LEYDSCHE
COERAAT.
1865-
WOENSDAG 22 FEBRUARIJ.
Cr'
iN'. 23.
\M
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
/Je /jri/'s der Courant is ƒ3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
Jjij deze Courant wordt verzouden N". 3 blad 3) der Handelingen
van den Gemeenteraad.
BlNNENLANDSCHK BEftittTEN.
LEYDEN 21 Fetiruarij.
Ter viering van den 48en verjaardag van Z. M. den koning wapperde
eergisleren allerwege de vaderlandsche vlag. De voorgenomene parade der
bezettingwaarbij zich de dienstd. schutterij zon aansluiten, kon, wegens
het ongunstige weder,"geen plaats hebben.
Zaturdag had alhier in de stads-gelioorzaal het jaarlijkse!) examen
plaats van de jongens-kweekelingen der vormschool. Het werd afgenomen
door de hh. onderwijzers van Dijk, Lancel, van der Harst, den philos.
cand. Hoorweg en, voor zoover de zoölogie beireft, door prof. J. van der
Hoeven. Behalve burgemeester en wethouders, eenige leden van gemeente
raad en schoolcommissie, en de districtsschoolopziener, was ook de inspec
teur van het lager onderwijs in deze provincie daarbij tegenwoordig. Het
onderzoek naar de gemaakte vorderingen in de verschillende leervakken liep
lot voldoening van al de aanwezigen af; en onder de bewijzen van de vaar
digheid der leerlingen in het handteekenenhel leekenen van landkaarten,
het schetsen en maken van figuren en ligchamen uit de vormleer, waren er
verscheidene die de aandacht trokken. Na afloop sprak de burgemeester
hen met hartelijkheid toe en wees hen vooral daarop dat de onderwijzers
aanspraak hadden op hunne dankbaarheid en dat zij die toonen moesten
door zich voorbeeldig te gedragen.
Bjj raadsbesluit van 26 Mei 1864 erlangde deze inrigting, waarvan de
kern reeds sedert 1862 bestond, hare tegenwoordige uitbreiding. Zjj telt
thans vier klassen: twee voor aspirant-hulponderwijzers, eene voor aspirant-
hulponderwijzeressen, en eene voor hen die de acte van hulponderwijzer
reeds hebben verkregen. Het onderw.y£_strekl zich uit over al de vakken
a—i van art. 1 der wet op het lager onderwijs, en omvat daarenboven de
wiskunde, hel leekenen en de gymnastiek. Van dit onderrigt maker, gebruik
38 jongens- en 7 meisjes-kweekelingen35 hulponderwijzers en 14 hulpon
derwijzeressen. Docenten zijn, behalve de vier bovengenoemdende hh.
Japikse, van W'jjk, de Vink, Martin en mejufvr. Jesse. De directie van
het geheel is opgedragen aan den heer J. A. van D(jk.
De oprigting dezer vormschool heeft in eene ware behoefte voorzien en
voorloopig heeft men alle reden om met de resultaten tevreden te zijn. Vele
jongelieden ontvangen hier kosteloos eene uitmuntende opleiding, en dit kan
niet anders dan hoogst gunstig terugwerken op het onderwijs in de scholen
waar zij werkzaam zijn.
Bij kon. besluit van 14 Febr. is de ligting der militie van hel aar
1865 bepaald op 10400 man waarvan 400 voor de dienst Ier zee zijn be
stemd. Het aandeel door elke provincie in die ligting te dragen is vastge
steld als volgt: Noordbrabant 1291, Gelderland 1282, Zuidholland 1827,
Noordholland 1610, Zeeland 510, Utrecht 484, Friesland, 902, Overijssel
744, Groningen 693, Drenthe 315, Limburg 742.
Donderdag 11. had te Gouda een treurig ongeluk plaats. Dc landbou
wer M. uit den Zuidplaspolder had granen in de stad gebragl en eenige
mudden steenkolen opgeladen. Bij het afrijden van de Bleekcrsburg op den
Katlensingel schoot de pen uit den dissel en gingen de paarden door. M.
geraakte daarbij beklemd lusschen den wagen en een boom aan de gracht-
zjjde, waardoor hem het eene been hoog aan liet ligchaam werd verbrij
zeld. Ondanks zorgvuldige verpleging en amputatie is hij den volgenden
dag na een smartelijk lijden bezweken.
Uit Rotterdam meldt men, dat gisteren aldaar en te Dordrecht de over-
logt aan de verren geheel gestremd was van wege den zwaren ijsgang. De
brievenposten van eergisteren avond konden met groole moeite ten 4 ure des
namiddags te Katendrecht komen en de reizigers naar België per spoordienst
konden niet overkomen, evenmin als die van België naar Rotterdam.
In de gisteren te Amsterdam gehouden vergadering van aandeelhou
ders in de Amsterdamsche kanaalmaatschappij werd door den voorzitter
medegedeeld, dat nog van eenige heeren te zaaien vertegenwoordigende eene
inschrijving van 40000, aangezegd was dat zjj zich niet tot storten gehou
den achtten, en dat de heer mr. M. J. Pijnappel bij exploit verklaard had
zich van alle verpligtingen jegens dc kanaal-maatschappij ontslagen te ach
ten ten aanzien van vier aandeelen a ƒ1000 ieder, door hem genomen en
waarop door hem niet was gcstori. Tot directeuren zgn gekozen de lib. P. N.
