LEÏMCIIE
€0 I R A AT.
1862.
WOENSDAG 24 DECEMBER.
De Courant wordt MaandagIVoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
N°. I54/1
I
De prijs der Courant is ƒ3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
Uithoofde van het KERSFEEST zal de Courant van Vrijdag aanst.
Woensdag avond worden uitgegeven.
BINNENLANDSCtlE BEKKiTEN.
LEYDEN, 23 December.
De heer mr. J. van Ouleren, nieuw benoemd president bij de arrondisse-
menls-reglhank alhier, heeft gisteren voor het prov.-geregtshof in Zuidhol
land (burgerlijke kamer) den b(j de wet gevorderden ambtseed afgelegd.
Tijdens den storm op Vrijdag en Zaturdag II. was er van de pinken te
Katwijk slechts een afwezig; de andere waren voor den storm met de
laatste vracht steurbaring behouden terug gekomen. Van de pinken te
Noordwijk, schoon alle te huis, waren er drie op het strand van het an
ker geslagen, doch Zondag morgen, toen de storm bedaard was, aangedre
ven en op het strand gezet. Op onderscheidene plaatsen hebben de duinen,
waarlegen de zee zich buitengewoon hoog verhief, geleden. Bij laatstge
noemd dorp is het gedeelte van eene duin, ter grootte van ongeveer 10 el
len, afgeslagen.
Op sommige plaatsen, onder anderen te Voorscholen, heerschen de
mazelen zoowel onder volwassenen als onder kinderen. Aan den Leydschen-
dam, waar deze ziekte vrij algemeen geheerschl heeft, is zij aan het afnemen.
Men verneemt, dat van de uit Nederland te Londen ten loon gestelde
goederen verscheiden verkocht zijn, en dat de overige goederen in de beste
orde terug zijn ontvangen.
Van wege het ministerie van finantiën is uit aanmerking dat de ver
zending van brieven naar Ned. Indie met de landmaal, of door middel der
gesloten brievenmalen naar Suriname en Curacao over Engeland, in de
laatste jaren meer en meer algemeen is geworden, en daarentegen het ge
bruik maken van bijzondere scheepsgelegenheden thans onder de uitzonde
ringen moet worden gerekend, ter algemeene kennis gebragt, dat voortaan
alle brieven bestemd naar de genoemde Ned. koloniën, ook dan wanneer
daarop geene bepaalde aanwijzing tot verzending met de Indische landmaal
of met de West-Indische brievenmalen gevonden wordt, bij voorkeur zoo
wel door de postkantoren in het rijk als door die in de bedoelde koloniën
met die versnelde middelen zullen verzonden worden. Daarentegen zal de
verzending met bijzondere scheepsgelegenheid op den voel van zeebrieven
zich bij uitsluiting bepalen tol de brieven, op welker adres die wijze van
verzending van de zijde der belanghebbenden door de eene of andere vermel
ding genoegzaam wordt aangewezen.
Tc Botterdam is, ten gevolge van eene aanklagte, door een der com
missarissen van politie een onderzoek ingesteld bij een ingezeten die
verdacht werd op clandestine wijze van de nieuwe Roiierdamsche gasfa
briek gas te verbruiken. Het onderzoek heeft tot de ontdekking geleid,
dat die ingezeten een gastoestel met vier branders in zijne woonvertrekken
had doen inrigten en wel op eene aan genoemde fabriek behoorende en aan
zijne woning aanwezige pijp, waaruit hij op frauduleuze wijze gaslicht
brandde.
Te Rotterdam is Zaturdag II. door den hoogen vloed, waarhij het
water rees tot 3 el 18 duim boven R. P., de gehcclc buileustad op nieuw
onder water gezet. Men voer daar met schuilen over de markt en roeide
langs de havens, als of het gewone vaarwaters waren. In vele wonin
gen tier neringdoenden zag hel er treurig uit, daar niet alleen de nering
veelal stil stond, maar daarenboven veel koopwaren als anderzins bescha
digd of ten eenenmale door het water bedorven waren. Veel schade is ook
toegebragt aan de koopwaren die op den wal gelost waren en tot inladen
gereed stonden. De stadswerken hebben mede veel geleden.
Ook op andere plaatsen is door den storm het water zeer hoog gedreven
en dientengevolge door overslroomiug schade veroorzaakt. Delfshaven is
vier malen onder water gezet. Er is veel schade aan huisraad, levensmid
delen en koopmansgoederen geleden, terwijl er een aanmerkelijk gedeelte
van do schans is weggeslagen. Uit Amsterdam meldt men dat de dijk van
den Buiksloterham is doorgebroken; het water stond aldaar aan den Bui
tenkant gelijk met de straat. Uit Zwolle meldt men van den 20stcn het
volgende: »Door den heOgen wind, die sedert gisteren uit het noordwesten
waait, is het water bij en om deze stad zoodanig opgestuwd, dat niet al
leen de buitengracht buiten hare boorden is getreden maar ook alle laag
gelegen stralen, die anders zelden last van overstrooming hebben, zijn
ondi rgcloopen. Sedert den morgen loopt de Diezerdijk over. Het gerucht
verspreidt zichdat geheel Mastenbroek geinundeerd isook hel Vecht
water moet wassende zijn. De Kaderdijk is doorgebroken en de Zwarte-
watersdijk, tusschen hier en Hasselt, loopt op onderscheidene plaatsen over,
terwijl het water zich in den polder van Mastenbroek ontlast. Het water
is thans om en bij deze stad cenigzins vallende, hetgeen men aan de on
derscheidene overloopen en doorbraken meent te moeten toeschrijven. Te
Kampen staal het water een geheel eind op den wal aan de IJssclkade,
zoo zelfs, dat het aan den IJsselkant in de tuinen en huizen is geloopen.
