LEYDSCHE
COURANT.
1805.
WOENSDAG 1 APRIL.
•V- 39.n.P:Jfi
BSNiVENLANDSCHK BKKKJTEiY
Do Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
'S-' y, *•-/
De prijs der Courant is f3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
De uitgever van de Leydsche Courant en van het Verslag der
Handelingen van den Gemeenteraad heeft het niet ondienstig ge
acht een beredeneerd Alphabetisch Register van dat Verslag te
doen bewerken, meenende, dat de bruikbaarheid van het Verslag
daardoor in hooge mate zal worden bevorderd. Het Register zal
drie vel beslaan. De prijs is gesteld op 10 cents per vel. Het
eerste vel is thans verkrijgbaar en zal spoedig door de andere ge
volgd worden
Bij deze Courant behoort een BIJf OEGSEL.
LEYDEN 31 Haart.
Bij kon. besluit van 28 Maart is, op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend aan mL D. A. graaf van Limburg Slirum, als 2dc lult. bij de dienst
doende schutterij alhier, wegens verandering van woonplaats, en tol 2dc
luit. h(j die schutterij benoemd C. M. J. W. van Alphen, thans sergeant.
I)c lieer mr. J. 1. Del Bacre, tot regtcr in de arrondissements-rcgtbank
alhier benoemd, is heden in eene openbare teregtzitting dier reglbank geïn
stalleerd. Door den heer officier van justitie, den voorzitter, den deken
der orde van advocaten en den heer Del Baere werd bij die plegtigheid het
woord gevoerd.
Dingsdag avond II. werd de laatste der rolksbijcenkomsten gehouden
zoo als die dit jaar door de commissie voor de volksvoorlezingen uil hel
Leydsch departement der maatschappij tot Nut van 't Algemeen op eenen
geheel veranderden voel zijn ingerigt. Deze zaak, die lot voorleden jaar
toe in een slaat van groole kwjjning verkeerde, werd met vernietiging
bedreigd. De opkomst was gering, daardoor de ambitie bij desprekers
niet altijd even levendig, ja zelfs bij commissarissen scheen hierdoor de
ijver aan hel doovenal hetwelk al weder niet zonder ongunstig gevolg
bleef op de belangstelling van ben, voor wie deze zaak eigenlijk dienen
moest. In een woord, de volksvoorlezingen hadden de tering en niets
scheen zoo gewensclil dan een spoedige dood of de aanwending van geheel
nieuwe nog onbeproefde middelen. Commissarissen besloten lot bet laatste,
sloegen ijverig de handen aan bet werk en zijn uitstekend beloond voor
hunne pogingen. De volksklasse, die er vroeger niet kwam, terwijl de
dun bezette plaatsen meest waren ingenomen door leden van bet depar
tement en belangstellenden uil andere standen, stroomde nu toe, zoodat de
ruimte der zaal naanwelijks toereikende was om de massa tnenschen te be
vatten en het ten minste menigen avond van dezen winter niet doenlijk
geweest is ieder van eene behoorlijke zitplaats te voorzien. En deze gebeeie
ommekeer van zaken is, zoo wij ons niet bedrhgen, met uiterst geringe
middelen verkregen. Naar men ons verzekert, bestond bij commissarissen
sedert lang hel bewustzijn, dat er iets anders moest worden gedaan. Er
werden denkbeelden geopperd en verworpen, maar verder kwam bel niettot
dal eindelijk eenige hunner met radicale hervormingsplannen voor den dag
kwamen, die door de vergadering werden aangenomen en waarvan de ver
wezenlijking aan een comité van regelinguit vijf leden bestaande, werd
opgedragen. Wij noemden de middelen eenvoudig en inderdaad ieder heeft
zich verwonderd boe bijna zonder vermeerdering van geldelijke uitgaven een
zoo totale ommekeer is verkregen. Wij weten van nabij hoe deze beeren
tol aan de grens van onbeleefdheid toe, ieder hebben aangeklampt, die,
naar z(j meenden, iets bezat, dal geschikt was voor deze eigenaardige soort
van vergadering en hoe vele onzer ingezetenen daaraan met groote bereid
willigheid hebben voldaan. Aan deze medewerking is bel le danken, dat
commissarissen daar kleine werktuigen hebben kunnen ten toon stellen en
in werking brengen, zoo als dc naaimachine, dc machinale appelschiller
■enz., modellen van inrigiiugeu en werktuigen, zoo als het model eener ge
beeie grutterij, dat eener pomp, dal van een verbeterd heiblok en toestel,
die in beweging konden worden gebragtenz., kleine kunstbeschouwingen
houden, waaronder eene kostbare verzameling van afbeeldingen van toe
standen en voorwerpen uil China, onderscheidene voorwerpen van optischen
aard ter bezigtiging stellen, slereoscopen enz., speelwerken doen hooreii,
al hetwelk door het lezen van het Weekblad voor den werkman en andere
bladen werd afgewisseld. Dit alles vervulde hel eerste uur der zamen-
komsl, welke altijd twee uren duurde, liet laatste uur werd besteed aan
het houden van korte populaire voordragtcn en bijdragen, waartoe weten
schappelijke en praktische mannen ui! onze stad waren tiilgenoodigdvan
wie men wist dal zij geschiktheid hadden om den volkstoon le vatten
welke voordragtcn in den regel met zeer groote belangstelling zijn gevolgd.
