BIJVOEGSEL, behoorende tot de Leydsche Courant
van Woensdag óS Maart 3863D~°. 33.
ϻI4 BISSEN.
BERLIJN, 15 Maart.
Blijkens de berigten uit Puien is het bedwingen van den opsland nog
niet spoedig te verwachten. Een bcrigt uil Lemberg zegt dat Podolie thans
mede aan de beweging deel neemt, maar officiële berigten van de zijde der
Poolsche regering spreken dit tegen. Zij verklaren dat in Litthaaen, Vol-
hynië en Podolië sedert de verstrooijing der bende van Raerynski rust
heersclit. De dictator Laugiewicz, die niet verre van de Gallicische grenzen
slaat, heeft nog 7 a 8000 man onder zijne bevelen. Een Russisch corps,
onder generaal UlschakofJ, tracht hem aan drie kanten in te^sluiten en op
Oostenrijkscl) gebied te dringen. Een voorpostengevecht moet met het af
trekken der Russen geëindigd zijn. De grootvorst Constani(jn is uit War
schau naar Skierniwice vertrokken, waarschijnlijk om zich naar het oor-
logstooneel te begeven. Van den Pooischen staatsraad hebben 8 leden hun
ontslag genomen waaronder de aartsbisschop Felinski zich niet bevindt.
Het officiële blad der Poolsche regering deelt uitvoerige berigten mede
van wraakoefeningen, die door de opstandelingen gepleegd zijn tegen inge
zetenen die hunne medewerking weigerden. In meer dan acht gevallen
zijn de onwiltigcn opgehangen of gefusilleerd. Daarentegen is te Warschau
'een vlugschrift verspreid, getiteld Russische moorden," waarin de namen
worden opgegeven van de personen, die door de Russische soldalen, zonder
eenige noodzakelijkheid, in den loop van den tegenwoordigen opstand zijn
omgehragt.
Volgens de Posener Zeil. is in de Russische grensdistricten eene veror
dening uitgevaardigd, houdende dat de ingezetenen, op straffe van 5 tot
100 roebels boete of in sommige gevallen van even veel knoetslagen, bin
nen de zes uren bij de overheid aangifte moeten doen wanneer een vreem
deling een particulier huis verlaat.
Voor het feest van overmorgen worden vele toebereidselen gemaakt.
In de greolc eetzaal van het kon. paleis zal aan 2000 ridders van het ijze
ren kruis een feestmaal aangeboden worden, en in hel etablissement Krol
een dergelijk maal aan 1900 veteranen en invaliden.
De stichter van de inrigting ter verpleging van idioten op den Abend-
berg bij Interlaken, de heer Guggenbiih!is te Montrenx, aan het meer
van Genève, overleden. Hij heeft een vermogen van 600,000 fr. nagelaten,
hetgeen hij geheel vermaakt heeft aan de broedergemeente te Hernhul, met
bepaling om de rente er van te besteden ten nutte van bovengenoemde inrig
ting in Zwitserland.
Statistieke opgaven leveren hel bewijs, dat de jongste lawinen, welke
Zwitserland hebben geteisterd, den dood hebben veroorzaakt aan 83 per
sonen, terwijl 18 zwaar zijn gekwetst; 69 gebouwen zijn verbrijzeld en
de schade, daardoor geleden, wordt op 275,393 fr. geschat, waarvan op de
gemeente Latanveni alleen een verlies van 164,315 fr. drukt.
OOST-INDIE,
BATAVIA, 31 Januarij.
Op Borneo's Z. en O. kust schijnt de luit.-kolonel Verspyck, civiele
en militaire bevelhebber, niet gesticht te zijn over eenige opgezonden, dooi
de regering als onschuldig erkende en daarom teruggezonden hoofden. Men
heeft berigt ontvangendat hij het verlangen Ie kennen heeft gegeven
zijne betrekking, die hij sedert 3 jaren met goede uitkomsten bekleedt,
neder te leggen, liet besluit der regering is nog niet bekend.
Van Djokjocarta meldt men, dat men aldaar tot de ontdekking is ge
komen dat gedurende 4 a 5 maanden 's lands kas voor belangrijke sommen
is bestolen geworden, zoo men zegt voor een bedrag van 6000. liet mis
drijf is gepleegd door Europesclic militairen, die de wacht hielden bij het
geldkantoor; zij hebben zich den toegang lot de geldkist weten te verschaf
fen door middel van valsche sleutels en verdeelden hel ontvreemde onder
zich, eenige Chinezen en inlanders. Door een der medepligtigenin be
schonken toestand verkeerende, werd deze zaak aan het licht gebragt. De
waarschijnlijk in den diefstal betrokken personen zijn in hechtenis genomen.
