COIR AIT.
LEÏDSCIIË
De prijs der Courant is 3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
180(5.
De Courant wordt
Vrijdag uitgegeven,
uit Zaturdag avond.
Maandag IF oensdag en
Die van Maandag komt
VRIJDAG 12 OCTOBER.
BINNEXLANDSCUE BEIilGTE.V.
LEÏDEN, 11 October.
Met ingang van den 15dc0 dezer worden telegraafkantoren van de IIoil.
Ijzeren spoorwegmaatschappij voor het publiek geopend op hare stations .te
Alkmaar, Noord-ScharwondeSchagcnAuna-l'aulowna en den Helder,
alsmede op die te Halfweg (tusschen Amsterdam en Haarlem), Pielgijzen-
brng en Voorschoten. Voor den duur van de winterdienst zijn de kantoren
der lloll. ijzeren spoorwegmaatschappij dagelijks open als volgt: Alkmaar,
Amsterdam, Delft, 's GravcnhagcHaarlem, den Helder. Rotterdam en
Schiedam, van 7 ure voor- tot 10 nrc 30 min. namiddag; Leyden van
8 ure voor- tot 10 ure 30 min. namiddag.
De commissaris des konings in de provincie Zuidholland heeft bij cir
culaire van 9 Oct. jl. aan heeren burgemeesters in die provincie een slaat
doen toekomen, aanwijzende de namen en standplaatsen der veeartsen, in
deze provincie belast met het toezigl over, alsmede die, belast met de vee-
artsenijkundige dienst tot wering van den vee-typhus.
Uit Zoclcrraccr meldt men ons dat in die gemeente, nadat z(j gedurende
vier maanden van den vee-typhus bevrijd was geblevendie ziekte zich op
nieuw heeft vertoond. Het aangetaste vee, zoowel als het daarmede in aan
raking geweest zjjndc, is onmiddellijk afgemaakt en begraven.
In de IV. R. C. van heden is opgenomen een advies van de hooglecra-
ren S. Vissering, van Boneval Fattre, J. E. Goudsmit, J. T. Buys, te Ley
den, B. J. Gralama, B. D. 11. Teilegente Groningen, T. M. C. Asser,
A. E. J. Modderman, te Amsterdam, J. Duymaer van Twist, te Deventer,
en J. L. de Bruyn Kops, te Delft, waarbij z(J in een onderzoek treden van
de regtsvraag die door de ontbinding der tweede kamer is opgeworpen
»ls de tweede kamer door haar votum gekomen op het gebied der uitvoe
rende magtcn heeft zij zoodoende het praerogaticf der kroon, en dus ook
de grondwet, geschonden?" De zeker zeer opmerkelijke bijzonderheid,
zeggen de hooglecraren in den aanhef van het stuk, dal aan de ontbinding
van de tweede kamer der staten-gencraal geschil van meening over cene
zuivere regtsvraag ten grondslag ligt, geeft den ondergetcekeuden door
hunnen maalschappelijken werkkring in verschillende betrekkingen geroepen
tot de studie der regis wetenschapeene gcrecde aanleiding, omtrent die
regtsvraag maar ook uitsluitend omtrent deze openlijk hun oordeel
uit te brengen, cn dit met te meer vrijmoedigheid, naarmate zij levendiger
overtuigd zijn, dat die vraag niet lot de ingewikkelde en moeijelijke, maar
tot de zeer elementaire hunner wetenschap behoort. Zij gaan uit van de
onderstelling, dal alle cerljjkc lieden, welke overigens ook hunne politieke
zienswijze zijn moge, de overtuiging deelendat het hoogste staatsbelang
altyd hieriu bestaat: regt te noemen wat regt is; en daar nu de loop der
omstandigheden medebrengt, dal de kiezers die vraag van regt of onrcgl te
beslissen hebben, terwijl de tweede kamer, van grondwclsehennis beschul
digd, do gelegenheid mist zich althans als zoodanig te verdedigen, zoo noe
men zij het burgerpligt van allen, die om hunne maatschappelijke betrek
king geacht kunnen worden over de hangende regtsvraag eene eigen meeniug
te bezitten, die mecning lol voorlichting der kiezers open cn duidelijk uit
te sprekeu.
