LlVhsdii;
CO IJ RA AT.
1804.
VRIJDAG 19 FEBRUARIJ.
X W \l£Kïi
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
1^4
De prijs der Courant is f 3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
BIMENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 18 Februarjj.
Het concert van mej. Carlotta Patti, dat gisteren avond in den schouw
burg plaats had, werd, gelijk te verwachten was, door een buitengewoon
talrijk publick bijgewoond, zoodat alle plaatsen bezet waren. Ook hier
maakten de even gelukkige als hoogst zeldzame natuurgaven dezer zangeres,
waardoor zij in staat is zonder inspanning de grootste moeijelijkheden te
overwinnen en waaraan door bevoegde beoordeelaars eenstemmig hulde
wordt gebragteenen diepen indruk. De algemeene toejuiching van het
publiek viel haar dan ook in ruime mate ten deel, terwijl;een regen van
bouqnelten van veler geestdrift getuigde, die zich ook lucht gaf toen haar
eene lauwerkrans op het hoofd werd geplaatst. Ook hare medewerkers de
heeren Alfred Jaell, voor piano, Ferdinand Laub, voor viool, en Ph. La-
moury, voor de violoncel (de laatste verving den heer Kellerman die dezer
dagen door eene ongesteldheid werd getroffen)moglen in hooge mate de
goedkeuring van het publiek verwerven zoowel wegens hunne technische
vaardigheid als door hunne gevoelvolle voordragten. Na den afloop van hel
concert werd door heeren studenten aan mej. Pallidie haren intrek had
genomen in hel hótel de Zon, eene door fakkellicht en Bengaalsche ver
lichting opgeluisterde serenade gebragt.
De collecte ten behoeve der nagelaten betrekkingen van verongelukte
visschers te Pernis, Maandag en Dingsdag alhier gehouden, heeft, na aftrek
der onvermijdelijke kosten, opgebragt de som van ƒ289.02.
Naar men ons uit Katwijk meldt, zijn dezer dagen bijna al de in de
vorige week uitgezeilde bomschuiten met eene vrij gunstige vangst terugge
komen. De bomschuit van den reeder Meerburg, waarvan in ons n°. van
12 dezer is melding gemaakt, ligt, na 24 dagen afwezig te zijn geweest,
voor Egmond behouden ten anker. Zij had met den licvjgen wind te kam
pen gehad; vandaar dat zij tot die plaats is afgedwaald. De vangst, die zij
medebragt, is aldaar van de hand gedaan.
Uit een brief van Rotterdam, door iemand die in de nabijheid van
het museum Boymans woont geschreven wordt ons het volgende medegedeeld
»Zeer goed kan ik mij uwe ontsteltenis voorstellen bij het vernemen van
hel onherstelbare verlies dal onze stad getroffen heeft, te meer daar uwe
sympathie voor hel museum Boymans mij bekend was. Dikwijls hebben wij
elkander opmerkzaam gemaakt op de onderscheidene schoone voortbrengse
len, aldaar zoo nel en ordentlijk gerangschikt; op de zedig gezellige ver
trekken waar, zooals elders, geen sierlijke wanden of hoog licht was noo-
dig geoordeeld om de oude Hollandsche schilderschool naar waarde te doen
schatten. Het deftige gebouwons voormalig Gemeenlandshuis van Schie-
land, waar beneden de akademie van beeldende kunsten en technische we
tenschappen gevestigd, boven het museum Boymans ingerigl was, verkeert
thans in eene ruïne. Maandag avond van 6 tot 8 ure was ik bij de aka
demie nog werkzaam geweest en den anderen morgen ongeveer half drie
ure, werden wij gewekt door den roep dat er brand in het museum was
ontslaan. Terstond snelde ik derwaarts, doch terwijl ik mij bij den custos
