LEYDSCHE
COURANT.
1865.
WOENSDAG 11 OCTOBER.
De Courant wordt Maandagffoensdag en
frijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
De prijs der Courant is f3.per vierendeel
jaars/Afzonderlijke nominees zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
BINNENLANDSCI1E BERltiTKN.
LEYDEN 10 October.
Vergelijkende staal van de zuivere opbrengst der opcenten en eigene
middelenten behoeve dezer gemeente gehevengedurende de maanden
September 1864 en 1865 alsmede van die opbrengst over de eerste negen
maanden dier beide jaren.
MIDDELEN.
Geslagt[bijopcenten en invoer
Gedistilleerd {idem)
Gemaal eigen middel)
Wijn, Fruit-enKunstwijn(i'd.)
Zuivere opbrengst over
de maand September.
1864
2046.731
7561.69;
6277.78"
1964.55
ƒ17850.76
1865
1881.731
6488 03;
6853.75}
1374.97}
/16598.50
Zuivere opbrengst over de
eerste 9 maanden.
1864
1865.
17766 71} 18459.42
59455.76
58717.87
14511.15
ƒ150451.50;
63021.86:
59471.50
17438.47;
ƒ158391.26
Bij kor., besluit van 6 October is tot griffier bij het kanlongeregt al
hier benoemd de heer mr. M. d'Aumerie, thans griffier bij het kanlonge
regt te Ommen.
Zondag II. werd door de leden van de 2de sectie der vereeniging hel
Metalen Kruis te Rotterdam een kamaraadschappelijk bezoek gebragt aan die
der 2de sectie alhier. De Leydsche sectie heeft de Rotterdamsche heeren van
het station afgehaald en naar hare vergaderzaal in het Hotel Rijnland ge
leid, alwaar hun eenige ververschingen werden aangeboden. Vervolgens
werden, onder geleide van de Leydsche sectie, bezocht de kweekschool voor
zeevaart, het museum van natuurlijke historie, het stadhuis, den Burg en
Zomerzorgwaarna de heeren in bovengenoemd hotel gedineerd en het ove
rige van den dag in gulle vrolijkheid en vriendschap doorgebragt hebben.
Men deelt ons, als kenmerk van bijzondere vruchtbaarheid in dit jaar,
mede, dat een wijngaard van den heer N. van den Eykel, onder Oegst-
geest, behalve schoone rijpe vruchten ook gezette druiven van den tweeden
bloei heeft gedragen en thans nog bloesem vertoont. In den tuin van dien
heer staat ook een appelboom, die laatstelijk rijkelijk vrucht heeft gedra
gen op nieuw in bloei.
Hel volgende wordt ons medegedeeldMen heeft abusievelijk gemeld
in sommige couranten, dal de runderpest aan den Hoek van Holland en
op den Haak onder 's Gravesande, alwaar 200 stuks vee in algemcene
weijerij loopen, zoude zjjn uitgebroken. Men heeft denkelijk hierdoor be
doeld de wejjerij op den Haak van den Oranje-Polder, onder Naaldwijk,
alwaar 200 stuks vee loopen, waaronder zich, zoo men zegt, runderpest
zoude hebben voorgedaan, ofschoon bouwlieden aldaar de zich voorgedaan
hebbende ziekte alleen voor longziekte houden.
Door de redactie der Landbouw-Courant wordt als bijlage een afzon
derlijk blad uitgegevenonder den titel van de Runderpest. Gedurende
het heerschen der ziekte zal dat opzettelijk daaraan gewijde blad hoogstens
tweemalen 's weeks verzonden worden.
De Staatscourant bevat een rapport van den heer dr. L. Ali Cohen
door den minister van binnenl. zaken verzocht om de gemeenten waar oi
in welker nabijheid de besmettelijke veetyphus heerschtte bezoeken en
aldaar inlichtingen in te winnen of onderzoekingen te doen. Met betrek
king lot den aard der tegenwoordige epizoötie, zegt hij, dat de ziekte zeer
zeker een typhus is die veelal onder den naam van runderpest wordt be
schreven en als zoodanig met alle regt ook ten ontzent in treurig aanden
ken is. Volgens hem beslaan en echter gegronde redenen voor de meening,
dat bij behoorlijke aanwending van de leeringen der tegenwoordige weten
schap en ervaring ook de rundertyphus in dezen t(jd niet even hevig moet
wordenals hij in vorige eeuwen deed. Evenzeer komt hem het oordeel
nog ongemotiveerd voor dat ook in onzen tijd en in ons land het stelsel
van algemeene dooding volstrekt noodzakelijk en even uitvoerbaar is als in
4e landen waar die ziekte onder het betrekkelijk waardelooze steppenvee
heerscht. Het onderzoek in vele gemeenten, zegt hij verder, heeft mij eene
tweeledige reeks van tekortkomingen doen kennen. Eensdeels toch is mij
geblekendat de veeartsenijkundige dienst dikwijls veel te wenschen over
laat, en anderdeels dat het gemis aan inzigt, aan jjver en aan energie bij
cenige gemeentebesturen niet zelden veel kwaads heeft berokkendenzoo
voortgaande, ongetwijfeld nog meer berokkenen zal. Hij wjjst ter slaving
dezer beweringen op het gebrek dal in vele streken bestaat aar. goed op
geleide veeartsen, zoodat gemeentebesturen lol het constateren van eerste
gevallen van typhus in hunne gemeenten gebruik maken van niet-veeartscn
van zoogenaamde gepatenteerde veeartsenop de verzuimen van de veeartsen
zeiven, daar er zijn die het bestaan der ziekte in eerste gevallen hebben
aangenomenzonder zich door eene lijkopening eerst het noodige licht te
