Ëurgcrltjfcc
VEREENIGING VOOR CHHISTEIJJKE BELAMV.
EVANGELIE-VERKONDIGING
!aE1TI>SCME schouwburg.
vind er veel tnsschen den Haag en Leydcti) is deze pijn niet zoo geschikt
out op de vlakte of in zeer digt bosch te staan. Hij moet luwte en
ruimte hebben. De zeeden, ook wel moskovie genoemd, het is die met de
lange naalden, nog langer dan van den Weymouliipiju (p. strobus L.)2), werd
in de laatste jaren veel in N.-Brabatid uitgezaaid, maar men is er van
teruggekomen, gedurig waren ze bevroren; ja een bosch dal reeds dertig
jaren oud was en aan veel strenge winters weerstand had geboden is totaal
doodgevroren. Men houdt het er dan ook in N.-Braband voor, dal zeeden
nen in de eerste jaren niet zooveel gevaar van bevriezen hebben als later
en gebruikt ze daarom doorgaans enkel tot singels rondom de gezaaide of j
gepootte bosschen waartoe hare vatbaarheid om aan den wind weerstand
te bieden en hare verwonderlijk sm ile groeihaar bij uitnemendheid
geschikt maken. Schoon ik aan de gewone grove den 3) de bepaalde
voorkeur blijf geven, zou ik toch aan de zeeden haar nut in de duinen
niet ontzeggen willen. Als ge haar zaait of poot, om en door uwe
jonge bosschen heen zij moge dan in de oude bosschen niet meer te vin
den zijn, zij zal hen in hunne jeugd zeer bevoordeeld hebben. Laat zij op
zes of lienjarigen leeftijd bevriezen, zij zal gedurende haar leven, door haar
lange digle pluimen, uwe jeugdige dennen tegen wind en tegen te sterken
zonneschijn beschut hebben; en na haar'dood even als in bet sprookje de
pellekaan zijne jongen doel, haar voeden met haar bloed; dat is: zij zal
liet voedsel aan den dampkring ontnomen in de slooping van haar ligchaam
afstaan, aan den grond en der sylvestris ruimte en weligheid bezorgen. Gij
zoudt ook eene proef kunnen nemen van hetgeen de te Odessa wonende
graaf Lambert gedaan heeft 4), om het verstuiven Ie keeren van hel zand
in de steppen. Hij heeft namelijk sedert 16 jaren den Ailanthus geplant
en wil nu daarmede zijde-wormen fokken. In gemoede moet ik u echter
aanraden deze proef niet te groot te doen. Men heeft wel eens meer gezien
dat hetgeen met veel ophef uit den vreemde werd aanbevolen, hier slechts
schade en schande bragt over den nieuwigheidzoeker. Gij zoudt kunnen
gaan naar liakkum bij Castricum, en laten u verhalen van de zonderlinge
publieke verkooping die daar plaats had en zien de ontginning die er het
gevolg van was. Nog andere ontginningen zoudt gij kunnen zien in die stre
ken. Gij zoudt kunnen volgen de wijze van duin-ontginnen, voorgeschreven
in de werken van de oude Holl. Maatschappij van Landbouw, wel te onder
scheiden van de tegenwoordige, die er ook geen kind van is, want de oude
was jaren lang dood eer de jonge geboren werd. Vooral moet gij kennis
nemen van de ontginningen in het duin die te 's Hage zijn aangevangen en
thans nog voortgezet worden. Dat is zeer belangrijk. Daar wordt eene
aardappelen-kuituur bearbeid voor en door armen, die zich steeds uitbreidt.
Zij is in liet leven geroepen en wordt geleid door eene vereeniging waarvan het
bestuur ook voor vreemdelingenik heb bet ondervondenzeer beleefd is in
het geven van toegang en inlichting. Maar wat men ook beproeve of doe,
liefst wilde ik bier onbeslist laten of hel zonder buitengemeene kosten mo
gelijk zij, gelijk de heer Staring wil, aan de buitenzijde, aan den zeekant
te beginnen. Voorts doe ieder wal hem het best voorkomt, al doende leert
men, en zoo gij en ik, lezer, onze landgenoolen maar konden onttrekken
aan het niets doen, (maar laat ons regtvaardig zijn) aan het weinig doen
en brengen lot hel veel doenwelk een zegen voor u en voor mij.
Maar geven deze dingen ook rekening?
O daar zit iets achter! Dal hebt gij niet uit u zeiven. Dat heeft een
zeker soort van menschen u ingefluisterd.
Een zeker soort van menschen
Ja en ik zal ze noemen ook. Dat hebben de staathuishoudkundigen
gedaan. Die hebben u dat opgestookt.
Welnu en uw antwoord?
Ja, mijn vriend, met de staathuishoudkundigen twist ik niet gaarne.
Die lui zijn lang zoo beleefd niet als dé heeren van de Vereeniging in den
Haag. Met hunne onverbiddelijk strenge cijfers komen ze vlak voor u slaan
en als ge schikken wilt en zeggen: ik wat op zij (en gij ook wat, dan zijn
ze koud als marmer en wijken geen duim breed.
