Per Telegraaf.
De aardbeving te Ambarawa op Java.
Aan den met verlof hier te lande aanwezigen Oost-lndischen ambte
naar S. 6. Onmans, laatstelijk administrateur der tinmijnen in het district
Blinjoe op Bankais, op zijn verzoek een eervol ontslag verleend nil 'stands
dienst. Ook is de lieer J. VV. Scheffelaarkapitein, kommandant der vaste
bezetting ter Kuste van Guinea, tevens directeur van liet Afrikaansche
werfdepöl aldaar, uit 's lands dienst ontslagen.
De officier van administratie 3de kl. J. Beijer is op non activiteit gebragl.
Gisteren is nog een detachement van hel 2de reg. dragonders, op last
van den officier bij de arrond.-regthank alhier, op surveillance afgezonden,
naar de streken, die door de runderpest bedreigd worden.
Be eerste kamer heeft in hare zitting van gisteren behandeld het ont-
vverp-adres van antwoord op de troonrede. Bal ontwerp is een weèrklank
van de troonrede. 1—4 werden zonder beraadslaging of hoofdelijke
stemming aangenomen. Bjj de behandeling van $5, de veeziekte betref
fende, stelde de beer van Nispen van Pannerden voor, daarbij het vertrou
wen uit te drukken dat spoedig maatregelen genomen en aan de wetgevende
maal voorgedragen zouden worden die lot bereiking van het doel noodzake
lijk zijn. Ken voornaam punt, dat bij de discussie ter sprake kwam, was
of bet initiatief der te nemen maatregelen van de regering moest uitgaan.
Be minister van binnetil. zaken beweerde dat de gemeentebesturen moesten
voorgaan, maar verschillende leden waren van een tegenovergesteld gevoe
len en betoogden dat zoo ooit hier centralisatie te pas kwam. Bij de stem
ming verklaarden zich 1G leden voor en 16 leden tegen hel amendement,
zoodat in de zitting van heden nader over dat voorstel zal worden beslist.
In de zitting van heden is het amendement van den heer van Nispen van
Pannerden met 15 legen 14 stemmen verworpen, en liet ontwerp-adres van
antwoord op de troonrede met algemeene stemmen aangenomen. Vervolgens
is ook bet ontwerp tol verhooging van hoofdstuk V der bcgrooting voor 1865
behandeld en niet algenicenc stemmen aangenomen.
In de zitting van de tweede kamer van gisteren, ten 11 ure geopend,
heeft de commissie van rapporteurs over liet wets-ontwerp tot verhooging
van hoofdst. V. der begrooting voor 1865 (ziekte onder het rundvee) het
eindverslag uitgebragt. Be kamer besloot de beraadslaging over het wets
ontwerp eerst ten half drie ure te beginnen omdat de minister van biunenl.
zaken in de zitting der eerste kamer tegenwoordig was. Be zitting op dat
uur geopend zijnde, beeft de minister het eerst de in bet eindverslag voor
komende aanmerkingen beantwoord en de daarin gevraagde inlichtingen ge
geven, en wel omtrent den aard der bier bedoelde ziekte, de daarover door
hem ontvangen verslagen, den zin waarin de inslructien waren opgesteld
ten aanzien van het afmaken van bel zieke vee alleenof wel van al het
vee waaronder zich besmetting vertoonde, de al of niet verbindende kracht
der publicatie van 1799 tol voorkoming of afwering der runderpest, de cir
culaire van 1862 betreffende de onteigening onder schadeloosstelling enz.
