstw. Dienaar,
VAN SWIETEN,
Gep. Majoor der Kavalerie.
»De éénige oorlogwelken wij voeren, is die tegen
onkunde en ellende, voor den verstandelijken en ze-
«delijken vooruitgang en dc verbetering van aller lot."
HaïSsman.
Indien het Nederland der löe eeuw nog een klein deel zal herwinnen
van de geestdrift, ondernemingszucht en krachtsinspanning, die in vroegere
eeuwen, onder alle volken, bijna 't uitsluitend eigendom onzer groole
voorouders waren,dan moeten wij door stoffelijke en zedelijke middelen
de veerkracht opwekken, die ons eenmaal zulk een gewigiige rol deed ver
vullen en ons vaderland tot een der welvarendste en gezegendsie rijken des
aardbols maakte.
Dan moeten wij ook geene gelegenheid verzuimen, thans nog het uitmun
tende voorbeeld der A msterdamschc regering na te volgendie in T begin der
17e eeuw, door aanbieding van aanzienlijke burgerlijke voorregtcn en stof
felijke voordeelenbuitcnlandsche handwerkslieden herwaarts lokte en daar
door, bij uitbreiding van onzen handel, levens de beoefening van nieuwe
vakken van nijverheid en kunst ten onzent opende.
Ilct stroovlechtendaartoe in 1806 reeds met ernst ter sprake gebragl en
voor drie jaren dringend door mij aan de Amsl. Dep', der Maats. Tot Nutv.
't Algemeen aanbevolen, om op de toen geprojecteerde Industrie school voor
vrouwelijke jeuad te worden aangeleerd, bloeit thans onder de zorg van
den lieer Dieudonné in onze hoofdstad, en wordt nu ook daaraan de
meisjes der gen. Industrie-school onderwezen.
Maar er is nog een lak van nijverheid, die niel minder kans van wel
slagen beeft; 'l vervaardigen namelijk van damesmandjesbloemen- en
turfmanden enz.
Uit Friesland's en Drenthe's bosschen worden buigzame en laaije loten,
der daar in 't wild groeijende struik, uhondentwijgof hondenstruik"
genaamd, door nijvere arbeiders en arbeidsters lot 't vervaardigen van ver
schillende mandjes of korfjes gebezigdwaardoor menige anders werkcloozc
in den winter, door eigen krachtinspanning en eigen werkzaamheidook
tevens voor lijdelijke en verlammende bedeeling behoed wordt.
Welligt dat bij naauwgezet onderzoek, ook ten onzent, voor de fijnere
soorten en zoo vele andere in den vreemde vervaardigde voorwerpen de
grondstof aanwezig is, of daar zou kunnen worden aangeplant, waardoor
ook die lak van industrie, in ons land, belangrijk zou kttuoen worden
uitgebreid.
Tijdens de vele voorbereidende werkzaamheden voor de Amsl. Industrie
school, waarin ik gaarne naar mijne beste krachten deelde, was ik ook
buiten 's lands bedacht naar dezen tak van nijverheid onderzoek te doen en
gelukte 't mij een zeer geschikt echtpaar op te sporen, bekwaam en gene
gen hun ambacht ten onzent te onderwijzen.
Met aanbieding om voor eigen rekening, tot een bedrag van een paar
honderd gulden, de smaakvolste buitenlaudsche voorwerpen dier industrie
aan te koopen en deze tot model aan genoemde Industrie-school voor vrou
welijke jeugd te schenken, gaf ik daarvan aan het bestuur kennis, dat
evenwel tol mijn groot leedwezen dit vak op de school niet verlangde te
laten onderwijzen.
Ik hoop nu daarmede beter te slagen op een Friescb dorp, waar een der
ondernemendste, werkzaamste en edelste mannen van onzen lijd eene vrouwe
lijke leer- en werkschoot tot stand bragt, waarop, te midden eener arme
gemeente, alleen door particuliere' giften ondersteund, een 70tal, meestal
zeer behoeftige en verwaarloosde meisjes tot nuttige en geschikte leden der
maatschappij worden opgeleid.
Zonder aanvrage zond hij mij eene naauwkeurige opgaaf der erlangde
inschrijvingen, te regt begrijpende, dal openbaarheid van elk beheer, dat
't algemeen belang bedoeltin onzen tijd eene hoofdzaak om wel te slagen is,
en dal zeker, onder meer anderen, noch Nederl. Meltray, noch de inrigtin-
gen te Hemmen evenmin als de kostbare dezer dagen tot stand gebragte
slichting te 'silage, zelfs niet door den meesteu ijver en krachtsinspanning
hunner oprigters in zulk een' bloeijenden staat zouden verkeerenzonder aan
die, met regt door 't publiek verlangde, openbaarheid gesolg te hebben
gegeven.
