inwendige organisatie des Rttssischen rijks ontvangen. Deze memorie zal
officieel aan den heer IJrouin de Lhttys medegedeeld worden.
De Patrie berigt dat, tijdens de afwezigheid van de hertog van Monte-
bello, de heer de Massignac het bestuur zal hebben over de Fransche
1 egatie te Petersburg.
NEW-YORK, 15 September. De gepantserde schepen der noordelijken
hebben den aanval op fort Moultrie gestaakt. Daarentegen hebben de zui
delijken eenige stukken geschut op de ruïnen van het fort Sumter geplant.
PARIJS, 15 September. De Moniteur meldt dat de koning van Grieken
land den 17de° van Kopenhagen naar Petersburg zal vertrekken.
Fervolg van het verslag der voor de arrond.-regtbank gehouden
pleidooijen in zake de algemeene commissie tot liquidatie der
wees- en momboirkamcrs tegen de gemeente Ley den.
Mr. Neeb begon zijn pleidooi met de gemeente waardig te verdedigen te
gen den aanval van partij, geput uit hel request aan Zijne Majesteit, waar
van door partij als wapen in dit proces wordt gebruik gemaakt. De actie
toch strekt om de gemeente te doen boeten voor vroegere handelingen. De
gemeenteraad kreeg in 1859 voor 'teerst kennis van de actie die hem dreig
de, geput uit vorige resolutien. Met schrik en verbazing werd dat vernomen.
De zaak werd onderzocht en hel bleek dat wel de stads-tresorier gelden
van de weeskamer had ontvangen, maar tevens dat de stad nimmer eenige
gelden in beheer had gehad. Dit gaf aanleiding tol correspondentie met de
commissie. 1 tl 1861 bestreed de gemeente de beweringen der commissie in
een adres aan den Koning. Zjj betwijfelde of de toenmalige bestuurders
der stad belast waren met het beheer, zij stelde op den voorgrond dat in
die tijden de weeskamer geheel ondergeschikt was. Maar door dal adres aan
den koning deed Leyden haar morele kracht uitkomen. Overtuigd van haar
goed regt, stelde zij voor dal, zoo er nog geregtigden warenzij het billijk
vond dat hun het hun toekomende werd vergoed. En nu wordt van dat
adres in dit proces gebruik gemaakt. Het regt van petitie, bij de grond
wet gewaarborgd, wordt door eene staatscommissie niet erkend, ja veeleer
misbruikt, door erkentenis te pulten uit een request aan Zijne Majesteit,
waarin Leyden verklaart reglens tot niets gehouden te zijn, maar toch be
reid te zijn datgene te vergoeden hetgeen blijken mogt aan anderen toe
te komen.
Pleiter gaat alsnu over tot de feiten. De actie steunt op hel beheer van
boedels, krachtens resolutie der vroedschap 1 Junij 1733, en op beheer van
renten van de onbekende boedels28 Maart 1780. Die feilen worden ontkend,
zij worden door partij niet bewezen, de onwaarheid blijkt uil de stukken.
Vooraf een woord over den toestand van die dagen en over de meeningen
die desl(jds heerschten. De maatregelen van de vroedschap moet men juist
beoordeelen naar de magt die de besluiten nam en naar de betrekking waarin
zij tol de weeskamer stond. In die tijden waren de steden naijverig, zij
poogden steeds de regten van den staal te usurperen. Soms werden zij door
den staal gerespecteerd. Men vindt die zucht tot regeren in het maken der
keuren, die niet alleen maatregelen van politie waren, niet alleen de directe
welvaart beoogdenmaar die veeleer aanloonen hoe weinig men zich be
kreunde om de regten van het staatsgezag, die menigmaal inbreuk op dat
gezag maken (Kluit, Staatsr. IV. 147). De vroedschap had het opperste:
gebied, de weeskamers hadden hun ontstaan aan de stedelijke geregten te
danken (art. 1Keur 1733). Het doel der weeskamers was de goederen te
bewaren en te administreren van de personae miserabiles. De weeskamer
zelf erkende zich ondergeschikt aan het opperste gebied. De leden der wees
kamer werden uit de vroedschap gekozende secretarissen en bedienden
door de stad gesalarieerd. Het bestuur over de goederen van de personae
miserabiles was niet het hoofddoel. Dal hoofddoel was van politiek, in Ley
den daarenboven van financieel karakter. Van politiek karakter, gelijk blijkt
uit art. 104 der weeskeur, waarbij het geoorloofd werd verklaard het be
heer ook na de meerderjarigheid voort te zetten; van financieel karakter,
omdat men meende dal de goederen, onder beheer der weeskamer, bona
vacantia waren en als haar goed konden worden geadministreerd. Al is die
meening, volgens onze tegenwoordige begrippen, niet juistde resolutie door
partij aangevoerd pleit daarvoor. Er. dat die meening ook nog in deze
eeuw gold blijkt uit de notulen van Burg. en Wetli. van 9 Oogstmaand
1810, toen besloten werd, dat de onbekende en andere partijen ter wees
kamer, die geen eigenaars hebben, evenzoo als bona vacantia konden
tvorden beschouwd. De domeinkamers hebben alstoen niet geïntervenieerd.