Lastig soort.
Ja lastig, maar niet kwaad. Ik mag ze wel, zij stellen zich een doel,
een doel dat ze met veel zorg trachten te ontdekken en als ze 't in 't oog
hebben dan gaan ze er regl op aan zonder er zich aan te storen of het u
aangenaam is of niet. Daar is een ander soort in de maatschappij (als ik
dal hier in 't voorbijgaan eens even zeggen mag) dat mij lang zoo goed niet
aan slaat. Zoo ultra wel gemanierd, zoo allerliefst, zoo honigzoet, zoo
overfalsoenlijk. Dat soort doel mij denken aan vermolmd hout, maar fijn
vernist, of aan staal vol breuken, maar zoo keurig gepolijst dat men de
breuken niet zien kan. Bij den zilversmid zijn voorwerpen te koop, waarvan
de geheelc waarde bijna in 't fatsoen zit en ook andere zonder fatsoen, dat
wil zeggen dat men daar voor zijn geld, zilver (blijvende waarde) ontvangt
en niets betaalt voor fatsoen (voorbijgaande waarde).
Maar lieve man! Wij zijn aan de duin-ontginningen.
Wat omslagtig, wilt ge zeggen, 't Is meer gezegd5). In 't openbaar
en dan zal 't wei waar zijn. Wij waren eigenlijk in de aanmerking van de
oeconomisten. Houdt goeden moedlaat u niet uil het veld slaan. Met de
staathuishoudkundigen zal ik het straks in orde maken terwijl ik intusschen
op uwe vraag kan antwoorden met volle vrijmoedigheid. Die dingen geven
rekening en goede rekening ook.
Kunt ge ons ook een klein schetsje, zoo'n begrootingje van zulk een
zaak geven?
Daar wordt gebeld! Heb ik hel niet gedacht. Een boodschap van
mijnheer den redacteur om copij. Verbeeld u en de toepassing is nog niet
half af. Ja nu moet de boel zoo maar weg.
Hoe jammer, kan het niet eerst af?
Neen ik durf den redacteur niet langer laten wachten. De man heeft
al zoo lang gewacht.
Hoe jammer, ik had zoo graag het eind vernomen.
Heel verpligtcnd, maar niet alle menschen zijn als gij. Daar zijn er
die het al zeldzaam vervelend vinden en voor deze is het wel goed dal de 9
redacteur «gestuurd" heeft, zij moeten niet te veel op eens krijgen.
Wie zijn zijl
Ja hoe zal ik dat zeggen? Een gedeelte van het publiek.
Ja maar daar stoor ik mij nooit aan, dat 's al te gek. Ik sloor mij
nooit aan het publiekmaar ga mijnen weg. Ik heb nooit zoo'n wonderlijk
ding gezien ais het publick. Zoo inconsequent, zoo wispelturig. Zijt ge
Oranjegezind, vaderlandlievend, ouderwetschbehoudend, orthodox, dan
zegt het «zoo'n hals." Zijl ge modern, dan roept het «wat een wil
deman!" Wilt ge in het politieke zoowel als in liet religieuse den gulden
2) lk vond naalden van de zeeden van IS duim lang.
5) Pinus silvestris, niet te verwarren met de andere want in sommige streken van N.-Bra
bant wordt de Moskovie ook en wel uilsluitend grove den genoemd.
4) Moniteur des intéréts matériels.
5j Indien den man die dit gezegd heeft deze regelen onder de oogen komen zie hij in
dit gezegde niet eenige gevoeligheid of ligtgeraaklheid. Ik zeg hem eerder dank voor zijnen
wenk. Ik roem het talent dal in iedere phrase, in ieder woord, een idee, eene zaak kan
Uitdrukken, maar ik weet maar al te goed dat ik dat talent niet bezit.
middelweg bewandelen, dc ultra's ontwijken, geen partijman zijn, maar
vroom en vroed trachten te doen wat uwe hand vindt om te doendan
strijkt het u met minachting voorbij, met het hoofd in den nek en u over
schouder aanziende zegt het lol zijne tnedgezellen op den pedantsten toon
der wereld «Ültne Farbe." Denk om den man in de fabel van Geliert met
zijn'zoon en zijn'ezel en laten wij, gij en ik, door zijn voorbeeld geleerd,
onzen eigen weg gaan, ieder naar zijne overtuiging.
Tot later, lezer!
Leyden, 11 November 1862. SNELLEN.
Een stukbetreffende de voorstelling gisteren avond in den schouwburg
gegeven, zal in het volgende nommer geplaatst worden.
Van den G tot en met den 12 November 1863.
BEVALLEN: W. J. de Graaf, geb. Wyling, D. S. M. J. Zirkzeegeb.
Favier, D. J. van der Heiden geb. Boot, I). J. M. Vorstgeb. van der Lin
den Z. H. Wendelgeb. van Dijk D. M. Verhart, geb. iitiivetiaar, Z.
