LEYDSCHE
I'OI K I NT.
WOENSDAG 12 JULIJ.
i8cr>.
De Courant wordt
Vrijdag uitgegeven,
uit Zaturdag avond.
MaandagIVoensdag en
Die van Maandag komt
De prijs der Courant is f 3.per vierendeel
laars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
BIMENLANDSCniS BEUlGTB.il. I
LEY DEN 11 Julij.
Onze slad ziet langs stralen en grachten op nieuw de vlaggen wap
peren. Daar zij op het gebied der nijverheid eenc hoogst belangrijke plaats
heeft ingenomen, zag zij vroeger met ingenomenheid zich aangewezen als
de plaats voor het honden van de algemcene vergadering der Nederlandsche
Maatschappij ter bevordering van nijverheid, en met vreugde begroet zij
thans de mannen die uil alle oorden des lands hier zijn te zamen gekomen,
om door geilachtenwisseling of mededeelingen uit den rijken schat hunner
ervaring de belangen der nijverheid bevorderlijk te zijn.
Gelijk men w eet besloot de Maatschappij in hel jaar 18G3 eene tentoonstelling
te houden van wis- en natuurkundige werktuigen ten einde daardoor zoowel de
instrumentmakers aan te moedigen, als den gebruikers meer bekendheid lege
ven met hetgeen hier te lande even goed als of beter dan buiten 's lands kan
worden gemaakt. Die tentoonstelling werd gisteren middag in de stadsgehoor
zaal geopend. Ten 12 ure vereenigden zich de voor deze plegtigheid genoo-
digden, waaronder de leden van het gemeentebestuur, met de inzenders en
vele afgevaardigden der departementen enz. in de kleine zaal, alwaar zij
door den voorzitter der maatschappij, den hoogleeraar van der Boon Mesch
op eene gepaste wijze werden toegesproken. Hij merkte daarbij op dat
deze tentoonstelling de eerste van dien aard is, die in ons vaderland werd
gehouden; aanleiding daartoe had gegeven de uiterst spaarzame wijze, waarop
bij de in 1861 te Haarlem gebonden algemecne tentoonstelling de wis- en
natuurkundige werktuigen waren vertegenwoordigd geweest. Voorts bragt
hij achtereenvolgens zjjneu dank toe aan de leden van het gemeentebe
stuur voor de begunstiging van hunne zijde aan de zaak verleend en voor
den welwillendcn afstand der zaalwaardoor het houden der tentoonstelling
alhier mogelijk was geworden; aan de leden der plaatselijke commissie,
voor de diensten bjj de regeling der tentoonstelling bewezen; aan de leden
der jury van beoordeeling die zich mede voor de zaak zooveel moeite hadden
getroost*); en inzonderheid aan de werktuigkundigen en instrumentmakers,
die voorwerpen hadden ingezonden. Mogt hunne taak soms moeijelpk en ondank
baar zijn, hij hoopte dal deze tentoonstelling er toe mogt leiden dat hunne
verdiensten door het vaderland meer en meer gewaardeerd werden. Door den
burgemeester werd de toespraak des voorzitters beantwoord. Hij zeide zeker
de tolk van allen te zjjn, wanneer hij betuigde dat Leyden zich gelukkig re
kende in haar midden te ontvangen de vertegenwoordigers eener maat
schappij die reeds zoo vele bewijzen had gegeven dat zij de belangen der I
nijverheid en daardoor ook die des vaderlands behartigde. Hij bragt voorts 1
zijnen dank aan het hoofdbestuurdat het deze slad als plaats voor de ten- I
toonstelling had gekozen. Mogt Leyden na herhaalde feestviering thans lot 1
rust zijn gekomen en vele mannen der wetenschap haar verlaten hebben,
hjj hoopte dat hetgeen zij thans nog kon aanbieden, voor de afgevaardig
den eene aangename verpoozing mogt opleveren. De voorzitter noodigde hierop
de aanwezigen uil met Item de tentoonstelling in oogenscliouw te nemen.