Maar voor die meening bestond nog eene andere reden. Men was er op
uit om hel crediet van de weeskamer niet te krenken. Kreuking van de
weeskamer was krenking van stads regten (Notulen B. en W. 4 Oct. 1781).
In Leyden was er bovendien nog eene bjjzondere aanleiding. Tusschen dc
stad en de weeskamer bestond een geschil, waarover menigvuldige besognes.
Er scheen niet jaarlijks rekening van de groole en kleine partij te hebben
plaats gehad. Men bedenke dat de effecten nog niet algemeen warendat
het geld wel eens renteloos bleef en dat er eene zekere quantileit effecten
op het gemeene land moesten genomen worden. De stad begon obligation te
geven, vereerde de weeskamer met obligation voor de gelden daar aanwezig.
In 1733 was de stad werkelijk in nood, de weeskamer had ongebruikt
geld, de stad was overtuigd dal zij, om geen crediet te schokken, die gel
den aan de stad kon doen uitkeeren.
Verder hcspreckl pleiter in het breede dc stukken door partij overgelegd,
doet uitkomen dat partij die niet altijd heeft begrepen, althans anders uit
gelegd dan hij vermeende dat ze uitgelegd moesten worden, en wees op het
heerschend gebruik van die lijden waarin men de stad gelijk stelde met hel
gemeene land. Als eene obligatie op het gemeene land vermist* werd, was
het land van die schuld ontslagenook van den interest. Dal indirect voor
deel paste men toe op de steden.
Om hel crediet van de weeskamer niet Ie schokken, schreef men den
tresorier voor het geld te naasten, met voorzorg voor mogelijke restitutie,
echter builen last van de stad. Vandaar dat de tresorier voor zich zelf ad
ministreerde en dat hij als zoodanig niets anders verkreeg dan hel slot van
afgesloten boedels, terwijl de rekening werd opgemaakt, door weesmeeste-
ren nageziengeapprobeerd en geleekend. Het slot werd overgegeven en
hield op boedel van de weeskamer te zijn. Maar nooit is een boedel, noch
het beheer daarvan aan de stad gekomen. Van die gelden in voldoening der
sloten, kocht de stad obligation (zie de boeken van den tresorier ordinaris
1770-1772). Uit de quitanliën blijkt, dat ook hel juiste begrip over die
gelden ontbreekt, in 1781 heet het volgens resolutie, in 1790 ten behoeve
van voorzeyden stad Leyden.
Pleiter toont aan dat de weeskamer in 1769 weer in hel bezit geraakt
is der obligation. En als men nu bedenkt dat de weeskamer mogt alieneren
en er zeer veel duisters, zoo in het boekhouden als in de geheele admi
nistratie dier tijden heerschtwaar zjjn die obligation dan gebleven?
Men zal toch niet vorderen dat ze nog eens moeten worden teruggegeven.
Iu zijne doorwrochte rede haalde de pleiter menige resolutie der vroed
schap, menig extract uil de notulen aan om de opvatting van partij omtrent
de feiten te weerleggenallen te veel om hier te vermelden.
Na eene recapitulatie besloot hij het eerste deel zjjner rede. Het tweede
i deel, de juridieke verwering, werd uitgesteld tot den 12d" dezer, des na
middags te een uur.
Wij hopen daarop terug te komen. L D. S.
ÜTADi-BERICiTEN.
VERGADERING van den Gemeenteraad van LeydenWoensdag den
16deD September 1863, 's namiddags ten 2 ure.
Onderwerpen
1°. Voordragt tot het afbreken der Heerenpoort, met plan en voorwaarden.