J. E. van den Berg, Z. S. M. Altgeb. BinkZ. tweel. S. Plasmeijer, geb.
Weerman D. M. F. J. van der Touw, geb. de Munnik Z. N. van Berkel,
geb. Maaskant, Z. A. van den Dop, geb. Albers, Z. I. W. van den Nieu-
wendijk, geb. Groen, Z. M. Veylbrief, geb. Slivaar, Z. levenl. J. F. C.
Broer van Dijk D. tweel. levenl. S. J. C. Afïourtitwede. F. C. A. Asselen
Z. F. van Wijk 1). G. van Leeuwen geb. Stoute, I). C. de Goede. geb.
van Houten, Z. J. J. van Duuren, geb. Berendse, D. J. Schutgeb. de
Lange, Z. E. van Rossen geb. Heimans Z. J. Poptie, geb. Slegtenhorst
Z. M. van der Kaay, geb. de Haan Z.
GEHUWD: J. A. de Neys, jtn. en M. A. Opgeenendjd. A. van Boven.
wedr. en H. J. Lattaljd. J. 11. A. Wiggers jm. en J. P. Voermans, wcde.
N. Slikkelman, jm. en J. Zirkzee, jd. j. Godyn, jm. en E. van der
Drift, jd. J. Optendrces, jm. en C. Verkrttissen jd. J. W. de la Bivière,
jm. en C. Baas, jd. J. Angevaare, jm. en P. de Groot, jd. D. Nykerk
wedr. en G. Onwerslootjd. J. W. Arnoldus, jm. en G. Laterveer, jd.
OVERLEDEN: J. van der Speek. 85 j. W. F. Sleygerwalt, Z. .ruim
8 m. M. W. van der MeyD.2 j. en bijna 4 m. J. VV. van Veen 47j.
J. Cornelissc, D.2 m. J. A. van 't HooftZ.ruim 3 ut. H. M. van Uldcn
D.ruim 6 m. W. J. E. Smulders, D.1 j. en ruim 4 tn. P. Nourrisse, Z.
3 j. en 7 m. J. Schrama 24 j. M. E. Ie Feburé, geb. Lalyn 83 j. W.
Kruyk, geb. van der Wouden, 79j. A. II. Zirkzee, Z.ruim 9 m. T. E.
Scltols, D.lij. en 9 m.
KEKKA 8Kil W
Te Dordrecht is lot predikant bij de Ncd. herv. gemeente beroepen ds. F.
RauwenhofT, pred. te Zalt-Bommelte Oude en Nieuwe Wetering ds. 11. F.
Weslerouen van Meteren, pred. te Resteren.
AKAPEMaE-AIECWS.
PROMOTIE AAN DE LEYDSCHE HOOGESCIIOOL.
Den 12icn November de heer A. H. van Andel, med. doet., van Brielle,
in de heelkunde en in de verloskunde.
ADVERTENTIEN.
Heden verloste voorspoedig van eene Dochter HENRIÉTTE CATHA-
RINA SPANDAW, geliefde Echtgenoot van
Noordwijk, 9 November 1862. Mr. H. P. van KAATHOVEN.
Eenige kennisgeving.
Voorspoedig bevallen van een Zoon II. WAKKER, geliefde Eclit-
genoote van
13 November 1862. N. C. OUDSHOORN.
Eenige en algemeene kennisgeving.
Heden overleed na eene slepende ziekte, in den ouderdom van 73 jaren,
mijn hartelijk geliefde Echtgenoot JAGOBUS GEEL, Ridder der orde van
den Nederlandschen Leeuw, rustend Hoogleeraar en Bibliothecaris van de
Leydsche Hoogeschool.
ScHEVENINGEN, C. REINWARDT,
11 November 1862. Wcde. J. Geel.
Eenige en algemeene kennisgeving.
De Ondergeteekende betuigt zijnen dank voor dc belangstelling, bij de
bevalling zijner Echtgenoote ondervonden.
Leyden, 13 November 1862. H. van HALL.
op ZONDAG 16 November 1862, des avonds ten half acht ure,
door Da. J. CRAMER, Predikant te Charlois.
ZAAL, Noordeinde.
Allen, die iets te vorderen hebber, van, of verschuldigd zijn aan het mu-
zijk-gezelschap SEiVPRE CRESCENDOworden verzocht daarvan vóór
den 22 November a. s. opgave te doen aan den ondergetekendenzul
lende alle vorderingen na genoemde datum ingeleverd, niet meer validecren.
11. J. de GRAAF, Comm.-Thesaurier.
KONINKLIJKE HOLLANDSC1IE TOONEEL1STEN
onder Direclie van J. C. VAEOIS.
Maandag 1? November 1§62
(N°. 3 van hel Abonnement).
Drama in 4 Bedrijven, en een Voorspel; naar hel Fransclt van d'Ennery
en Bre'sildoor G. van Beek.
lc bedrijf (Voorspel) de twee Moeders; 2e bed. (17 jaren later) de Gooche
laar op de kermis te Montmorency; 3C bed. de valsche Vader; 4e bed. Va
der en Dochter of de slem der natuur; 5e bed. de opoffering.
Dc gewone pauze na het 3e bedrijf. Aanvang ten half zeven ure.