Het water is mede op het Kamper-eiland ingeloopen en dit staat geheel onder."
Te Elburg is in den zeedijk een doorbraak gevallen, waardoor hel dorp
Doornspijk is overstroomd. Te Hoorn is de dijk achter het huis van correc
tie zoodanig overgeloopen dat spoedig het lagere gedeelte geheel onder water
stond. Men moest zelfs de gevangenen uit de cellen naar elders verplaatsen;
alles liep echter in de beste orde af. De Zeeuwsehe eilanden zijn mede niet
weinig door den hoogen waterstand geteisterd. Te Vlissingen is door de
Engelsche stoomboot Atster eene brik maslcloos binnen gesleept, de kapitein
en een der opvarende waren verdronkenbij Zoutelande is een Pruissisch
schip, Conrad genaamd, geheel vergaan; van de bemanning werden alleen
kapitein, stuurman, timmerman en kok gered; al de overigen zijn veronge
lukt. Voorts verneemt men nog, dat voor hel dorp Egmond is gestrand het
Zweedsche jagt Mathilda Christinakapt. C. Berg, geladen met 40 last
haver, van Gothenburg bestemd naar Londen. De kapitein en 4 man zijn
gered, de stuurman, die zich in zee geworpen had, is daarbij omgekomen.
Iets verder is gestrand eene Noordsche sloep met 29 last gerst, van Olborn
naar Londenook bij dit geval is een matroos verdronken. Ook eene
Oostfriesche schooner-galjootmet gerst van Riga naar Schiedamis gestrand.
De bemanning van dit vaarluig is gered.
Volgens waarnemingenop het kon. meteorologisch observatorium te Utrecht
gedaanwas in den nacht van Donderdag op Vrijdag te 5J uur de sterkste
windstoot 75 Ned. pond. op de vierk. el in den nacht van Vrijdag op
Zaturdag kwart voor 3'uur 80 N'ed. ponden, en Zaturdag avond ten half
tieu uur 82 en 's nachts 87 Ned. ponden drukking.
Door Teylers godgeleerd genootschap is besloten de volgende vraag,
als prijsslof voor hel jaar 1863, uit te schrijven: »Wat leert de geschiede
nis omtrent den invloed dien def zoogenaamde empirische wijsbegeerte in
Engeland, en vandaar uitgaande, in Frankrijk en Duitschlandop de Chris
telijke theologie en kerk uitgeoefend heeft, en in hoever mag deze getuige
nis der geschiedenis strekken tot maatstaf ter bcoordeeling van de waarde
en beteekenis voor de godsdienstwetenschap van de empirische methode, of
methode der exacte wetenschappen die thans als methode voor deze we
tenschappen des geestes aanbevolen wordt."
Hel tweede genootschap van Teylers stichting heeft besloten voor hel jaar
1863 de volgende prijsvraag uit te schrijven, betreffende het vak der
schilderkunst: IIcl genootschap verlangt een crilisch onderzoek naar de
vorming van Rembrandt van Rijn, als kunstenaar; naar den invloed zijner
voorgangers en tijdgenooten op zijn talent, en naar de waarde, welke hij
aan hunne werken heeft gehecht."
Het genootschap is van oordeel, dat ten aanzien van dit laatste punt de
bekende inventaris van des kunstenaars bezitlingen ook met vrucht zou
kunnen worden geraadpleegd.
Hel voorloopig verslag van rapporteurs van de afdeelingen der tweede
kamer betreffende het wets ontwerp tot regeling van "het middelbaar onder
wijs bevat 0. a. het volgende:
ln eene der afdeelingen kwam men terug op den in het vorig 'voorloopig
verslag geuiten weusch, dat door de regering een algemeen overzigt van
den tegenwoordigen toestand van het middelbaar onderwijs aan de kamer
wierd medegedeeld. In weerwil van de daartegen ingebragte bedenkingen,
werd door vele leden in het gevoelen volhard dat bij het tegenwoordig
wcls-ontvverp het doel en de ontvang van het middelbaar onderwijs in een
te beperkten zin z(jn opgevat. Naar hunne opvatting bestaat het criterium
van het middelbaar onderwijs niet zoo zeer in de daaronder te rangschik
ken leervakken, als in den leeftijd der onderwezenenen in de wijze,
waarop aan dezen de leerstof door den onderwijzer wordt medegedeeld.
Daarom konden zij hel niet goedkeurendat de gymnasia en Lalijnsche
scholen niet in dc voorgestelde regeling van het middelbaar onderwijs be
grepen zijn. Er was iets gewrongens in de wijze, waarop die uitsluiting
van regeringswege wordt verdedigd, evenzeer als in de redenering op bladz. 4
der tegenwoordige memorie van toelichting, die de strekking heeft om de
opname der polytechnische school in deze wet te regtvaardigen. De rege
ring erkent, dat het onderwijs aan de polytechnische school, met andere
takken van middelbaar onderwijs vergeleken, zonder twijfel hooger onder
wijs is, maar steil zekere wettelijke beteekenis van liet middelbaar onder
wijs daartegen over, die, althans naar dit gevoelen, niet in den aard dei-
zaak, maar in hare eigene, eenzijdige opvatting ligt. Deze wijze van be
schouwing der zaak vond bij vele andere leden tegenspraak. Er waren
daaronder die het gevoelen bleven voorstaan, dat de grondwetgever van