2°. Adressen tot afschrijving van plaatselijke directe belasting, 1863, van
a. C. M. Dozy,
b. J. B. Onnekink
c. de erven Mr. H. W. Tydeman.
3°. Adres tol ontheffing van plaatselijke directe belasting, 1863. van J. II Meijer.
4°. Onderhandsche verhuring van
a. den kelder op de Breèstraat, Wijk IV. N». 299»,
b. het magazijn in de Smidssteeg,
c. den zolder in de Smidssteeg,
d. de stalling en den tuingrond aan het Blaauwe hek.
5°. Plans en voorwaarden, omtrent
a. het dempen van de sloot langs de Ruïne,
b. de verhuring van grasgewas in en buiten de gemeente,
c. de verhuring van grasgewas langs de Haarlemmer trekvaart.
6*. Adres van Bestuurders van het genootschap Mathesis Scientiarum Ge-
nitrix, betreffende eene uitbreiding hunner inrigting, tegen een jaar-
lijksch subsidie uit de gemeentekas.
De BURGEMEESTER, Hoofd van het Gemeentebestuur van Leyden, doet
te welen, dat aan den Ontvanger der directe belastingen alhier zijn ter
hand gesteld drie, op den 8»ten dezer maand invorderbaar verklaarde. Ko
hieren over het dienstjaar 1863 en 1864, als een van het Patentregt, eerste
quartaalen twee voor de belasting op het Personeel, voljaarsch aanslagen,
tdrwijl ieder verpligt is zijnen aanslagop den hij dc Wet bepaalden voet
te voldoen.
En zal deze door plaatsing in de Leydsche Courant worden afgekondigd.
De Burgemeester voornoemd
Letden, 14 September 1863. D. TIEBOKL SIEGE N BE EK.
fiurgevlijke dtaiib.
ONDERTHOUWD: II. M. Evers, jm. 23j.cn M. J. Engels, jd. 26j. - C.
Alkemadejm. 22 j. en T. van Gaaien jd. 24 j. II. G. Hagen jm. 32 j. en
S. P. A. Kranlz jd. 19 j. D. L. Wolfson, jm. 45 j. en A. E. Veegcns, jd.
29 j. G. VV. Mulder, jm. 28 j. en H. M. Aniba jd. 22 j.
Gehouden Verkooping van onroerende goederen
in het Heeren-Logemenl aan den Burg, Zalurdag 12 September.
Notaris J. M. E. Deiicksen.
Twee Huizen en Erven met twee Pakhuizen, staande en liggende aan de
zuidzijde van dc Hoogewoerd en aan de westzijde van de Kraauwelsleeg
Wijk III. NM. 443, 444, 608, 443™dKad. Sect. D. N°*. 856, 857, 858
en 859. Kooper H. Alofs. ƒ4145.
HEKKN IEITW».
AMSTERDAM, 15 September. Door den kerkeraad der Ned. Iierv. ge
meente is uit het vroeger vermelde 12-tal predikanten, het volgende 6-tal
gevormd: van Eykth. dr.te Deventer; Francken Az.te Rotterdam;
ter Haar. te NymegenPantekoekte Schiedam; Tol, te Mcppel; dc Veer,
te Delft.
De Directeur van het Postkantoor te Leiden maakt bekend, dat er, be
halve dc beslaande gelegenheden, van af den 16den dezer eene nieuwe wordt
geopend ter verzending der Correspondentie naar ZwolleKampen, Fries
land, Groningen en Drenthe. Dc brieven, daarmede te verzenden, moeten
bezorgd zjjn:
op de IFerkdagen in dc Hulpbussen 's morg. ten 11 ure 10 min.
aan het Kantoor 11 30
op de Zondagen aan hel Kantoor 8 10
De Directeur voornoemd
W. NAGEL.
AD VERTENTIEN.
Voor de vele bewijzen van belangstelling, bij gelegenheid van ons lluwe-
Ijjk ondervonden betuigen wjj bjj deze onzen harlelijken dank.
P. van SANTEN.
Leiden, 14 September 1863. ING. C. van SANTEN, Pabst.
Voor dc vele bcwjjzen van deelneming, bij hel overlijden mijner geliefde
Mofder ontvangen, betuig ik, ook namens mijne Kinderen, mijn hartely-
ken dank.
Leioen, 13 September 1863. YVcd. C. II. BURGERSDIJK Bibgersdijk.