Vervolgens trad hij in eene uitvoerige mcdedeeling van de bij het ontslaan
der veeziekte genomen maatregelen, ten betooge dat hierin met snelheid
was te werk gegaan en zoo ver als de bevoegdheid der regering medebragt
te doen, waarna bij zeide dat, daar bet noodig kon zijn nog andere mid
delen tot wering van het kwaad aan te wenden, nadere wettelijke bepalin
gen zouden worden voorgedragen, welke de regering daartoe zouden in staat
stellen. Voorts verklaarde de minister, dat voor 's hands de aangevraagde
som voldoende was te achten. Be lieer van Nicrop gaf daarop te kennen
voornemens te zijn een voorstel te doen, de strekking hebbende om de
voorgedragen som van 100,000 te brengen op ƒ500,000. Nadat de heer
de Brauw te kennen had gegeven, dat, te oordeelen naar door hem inge-
woiinm borigic a» oi—1 'lion m Hit mini niet zoo geruststellend
was ais uc uiniisici van biunenl. zaken had opgegeven, en aatzijns in
ziens, reeds eenige maatregelen van voorzorg hadden kunnen zijn genomen
vóór liet uitbreken der ziekte, werd besloten de beraadslaging des avonds
ten half acht ure voort te zetten.
In de avondzilting zijn de beraadslagingen voortgezet. Be hh. VVintgens,
van Nispen lot Sevenaer, J. K. van Goltslein en Taets van Amcrongen
hebben toen hel woord gevoerd, voornamelijk om aan te dringen op het
nemen van krachtiger maatregelen ten opzigte der ziekte; men liet in deze
te veel aan de gemeentebesturen over. Be minister verklaarde dat de rege
ring voor geene krachtige maatregelen terugdeinsde. Als het noodzakelijk
was zou de regering zeer zeker voorstellen doen, maar bet kwam er voor
alsnog op aan om liet kwaad overal met gelijke middelen te bestrijden en
dat behoorde allereerst tot de taak der gemeentebesturen en een aantal dier
besturen hadden reeds beperkende maatregelen genomen. In stemming ge
brast zijnde, werd liet amendement van den lieer van Nierop met 43 tegen
13 stemmen verworpen en het wets ontwerp met algemeene stemmen aan
genomen.
In de zitting van heden zal de aanbieding der staatsbegrooting voor 1866
plaais hebben.
Bij de tweede kamer is beden ingekomen een wets ontwerp houdende
buitengewone maatregelen tot wering van besmettelijke veeziekten en hare
gevolgen. Bit ontwerp bevat bet volgende: Wanneer bij bet bestaan, bin
nen of buiten 's lands, eener besmettelijke veeziekte, de zorg voor het be
houd van den veestapel en voor de gezondheid der ingezetenen het ver-
eisclit, worden door ons in- en doorvoer van vee van buiten 's lands, in-,
uit- en doorvoer van vee binnen 's lands, en liet houden van veemarkten
verboden, en verhods- en andere bepalingen vastgesteld op den verkoop en
de behandeling van levend en dood vee, vleeschhuiden en mest. alsmede
op de middelenwaarmede deze voorwerpen worden vervoerd. Beze wet
treedt in werking met den dag barer afkondiging iu bet Staatsblad.
BUITKNLANDSGIIË BKRfGTKN.
ENG KL/l.ti
LONDEN, 21 September.
Uit Bublin meldt men dat er nog eenige personen, waaronder een
paar soldaten van de in Ierland garnizoen houdende troepen, in hechtenis
zijn gesteld, als deel hebbende genomen aan de vereeniging der Fenians of
aan ongeoorloofde wapenoefeningen. Hel gerucht wordt verspreid dat onder
de troepen in Coiinauglit een slechte geest zigtbaar is. Er is infanterie naar
Skibbereen gezonden. Be politie te Cork is versterkt. Onder de bevolking
der stad Cork heerscht veel spanning en ongerustheid. Te Manchester en
te Sheffield zijn mede verscheiden personen in hechtenis genomen.
Men verhaalt dat de Fenians in Canada aanstalten hebben gemaakt tot
eene beweging, die eerstdaags zou uitbarsten.
