LKTBKCIE
COURANT.
MAANDAG 5 JANUARIJ.
1805.
De Courant wordt
Vrijdag uitgegeven,
uit Zaturdag avond.
MaandagWoensdag en
Die van Maandag komt
De prijs der Courant is f 3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
BiNNENLANDSCHE BERIfiTEN.
LEYDEN 3 Januarij.
In de maand December 1862 zijn binnen deze gemeente geboren 131 kinderen,
als: 69 zoons en 62 dochters. Overleden 78 personen, als: 20 mannen, 17
vrouwen, 22 zoons en 19 dochters; daarenboven als levenloos aangegeven 8.
Voltrokken 15 huwelijken.
Gedurende het jaar 1862 zijn op de wekelijksche veemarkt alhier aan
gevoerd: 15374 runderen, 4992 kalveren, 22676 schapen, 34930 lammeren,
1420 varkens (magere), 4608 biggen. Aan de aardappelenmarkt zijn
aangevoerd 117,999 mudden aardappelen. Aan de gemeentewaag alhier zijn
gewogen: 461,460 boter, 27703 uï kaas, 2328 varkens (vette).
Als een bewijs hoe aan eene inrigling voor warme baden hier ter slede
werkelijk behoefte bestond, meldt men ons, dat in hel bekende etablisse
ment op de Rloemmarkt, onder de directie van den heer Rutgers, van den
dag der opening, 29 November, lot 31 December 1862 530 baden zijn ge
nomen, als 33 door dames en 497 door heeren.
Het getal der in het Werkhuis alhier opgenomeneri bedroeg gedurende
deze week .dagelijks van 397 tot 471 personen.
Bij de mazelen, die sedert eenige dagen onder de kinderen te Voor
schoten vrij algemeen heerschenheeft zich de griep gevoegd. Van daar
dat er reeds minstens een 17-tal kinderen aan die ziekte bezweken is.
Uit Katwijk meldt men ons van gisteren het volgende: Heden voor
25 jaren aanvaardde de heer mr. G. A. Salomon Hnygens zijne tegen
woordige betrekking van burgemeester der gemeente Katwijk. De ingeze
tenen hebben op verschillende wijzen, zoo door het aanbieden van geschen
ken als door het uitsteken van vlaggen, van hunne belangsleiling in dezen
feestdag doen blijken.
Na ons berigt van II. Zaturdag zijn er gedurende deze week langs het
strand te Noordwijk onophoudelijk Noordsche deelen aangespoeld, wier aan
lal, loet paard en wageti weggalm*! J ihsm ir/.ivIJrv eijiei ge
klommen is Van welk schip zij afkomstig zijn is tot dusver niet bekend.
Men had wel noodschoten vernomen tijdens den storm, maar wegens den
nevel geen schip kunnen ontdekken.
In 1862 zijn in ons land geëxamineerd en toegelaten: 142 hoofdonder
wijzers, 25 hoofdonderwijzeressen, 320 hulponderwijzers, 167 hnlponderwij-
zeressen, 289 onderwijzers, die, reeds in hel bezit eener acte van bekwaam
heid of daarmede gelijk staande acte van algemeene toelating, met gunstig
gevolg examen hebben afgelegd in een of meer der vakken van het meer
uitgebreid lager onderwijs, 271 onderwijzeressen dito, 30 huisonderwijzers,
143 huisonderwijzeressen, 16 onderwijzers, die met gunstig gevolg examen
hebben afgelegd in een of meer der vakken van het verder voortgezet onder
wijs (art. 72 der wet) en 3 onderwijzeressen dito.
Omtrent de aanstaande tentoonstelling van voor Nederland belangrijke
oudheden en merkwaardigheden in de provincie Zuidholland wordt berigt,
dal de commissaris des konings in dit gewest, mr. J Loudon, het hem
aangeboden eere-voorzitterschap gaarne heeft aangenomen. Ook hebben zich
in bijna alle sleden der provincie reeds verschillende heeren bereid ver
klaard, om in sub-commissien werkzaam te zijn.