INGEZONDEN.
Ben woord over de brochure van den Kerkeraad derived.
llerv. gemeente te Beldenbetrekkelijk de questic
tussclien dezen en de Gemeente-Commissie gerezen.
Na de lezing dezer brochure kwam schrijver dezes, en voorzeker velen
met hem in eene betere stemming, waarnaar zij ook reikhalzend verlang
den, toen de vier achtereenvolgende stukken van een oud kerkeraadslid in
de Leydsche Courant hunne ziel met walging en afkeer hadden vervuld.
Als bluffenliegen en eigenwaan zoo onverholen en met zooveel welbehagen
gedebiteerd wordt, als in die vier stukken zoosans gêne plaatsvindt, en men
heeft zich gezet om die stukken toch te lezendan krijgt men na de lezing
onwillekeurig eene gewaarwording, alsof men zich midden in het gezelschap
bevond dier kringen, wier beschrijving onze zenuwen onaangenaam doet
trillen. Dan snakt men naar eene beschaafde omgeving, als om zich te ver-
frisschen. Welkom is ons dan ieder beschaafd mensch. Welkom was ons
daarom de brochure van den kerkeraad. O, die loon, die kalme uiteenzet
ting van zaken, het doet den lezer aangenaam aan. Zijne verontwaardiging
blijft zoo geheel rusten. Met zulke schrijvers is nog te redeneren; die we
ten het voorbeeld der oude(?) gemeente-commissie te waarderen, die in der
daad van zulk bezadigd schrijven het initiatief heeft genomen.
Het gebouw dat de schrijvers iu die brochure optrekken is smaakvol en
onberispelijk, ook de materialen zijn gaaf en goed. Maar bij napuwkeurige
beschouwing komt het ons voor, dat er eene enkele zaak aan "ontbreekt.
Wij willen ons gevoelen op eene heusche wijze bloot leggen. De kerkeraad
zegt: de gemeente beeft het regt om te vorderen dat het beheer der kerke
lijke goederen plaats hebbe volgens algemeene provinciale reglementen, inge
voerd sedert 1819. Dat is volkomen waar, en al wat de kerkeraad aan
voert om dat nader te bevestigen, is evenzeer volkomen waar. Nu is het
pleit beslist. Waartoe nu nog een proces? Het gebouw dat de kerkeraad
al redenerende optrekt is onberispelijk en de materialen zijn gaaf en goed.
Er ontbreekt echter ééne kleinigheid aan en die is het gebouw der re
denering staat vlak naast hel fondament, in plaats van op het fondament.
De grond der redenering is het regt der gemeente; maar de kerkeraad wordt
voor de gemeente in de plaats geschoven. Was nu de kerkeraad de ge
meente, o, dan was tegen de brochure geen enkel woord in te brengen;
maar daarin zien wij een radicaal verschil. Als de kerkeraad gekozen werd
ingevolge art. 23 van het Algemeen kerkelijk Reglement, waar met zoovele
woorden geschreven staatnde benoeming der leden van den kerkeraad be
rust bij de gemeentedan zou het nog problematiek kunnen heeten of de
kerkeraad in gewigtige aangelegenheden in naam der gemeente beslissen
kan: maar nu de kerkeraad zich zelf verkiest, en de gemeente slechts heeft
aan te hooren wie verkozen is, zonder eenigen den minsten invloed op de
keuze te kunnen uitoefenen, zoodal zij het zoude moeten aanzien, als men
het in den zin kreeg om successivelijk al de leden van een en hetzelfde
koffijhuis lot leden van den kerkeraad te benoemenuil zucht van homoge
niteit bijvoorbeeld, neen, nu hebben wij er veel tegen, dat de schrijvers
spreken van het regt der gemeente, maar denken aan den kerkeraad. Ziet,
nu verandert de zaak geheel en al; nu staal niet de gemeente tegenover het
collegie van kerkmeesterenmaar twee collegiën wier leden elkander kie
zen, die staan tegenover elkander, en die voeren proces. Twee gesloten,
of besloten, of afgesloten kringen, hoe men dat ook noemen wil; maar
zooveel is zeker: geen van beide door de gemeente gekozen.