Muller en mr. E. N. Rahusen, en tot commissarissen de hh. C. P. van Ecghen,
Paul C. van YlissingenW. H. de Heus, Joan Muller, Joh. C. Zimmerman,
A. F. Insinger en F. C. Jaski.
De beide Amsterdamsche departementen der maatschappij tol Nul van ji
't Algemeen hebben het voornemen opgevat eene industrie-school voor de
vrouwelijke jeugd te stichten. Zij stellen zich voornamelijk voor1°. Voor
onbemiddelde jonge vrouwen uit den middenstand, door onderwijs, de gele
genheid te openen een barer waardig en voor vrouwen geschikt vak lol
levensonderhoud te kunnen kiezen en 2°. De dochter van den handwerks
man en van den behoeftige, door het aauleeren eener eerlijke broodwinning,
tegen physieke en morele ellende te beveiligen. Voor de eerste afdeeling
wordt hoofdzakelijk gedacht aan: houtgraveren, fijne tapisserie-werken,
boekhouden en administratieopleiding lot onderwijsseressen in bewaarscho
len en verder aan aile zoodanige vakken en kunstvakkenals blijken zullen
een bestaan voor meer beschaafde vrouwen te kunnen opleveren. Voor de
tweede afdeeling heeft men het oog op: kleuren van prenten en landkaar
ten, leeren gebruik maken van naaimachines, kant- en tulle vervaardigen,
schoen- en laarzenstikkenstroovlechten en andere takken van nijverheid,
later hieraan toe te voegenterwijl de behoeften en belangen van den dienst
baren stand een voornaam onderwerp van de zorg des bestuurs zuilen
uitmaken.
Dezer dagen heeft zich te Breda eene commissie gevormd, met het
doel om op het graf van den onlangs overledenen luit.-generaal H. G. Seelig
een eenvoudig doch hem waardig gedenkteeken op te riglen.
Voor de arrond.-reglbank te Deventer werd dezer dagen behandeld de
aanklagt van den burgemeester van Bathmen tegen hel raadslid J. H. K.,
wegens het in eene openbare vergadering van den raad hem toevoegen van
het woord «schurk." De verdediger van den beklaagde beweerde, dat hij
op grond van art. 47 der gemeentewet niet vervolgbaar was wegens deze
door hem in de vergadering geuite meening. Door het openb. min. werd
gevangenisstraf geëischt.
De diligence van Nijmegen op 's Hertogenbosch is Woensdag 11. op een
uur afstands van eerstgenoemde stad, door het schichtig worden van een der
paarden, achteruit van den dijk gereden en in eene stool gestort. Van de
vier passagiers, die ziel) daarin bevonden, hebben twee vrij erstige wonden
aan hel hoofd bekomen, terwijl de andere, even als de postillon en conduc
teur, die in tijds van den bok waren gesprongen, er met den schrik afge
komen zijn.
Onlangs werd te Franekereen persoon gevangen genomen als vermoedelijk
schuldig aan het vergiftigen van het voorkind zijner vrouw, ten einde eene
som van 75 uit een levensverzekering- of begrafenisfonds te erlangen. Een
zeer naauwkeurig onderzoek der zaakbenevens een scheikundig onderzoek
door deskundigen volgde daarop, doch de uitslag was van dien aard, dat
de justitie geene termen kon vinden den man in hechtenis te houden. Hij
is dus thans weder op vrije voelen gesteld.
Uit Middelburg meldt men, dat het bestuur der nijverheids-vereeniging
aldaar als proef uit Engeland heeft ontboden en ontvangen eene hoeveelheid
gezouten Amerikaanse!) buffelvleeschwaarvan in den laatsten lijd melding
is gemaakt, als zeer geschikt tot krachtig voedingsmiddel, vooral wegens
zijn geringen prijs, voor de minder gegoede klassen. De uitslag der geno
men proef was zoodanig, dal de verkoop dier vleeschsoortwelke zeer goed
van smaak is, is aan te bevelen. De prijs kon evenwel, uithoofde van de
belasting, niet zoo1 laag worden gesteld als in Engeland.
Blijkens het voorloopig verslag heeft de overweging iu de afdeelingen
der kamer van het wels-ontwerp tot vaststelling der lariven van in-, uit- en
doorvoer in Ned.-lndië, waaraan door 47 leden werd deel genomen, in dc
eerste plaats geleid tol schier eenparige erkenning van de noodzakelijkheid
tot herziening der op dit stuk beslaande bepalingeneensdeels wegens
hel tal van verordeningen, waardoor het onderwerp thans wordt beheerscht,
anderdeels opdat handel en nijverheid eindelijk uit de onzekerheid mogen
geraken, door jarenlange overweging van herhaaldelijk aangekondigde voor
nemens tot wijziging dezer belasting te weeg gebragt. De algemeene indruk,
door het ontwerp te weeg gebragt, was verschillend. Eenige weinige leden
zagen in de nu voorgestelde tariefswijziging bovenal begunstiging van den
vreemden handel en wilden integendeel de dubbele belasting op in- en uit
voer, door art. 2 van het tractaat van 17 Maart 1824 geoorloofd, behouden
zien. De groote meerderheid echter was van een ander gevoelen en minder
angstvallig ten opzigtc zoowel der te verleencn gelijkstelling van vlaggen
als van de beperking der bescherming, tol dusver door den handel en de
nijverheid van Nederland genoten. Velen nogtans zagen door dit ontwerp
hunne wenschen niet geheel bevredigd en vonden daarin kenmerken eener
weinig vrijgevige handelspolitiek, terwijl zij hun oordeel staafden door te
wijzen op het behoud van een uitvoerregtop het hoog bedrag der reglcn
bij invoer en vooral op het differentieel regt. Bij deze algemeene beschou
wingen werd nog de aandacht vooral op drie hoofdpunten gevestigd, name
lijk op de regten b|j invoer, op die bij uitvoer en op het differentieel regt
zoowel bij in- als bij uitvoer. Tegen het bedrag van het invoerregt, dat,
behoudens velerlei uilzonderingen, door de regering op 10 ten honderd wordt