De stads-gehoorzaal is op eene smaakvolle wijze voor de tentoonstelling
ingerigt. Met de nationale en oranje-kleuren versierd voldoet zij goed aan
het oog. Aan het einde der zaal prijkt de buste van Z. ill. den koning,
beschermheer der maatschappij terwijl ter zijde, in de nissen, de busten zich
vertoonen van koning Willem I en koning Willem 11. In het rond ziet
men op schilden de namen vermeld van de afdeelingen der maatschappij en
aan den ingang der zaal de woorden «chemia, mechanica," daartegenover
de woorden «physica, mathematica," terwijl eenige in de zaal geplaatste
spiegels gunstig medewerken om hel effect van het geheel te verhoogen.
Aan de tentoonstelling hebben deelgenomen 27 inzenders, waaronder er
zijn die aanzienlijke collection hebben ingezonden. Die inzenders zijn de
volgende: H. J. Harting Bank, te Breda; W. Boosman en C°.te Amster
dam; Gebr. Caminada, te Rotterdam; H. de Clercqte Haarlem; J. F. van
Deene, te Amsterdam; H. Deutgen te Groningen; A. van Emden te Am
sterdam; H. Figee, te Haarlem; Funckler en Richards, te Haarlem; W.
Geissler, te Amsterdam; P. J. Kipp en Zoon, te Delft; 11. van der Kraan,
te IJsselmondeF. L. Laporte, te 's tl ageRienk Jans van der Ley, te
Hallum A. 11. Moolen te Leyden; J. van Pelt en Zonen, te Breda; D A.
Sala, te Leyden; Julius Scbarwachter, te Nijmegen; J. A. J. Schokking,
te Amsterdam; A. J. Schokking jr.te Amsterdam; J. A. Schoonbeek, te
Haarlem; P. Schroder, te Nieuwe Diep; II. J. de Swarl, te Vlissingen;
wed. Wellinghuysen en Zoon, te Amsterdam; Gebr. van Weiterente ilaar-
De plaatselijke commissie alhier bestaat uit de bh. G. G. Snellen, N. J. Sanders,
mr. C. VV. Hubrecht, J. B. de ftlocn mr H. P. J. Tollens en J. Scheltema; de jury van
beoordeeling uit de lib. dr. C. H. U. tlnys Ballot, te Cl re ebtprof. J. AV. Ermerins, te g
Groningen, J. P. A. Francois, te Botterdam, prof. F. Kaiser, te Leyden, jhr. A. W. G. I
van Riemsdijk, te Utrecht, dr. D. J. Steyn Parvéte 'sHage, en prof. G. J. Verdam, 5
te Leyden.
Icm; J. J. Zaalberg van Zeist, te Amsterdam; en een lid van het dep. Ley
den der maatschappij. Vooral de collectie, door de bh. Kipp en Zoon, te
Delft, ingezonden, is van eene zeer groote uitgebreidheid. Het kleine aantal
der inzenders is, blijkens de voorrede van den catalogus, slechts schijnbaar
teleurstellend. De oorzaken waaraan men ceze geringe deelneming moet
toeschrijven zijn niet zoo ontmoedigend, als men oppervlakkig zou veronder
stellen. De ondervinding toch heeft geleerd dat het aantal instrumentma
kers hier te lande zeer beperkt is en de werkzaamheden der voornaamslen
dikwyls zoo opeengehoopt zijn dat voor de medewerking aan eene tentoon
stelling naauweljjks tjjd genoeg overblijft. Directeuren ontvingen van ge
achte lirma's verontschuldigingen wegens gebrek aan lijd en te groote werk
zaamheden, en dit is zeker voor de industrie een verblijdend verschijnsel.
Vele der op de tentoonstelling aanwezige voorwerpen zijn dan ook reeds
verkocht en door de welwillendheid der eigenaars tijdelijk afgestaan.
Des avonds ten half 8 ure vereenigden zich lib. directeuren der maat
schappij en de afgevaardigden der verschillende departementen in hel ge
bouw der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen en ten 8 ure begaf men
zich van daar naar de sociëteit Concordia. Door het bestuur der afdccling
Leyden werden zij aldaar op eene plegtstalige wijze ontvangen. De heer
G. G. Snellen bragt hun een hartelijke welkomsgroetdie door den voor
zitter der maatschappij werd beantwoord. De sociëteitdoor bh. commis
sarissen voor die ontvangst aangeboden, was hjj deze gelegenheid fraai geïl
lumineerd. Onder hel genot eerier aangename muziek, bleef men daar
geruimen tijd vriendschappelijk bijeen.