Na de daarop gevolgde uiteenzetting der quacstic, komen de hoogleeraren
tot dc volgende conclusie1°. Datook al mogl de tweede kamer de be
noeming vau mr. Mijer tot gouverneur-generaal hebben afgekeurd, wal wij
ten stelligste ontkennen zij daartoe dan nog volkomen bevoegd zoude zijn
geweest. 2°. Dat de vraag dc cenige vraagdoor de regering zelve ge
steld of de tweede kamer van dc staten-gencraal dc grondwet gcschon- I
deu heeft, naar onze innige overtuiging, niet met ja kan worden beant
woord, zonder regt te noemen wat onrcgL is; eindelijk 3°. Dal men op die
zelfde vraag niet met ja kan antwoorden en hierop worde uitdrukkelijk
gfjet zonder de Ncderlandschc grondwet omver te halen. Immers, een- j
maal het antecedent gesteld, dal men nu stellen wil, zal dc regering met
volkomen regt cn naar de regelen cencr onberispelijke logica kunnen betoo-
gen dc onbevoegdheid van de kamer lot ongeveer elke kritiek; wantnog
eens, schier elke kritiek van de vertegenwoordiging lost zich ten slotte op
in cene kritiek van dc wijze, waarop koninklijke regeringsregten onder
medewerking van verantwoordelijke ministers worden uitgeoefend.
De heer Groen van Prinslerer beveelt in n°. XXXIX zijner Pari.
Studiën de volgende stellingen ter overweging aan de kiezers aan: 1°. De
motie Keuchenius, wel verre van onopregt te zijn, drukt de meening van
den steller uit. 2°. Dank zij der opreglheid van den steller, is het zijnen
wcderparlijdcrs gelukt, verklaringen uit te lokkenstraks met dc motie
vereenzelvigd, lot dal deze gcenvenimeerdgeexagereerden ten slotte in
afkeuring der benoeming en een zamenknoopscl van anli-constitotionclc on-
geregtigheden gemclamorphoscerd werd. 3°. De bedoeling dezer kunstbewerking
blijkt: aldus werd de motie, dacht men, een onwaardeerbaar steunpunt ter
ontbinding der kamer met gunstigen kans. 4°. Deze berekening faalt: om
dat a. de kamer bevoegd is rekenschap te vragen van elk gecontrasigneerd
besluit; b. de onschendbaarheid niet den persoon des konings wegcijfert, of
met een Aziatischcn opperheer gelijksteltmaar veeleer beoordeeling, goed-
of afkeuring ook van des konings persoonlijke dadeu (in beginsel, dc modus
quo daargelaten) aan de volksvertegenwoordiging en aan den minste zijner
getrouwe onderdanen vergund is.
Aan de AmhC. wordt uil 's Hage gemeld dal het gerucht bleef
aanhouden dat de koning eene proclamatie lot het volk zou rigtenook
sprak men van optogten van duizenden, die Z. M. by z(jnc terugkomst in
dc residentie opwachten cn ontvangen zouden.
Niet zelden worden telegrammen aangebodenaan reizenden gerigt cn
volgens het adres bestemd om aan deze bij de aankomst eener stoomboot,
diligence of eenig ander middel van vervoer te worden afgegeven. Daar bij
de ongeregelde tijdstippen van aankomst dier vervoermiddelen de bestelling
van zoodanige tijdingen in den regel zeer veel lijd vordertkan de tele
graafdienst zich niet langer voor dc aflevering op hel juiste oogcnblik aan
sprakelijk stellen. Mitsdien wordt den rijkstelegraafkantoron voorgeschre
ven, telegrammen met dergelijke adressen af te wijzen. Worden zulke
tijdingen gerigt aan den commissaris der stoomboot, den ondernemer der
diligence-dienst of hunne agenten en dergelijke personenzoo vertrouwt
men, dat deze zich wel met de aflevering aan den geadresseerde zullen wil
len belasten en alzoo eene dienst bewijzen aan het publiekdat zich van
hunne vervoermiddelen bedient. (St. C.)