Terwijl de nieuwe inrigting te 's llage door eene koslbare verloting van
allerlei voorwerpen van nijverheid, kunst en smaak bare fondsen met
15 000 vermeerderde en dc meisjes-leer- en werkschool op 'l Friesche
dorp Noordwolde een aanzienlijk tekort heeft, raadde ik haren stichter
ook 't bonden eener loterij aan, zoo geheel in den geest van onzen lijd
en wel eene zonder nietenwaardoor dan tevens vele mandjes, korfjes
enz., van onze inlandsche: hondenstruikvervaardigd, geplaatst konden
worden en daardoor 't dubbel goede doel bevorderd: scliraging der fondsen
voor de nog voor grootere uitbreiding vatbare leer- en werkschool in eene be
hoeftige gemeente, en levens verschaffing der middelen om armen, die thans
voor hunne industrie geen genoegzaam debouché vinden in den naderenden
winter, door eigen hulpop eerzame wijze, brood te bezorgen.
Vertrouwende dat dit plan door velen goedgekeurd en ondersteund zal
worden, twijfelt de ondergetcekende niet, of er zullen weldenkende» gevon
den worden, bereid zich op verschillende plaatsen te vereenigen, tot 'l ver
zamelen van prijzen en debiteren van loten, waarvan de opbrengst niet
alleen tol aanmoediging vaneen nieuwen tak van inlandsche industrie zal ver
strekken, maar levens, door krachtige bevordering van arbeid en kennis, tot
aankweeking van al die volksdeugden, welke zich door onderwijs en nutti
ge bezigheid te krachtiger ontwikkelen.
In de eerste plaats doet zij daartoe een beroep op den grooten invloed
der pers in haar vaderlandmet beleefd verzoek dat alle nieuwsbladenter
wille der goede zaakdeze mededeelingen niet onwaardig ter overname
ia hunne kolommen zullen keuren.
Wed. W. STORM,
Delft, 29 December 1866. A. M. M. van der Chijs.
Burgerlijke &tatrö.
ONDERTROÜWD D. Regeer, wedr. 28j. en C. Lassclinitjd. 28 j. J. A.
Scheels, wedr. 44 j. en J. Ravelaar, jd. 36 jII. Schreyndersjm. 24 jen C.
van Veenendaaljd. 29 j.
Voorspoedig bevallen van een Zoon MINETTE KOCH VAN ZÜTLEN
Mr. Cornelis, 16 November 1866.
Eenige kennisgeving.
Heden overleed, na eene kortstondige ongesteldheid, ten onzen lniize onze
beminde Neef ALEXANDER RUE8, in den jeugdigen leeftijd van bijna
18 jaren, diep betreurd door zijnen Broeder en Zuster, door ons en zijne
verdere Betrekkingen.
Rotterdam, 5 Januarij 1867. A. RUEB.
Eenige kennisgeving. C. A. Q. RUEB, Sdermondt.
Heden overleed in liet Hofje Meermansburg in den ouderdom van ruim
80 jaren Mcjufvrouw ENGELTJE SCHIL»Ai>1.
Zij diende gedurende een tal van jaren onze familie met voorbeeldige
trouw, eu met erkentlijklieiii zuilen wij ons harer steeds herinneren.
C. VV. HURRECHT.
Leiden. 7 Januari 1867. J. A. P. HU BR ECHT,
geb. Meerman van der Goes.
De Ondergeteekende betuigt langs dezen weg zijnen bartelijken dank
aan II11. Burgemeester en Wethouders en verdere Autoriteiten van hel
Brandwezen voor de hulp hem bewezen bij- den brand, welke lusschen
Vrijdag en Zaterdag nacht ten zijnent heeft plaats gehad.
J. KOSTERS
Timmerman, Schrijnwerker en Draaijer.
Uit een vonnis, van de Arrondissements-Regtbank te Leiden, in dato
6 November 1866, blijkt, dat daarbij tusschen JAN RINS, Gevangenbe
waarder op het Militaire Detentiehuis, wonende le Leidenals cischer, en
zijne ecblgenootc SUSANNA VAN KESSEL, mede wonende le Leiden,
als gedaagde, Echtscheiding is uitgesprokenmet alle de gevolgen van dien.
Voor exlract conform
(Kosteloos). Mr. C. A. BOON ACKER, Procureur.
Uit een vonnis van de Arrondissements-Regtbank te Leiden, in dato
6 November 1866, blijkt, dat daarbij tusschen CORNELIS RIP, Kleeder
maker, wonende te Woubrugge, als cischer, en zijne eclugenooie JOH ANNA
MARIA KIEKENS, mede wonende te Woubrugge, als gedaagde, Echt
scheiding is uitgesproken met alle de gevolgen van dien.
Voor exlract conform,
(Kosteloos). Mr. C. A. BOONACKER, Procureur