Heden werd in het gebouw van het dep. der Maatschappij lot Nut van
't Algemeen de eerste zitting van de 88slc algemeene vergadering der maat
schappij gehouden. De voorzitter, prof. van der Boon Mesch, hield eenc
belangrijke en sierlijke openings-redewaaruit bleek, dat de maatschappij
in bloejjenden toestand verkeerde en niet alleen in getal van leden (thans
ruim 2000) was toegenomenmaar dat ook haar werkkring zich wederom
had uitgebreid. Ter vergadering waren vertegenwoordigd 25 departemen
ten, uitbrengende 274, en met die van een lid-donateur 275 stemmen.
Omtrent de artl. 17 en 19 der Punten van beschrijving werd besloten aan
de ouder die nommers vermelde voorstellen geen gevolg te geven en ten
opzigte van art. 18 werd door den voorzitter medegedeeld cene missive van
den minister van binnenlandsche zaken, houdende kennisgeving, dat de
lokalen, vroeger ingenomen door de geologische verzameling, in bet Paveljoen
te Haarlem, voor bel Museum van Oost- en West-Indische grondstoffen be
schikbaar werden gesteld. Wal betreft art. 21 werd hel voorstel van direc
teuren, om uit de kas der maatschappij te voorzien in het te kort, uit de
in het vorige jaar door het departement Middelburg gehouden tentooonslel-
ling en wedstrijd van brandspuiten en brandbluschmiddelen voortsprui
tende, alsmede n». 4 van de voorstellen der departementen, betreffende
het kabinet en de boekerjj der maatschappij, aangenomen. Met betrek
king tot de ingekomen antwoorden op de door de maatschappij uitgeschre
ven prijsvragen, werd aan de verhandeling over Houtsoorten, in onze Oost-
Indische bezittingen voorkomende, onder de spreuk »De bijl ligt aan den
wortel", de uitgeloofde eereprijs, de gouden medaille, toegekend, werd de
verhandeling over hetzelfde onderwerp, onder de spreuk »God is groot,"
eene eervolle vermelding waardig gekeurden .voorts de uitgeloofde beloo
ning, de tweede gouden medaille en honderd gulden, toegekend aan de
Landhuishoudkundige beschrijving der Geldersche vallei, onder de spreuk
Agricultura". Bij opening van het bij eerstgemelde der twee verhandelin
gen over de O. 1. houtsoorten behoorende naambriefje bleek schrijver
daarvan te zijn de heer W. L. de Sturler, alhier, die, aanwezig zjjnde,
door den voorzitter op treffende wijze werd toegesproken, terwijl het bij
de Landhuishoudkundige beschrijving gevoegde naambriefje als schrijver van
dat stuk deed kennen den heer H. M. Uarloglandbouwer te Denncnbrock
bij Barneveld. De tweede zitting der algemeene vergadering zal a. s. Don
derdag gehouden worden.
De leden van den gemeenteraad, die met den eersten Dingsdag van
September moeten aftreden en ter vervulling van wier plaatsen op Dingsdag
den 18den dezer de gewone verkiezing moet gehouden wordenzijn de hh.
mr. C. W. Hubrecht, J. B. de MoenP. L. Tichler, dr. C. W. H. van
Kanthoven, mr. P. du Rieu, H. C. Hanevelt, P. I. de Fremery en mr.
H. C. J. Hoog.
In het huis van arrest alhier heeft z ch een persoon verdacht van hel
vervalsc en van Oostenrijkschc coupons, van het leven be oofd.
De houder eener Ooslenrijksche obligatien". 4132, groot 100 fl.ren
tende 5 pCt.betaalbaar te Amsterdam met ƒ3.09, wordt verzocht zich
bekend te maken aan den officier van justitie alhier.
De eerste commissaris van policie alhier berigt, dat na afloop 'au hit
feest der oud-strijders, alliirr is ge ondeu en in zjjne bewaring gesteld