hebben verschaft en zonder persoonlijk een geval van den typhus te hebben
gezien; en op het gebrekkige der verordeningen laatstelijk door verschillende
gemeenten gemaakt. Naar zijn oordeel zou er, beloonden zich alle ge
meentebesturen genoegzaam actief, weinig voor de regering te doen over
blijven. Aan het slot van het rapport leest men het volgende: Nog e'én
punt rest mij te behandelen. Hel betreft eene stelling waaraan, ook naar
het oordeel der regering, van den aanvang af, als aan een algemeencn
grondregel in dit opzigt behoort vastgehouden te worden. Men moet name
lijk ten allen tijde streng onderscheiden lusschen hetgeen bij de eerste, de
nog slechts sporadische ziektegevallen in eene gemeente kan en moet ge
daan worden en hetgeen Ie pas komt als de ziekte er reeds aleemeen ver
breid, epizoötisch voorkomt; men behoort overal scherp verschil te maken
tusschen het worden der epizoötie in de besmette centra en het pas optre
den der ziekte in de peripheric van de besmette streek of op verder afgele
gen punten des lands. Even irrationeel als het mjj zou voorkomen proeven
te nemen met eenvoudige afzondering, of met afzondering en behandeling,
of ook met inenting daar, waar de ziekte eerst aanvangt en een krachtig
en oogenblikkelijk optreden wordt gceischt (onmiddellijke onteigening en
afmaking van het verdacht rund, zoo het niet reeds aan de ziekte is be
zweken, en, indien bij de lijkopening van dat voorwerp blijkt, dat hier de
typhus werkelijk beslaat, onmiddellijke verdachtverklaring van den gchec-
len koppel of stal, onteigening en afmaking daarvan met dien verstande,
dat de gezond bevonden dieren onder de noodige voorzorg in consumlie
worden vrijgelaten, en de eenigzins aanmerkelijk ziek bevondene worden
onbruikbaar gemaakt en begraven) even rationeel dunken mjj de bedoelde
proefnemingen in streken of gemeenten, waar de besmetting reeds zóó al
gemeen is doorgedrongen, dat, ook naar mijne meening, niets wezenlijks
tegen, maar alles vóór dit stelsel pleit.
Genoemd blad deelt ook de van het provinciaal bestuur ontvangen opga
ven mede omtrent den veetyphus in deze provincie, van 24 30 Sept. In
de bedoelde week z(jn aangetast 790 runderen, gestorven 159, afgemaakt
140, hersteld 96; aan het einde der week waren er nog ziek 395. Sedert
hel begin der veeziekte zijn in het geheel aangetast 3319 runderen, gestor
ven 1169, afgemaakt 674, hersteld 717.
Te Schiedam zijn in de vorige week 27 runderen, als ziek geworden,
aangegeven, te Delfshaven 29. In het algemeen schijnt de ziekte minder
kwaadaardig te worden.
Te Rotterdam zijn in eene vergadering van veehandelaars en veehou
ders de voorloopige grondslagen vastgesteld eener maatschappij van onderlinge
verzekering bij verscheping naar Engeland.
Ten opzigte van de op Texel heerschende pokziekte onder de schapen
kan worden medegedeeld, dat die ziekte eerder toe-dan afneemt. Zij heerscht
echter tot nog toe in geringe male, want van de 30000 schapen, op Texel
bestaande, zijn ruim 60 aangetast, waarvan een 20-tal zjjn bezweken. In
eene vergadering van schapenhouders is besloten om door bijdrage van 5
cents voor ieder schaap een zeker kapitaal te vormen, om, zoodra een beest
wordt aangetast, het onmiddelijk af te maken en te begraven en den eige
naar ƒ12 uit te betalen.
Te Ingen is Vrijdag namiddag ten half 3 ure een brand uitgebarsten,
die, door de langdurige droogte bevorderd, weldra zoozeer in hevigheid
toenam, dal een groot deel van het dorp met geheele vernieling bedreigd
werd. Vijf huizen, twee schuren en drie bergende laatste gevuld met koom
en andere landbouwproducten, enz. zijn eene prooi der vlammen geworden.
De toren is geheel uitgebrand. Van de kerk is de kap verloren, doch het
inwendige behouden gebleven. Dat de schade zich hiertoe bepaald heeft en
niet nog een aantal andere gebouwen door het vuur vernield zjjn, is hoofd
zakelijk te danken aan de goede werking van twee brandspuiten, uit de ge
meente Tiel overgekomen. Ook de spuiten van Eist en Lienden waren bij
den brand tegenwoordig en hebben, voor zoo verre geringe krachten strek
ten lot het blusschen medegewerkt. Men zegt dat de brand is ontslaan
in den berg van Gaasbeek, door kinderen die met lucifers speelden.
In het land van Maas en Waal is de tabakoogst dit jaar boven ver
wachting gunstig uitgevallen. De oudste menschen herinneren zich zulk eene
opbrengst niet; de plant heeft zich bijzonder ontwikkeld en bladen van
1 Ned. el lengte, zelfs eenige duimen meer, zijn in 't geheel niet zeldzaam.
Te Roodkerk, in Friesland, liep dezer dagen een dolle hond, die op
hel veld, waar men Item eenige koeijen zag bijten, werd afgemaakt. Aan
de gebeten beesten, die men oogenblik afzonderde, werden geneesmiddelen
ingegeven. Voor zoo ver men kan nagaan, blijven deze gezond, 't Schijnt
echter, dat er meer door den hond zijn aangevallen; althans men ontwaarde