De Staatscourant meldt dat hel ijzeren gepantserd ramtorenschiphet
welk voor de Ned. marine te Birkenhead in Engeland wordt aangebouwd
en den naam draagt van Prins Hendrik der Nederlandenin den voormid
dag van den 9deo dezer aldaar met goed gevolg te water is geloopen.
Uil Engeland meldt men omtrent dit schip het volgende: Tegenwoordig,
nu ieders aandacht door geheel de wereld zoo zeer gevestigd is op den bouw
van oorlogschepen, zal het veel belang inboezemen te vernemen dal dc
heeren Laird brothers, te Birkenhead, dezer dagen voor rekening van het
Ncderlandschc gouvernement een prachtig gepantserd stoomschip hebben vol
tooid dat geacht wordt een der uilnemcndstc bodems van die soort ie zijn.
liet schip is genaamd Prins Hendrik, en zoowel het casco als de machines
zijn door de heeren Laird ontworpen. De voornaamste nieuwe uitvinding,
welke op dit schip werd toegepastis dal hel door twee schroef machines
wordt voortbewogen, elk van 200 paardenkracht nominaal. De wapening
bestaal uit torens met affuiten voor twee 300pondcrs, gegoten naar het
stelsel van kapitein Coles, waarmede projectielen van 1200 pond kunnen
worden geworpen. Dit schip onderscheidt zich voor hel overige nog van
de bestaande torenschepen, dal het drie of vier voel hoogcr boven het wa
ter ligt dan eenig ander schip, hetwelk volgens dit stelsel in Amerika of
Engeland werd gebouwd. De officieren en de bemanning zullen dus aan
boord oneindig meer op hun gemak zijn, terwijl het schip eene lange zee
reis zal kunnen doen. De pantserplatcnwaarmede het bekleed is, zijn
5[ duim dik, en daarachter is eene bekleeding van theka-hout van 10 duim
dikte aangebragt. Ucl schip zal 12 knoopen per wacht loopen.
Op den 22slcn dezer maand is dc zcildag bepaald van het te Brouwers
haven zeilreeliggend Japansch oorlogsfregat Kaijóo (Voorlichter), voerende
32 stukken waarvan 20 gelrokken 30-pondcrs. Dit te Dordrecht gebouwd
uitstekend oorlogschip zal op zijne reis naar Japan worden gckommandcerd
door den luit. ter zee lc klasse Dinaux als 1« officier zal de luit. ter zee
Witkop Koning fungeren en als officier-machinist dc luit. ingenieur Hardes,
en verder dc Japansche officieren der marine, OetidaEnomotoSawa en
Tagoezzic, welke allen, vergezeld van de in onderscheiden fabrieken hier te
lande werkzaam geweest zjjnde Japansche onderofficieren, met dat schip
I naar hun vaderland terugkeeren. Dc beide Japansche studenten in de gc-
neeskunde Ito Gcnpak en llajazi zullen hier lc lande achterblijven om aan
hel hospitaal te Nienwcdiep hunne geneeskundige studiën voort lc zetten;
i zoo zal ook de ingenieur voor den scheepsbouw Acamaz te Amsterdam tot
dat doel nog eenigc jaren hier te lande vertoeven.
Den 88tcn dezer is te Haat lom in den ouderdom van ruim 81 jaren
overleden de heer mr. Joh. Enschedé, ridder der orde van den Nedcrl.
Leeuw, commandeur der orde van de Eikenkroon, oud lid van de tweede
kamer der staten-gencraalenz.
In de laatste dagen zijn drie personen, betrokken in dc te Velsci»
onlangs voorgevallen ongeregeldheden, in verzekerde bewaiing genomen.
