LEÏDSCIIE
COURANT.
1803.
MAANDAG 16 MAART.
De Courant tcordt MaandagWoensdag en
Frijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
De prijs der Courant is f3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
BINNENLANDSCHR BKIUGTEN.
LEYDEN, 14 Maart.
Even als vroeger door de gemeente-commissie van het ned. herv. kerkge
nootschap, is thans ook door den kerkeraad der ned. herv. gemeente aan de
leden van die gemeente een geschrift toegezondenwaarin de aard en de
gang van het litsschen de beide collegien bestaande geschil wordt bloot ge
legd. De voorstelling der zaak, door de gemeente-commissie gegeven, is,
naar het oordeel des kerkeraads, op sommige punten onnaauwkeurig en zeer
onvolledig, en daarom wil hij beproeven de gemeente beter in te lichten.
Na den oorsprong en den loop van het geschil, eenigzius uitvoeriger dan het
door de gemeente-commissie is gedaan, te hebben opgegeven, geeft de ker
keraad in de tweede plaats verslag van de pogingen, door 8 leden van de
gemeente aangewend, om in deze zaak eene procedure te vermijden, die
echter mislukten, terwijl ten derde de vraag wordt gedaan: wat is in dit
oogenblik te wenschen? Het antwoord is: «Aller belang eischt dringend
een spoedig einde van de zaak. Wij moeten de uitspraak van den regler
afwachten en ons daaraan onderwerpen. Maar ieder die het wel meent
met de gemeente, werke mede om algemeen de overtuiging ingang te doen vin
den dal onnoodige verlenging van hel geschil noodlottig voor haar welzijn
worden moet." Aan het slót zegt de kerkeraad, dat hij in al zijne hande
lingen zal blijven toonën', dat hij voor de rcgtbank eerie tegenpartijin de
gemeente alleen mede-christenen heeft, en maant hij de gemeente aan dit ook
in de zamenleving ernstig ter harte te nemen.
Hel getal der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 300 tol 338 personen.
De minister van oorlog heeft ter kennis van belanghebbenden gebragt,
dat de instructie compagnie der artillerie, welke is opgerigt tot aankweeking
en opleiding uilsluitend voor korporaals en onder-officieren van het wapen
legen de tweede helft van de uiaatid Mei aanst in werking zai treden. De'
ouders of voogden, die moglen verlangen dat hunne zonen of pupillen bij die
compagnie worden geplaatstmoeten de aanvrage daartoeonder opgave van
de lengte des adspiranls en van de dagleekening en hel jaartal zijner ge
boorte, schriftelijk en portvrij zenden aan den kommandanl der compagnie
te Schoonhoven. De vereischte leeftijd is tusschen de 16 en 19 jaren. De
dienslverbindtcnis wordt voor den tijd van 10 jaren aangegaan.
liet Prov. blad n°. 29 beval een besluit van 3 Maart, houdende bepa
ling van het aandeel van elke gemeente in de te leveren manschappen voor
de ligting der nationale militie van 1868. Daaruit blijkt, dat het te leveren
getal manschappen in dit jaar zal beloopen voor 's Gravcnhage 169, Delft
48, Rotterdam 248, Schiedam 39, Leyden 93 en Dordrecht 56.
Het bevel over de artillerie-troepen, die gedurende de aanst. zomer
maanden in de vlakte te Waalsdorp zullen kamperen, is naar men ver
neemt opgedragen aan den majoor van Gorkum van het lereg. vesting artillerie.
Met het oog op de aanstaande gedachtenisviering van het 50-jarig be
staan onzer berkregen onafhankelijkheid, heeft de hoofdcommissie der ten
toonstelling van voor Nederland belangrijke oudheden en merkwaardigheden
dezen zomer te Delft te houden, besloten aar. haar oorspronkelijk plan eenige
uitbreiding te geven, door hare tiilnoodiging over geheel Nederland uit te
strekken, leder wordt thans verzocht zoodanige voorwerpen te willen af
staan, die op het jaar 1813 en in het algemeen op de herstelling van het
lluis van Oranje betrekking hebben.
Uil Gorinchem meldt men, dat aldaar het gerucht loopt dat de heer
W. A. Virtily Verbrugge zijn ontslag als burgemeester dier gemeente heeft
aangevraagd.
Naar wij vernemen, zegt de Arnh. C., wordt het nieuwe drooge dok
te Willemsoord van tijd lot tijd eenige palmen leeggepompt, maar geeft het
spoedig door de scheuren weder eene massa water terug en is men niet
vreemd van het plan om een geheel ijzeren dok te makendat is te zeggen
liet gemeiselselde dok van een massief ijzeren bekleedsel te voorzien.
Te Enschedé had Woensdag II. hel volgende treurige voorval plaats.
In een gezin, waar sedert jaren man en vrouw den jenever als het hoofd
bestanddeel des levens beschouwden, ontstond twist. Op het gerucht, daar
door veroorzaakt, schoot een vreemd limmermaiisgezel toe, met het doel de
twistenden te scheiden. In hunne woede keerden de strijdenden zich ver-
eenigd lol den ongelukkigen jongeling, en de man bragt hem met een
schoenmakersmes eene doodelijke wonde toe, aan de gevolgen waarvan hjj
ook weinige oogenblikken later overleed.
Door de arrond.-regtbank te Groningen is dezer dagen een slagter,
die katlenvleesch in plaats van schapenvleesch had verkocht, veroordeeld
tot eene gevangenisstraf van drie maanden en eene geldboete van 25.
Het 11. D. bevat een stuk geteekend K., betreffende het luchtverschijn
sel, dat zich in den avond van den 4dcn dezer heeft vertoond. Daaraan onl-
leenen wij het volgende: Verschijnselen zoo als dat van 4 dezer, dat zich
door eene buitengewone lichtontwikkeling onderscheidde, zjjn vrij zeldzaam.