Be veekoopers alhier, die in handelsbetrekkingen staan met het buiten
land, hebben eene vereeniging opgerigt, onder den naam van Foreign Cattle
Trade Association. Tot voorzitter is benoemd de heer Hicks en tot secre
taris de beer John Irwin. Beze laatste heeft in eene vergadering der leden
verslag uitgebragt betreffende eene onlangs gehouden conferentie niet den
vertegenwoordiger van het ministerie van binnenl. zaken, waarvan de uit
slag is geweest de opening van onderhandelingen met de regering, waarvan
hij zich in het belang van den veehandel en van liet land in het algemeen
veel goeds voorstelde. Tevens deelde hij liet berigt mede van eene commissie,
benoemd tot nasporing omtrent hel uitbreken der ziekte. In dat suk wordt
verklaard dat de meeste ladingen uit Beval, waardoor men meende dat de
ziekte naar hier was overgeslagen, in volkomen gezonden toestand waren
ingescheept en dal hel daarmede aangebragle vee, bij de aankomst hier te
lande, ook niet de minste sporen van ziekte vertoonde.
Nabij Lough Foyle zijn de stoomschepen Garlant en Falcon zoo ge
weldig in botsing geraakt, dat van laatstgenoemde verscheidene menschen
in zee werden geslingerd en verdronken; daarenboven was het vaartuig zoo
beschadigd, dat men het, ten einde niet in de diepte weg te zinken, op
strand moest zetten.
De generaal Lee, die na het mislukken der afscheiding zijne populari
teit onder de zuidelijken heeft behouden, heeft volgens berigten uit Ncw-
York het hem aangeboden voorzitterschap van hel bestuur eener groole
inrigling van onderwijs te Lexington in Virginia aangenomen.
FRANKRIJK.
PARIJS, 21 September.
De Moniteur berigt het volgende: Sedert eenigen tijd beijveren de
dagbladen zich eene verandering te voorspellen zoowel wat de regeringsper
sonen als de regeringszaken betreft; zelfs gaan zij zoo ver, den J4den Oc
tober a. s. aan te wijzen als den dag waarop de te verwachten gebeurtenis
moet voorvallen. Wij zijn gemagtigd te verklaren, dat al die geruchten
geen grond hoegenaamd hebben en door kwaadwilligen zijn uitgestrooid.
Men verzekert thans ten stelligste, dal de prins en prinses van Wallis
een bezoek zullen komen brengen aan den keizer en de keizerin te Com-
piègue. Dit bezoek zal omstreeks het midden van October plaats hebben.
Te Toulon heeft de cholera veel schrik veroorzaakt. De inwoners ont-
vlugten de stad bij honderden. I)c schrik vverd nog vergroot toen men zag
dat de militaire overheid hel materieel der ambulances naar de stad deed
vervoeren, ten einde ter beschikking der bevolking te worden gesteld. De
ter reede liggende schepen en daaronder het evolutie-eskader, benevens al
de beschikbare matrozen, hebben het bevel ontvangen hel ruime sop te kie
zen. De visschers en hunne gezinnen hebben dat voorbeeld gevolgd; de
ziekte schijnt dan ook het ergst in de oude door hen bewoonde wijken te
heerschen. In de voorstad la Seine telt men, bij eene bevolking van 4000
a 5000 zielen 40 sterfgevallen per dag.
Hel dorp Larchamps, iu Pny de Dóuie, is bijna geheel afgebrand;
alleen de kerk en 8 buizen zijn slaande gebleven; 4 personen verloren daarbij
hel leven, 1 is zwaar gekwetst en men heeft geen hoop op zijn behoud.
Uit Madrid meldt mendat te Matanzas eene lol nog toe onbekende
ziekte is uilgebroken, die vele slagtofTers maakt en waaromtrent de genees
kundigen onderzoek doen.
PI» IJ I 8 9 E N.
BERLIJN 21 September.
Uit Heidelberg wordt gemeld, dat de koningin der Nederlanden en de
koningin-weduwe van Wurtemberg die stad hebben bezocht en er geruimen
lijd hebben vertoefd.