De kerkeraad heeft, staande het geschil met de gemeente-commissie, eens
eene goede gedachte opgevat. Zij was deze om bij het zamenstellen van eene
nieuwe gemeeute-commissie de gemeente op te roepen om te kiezen. Jam
mer echter, dat die gedachte niet goed is uitgewerkt en daarom schipbreuk
heeft geleden. Oordeelt: de kerkeraad roept de gemeente op om te kiezen.
Tol welk einde? tot beslechting van zijn geschil met de gemeente-commissie.
De gemeente moet dus beslechten en beslissen. Om dat nu behoorlijk te
doen, moet men toch op de hoogte van hel geschil zijn. Was de gemeente
dat toen? Ja wel zoo veel tijd zelfs jaren daarna, ontvangt nu de
gemeente voor liet eerst van den kerkeraad eene brochure, die haar op de
i hoogte van het geschil moet brengen. Is hel dan nu wonder, dat van de
24000 zielen der hervormden binnen Leydenhet getal opgekomenen de
leden van den kerkeraad er onder begrepen toen geen 200 kon bedra
gen mannen die zich competent achtten eene slem uit te brengen? En die
"honderd en zoo veel stemmen vielen zij niet in het water, toen kort daarop
ruim 300 leden der gemeente eene contra-stem uitbragien bij den Minister
van Eerediensl? Men zal hiertegen welligt aanvoeren: de kerkeraad was
toch in zijn regt, want hij bad de gelegenheid opengesteld om zijne stem
uit te brengenen nu de meerderheid van de weinigen die opkwamen, naar
den zin van den kerkeraad gestemd heeft, nu is aan de letter en den vorm
toch punctueel voldaan, 't Is waar, aan de letter en den vorm is voldaan;
maar wij stellen nu eenmaal den geest boven letter en vorm, en beweren
dat aan den geest niet is voldaan. Het was immers de ware bedoeling,
de geest van den maatregel des kerkeraads, om de gemeente te laten spre
ken? Wij beweren dal de gemeente gezwegen en niet gesproken heeft:
1°. omdat de gemeente niet koude spreken, naardien zij niet op de hoogte
van het geschil gebragt was; 2». omdat die honderd en zoo vele stemmen;
die gesproken hebbenslechts als eene geringe fractie te beschouwen is van
eene gemeente, wier zielental 24000 beloopt, en waaruit onmiddellijk 300
contra-stemmen geheel vrijwillig opgingen.
De bedoeling van den kerkeraad om de gemeente te doen spreken is alzoo
mislukt. De gemeente heeft echter in de laatste dagen ook niet geheel ge
zwegen. Toen de kerkeraadstaande zijn proces met de oude(?) gemeente-
commissie, dat proces vooruitliep door een stouten greep om hel collecteren
op de gewone wjjze in het kerkgebouw, ten behoeve der kerkelijke fondsen
van wege zijne partij te verhinderen, toen gaf de gemeente op eene zedige
en waardige wijze te kennen dat zij zeer ongaarne vóór het altaar in het
huis Gods, als zij daar hare gave brengt, door twist gestoord wordt. Zij
offerde rijkelijk in de verboden zakjes der collectantenen ook in de nieuwe
zakjes brengt zij liever een offer op den koop toe, dan gedurende hare aan
dacht toornig neen te knikken. De vrede kan gestoord wordenook tus-
schen regtschapen mannen, maar de liefde moest toch blijven. Die liefde,
wij weten het allen, handelt niet nongeschiktelijk". Waarom dan niet lie
ver rustig den uitslag van zijn proces afgewacht, waaraan de oude(?) ge
meente-commissie zich onvoorwaardelijk wil onderwerpen dan zóó de
gemeente te storen in hare stichting? Is er niets aan te doen, om den
kerkeraad, die zoo bescheiden en bezadigd schrijft in hare brochure,
te bewegen om terug te komen van zijnen prevenliven maatregel in het
midden des heiligdoms, en de zaak van het collecteren weer terug te bren
gen en te laten op den ouden voet, tot dal het proces is afgeloopen? Ver
langt de kerkeraad over dit voorstel de gemeente te hoorenwij zijn er verze
kerd var., de gemeente zal alsdan niet zwijgen. Mogt zij maar hoofd voor hoofd
stemmen op een billet, gestoken in een gesloten bus, zoodal een iegelijk
zijne slem zelfstandig, zonder vrees voor mishagen aan dezen of genen,
konde uitbrengen, er is geen twijfel aan of de kerkeraad zou in staat ge
steld worden om werkelijk aan bet verlangen van de gemeente te voldoen.
X.