begaf en met een paar agenten van politie trachtte boven te komen om te zien of
spoedige hulp mogelijk was, sloeg de vlam reeds het dak uil, zoodal weldra
plafondsboven-vestibule en zalen brandende waren en de blnssching slechts aan
de buitenzijde van het gebouw kon plaats hebben. Eenige wakkere mannen
begaven zich toen door het vuur heen met ons naar boven. Ongeveer een
170-tal schilderijen werden gered, totdat de zalen eindelijk geheel in brand
stonden en men menig kunstvoortbrengsel door het woedende element moest
zien verteren. Binnen een uur of drie was het gebouw tot op de beneden
ste étage geheel uitgebrand. De schoone collectie pleister van onze akademie is
niet gespaard; wat niet door het vuur vernield werd, is door water bedor
ven. Onder de geredde schilderijen zijn er nog van zeer goede qualileil;
de Heem [een uitmuntend bloem- en fruitstuk] is gespaard| geblevenvan
AelbertCuyp, die hier, gelijk gij weet, in onderscheiden genre bewondering
afdwong, zijn eenige gereed geworden; B. van der Helst [een levensgroot
familiestuk, van uitstekende behandeling] is verloren. In een woord, wat
van schilderijen verloren gegaan of gespaard gebleven is, zal weldra naauw-
keurig genoeg bekend worden Van de zeer volledige en prachtvolle col
lectie Japansch en ander porcelein (mede een legaal van Boymans) is alles
verwoest.
Het museum Boymans werd allengs uitgebreider en voor de geschiedenis
der kunst door haren geleidelijken overgang steeds belangrijker. Het mu
seum, in 1849 geopend, bestond toen uit bij de 400 stuks schilderijen, welk
getal lol ruim 500, meerendeels door verschillende belangrijke schenkingen,
was aangegroeid. Ook uit uwe stad hadden wjj eenige schoone voort
brengselen aan kunstvrienden te danken.
Ik heb ons verlies onherstelbaar genoemd, en met reden. Het fraaijc ge
bouw, waar men plagt te genieten, is een romp en een museum, zooals hel
thans bestond zal nog lang in het verschiet blijven. Vraagt gij mij ten
laatste: hoe is de brand ontstaan? Niemand weet dat en men zal bet nooit
te welen komen. Wel waren den vorigen dag een paar verwers op het
dak geweest om goot en plal-planken te verwen; mogelijk hebben deze bij
hel naar huis gaan eene pijp opgestoken, mogelijk en zoo vraagt iedereen
zich honderdmaal af, hoe het mogelijk heeft kunnen zijn!
De Staats-Cour. bevat een overzigt van de opbrengst van 's lands mid
delen over de eerste maand van 1864, waaruil blijkt, dat die bedragen
heeft /4,446,008 43, zijnde ƒ250,483.75 minder dan in 1863.
Door den minister van binnenl. zaken is ter kennis van belanghebben
den gebragt, dal tol opleiding en oefening van telegrafisten voor de dienst
van den rijkstelegraaf, na vergelijkend onderzoek, een aantal van hoogstens
twintig leerlingen zal worden toegelaten, om op nader aan te wijzen plaat
sen onderrigt te ontvangen; de leerlingen ontvangen eene bevoldiging van
één gulden daags, en kunnen, na voldoende blijken van geschiktheid gege
ven te hebben, dingen naar de betrekking van telegrafist der 3Je klasse, op
eene jaarwedde van 800. Voor liet vergelijkend onderzoek om als leer
ling te worden toegelaten, moet men zich uiterlijk op den 30s,en Junij 1864
bij het dep. van binnenl. zaken hebben aangemeld met een op zegel ge
schreven adres, bevattende naauwkeurige opgaaf van naam, voornaam en
woonplaats. Alleen zij worden toegelatendie geboren zijn in een der ja
ren 1834 en 1846 ingesloten.