Het vermoeden, dezer dagen in een berigt uit Schiermonnikoog geuit,
dat de loodsboot van het Fricsche zeegat zou zijn vergaan, is gelukkig ge
bleken onjuist te zijn.
Te Nieuwe Diep is dezer dagen op het strand gevonden een houwitser
van 50ffi, waarschijnlijk gebruikt bij de landing der Engelschen in 1799aldaar.
Woensdag avond had er aan de stedelijke gasfabriek te Utrecht eene
ontploffing plaats. Door den sterken aandrang in de zuiverkisten was er
door de waterranden gas ontsnapt, dal zich in de bovenverdieping van het
zuiverhuis verzamelde. Zoodra nten dit bemerkte werden de randen met
water aangevuld; terwijl eenige werklieden, onder leiding van den directeur
en baas daarmede bezig waren, kwam het ontsnapte gas, dat verder door
drong, met de gasvlam der machinekamer in aanraking en deed eene he
vige ontploffing ontstaan. Er waren 10 personen in het zuiverhuis, toen
zij zich plotseling door den vuurgloed zagen omsingeld; in het grootste
gevaar verkeerende, wilde iedereen zich bergen, maar de naastbijzijnde
deur was door den schok digtgeworpeu en onderscheiden personen drongen
zich legen den muur of de deur; dit was hun geluk, want de ontploffing
had het geheele dak van 't gebouw en de bovenste zijmuren naar beneden
geworpen, en zij zouden dus onder dat puin zijn geraakt. Aan de andere
zijde van het gebouw was de deur geheel vernield, een werkman geraakte
daar onder de neergeworpen stukken muur, een ander ontving brandwon
den. Het mag wel een groot geluk genoemd worden dat dit voorval geen
menschenleven heeft gekost. Alleen het gebouw heeft belangrijke schade
geleden.
Uit Enschede' meldt men het volgende: Door de hoofd commissie tot
verstrekking van onderstand aan de noodlijdenden door den brand is aan
1400 personen, die daartoe aanzoek gedaan hadden, ondersteuning verleend
tot een bedrag van ƒ152,000. De schade, na aftrek van het vergoede door
de assurantie-maatschappijen, zooals die aan de commissie opgegeven is,
beloopt ƒ421,600. Het bedrag der aan de verschillende personen verstrekte
vergoeding, is als volgt: 1 persoon ontving 20001 kreeg ƒ1250, 3 eik
ƒ1000, 1 ƒ900, 2 ƒ800, 2 ƒ70012 ƒ600, 22 tusschen ƒ500 en ƒ600,
41 tusschen ƒ400 en ƒ500, 48 tusschen ƒ300 en ƒ400, 91 tusschen ƒ200
en ƒ300, 252 tusschen ƒ100 en ƒ200 en de overigen beneden ƒ100. Van
de 684 huisgezinnen, die in de gemeente hun huis door den brand verloren,
hebben 595 zich tot de commissie gewend om vergoeding, 304 hunner waren
verzekerd en hebben gezamenllijk de som van ƒ762,614 van de brandwaar
borg-maatschappijen ontvangen; de hoogst verzekerde personen hebben ont
vangen ƒ27754, 26777, ƒ20115.
Uit Groningen meldt men, dat in den vroegen morgen van 27 Dec. de
vloed in den Dollard andermaal tot eene buitengewone hoogte is opgeloopen
en wel zoodanig, dat het water eene hoogte van omstreeks 3 el boven volzee
heeft bereikt. De schade aan de bedijkingswet'ken van den nieuw ingedrjk-
ten Reiderwolderpolderveroorzaakt door den vloed van den 21s,<111 en 22atcI1
was ter naanwernood hersteldtoen door den vloed van Zaturdag de tijde
lijke voorziemngswerken weder zijn weggeslagen, zoodat de schade daardoor
is verergerd. De vloed bereikte te Delfzijl eene hoogte van 2.60 el en te
Termtinterzijl van 2.72 el boven volzee.