De laatste avond werd, zoo als altijd, aan enkel ontspanning gewijd, doch
ook nu moest het einde het werk krooncn op waardige wijze. Er moest
iels anders, iets meer geleverd worden dan gewoonlijk. Een ond Leydsch
burger zou leven geven aan de laatste bijeenkomst. Bamberg, de grjjzc
hofméchanicuswerd ontboden uit Amsterdam en opdat ook hier u'tver-
maaklijke en 'tnnt van pas zou zijn gemengd" hadden commissarissen hem
tot voorwaarde gesteld aan te loonen dat goochelen geen tooveren is en
eenige zijner loeren te ontvouwen en ten duidelijkste voor het volk uit te
leggen, waaraan de oude man met de grootste bereidwilligheid heeft vol
daan niet alleen, maar aan hel eind ook nog eenige boekjes; waarin enkele
zijner toeren waren beschreven, onder hel volk beeft rondgedeeld. Een der
commissarissen heeft in warme bewoordingen hel doel van den avond mede
gedeeld, dank gezegd voor de belangstelling door allen in den afgeioopen
winter getoond en voor hel vertrouwen aan commissarissen geschonken
terwijl door niemand ooit eenen enkelen avond de orde was verstoord. De
voorzitter heeft met eene korte doch nuttige rede het feest besloten, zjjne
begeerte en bereidwilligheid betuigende om in een volgend jaar nog meer te
doen. Met een welgekozen woord lot afscheid riep hjj deze talrijke volks
bijeenkomst vaarwel toe tot in een volgend saizoen. Na liet sluiten ver
zocht een der leden van het departement nog eenige oogenblikken gehoor
en sprak in ongekunstelde, treffend hartelijke taal nog eenige woorden
om commissarissen geluk te wenschen met den zeldzameu zegen die hunnen
arbeid bekroond had, en bun dank te zeggen voor de opofferingen die zij
hadden ten beste gegeven, om zoo velen een avond te bezorgen van gCnot
en leering. De groote menigte van uil het volk opgekomenen, de leden van
het departement en verdere belangstellenden, de commissarissen en zelfs de
oude Bamberg gingen over bet genoegen van dezen avond opgetogen heen.
Dc groote vraag zal nu maar wezen: wat zullen de volgende jaren ge
ven en zullen commissarissen in staal wezen telkens afwisseling in deze
zaak te brengen? Te Rotterdam zijn deze bijeenkomsten tot eene mate
van bloei gestegen, zöo als welligl in geen ander departement. Maar daar
ontvangt de commissie voor de volksvoorlezingen telken jare 500 van het
departement. De kas van het Leydsche departement iaat niet toe iets aan
de commissie af te staan. Zullen nu al die kosten bestreden kunnen wor
den uit de opbrengst der kaartjes, die voor 30 centen toegang géven tot
al de avonden van bet gansche saizoen? Wij willen er hel beste van ho
pen en inltisschen ieder ernstig opwekken om de goede pogingen van com
missarissen ijverig te blijven ondersteunen.
liet munt- en penningkabinet der hoogesehool is sedert onze laatste
opgave, onder anderen vermeerderd geworden:
Door den heer P. F. van der Wallen, wethouder te Kralingen, uiet een
gcplaatdriiklen afdruk van den bijzonder zeldzaam geworden penning, in
1064 vervaardigd, bij gelegenheid dat, na het te boven komen van een tal
van moeijelijkheden (verhaald door van Loon Ned. historiepenningen II,
523) er een jaagpad werd aangelegd tusschen de sleden LeydenWoerden
en Utrecht. De reis te water werd vroeger per roeivaartuig afgelegd.
Door den baron Stratenus, minister-resident der Nederlanden tc Hannover,
met eene fraaije etui, bevattende een dubbel stel der in 1862 volgens de
muntwet van 3 Jiinij 1857 geslagene verschillende Hannoverscbe zilveren en
koperen munten.
Door jhr. J. E. H. Hooft van Iddekinge, le Groningen, met een tweetal
munten van keizer Poslumus, 3e grootte, dusgenaamde sance'es, alsmede met
een groot aantal zilveren, biljoenen en koperen munten van Rusland, Zwe
den, Noorwegen, verschillende staten en steden van Duitschland, Frank
rijk. Portugal, eindelijk van Nieuw Schotland en Opper-Canadaalles in
ruiling tegen dubbelen van bet kabinet.
Door den oud-hoogleeraar aan de hoogesehool J. M. Schrant, met den
zeldzauien penning op de straf der beeldstormersvan Loon I, 109. als
mede met uitmuntende afgietsels van den penning bij de begrafenis van
Vondel, van Loon lii, 283, N° 2, en ter nagedachtenis van Petrus Coddaetts
van Loon IV, 149; eindelijk met een bronzen exemplaar van den penning,
door den grijsaard op zijnen 80sttn verjaardag alleen aan bloedverwanten en
eenige vrienden uitgereikt.
Door mejiifvrouw A. S. M. Hackc, le Loosdrechtmet een aantal, gedu
rende een verblijf in Italië bijeengebragleoude middcleeuwsche en latere Ro-
nieiiische (gedeeltelijk Pauselijke), Genuesche, VeneliaanschcNapolitaau-
sclie, Siciliaansclie, Milaueesche. meestal kleine, koperen en biljoenen munten,
verder nog met eenige dito /an Sardinië, Piemont, Houtferrat, Mantua,
Parma Toscane, Sienna alsmede met eenige Spaansche en Portugesche munten.
Door jhr. C. J. C. H. van Nispen, namens gedeputeerde staten van Gel
derland, met een bronzen exemplaar der medaille, welke de staten van
Gelderland lieten vervaardigen en als blijk van hulde Z. M. den koning
aanboden, wegens II. I). betoonde hulpvaardigheid en milddadigheid, tijdens
den watersnood in Januarij en Febrnarij 1861.
Op de voorzijde van dezen penningdie niet minder dan 80 millimeters