De minister van marine beeft ter kennis van de daarbij belangheb
benden gebragtdat in de maand Mei aansl. bij de directie der marine te
Amsterdam een vergelijkend examen zal plaats hebben van jongelingen, die
als machinist-leerling der tweede klasse wenschen te worden aangenomen.
Het getal der als zoodanig te plaatsen jongelingen zal zich lot zes bepalen.
Alleen zij worden toegelaten die geboren zijn in de jaren 1845 tot 1849.
De verzoekschriften ter toelating, op zegel geschreven, moeten vóór of op
15 April aanst. den minister van marine worden toegezonden.
Naar men verneemt zal het ijzeren geschut, waarmede de vestingen
en positiCn des rijks zijn uitgerust, eerlang door getrokken bronzen kanons
van 30 en 12 tt, vervangen worden.
In de jongste zitting van den gemeenteraad te Delft is door den voor
zitter medegedeeld, dat de minister van binnenl. zaken zijne goedkeuring
had gehecht aan de verordening regelende de hoogere burgerschool met
5 jarigen cursus, met 1» September a. s. aldaar op te rigien, en mitsdien
de rijk-subsidie van 7000 aan die gemeente daarvoor had toegewezen.
Omtrent den vreesselijkeu brand te Botterdam, waardoor het zoo
fraaije gebouw, het museum Boymans, vroeger het Gemeenlandshuis van
Schieland, werd in de aseh gelegd, worden nog onderscheidene bijzonder
heden medegedeeld. De brand openbaarde zich omstreeks half drie nre het
eerst aan de zijde der Paauvvensteegen wel aan de middenste zolderven
sters. Met eene buitengewone snelheid verspreidde de vlam zich van daar,
zoowel naar de zijde van den Schiedamschen Dijk, als naar den achterkant
van het gebouw, en sloeg weldra, na over de geheele bovenste verdieping
te zijn doorgedrongen, aan alle vier de hoeken uit ramen en dak, terwijl
te gelijker lijd het vuur zich voornamelijk in het middenste gedeelte van
hel kapwerk vertoonde, ten gevolge waarvan de schoorsteenen weldra ston
den te waggelen en eindelijk naar binnen instortten, een groot gedeelte van
den nok medeslepende. Een oogenblik later kwam aan de Boymanssteeg
het middenste zolderraam naar benedenen spoedig werd dit door het ove
rige gedeelte van zolder en vliering gevolgd. De geheele verdieping onder
den zolder had kort daarna het voorkomen van een enkelen vuurklomp, die
zijne vernielende werking over de geheele uitgestrektheid van hel gebouw
voortzette. Aan blusschen viel niet te denken. Zóó fel was de brand, dat
niet alleen een groot gedeelte der stad in eenen dikken rookwalm was ge
huld tnaar ook nu en dan een digte vonkenregen nedervieldie de toesnel
lende personen in de omliggende stralen, tot zelfs op de Groote Markt, in
het aangezigt en tegen de kleederen sloeg. In weêrwil van alle pogingen
was het gebouw des morgens ten 8 ure, met uitzondering van de bene
denste verdieping, nagenoeg geheel uitgebrand, terwijl later de vlammen
zich nog allerwege in het gebouw vertoonden en den geheelen dag de spui
ten moesten blijven werkenom eene nieuwe uitbarsting van den brand aan
het smeulende houtwerk te keer te gaan.
Naar men verneemt heeft men er in mogen slagen, ongeveer 170 van de
500 schilderijen der verzameling van het museum ie redden, waaronder
van Hobbema, L. Bakhuizen, R. tóuysch, C. de Heem, A. van Osladc,
Jacob Rttysdael, Salomon Huysdael, Phil. Wouwerman, Jan Steen en Al-
derl van Evcrdingen, welke aanvankelijk bij particulieren in de nabijheid
geborgen en later naar de rotonde in het raadhuis overgebragl zijn. Vele
der zeldzaamste en kostbaarste stukken zijn echter te loor gegaan. Slechts