Te Vlissingen waren op 31 Bee. II. drie jongelieden door hel schoone
weder uitgelokt om in een sloep door de stads kaden te roeijen. De sterke
noordwestenwind joeg de boot naar de reede; de knapen, geene kracht of
kennis bezitiende om hei sloepje te besturen, raakten door hel vol water
loopen der sloep in gevaar en dreven tot voorbij het fort de Ruiter, waar
siuep vi.uer oen wegzoüK. oempper i. ver/iuue, van ïernetizeu naar
Vlissingen, was toevallig op die hoogte; hij zette op de in doodsgevaar ver
keerenden aan, en had na vele inspanning, met hulp van zijn zoon en zijn
knecht, het geluk de drie jongelingenhoewel in bewusteloozen toestand,
echter behouden aan hunne ouders weder te geven.
Door den laatsten storm is aan de zeeweringen van het Zeeuwsche
eiland Walcheren meer schade loegebragt dan men in den beginne had ver
moed. Sommigen schatten die op 60 a 70000. Alleen aan den YVest-
kapelschendijk werkten onlangs ongeveer 400 personen; er zijn verscheidene
gaten in geslagen en vooral de sleenglooijing die op sommige plaatsen ge
heel spoorloos is verdwenen, beeft zeer veel geleden. Mei de steeds afne
mende duinen te Domburg ziet hel er niet minder treurig uil; zij zijn hier
en daar ter breedte van eene el weggeslagen, hetgeen op ernstige maat
regelen doet bedacht zijn.
Uit Eindhoven meldt men, dal een dezer dagen in de sloomwolspin-
nerij van de hh. Carp en Zoon te Gcldrop plaats gehad hebbende brand
aan kwaadwilligheid wordt toegeschreven, daar men op verschillende plaat
sen brandbare stollen had nedergelegd en die had doen ontbranden. Na
gedaan onderzoek door de regterlijke mag! is de meesterknecht der fabriek
W. W. in hechtenis genomen.
Uit Suriname meldt men aan de U. C.: Er is niets naders bekend van
de weggeloopen negers; zij zullen wel niet van zeiven terugkomen en de
lust zal der overheid wel vergaan zijn, hen te laten halen; trouwens wordt
dit in het belang der zaak, nn de afschaffing der slavernij zoozeer nadert,
niet wenschelijk meer geacht, omdat middelen van geweld, thans nog gebe
zigd, den goeden dunk der slaven over en hun vertrouwen in de emancipatie
zeker zouden verminderen. De Zoutman gaat waarschijnlijk den 7dcn Dec.
naar Curacao. Daar eenige eigenaars van slaven ongerust zijn voor een op
stand hunner negers op Nieuwjaarsdag, hebben zij bij adres aan den gou
verneur gevraagd, dat het stoomschip op de reede mogt blijven. Zonder be
paalden nood kan de gouverneur het vertrek van het schip echter niet
tegenhouden, en er is geen nood. Hel geweten spreekt slechts bij eenige lieden.
's GRAVENHAGE 3 Januarij.
Door Z. M. is de luit. ter zee 2de kl. J. J. de Hart bevorderd tot
luit. ter zee lstc kl en aan den met verlof in Europa aanwezigen ambte
naar bij het boschwezen in Ned. Indie H. W. Balzar, op zijn verzoek,
een eervol ontslag uit 's lauds dienst verleend, met toekenning van pensioen.
Bij de dienst van den rijkstelegraaf zijn tot telegrafist der 3lle kl. be
noemd de leerlingen-telegrafist E. A. Bergsma en P. ,1. Crombet.
Het bal, dat gisteren avond ten hove heeft plaats gehad, was buitenge
woon schitterend. Het werd bijgewoond door U11. KK. HH. den prins van
Oranje, prins Frederik en prinses Maria, benevens de leden van het corps
diplomatique, de ministers, de hooge staatsambtenaren, de officieren van