In vele gevallen vielen er kort nadat zich een vuurbol vertoond had een of
meerdere stceiicn neêr die somtijds diep in den grond sloegen, en als zij
spoedig werden uitgegraven nog warm waren. Kort na het vaneènspringen
verneemt men gewoonlijk cenen slag, die sterker of zwakker is naarmate
nieu zich digter bij of verder van de plaats bevindt waar het geluid ontstaat.
Vuurbollen hebben zich zeker reeds sedert het bestaan der aarde vertoond en
liet nedervallen daarvan is mede even zoo lang voorgekomen. De natuurkun
digen van vroeger eeuwen en zelfs nog van deze hebben allerlei veronderstel
lingen gemaakt aangaande den oorsprong en den aard dezer raadselachtige
verschijnselen. In het jaar 1819 verscheen er echter een werk van Chladni
over vuur-meleoren en over de met deze nedergevallene massa's." De
schrijver heeft daarin de meeste gevallen van dien aard uit de geschiedenis
bijeenverzameld. Het getal daarvan bedroeg meer dan 280. Voorts be
schouwde hij daarin de steen-en ijzermassa's, die, naar het uitwendig voor
komen te oordeelenvoor lucht- of meteoorsteenen kunnen worden gehouden
en in een woord, hij wist belangstelling voor de zaak op te wekken en lot
het doen van waarnemingen uil te lokken. Vraagt men nu welke de uit
komsten zijn der onderzoekingendie aangaande de vuurbollen en meteoor
steenen in het werk zijn gesteld, dan komen deze kortelijk op het volgende
neder. De vuurbollen zijn ligchamen, die niet tot deze aarde behooren. Zij
zweven volgens de wetten der traagheid en der aantrekkingskracht in be
paalde banen in de hemelruimte om. Doorsnijden deze banen die der aarde
en bevindt deze zich gelijktijdig met zoodanig ligchaam in de nabijheid vat»
de doorsnede, dan wordt hel ligchaam door de aarde aangetrokken en valt,
na allengs tot de oppervlakte genaderd te zijn, daarop neder. Waarschijn
lijk worden deze ligchamen eerst lichtend wanneer zij in den dampkring
der aarde komen, dat is op 5 tot 18 mijlen boven hare oppervlakte. Zij
voeren gecne onbekende sloffen aan de aarde toe, want de scheikunde
heeft, bij de ontleding der meteoorsteenen, geene stofTen gevonden die niet
reeds op aarde bekend waren. De rangschikking en verbinding der bc-
slanddcelen wijkt echter min of meer van die der bekende mineralen af. lu
eenige gevallen is het bijna zuiver ijzer, en daar dit zelden op aarde voor
komt (behalve in enkele stukken, die hier en daar, soms van zeer groole
massa, worden aangetroffen), vermoedt men dat deze ook eenmaal als vuur
bollen of meteoorsteenen uit de lucht zijn gevallen. Wat nu den vuurbol van
den 4den dezer aangaat, niet alle berigten daaromtrent zijn even juist. Wij
kunnen alleen tot eene meer naauwkeurige kennis daarvan geraken door de
onderlinge vergelijking, rangschikking en beoordeeling van vele berigten uit
onderscheidene, zelfs zeer verwijderde plaatsen. Daaruit kan blijken, waar
zich het verschijnsel hel eerst heeft vertoond welken weg het eerst heeft
genomen en waar hel kan zijn nedergevallen. Dit alles kost echter ecnigen
tijd, en indien uit de ons toegekomen berigten belangrijke bijzonderheden
moglen voorlvloeijcn hopen wij spoedig op dit onderwerp terug te komen.
's GRAVENIIAGE, 14 Maart.
Z. M. heeft aan den gepens. majoor titulair van het leger in Ned.
Indie W. A. van Rees vergunning verleend tot het aannemen der onder-
schcidtngsleekenen van ridder der Kroon orde 3dc UI.hem door den koning
van Pruissen geschonken.
Door Z. M. zijn benoemd tot regler in de arrond.-regtbank te Maas
tricht mr. J. N. Nijst, thans regler in de arrond.-regtbank te Roermond;
tot procureur bij de arrond.-regtbank te Appingedam mr. R. P. Cleveriuga Jz.
advocaat aldaar, tot substituut-griflier bij de arrond.-regtbank te Rotterdam
mr. C. M. Blankenheymadvocaat aldaar, en tot griffier bij het kantonge-
regt aldaar (2dc kanton) mr. G. B. Heydeman, thans griffier bij hel kanton-
geregt te Nieuwer-Amstel.
Tot ontvanger der registratie te Zuidbroek is benoemd de heer W. A.
de Laat de Kanter, thans te Wageninge».
Tot commissaris van politie te Zutphen is benoemd de lieer S. A.
Sehroevers, inspecteur van politie te 's Gravcnhage.
Z. M. heeft, aan den lieer J. T. Roos, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als burgemeester der gemeente Alphen.
Waarschijnlijk zal Z. M. de koning omstreeks den 9de" April de hoofd
stad bezoeken.
Men verneemt, dat door Z. K. II. den prins van Oranje, in vereeniging
met eenige voorname heereneen groot bal zal worden gegeven op den
26stcn dezer in de localen der tcekenakademie, daartoe door den raad van
bestuur beschikbaar gesteld.
I! HKK. 1111. prinses Frederik en prinses Maria zijn heden morgen
naar Berlijn vertrokken. Z. K. II. prins Frederik zal zich morgen insge
lijks derwaarts begeven. Men brengt die reis in verband met dc herirmc-