De keizer van Oostenrijk heeft een manifest lot de bevolking der gc-
heele monarchie gerigtdat in de olficiBele Wiener Zeitung openbaar
femaakt wordt. Be keizer verklaart daarin o. a., dat hij, den weg van
emeenscnappelijit overieg mei ue vvemgc reriegeiiwoorUlgiiigeii in de oos
telijke deelen der monarchie willende bewandelen, aan de tlongaarsche en
Croatische landdagen het October-diploma en het Februarij-patcnt ter goed
keuring zal laten aanbieden, onder voorbehoud, de wijzigingen, die daar
van het gevolg mogtcn zijnook aan de overweging van de andere land
dagen der monarchie te onderwerpen, nog voor dat de keizer zelf daarover
uitspraak doet.
'sGRAVF.NIlAGË, 23 September. In de zitting van de tweede kamer
van lieden heeft de minister van financien de hegrootingsweiteii voor 1866
aangeboden. Hel volgende zijn de hoofdpunten van de rede, door den mi
nister bij die gelegenheid gehouden. Verhooging van den accijns op bet
geslagt of regten op de thee zijn niet noodig. De overschotten van vroe
gere diensten bedragen ruim 18 millioen. Het koloniaal batig slot over 1866
wordt geraamd op 25 millioente zamen 43 millioen. De dienst over 1866
sluit met een klein overschot, niettegenstaande 14£ millioen buitengewone
amortisatie eu 13£ millioen voor spoorwegen en andere buitengewone uit
gaven. Hel overschot van 1864, ad 5f millioen, blijft in petto en alle ge
wone middelen zijn laag geraamd. De geheele begrooting in uitgaaf en
ontvang beloopt ruim 110 millioen. Be nieuwe suikervvet werkt gunstig;
toch is slechts op het minimum van den opbrengst gerekend. De minister
wijst, bij zamentrekkingop dezen-gunstigen financiële!) toestand, tegen
over de bezorgdheid vroeger of later geuit. Maandag discussie over liet
adres in antwoord op de troonrede.
LONDEN, 23 September. Er zijn weder twee personen, tot de Fenians
behoorende, in hechtenis genomen; een hunner is een voormalig Eugelsch
olficier. In de provinciën zijn ook verscheidene personen in verzekerde be
waring genomen.
PARIJS, 23 September. De Moniteur bevat een circulaire van den heer
de Lavalelte, minister van binnenl. zaken, houdende aanschrijving aan de
prefecten om met oplettendheid de dagbladen te lezen die in hunne departe
menten verschijnen, en wanneer in die bladen onjuiste berigten van nog al
ernstigen aard voorkomen, door communiqués de waarheid aan hel publiek
te doen kennen Deze gedragslijn moetzal zij de vereischte uitwerking
hebben, met volharding gevolgd worden, maar de tusschenkomsl bij bedoelde
gevallen moet niet in een misbruik makenj van de openbaarheid of in een
verbitterend twistgeschrijf ontaarden.
Uiteen Brief (24 Julij 1865) van een O. I. Officierin garnizoen te Salatiga.)
maar hierover meer in een volgenden. Want thans
wil ik eenige bijzonderheden mededeelen over hetgeen ge, in hoofdtrekken,
reeds in couranten zult hebben gelezen, te welen over de aardbeving te
Ambarawa, en wel in hel groole fort Willem I, waar ik mij toevallig be
vond, toen de geduchte uitwerking plaais bad. Zoo als u bekend is heb
ben we bier in de nabijheid een zoogenaamden uilgebranden vulkaan (de
Mer-Baboe), en een anderen, die van tijd lot lijd nog werkt (de Merapi).
Het is dus hier volstrekt niet vreemd, als men, te huis zittende, in eens
de hanglampen ziet bewegen, en soms een gerommel onder zich voelt met
een geluid alsof hel in de verte onweerthet is niet buitengewoon vreemd
